Rola BGK w finasowaniu inwestycji miejskich Paweł Lisowski Dyrektor ds. Współpracy z Samorządami Terytorialnymi Łódź, 28 czerwca 2013 r.
O banku 2 Oddziały 16 oddziałów (1 na województwo) Liczba zatrudnionych 1289 Suma Bilansowa ( ) 48,6 mld PLN * Wynik netto ( ) 461 mln PLN * * przed audytem BGK założony w 1924 roku to jedyny w Polsce bank państwowy. BGK posiada długoterminowy rating Fitcha równy ratingowi Skarbu Państwa: w skali międzynarodowej dla zobowiązań walutowych (A-) z perspektywą pozytywną; w skali krajowej dla zobowiązań złotowych (AAA). Podstawy prawne działania BGK: Ustawa o Banku Gospodarstwa Krajowego; Prawo bankowe; Rozporządzenie Ministra Skarbu Państwa w sprawie nadania statutu Bankowi Gospodarstwa Krajowego. Podstawowe informacje
O banku 3 Działalność BGK JST, spółki komunalne, ZOZ, finansowanie i bankowość transakcyjna Projekty inwestycyjne i fundusze Rozwój i modernizacja infrastruktury: (transportowej/komunalnej/mieszkaniowej/ związanej z ochroną środowiska) Bankowa obsługa jednostek sektora finansów publicznych Ewentualne rozszerzenie obsługi rachunków budżetu państwa Wiodąca rola w konsolidacji finansów publicznych Płatności ze środków Unii Europejskiej z rachunków MF w obecnej i kolejnych perspektywach finansowych UE Wspieranie realizacji programów unijnych Rządowe programy wspierania eksportu Programy poręczeniowe oraz reporęczenia Bankowa obsługa należności i zobowiązań SP Obsługa pozostałych programów rządowych Agent Ministerstwa Finansów Programy rządowe Obsługa jednostek sektora finansów publicznych Działania w ramach programów własnych (ogólnego mandatu) Ograniczanie nieefektywności w funkcjonowaniu sektora finansowego
Inicjatywa JESSICA - Finansowanie zwrotne projektów miejskich.
JESSICA (ang. Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas) Instrument wspomagający skuteczniejsze i efektywniejsze wykorzystanie środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w okresie programowania W ramach JESSICA środki europejskie wykorzystywane są jako środki zwrotne (odnawialne), w formie preferencyjnych pożyczek Środki dystrybuowane są przez tzw. Fundusze Rozwoju Obszarów Miejskich (FROM) Finansowanie zwrotne projektów miejskich 5 Inicjatywa JESSICA
W Polsce funkcjonuje 7 FROM w 5 regionach. BGK pełni funkcję FROM w trzech województwach: wielkopolskim (od września 2010 r.; całe województwo; 315 mln zł), pomorskim (od października 2011 r.; miasta na prawach powiatu; 165 mln zł), mazowieckim (od sierpnia 2012 r.; całe województwo; 155 mln zł). BGK działając jako FROM zarządza łącznie kwotą ok. 625 mln zł (ok. 60% środków przeznaczonych na realizację JESSICA w Polsce) pochodzących z Regionalnych Programów Operacyjnych na lata Finansowanie zwrotne projektów miejskich 6 Fundusze Rozwoju Obszarów Miejskich w BGK
Zlokalizowane na terenie miast Ujęte w Zintegrowanych Programach Rozwoju Obszarów Miejskich (ZIPROM) Obszary wsparcia: rewitalizacja obszarów miejskich wsparcie instytucji otoczenia biznesu poprawa efektywności energetycznej i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii transport miejski powiązania kooperacyjne (rozwój klastrów) Finansowanie zwrotne projektów miejskich 7 Typy projektów
Dostępny produkt - preferencyjne pożyczki Okres finansowania - do 20 lat Oprocentowanie - stopa referencyjna NBP (obecnie 3%) pomniejszana o tzw. wskaźnik społeczny, wynoszący maksymalnie 80% stopy referencyjnej NBP Karencja w spłacie kapitału - do jednego roku po zakończeniu realizacji inwestycji Opłaty i prowizje - brak Finansowanie zwrotne projektów miejskich 8 Oferta JESSICA w BGK [1/2]
Udział pożyczki JESSICA w całkowitych kosztach kwalifikowalnych projektu – do 75% (zgodnie z odpowiednim rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego) lub do 100% w przypadku wybranych inwestycji odtworzeniowych (remonty, modernizacja) Możliwość uzyskania finansowania uzupełniającego w ramach oferty komercyjnej Banku Zabezpieczenie spłaty pożyczki – w przypadku JST standardowo weksel własny; w przypadku pozostałych podmiotów – hipoteka lub inne zabezpieczenie rzeczowe Uruchamianie pożyczek – na podstawie faktur lub zaliczkowo Finansowanie zwrotne projektów miejskich 9 Oferta JESSICA w BGK [2/2]
Finansowanie zwrotne projektów miejskich 10 Postępy w realizacji mln zł
Rewitalizacja dworca PKP, Sopot Utworzenie Muzeum Emigracji w budynkach Dworca Morskiego, Gdynia Przedszkole samorządowe w zdegradowanych budynkach poszpitalnych, Poniec Poznański Park Technologiczno-Przemysłowy, Poznań Centrum multimedialne w zaniedbanym budynku biurowym, Jarocin Ośrodek kultury w budynku byłej gazowni, Koźmin Wlkp. Garnizon kultury na terenie byłych koszar wojskowych, Gdańsk Rewitalizacja zdewastowanego targowiska miejskiego, Gniezno Finansowanie zwrotne projektów miejskich 11 Przykłady projektów, które będą sfinansowane przez BGK w ramach JESSICA
Rosnące zainteresowanie inwestorów Zróżnicowany poziom gotowości projektów (czas przygotowania dokumentacji 6-12 m-cy) Zróżnicowany zakres i rozmiar projektów Przywiązanie inwestorów do schematów dotacyjnych Problemy z zabezpieczeniem i wkładem własnym inwestorów Niewielka liczba projektów w formule PPP Finansowanie zwrotne projektów miejskich 12 Nasze obserwacje
Zaangażowanie BGK w realizację Programu Inwestycje Polskie
Program Inwestycje Polskie 14 Program Inwestycje Polskie [1/2] katalizator długoterminowych inwestycji w Polsce; zapewnia zachowanie obecnej dynamiki inwestycji w projekty infrastrukturalne o długim horyzoncie czasu; unikalna struktura programu umożliwi spełnienie oczekiwań różnych interesariuszy; uzupełni obecną ofertę instytucji finansowych na rynku polskim. Wsparcie realizacji wybranych inwestycji infrastrukturalnych w sposób: uzasadniony ekonomicznie, aktywizujący długoterminowy kapitał prywatny, niepowiększający długu publicznego. energetycznej – dystrybucja i wytwarzanie, gazowej – sieć przesyłowa, wydobycie i magazyny zagospodarowania złóż – węglowodorowych, w tym gazu łupkowego, portowej, morskiej, kolejowej i drogowej, samorządowej, np. utylizacja odpadów, infrastruktura komunikacyjna i transport, rewitalizacja miast, przemysłowej i telekomunikacyjnej. Cel: Główne kierunki inwestycji dotyczą infrastruktury:
Program Inwestycje Polskie 15 Program Inwestycje Polskie [2/2] Finansowanie dłużne (kredyty i gwarancje, obejmowanie obligacji) zapewnione przez BGK. Inwestycje kapitałowe spółki Polskie Inwestycje Rozwojowe S.A. (poprzez objęcie części udziałów z odsprzedażą ich w przyszłości) wspólnie z kapitałem prywatnym. Możliwości Programu dla samorządów: finansowanie dłużne (udzielanie kredytu i gwarancji przez BGK), zakup obligacji przychodowych emitowanych przez spółki komunalne, współinwestycja PIR S.A. jako udziałowca strony prywatnej w formule PPP. BGK oraz PIR zostaną sukcesywnie dokapitalizowane akcjami o wartości do 10 mld zł każda. Środki będą pochodziły ze sprzedaży pakietów akcji Skarbu Państwa (przy zachowaniu kontroli w spółkach strategicznych). Podmioty prywatne (również te z kapitałem zagranicznym) oraz podmioty z udziałem Skarbu Państwa. Instytucje publiczne, jednostki samorządu terytorialnego (np. w formule partnerstwa publiczno-prywatnego). Finansowanie programu: Adresaci programu: Instrumenty programu:
Program Inwestycje Polskie 16 Program Inwestycje Polskie Program Inwestycje Polskie oparty jest na dwóch filarach zapewnieniu finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych przez BGK działalności powołanej spółki Polskie Inwestycje Rozwojowe S.A. Na finansowanie Programu Inwestycje Polskie zostanie przekazana część akcji spółek Skarbu Państwa notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.
Program Inwestycje Polskie 17 Program Inwestycje Polskie BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO POLSKIE INWESTYCJE ROZWOJOWE S.A. Oferowane produkty do wykorzystania łącznie lub niezależnie Kredyty, gwarancje objęcia obligacji, gwarancje Kapitał, mezzanine (grupa instrumentów wypełniająca lukę pomiędzy długiem a kapitałem, zbliżona do inwestycji kapitałowych) Projekty Wyłącznie rentowne projekty – infrastruktura energetyczna (dystrybucja i wytwarzanie) i gazowa (sieć przesyłowa, wydobycie i magazyny), zagospodarowanie złóż węglowodorowych (w tym gazu z łupków), infrastruktura transportowa; infrastruktura samorządowa (utylizacja odpadów, komunikacja) oraz przemysłowa i telekomunikacyjna Wartość zaangażowania Do wysokości limitów koncentracji określonych w art. 71 ustawy Prawo bankowe (do 25% funduszy własnych) wobec podmiotu lub grupy podmiotów powiązanych kapitałowo Od 50 mln do 750 mln zł z udziałem nie większym niż 50% w spółce celowej konkretnego projektu (preferowany udział 250 mln zł) Czas zaangażowania Zgodny z modelem finansowym projektu Maksymalnie na czas budowy i spłaty długu; preferowane jak najszybsze wyjście z inwestycji Dostępność produktów Dostępne w ofercie bankuII półrocze 2013 r.
Program Inwestycje Polskie 18 Instrumenty BGK w ramach Programu Inwestycje Polskie Polskie Inwestycje Rozwojowe S.A. Skarb Państwa Banki Projekt 1 Inwestorzy Projekt 2 Inicjatorzy Projektów Projekt N KAPITAŁ DŁUG: kredyty i obligacje nadzór gwarancje MSP wnosi do PIR i BGK akcje spółek przeznaczonych do prywatyzacji. W przyszłości możliwa obecność inwestorów instytucjonalnych (np.: OFE, TFI, EBOiR, EBI) w IP jako dawców finansowania dla PIR S.A., bądź udziałowców spółek celowych w okresie funkcjonowania inwestycji Finansowanie z rynku lub międzynarodowych instytucji finansowych Zaletą Programu Inwestycje Polskie jest jego elastyczność. Program pozwala na wykorzystanie trzech najważniejszych instrumentów: gwarancji, obligacji, kredytów.
Program Inwestycje Polskie 19 Sukces transakcji sprzedaży akcji PKO BP S.A. Zwielokrotnił możliwości prowadzenia akcji kredytowej Zwiększył potencjalne jednostkowe zaangażowanie Umożliwił istotny wzrost potencjału finansowego BGK poprzez: zwiększenie funduszy własnych; wzrost współczynnika wypłacalności. 8% Limit nadzorczy 12% Minimalny poziom określony przez RN BGK
BGK chce zapewniać „pierwszą złotówkę" lub „ostatnią złotówkę" niezbędną do sfinansowania projektu Współpraca z innymi bankami przy finansowaniu dużych projektów - zasada uzupełniania, a nie wypychania z rynku Współpraca z Polskimi Inwestycjami Rozwojowymi SA przy niektórych inwestycjach Działanie na zasadach rynkowych Program Inwestycje Polskie 20 Model działania BGK [1/2]
BGK będzie finansować inwestycje samorządowe - szczególnie te, które można realizować w formie spółki celowej lub jako inwestycje spółek samorządowych Finansowanie inwestycji podmiotów spoza sektora publicznego o istotnym znaczeniu dla rozwoju gospodarki Projekty PPP są szczególnie istotne dla BGK - wsparcie dla tych przygotowanych zgodnie z najlepszymi praktykami Gotowość do długoterminowego finansowania nawet jeśli banki komercyjne nie mają takich możliwości Program Inwestycje Polskie 21 Model działania BGK [2/2]
Kredyty inwestycyjne i finansowanie uzupełniające Obligacje Obligacje przychodowe Gwarancje objęcia emisji obligacji Gwarancje strukturyzowane w oparciu o projekt Wyżej wymienione instrumenty są już dostępne w ofercie Banku Gospodarstwa Krajowego i będą także wykorzystywane w ramach realizacji Programu Inwestycje Polskie. Program Inwestycje Polskie 22 Instrumenty dostępne w ofercie BGK
Dziękuję za uwagę Bank Gospodarstwa Krajowego