Disability Issues in International Institutions’ Legal Acts Anna Czernuszenko MD, PhD Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Polityka wobec osób niepełnosprawnych w świetle dokumentów instytucji międzynarodowych Dr n. med. Anna Czernuszenko Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Presented educational materials were developed in with support from European Union funds as a part of the Leonardo da Vinci project titled: Community Rehabilitation in Neurology Training Programme

Prezentowane materiały edukacyjne powstały w ramach projektu realizowanego z funduszy europejskich w ramach programu Leonardo da Vinci pt. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny w latach

Agenda Official EU and International Documents on disablity issues General Policies Disability policies in relation to rehabilitation practice – Respecting patients authonomy, central role of disabled person in rehabilitation process – Active involvement of disabled people - with the client not for the client – Family support and active involvement of significant others – De-institutionalisation, promotion of independent living and development of community services – Person-centeredness Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Agenda Oficjalne dokumenty UE i instytucji międzynarodowych poruszające kwestię niepełnosprawności Ogólne regulacje prawne Regulacje prawne dotyczące niepełnosprawności a praktyka rehabilitacji – Poszanowanie autonomii pacjenta, centralna rola osoby niepełnosprawnej w procesie rehabilitacji – Aktywne zaangażowanie osób niepełnosprawnych – proces rehabilitacji z klientem nie dla klienta – Wsparcie dla rodzin i aktywne angażowanie bliskich osób niepełnosprawnych – Deinstytucjonalizacja, promocja niezależnych form zamieszkania i rozwój rehabilitacji środowiskowej – Ukierunkowanie na osobę (person centeredness) Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

The EU disability strategy pillars 1.EU anti-discrimination legislation and measures, which provide access to individual rights 2.Eliminating barriers in the environment that prevent disabled people from exercising their abilities 3.Mainstreaming disability issues in the broad range of Community policies which facilitate the active inclusion of people with disabilities. From: Situation of disabled people in the enlarged European Union: the European Action Plan accessible at lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=SPLIT_COM:2005:0604(01):FIN:EN:PDF Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Filary strategii UE w odniesieniu do osób niepełnosprawnych 1.Prawodawstwo anty-dyskryminacyjne i działania podejmowane dla zapewnienia dostępu do praw jednostki 2.Eliminowanie barier w otoczeniu, które uniemożliwiają osobom niepełnosprawnym korzystanie z ich umiejętności 3.Wprowadzenie tematyki niepełnosprawności do głównego nurtu myślenia w zasadach regulujących życie społeczne w celu aktywnego włączania osób niepełnosprawnych Źródło: Situation of disabled people in the enlarged European Union: the European Action Plan dostępne na: lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=SPLIT_COM:2005:0604(01):FIN:EN:PDFhttp://eur- Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Important EU documents Treaty establishing the European Community Charter of fundamental rights of the European Union The European Union Disability Action Plan: Equal opportunities for people with disabilities: A European Action Plan Report on the situation of people with disabilities in the enlarged European Union: the European Action Plan Situation of disabled people in the European Union: the European Action Plan Equality and non-discrimination in an enlarged European Union GREEN PAPER (2004) Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Ważne dokumenty Unii Europejskiej Traktat Ustanawiający Wspólnotę Europejską Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej Europejski Plan Działania wobec niepełnosprawności: Równe możliwości dla osób niepełnosprawnych: Europejski Plan Działania Raport o sytuacji osób niepełnosprawnych w rozszerzonej Unii Europejskiej: Europejski Plan Działania Sytuacja osób niepełnosprawnych w Unii Europejskiej: Europejski Plan Działania Równość i niedyskryminacja w rozszerzonej Unii Europejskiej GREEN PAPER (2004) Community Rehabilitation in Neurology Training Programme

Important documents of other international bodies Council of Europe documents: Council of Europe Disability Action Plan United Nations Organisation documents: Convention on the Rights of Persons with Disabilities (2006) WHO documents The World Health Report 2008 Primary Health Care – Now More Than Ever Other: Mansell J, Knapp M, Beadle-Brown J and Beecham J (2007) Deinstitutionalisation and community living – outcomes and costs: report of a European Study. Volume 1: Executive Summary, Volume 2: Main Report. Canterbury: Tizard Centre, University of Kent. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Ważne dokumenty innych instytucji międzynarodowych Dokumenty Rady Europy: Plan Działania Rady Europy wobec niepełnosprawności Dokumenty ONZ Konwencja praw osób niepełnosprawnych (2006) Dokumenty WHO Światowy Raport o Zdrowiu 2008 Podstawowa opieka zdrowotna – Teraz bardziej niż kiedykolwiek Inne: Mansell J, Knapp M, Beadle-Brown J and Beecham J (2007) Deinstytucjonalizacja i życie w środowisku – efekty i koszty: raport z Badania Europejskiego. Volume 1: Executive Summary, Volume 2: Main Report. Canterbury: Tizard Centre, University of Kent. Community Rehabilitation in Neurology Training Programme

General policies Non-discrimination Treaty establishing the European Community Article 13 „ (…) Council, (…), may take appropriate action to combat discrimination based on sex, racial or ethnic origin, religion or belief, disability, age or sexual orientation.” Charter of Fundamental Rights of the European Union Article 21 Non-discrimination 1.Any discrimination based on any ground such as sex, race, colour, ethnic or social origin, genetic features, language, religion or belief, political or any other opinion, membership of a national minority, property, birth, disability, age or sexual orientation shall be prohibited. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Ogólne zasady Nie-dyskryminacja Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską Artykuł 13 „ (…) Rada, (…), może podjąć środki niezbędne w celu zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.” Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej Artykuł 21 Niedyskryminacja 1.Zakazana jest wszelka dyskryminacja w szczególności ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

General policies Equal rights Charter of Fundamental Rights of the European Union Article 26 Integration of persons with disabilities The Union recognizes and respects the right of persons with disabilities to benefit from measures designed to ensure their independence, social and occupational integration and participation in the life of the community. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Ogólne zasady Równe prawa Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej Artykuł 26 Integracja osób niepełnosprawnych Unia uznaje i szanuje prawo osób niepełnosprawnych do korzystania ze środków mających zapewnić im samodzielność, integrację społeczną i zawodową oraz udział w życiu społeczności. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

General policies Equal rights Charter of Fundamental Rights of the European Union Article 26 "The Union recognises and respects the right of persons with disabilities to benefit from measures designed to ensure their independence, social and occupational integration and participation in the life of the community„ Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

General policies Equal rights Situation of disabled people in the enlarged European Union: the European Action Plan „Equality of opportunity is the objective of the European Union's long-term strategy on disability, which aims to enable disabled people to enjoy their right to dignity, equal treatment, independent living and participation in society”. Situation of disabled people in the European Union: the European Action Plan „Member States and other stakeholders have identified accessibility as a priority for active inclusion and access to rights.” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Ogólne zasady Równe prawa Sytuacja osób niepełnosprawnych w rozszerzonej Unii Europejskiej: Europejski Plan Działania „Równość szans jest podstawą długofalowej strategii Unii Europejskiej w odniesieniu do niepełnosprawności, która ma na celu umożliwić osobom niepełnosprawnym cieszenie się prawem do godności, równego traktowania, niezależnego mieszkania i uczestniczenia w życiu społecznym.„ Sytuacja osób niepełnosprawnych w Unii Europejskiej: Europejski Plan Działania „Państwa Członkowskie i inni zainteresowani zidentyfikowali dostępność jako priorytet dla aktywnego włączania (osób niepełnosprawnych przyp. tłum.) i (uzyskiwania) dostępu do praw.” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

General policies Shaping inclusive society Equal opportunities for people with disabilities: A European Action Plan „Contributing to shaping society in a fully inclusive way is therefore the overall EU objective: in this respect, the fight against discrimination and the promotion of the participation of people with disabilities into economy and society play a fundamental role” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Ogólne zasady Kształtowanie otwartego społeczeństwa (inclusive society) Równe możliwości dla osób niepełnosprawnych: Europejski Plan Działania „Dążenie, aby przyczynić się do kształtowania społeczeństwa w sposób w pełni otwarty (inclusive) jest ogólną zasadą w Unii Europejskiej w myśl której walka z dyskryminacją i promocja uczestniczenia osób niepełnosprawnych w ekonomii i społeczeństwie odgrywa podstawową rolę”. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Disability policies in relation to rehabilitation practice Respecting patients authonomy, central role of disabled person in rehabilitation process Active involvement of disabled people - with the client not for the client Family support and active involvement of significant others De-institutionalisation, promotion of independent living and development of community services Person-centeredness Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Regulacje prawne dotyczące niepełnosprawności a praktyka rehabilitacji Poszanowanie autonomii pacjenta, centralna rola osoby niepełnosprawnej w procesie rehabilitacji Aktywne zaangażowanie osób niepełnosprawnych – proces rehabilitacji z klientem nie dla klienta Wsparcie dla rodzin i aktywne angażowanie bliskich osób niepełnosprawnych Deinstytucjonalizacja, promocja niezależnych form zamieszkania i rozwój rehabilitacji środowiskowej Ukierunkow anie na osobę (person centeredness) Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Respecting authonomy of persons with disabilities UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities Recognizes „ the importance for persons with disabilities of their individual autonomy and independence, including the freedom to make their own choices” Facilitating the implementation of the UN Convention was one of the priorities of the EU Disability Action Plan Council of Europe Disability Action Plan We have shifted our focus to the individual as central to a coherent, integrated approach which respects the human rights, fundamental freedoms and dignity of all disabled individuals. Consequently there has been a shift in many European countries to promote active policies which empower the individual disabled person to control his/her life. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Poszanowanie autonomii osób niepełnosprawnych Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych (ONZ 2006) Uznaje „ wagę indywidualnej autonomii i niezależności osób niepełnosprawnych włączając w to wolność podejmowania własnych wyborów” Działania na rzecz wdrożenia tej Konwencji były jednym z priorytetów Europejskiego Planu Działania Wobec Niepełnosprawności Plan Działania Rady Europy Wobec Niepełnosprawności Przenieśliśmy punkt, w którym ogniskujemy naszą uwagę na jednostkę, która stanowi element centralny w spójnym, zintegrowanym podejściu, opartym na poszanowaniu praw człowieka, podstawowych swobód i godności wszystkich osób niepełnosprawnych. W następstwie tego wiele krajów Europy zaczęło aktywnie promować rozwiązania prawne, które umożliwiają poszczególnym osobom niepełnosprawnym kontrolowanie własnego życia. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Active involvement of disabled people WITH the client not FOR the client UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities Consideres „that persons with disabilities should have the opportunity to be actively involved in decision-making processes about policies and programmes, including those directly concerning them” European Comission: Equal opportunities for people with disabilities: A European Action Plan „The EU's long-standing commitment towards its disabled citizens goes hand in hand with a new approach to disability: from seeing people with disabilities as the passive recipients of compensation, society has come to recognize their legitimate demands for equal rights and to realize that participation relates directly to insertion.” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Aktywne zaangażowanie osób niepełnosprawnych – rehabilitacja Z klientem nie DLA klienta Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych (ONZ 2006) uznaje, że „osoby niepełnosprawne powinny mieć możliwość, by być aktywnie włączone w proces decydowania o rozwiązaniach prawnych i programach, także tych, które ich bezpośrednio dotyczą” Komisja Europejska: Równe możliwości dla osób niepełnosprawnych: Europejski Plan Działania “Długofalowe zobowiązania Unii Europejskiej wobec jej niepełnosprawnych obywateli podążają za nowym podejściem do niepełnosprawności, w którym osoby niepełnosprawne przestają być postrzegane jako bierni odbiorcy rekompensaty, zamiast tego społeczeństwo zaczęło uznawać ich uprawnione żądania równych praw do uczestniczenia, które jest bezpośrednio związane z włączeniem (w społeczeństwo, jako przeciwieństwo wykluczenia przyp. własny)”. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Active involvement of disabled people WITH the client not FOR the client Council of Europe Disability Action Plan We have moved from seeing the disabled person as a patient in need of care who does not contribute to society to seeing him/her as a person who needs the present barriers removed in order to take a rightful place as a fully participative member of society. Such barriers include attitudes and social, legal and environmental barriers. We therefore need to further facilitate the paradigm shift from the old medical model of disability to the social and human rights based model. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Aktywne zaangażowanie osób niepełnosprawnych – rehabilitacja Z klientem nie DLA klienta Plan Działania Rady Europy Wobec Niepełnosprawności na lata „Odeszliśmy od widzenia osoby niepełnosprawnej jako pacjenta, który potrzebuje opieki i który nie wnosi wkładu w społeczeństwo do widzenia jej jako osoby, która potrzebuje usunięcia obecnie istniejących przeszkód, by móc zająć uprawnione miejsce jako w pełni uczestniczący członek społeczeństwa. Te przeszkody obejmują postawy oraz bariery społeczne, prawne i środowiskowe. Dlatego musimy dalej wspomagać zmianę paradygmatu od starego, medycznego modelu niepełnosprawności do modelu społecznego, opartego na prawach człowieka” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Family support and involevement UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities „(…) the family is the natural and fundamental group unit of society and is entitled to protection by society and the State, and (…) persons with disabilities and their family members should receive the necessary protection and assistance to enable families to contribute towards the full and equal enjoyment of the rights of persons with disabilities” Council of Europe Disability Action Plan Member states are oblidged (…) to have the needs of families as providers of informal care thoroughly assessed, especially those with children with disabilities or caring for persons in need of a high level of support, with a view to providing information, training and assistance, including psychological support, to enable life within the family, paying particular attention to the reconciliation of private and professional life and to gender equality (…) Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Wsparcie dla rodzin i aktywne angażowanie bliskich osób niepełnosprawnych Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych (ONZ 2006) „(…) rodzina jest naturalną i podstawową komórką społeczną i przysługuje jej ochrona przez społeczeństwo i przez Państwo (…). (…) osoby niepełnosprawne i członkowie ich rodzin powinny otrzymywać konieczną ochronę i pomoc by rodzina mogła przyczyniać się do tego, by osoby niepełnosprawne cieszyły się równymi i pełnymi prawami. ” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Wsparcie dla rodzin i aktywne angażowanie bliskich osób niepełnosprawnych Plan Działania Rady Europy Wobec Niepełnosprawności na lata Kraje członkowskie są zobowiązane (..) w pełni ocenić potrzeby rodzin jako dostarczycieli nieformalnej opieki, szczególnie tych, w których są dzieci niepełnosprawne lub opiekujących się osobami wymagającymi dużego zakresu pomocy ze strony innych, mając na względzie dostarczenie potrzebnej informacji, szkoleń i pomocy, włączając w to pomoc psychologiczną tak, aby umożliwić życie w rodzinie, szczególną uwagę zwracając na pogodzenie życia prywatnego i zawodowego oraz równość płci (…). Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

De-institutionalisation, promotion of independent living and development of community services Equal opportunities for people with disabilities: A European Action Plan „Living independently The aim is to provide disabled people with the same individual choices and control in their daily lives as non-disabled people. Care and support services are to be more tailored to the specific needs of people with disabilities. The European Commission promotes affordable, accessible and quality social services, and support through consolidated social and inclusion provisions. The EU also supports the case for the de-institutionalisation of disabled people. The European Commission funds studies on the delivery of community-based services needed by disabled people to attain the right levels of security, freedom and independence for community living.” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Deinstytucjonalizacja, promocja niezależnych form zamieszkania i rozwój rehabilitacji środowiskowej Równe możliwości dla osób niepełnosprawnych: Europejski Plan Działania „Niezależnie życie/mieszkanie Celem jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym podejmowanie tych samych indywidualnych wyborów i kontrolowanie swojego codziennego życia w takim zakresie jak osoby bez niepełnosprawności. Opieka i wsparcie mają być bardziej dostosowane do specyficznych potrzeb osób niepełnosprawnych. Komisja europejska promuje przystępne, dostępne i spełniające kryteria jakości serwisy społeczne i wsparcie poprzez połączone działania obejmujące zabezpieczenie socjalne i aktywne włączanie w społeczeństwo. Unia Europejska także wspiera sprawę deinstytucjonalizacji osób niepełnosprawnych. Komisja Europejska finansuje badania, które mają określić zakres opieki środowiskowej potrzebnej, by zapewnić (osobom niepełnosprawnym) właściwy poziom bezpieczeństwa, swobody i niezależności dla życia w społeczności” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

De-institutionalisation, promotion of independent living and development of community services EU Disability Action Plan The European Parliament „Welcomes moving away from the institutionalization of people with disabilities; notes that deinstitutionalization requires a sufficient level of community-based quality services favoring independent living, the right to personal assistance, and full participation in society within Member States; calls for special attention to be paid to possible barriers to access to such services caused by charging policies and to support for the principle of universal access” „Community Based Services (CBS) provide better opportunities for independent living than institutionalization” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Deinstytucjonalizacja, promocja niezależnych form zamieszkania i rozwój rehabilitacji środowiskowej Europejski Plan Działania Parlament Europejski „ Przyjmuje z zadowoleniem odwrót od instytucjonalizacji osób niepełnosprawnych; zauważa, że deinstytucjonalizacja wymaga wystarczającego poziomu wysokiej jakości opieki środowiskowej sprzyjającej niezależnym formom zamieszkania, prawu do osobistej pomocy i pełnego uczestniczenia w społeczeństwie w Państwach Członkowskich; wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi na możliwe przeszkody w dostępie do takich serwisów przez politykę opłat i wzywa do wspierania zasady powszechnego dostępu” „Serwisy środowiskowe stwarzają lepsze możliwości niezależnego życia niż instytucjonalizacja” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

De-institutionalisation, promotion of independent living and development of community services Council of Europe Disability Action Plan Member states are oblidged: „(…) To ensure a co-ordinated approach in the provision of community- based quality support services to enable people with disabilities to live in their communities and enhance their quality of life. (...) to work towards the availability of individualized, community-based programs of rehabilitation for individuals with a disability who so require” „To prevent the deterioration of disability, alleviate its consequences and enhance independence of people with disabilities, comprehensive rehabilitation (No. 10) programs that include an array of accessible, and, where appropriate, community-based services, should be implemented.” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Deinstytucjonalizacja, promocja niezależnych form zamieszkania i rozwój rehabilitacji środowiskowej Plan Działania Rady Europy wobec niepełnosprawności Państwa członkowskie są zobowiązane: „(…) Zapewnić koordynację wysokiej jakości świadczeń w zakresie pomocy środowiskowej, która miałaby na celu umożliwić osobom niepełnosprawnym życie w ich środowisku i poprawę jakości życia. (...) podjąć działania na rzecz dostępności zindywidualizowanych, programów rehabilitacji środowiskowej dla osób niepełnosprawnych, które tego wymagają” „Powinny zostać wdrożone wszechstronne programy rehabilitacyjne, które obejmowałyby szereg dostępnych i gdzie zasadne środowiskowych usług w tym zakresie, aby zapobiegać narastaniu niepełnosprawności, łagodzić jej konsekwencje i wspomagać niezależność osób niepełnosprawnych.” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

De-institutionalisation, promotion of independent living and development of community services UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities States Parties shall organize, strengthen and extend comprehensive habilitation and rehabilitation services and programs, particularly in the areas of health, employment, education and social services, in such a way that these services and programs: Begin at the earliest possible stage, and are based on the multidisciplinary assessment of individual needs and strengths; Support participation and inclusion in the community and all aspects of society, are voluntary, and are available to persons with disabilities as close as possible to their own communities, including in rural areas. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Deinstytucjonalizacja, promocja niezależnych form zamieszkania i rozwój rehabilitacji środowiskowej Konwencja praw osób niepełnosprawnych (ONZ 2006) Państwa-strony będą organizować, wzmacniać i rozwijać wszechstronne serwisy i programy habilitacyjne i rehabilitacyjne (…) w taki sposób, że te serwisy i programy: a) Będą wdrażane na możliwie jak najwcześniejszym etapie i oparte na wielodyscyplinarnej ocenie indywidualnych potrzeb i silnych stron (osoby niepełnosprawnej przyp. własny).” Wspierać będą uczestniczenie i włączenie w życie lokalnej społeczności i wszystkie aspekty życia społecznego, będą dobrowolne i będą dostępne dla osób niepełnosprawnych tak blisko jak to możliwe ich własnego środowiska także na terenach wiejskich. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Person-centeredness The World Health Report 2008 Primary Health Care – Now More Than Ever Only people-centered services will minimize social exclusion and avoid leaving people at the mercy of unregulated commercialized health care, where the illusion of a more responsive environment carries a hefty price in terms of financial expense and iatrogenesis. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Ukierunkowanie na osobę (person centeredness) Światowy Raport o Zdrowiu 2008 Podstawowa opieka zdrowotna – Teraz bardziej niż kiedykolwiek „Tylko usługi (medyczne) ukierunkowane na osobę zminimalizują wykluczenie społeczne i zapobiegną pozostawianiu ludzi na łaskę nieuregulowanego rynku komercyjnych usług zdrowotnych gdzie iluzja większej wrażliwości okupiona jest wydatkami finansowymi i zwiększonym ryzykiem jatrogenii.” Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Person-centeredness The World Health Report 2008 Primary Health Care – Now More Than Ever There is a substantial body of evidence on the comparative advantages, in terms of effectiveness and efficiency, of health care organized as peoplecentred primary care. Despite variations in the specific terminology, its characteristic features (person-centredness, comprehensiveness and integration, continuity of care, and participation of patients, families and communities) are well identified. Care that exhibits these features requires health services that are organized accordingly, with close-to-client multidisciplinary teams that are responsible for a defined population, collaborate with social services and other sectors, and coordinate the contributions of hospitals, specialists and community organizations. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Ukierunkowanie na osobę Światowy Raport o Zdrowiu 2008 Podstawowa opieka zdrowotna – Teraz bardziej niż kiedykolwiek Istnieją poważne dowody na relatywną przewagę skuteczności i wydajności podstawowej opieki medycznej zorganizowanej w sposób ukierunkowany na osobę. Pomimo różnic w terminologii jej podstawowe wyznaczniki (ukierunkowanie na osobę, wszechstronność i integracja, ciągłość opieki i uczestniczenie pacjentów, rodzin i społeczności) są dobrze znane. Opieka, która spełnia te kryteria wymaga serwisów, które są odpowiednio zorganizowane z udziałem wielospecjalistycznych zespołów będących blisko klienta, które byłyby odpowiedzialne za daną populację, współpracowały z opieką społeczną i innymi sektorami oraz koordynowały udział szpitali, specjalistów i organizacji środowiskowych. Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Issues Policies alone don’t change practice Translation of the policies into national legal acts is called for Implementation of the policies is everyones responsibility Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny

Problemy Same dokumenty nie są w stanie zmienić praktyki Potrzeba przeniesienia idei zawartych w dokumentach międzynarodowych na lokalne akty prawne Wdrożenie w praktyce klinicznej międzynarodowych zasad jest zadaniem i odpowiedzialnością każdego Rehabilitacja Środowiskowa w Neurologii – Program Edukacyjny