Ustawa z dnia 9 CZERWCA 2011 r. O wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Co zawiera ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Profilaktyka -wspieranie rodziny Rodzinna piecza zastępcza Instytucjonalna piecza zastępcza Usamodzielnienie pełnoletnich wychowanków Adopcje

Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Wspieranie rodziny Piecza zastępcza Praca z rodzin ą Pomoc w opiece i wychowaniu dziecka Rodzinna piecza zast ę pcza Instytucjonaln a piecza zast ę pcza

Podział kompetencji w zakresie organizacji pieczy zastępczej pomiędzy samorządami GMINA Profilaktyka Praca z rodziną POWIAT Rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka Placówki opiekuńczo – wychowawcze usamodzielnienia SAMORZĄD WOJEWÓDZKI Ośrodek adopcyjny Regionalna placówka opiekuńczo – terapeutyczna Interwencyjny ośrodek preadopcyjny

Rodzina może otrzymać od Gminy wsparcie przez działania: Instytucji i podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny, Placówek wsparcia dziennego Rodzin wspierających

Praca z rodziną prowadzona jest w formie Konsultacji i poradnictwa specjalistycznego Terapii i mediacji Usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych Pomocy prawnej Organizowanie grup wsparcia i grup samopomocowych

Asystent rodziny Asystent rodziny jest usytuowane w gminie. Zajmuje się on, niezależnie od pracowników socjalnych, wyłącznie pomocą i pracą z rodziną. Głównym zadaniem asystenta jest niedopuszczenie do oddzielenia dzieci od rodziny oraz podjęcie działań zmierzających do zażegnania kryzysu w rodzinie. Asystent rodziny, nie może mieć pod opieką więcej niż 20 rodzin.

Zadania asystenta rodziny pomaga rodzinom wychowującym dzieci do 18 r. ż. w rozwiązaniu ich problemów opiekuńczo – wychowawczych wspiera rodzinę w rozwiązaniu różnych problemów związanych z wychowywaniem dziecka, takich jak pielęgnacja małego dziecka, żywienie dzieci w różnym wieku, dbanie o rozwój dziecka, wypełnianie obowiązków rodzicielskich wobec szkoły, odpowiedzialność rodzicielska, itp. stosuje różnorodne metody i techniki pozwalające na jak najdłuższe pozostanie dziecka w domu rodzinnym pracuje nie tylko z dorosłymi członkami rodziny, ale również bezpośrednio z dzieckiem na bieżąco monitoruje sytuację dziecka w rodzinie (m. in. czy postawy rodziców nie zagrażają bezpieczeństwu dziecka) prowadzi pracę z rodziną pod kątem wychowywania dziecka nawet wówczas, gdy dziecko zostało czasowo zabrane z rodziny bierze udział w podejmowaniu decyzji o losach dziecka z prowadzonej rodziny aż do uzyskania przez nie pełnoletności lub adopcji przez inną rodzinę zajmuje się rodziną z problemami opiekuńczo – wychowawczymi bez względu na dochód tej rodziny.

PLACÓWKA WSPARCIA DZIENNEGO Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w formie: opiekuńczej, w tym kół zainteresowań, świetlic, klubów i ognisk wychowawczych; specjalistycznej; pracy podwórkowej, realizowanej przez wychowawcę. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie opiekuńczej zapewnia dziecku: opiekę i wychowanie;

PLACÓWKA WSPARCIA DZIENNEGO pomoc w nauce; organizację czasu wolnego, zabawę i zajęcia sportowe oraz rozwój zainteresowań. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie specjalistycznej w szczególności: organizuje zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne oraz logopedyczne; realizuje indywidualny program korekcyjny, program psychokorekcyjny lub psychoprofilaktyczny, w szczególności terapię pedagogiczną, psychologiczną i socjoterapię.

RODZINY WSPIERAJĄCE 1) W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej. 2) Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w: a)opiece i wychowaniu dziecka; b)prowadzeniu gospodarstwa domowego; c)kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych. 3) Zakres i formę pomocy akceptuje rodzina wspierana.

RODZINY WSPIERAJĄCE 4) Pełnienie funkcji rodziny wspierającej może być powierzone osobom z bezpośredniego otoczenia dziecka. 5) Rodzinę wspierającą ustanawia wójt. 6) Status rodziny wspierającej nadaje wójt miejsca zamieszkania rodziny wspieranej

Rodziny zawodowe Rodzinna piecza zastępcza Rodziny zastępcze Rodziny spokrewnione Rodziny niezawodowe Rodzinne domy dziecka Pogotowie rodzinne Rodziny specjalistyczne Dla nieletnich Dla dzieci niepełnosprawnych Dla małoletnich matek

Rodzinne formy pieczy zastępczej – liczba dzieci Rodziny zastępcze spokrewnione (jedynie wstępni i rodzeństwo dziecka) Rodzinne domy dziecka – do 8 wychowanków Rodziny zastępcze zawodowe – do 3 wychowanków Rodziny zastępcze niezawodowe – do trojga wychowanków

Rodzinne formy pieczy zastępczej Rodzina zastępcza zawodowa powstaje poprzez podpisanie umowy ze starostą (lub w jego imieniu przez kierownika PCPR) Obligatoryjnie (w ramach limitu) w przypadku wniosku rodziny zastępczej niezawodowej, która: spełnia warunki na zawodową- oraz posiada opinię koordynatora posiada co najmniej 3 -letnie doświadczenia jako rodzina zastępcza lub osoba prowadząca rodzinny dom dziecka Fakultatywnie ( w ramach limitu) w przypadku wniosku rodziny zastępczej niezawodowej, która: spełnia warunki na zawodową posiada pozytywną opinię koordynatora RODZINA ZAWODOWA –kontrakt 4 –letni RODZINNE DOMY DZIECKA –kontrakt 5 -letni

Rodzinne formy pieczy zastępczej WYNAGRODZENIE Rodzina zastępcza zawodowa i osoba prowadząca rodzinny dom dziecka –nie niższe niż zł Rodzina zastępcza o charakterze pogotowia rodzinnego -nie niższe niż zł -20% wynagrodzenia za więcej niż 3 dzieci lub dziecko niepełnosprawne Dodatkowo Rodzina zastępcza zawodowa i osoba prowadząca rodzinny dom dziecka –za pozostawanie w gotowości 80 % otrzymywanego wynagrodzenia UPRAWNIENIA -okres pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej oraz okres prowadzenia rodzinnego domu dziecka wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych, -rodzina zastępcza zawodowa oraz prowadzący rodzinny dom dziecka mają prawo do urlopu w wymiarze 30 dni kalendarzowych w okresie 12 miesięcy. Informacja do organizatora na 30 dni wcześniej.

Świadczenia w rodzinnej pieczy zastępczej Świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania, nie niższe niż kwota: 1) 660 zł miesięcznie –w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej; 2) 1000 zł miesięcznie –w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka. Wysokość świadczenia, o którym mowa w ust. 1, pomniejsza się o kwotę nie wyższą niż 50% dochodu dziecka, nie więcej jednak niż o 80% tych kwot. 3) Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 200 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka. 4) Rodzinie zastępczej zawodowej na dziecko umieszczone na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 200 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka

Świadczenia w rodzinnej pieczy zastępczej 1. Dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka w wieku od 6.do 18. roku życia –raz w roku; 2. Świadczenie na pokrycie: a) niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka –jednorazowo, b) wydatków związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki –jednorazowo lub okresowo. 3. Rodzina zastępcza niezawodowa i zawodowa może otrzymywać środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego ( obligo w rodzinie zawodowej przy większej liczbie dzieci i rodzinnym domu dziecka) 4. Rodzinie zastępczej zawodowej starosta może raz do roku przyznać świadczenie na pokrycie kosztów związanych z przeprowadzeniem niezbędnego remontu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego ( obligo w rodzinnych domach dziecka) 5,.Rodzinny dom dziecka –obligatoryjnie środki na pokrycie kosztów nieprzewidzianych wydatków związanych z opieką i wychowaniem.

Wsparcie rodzin zastępczych Rodziny zastępcze Organizator rodzinnej pieczy zastępczej Powiatowe centrum pomocy rodzinie Ośrodek adopcyjny Koordynator rodzinnej pieczy zastępcze Rodzina pomocow a

Organizator rodzinnej pieczy zastępczej 1. Organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej jest wyznaczona przez starostę jednostka organizacyjna powiatu lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania. 2. W przypadku gdy wyznaczoną jednostką organizacyjną jest powiatowe centrum pomocy rodzinie, w centrum tym tworzy się zespół do spraw pieczy zastępczej. 3. Na terenie jednego powiatu może działać więcej niż jeden organizator rodzinnej pieczy zastępczej.

Zadania organizatora pieczy zastępczej 1) prowadzenie naboru kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka; 2) prowadzenie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka; 3) zapewnianie pomocy i wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w ramach grup wsparcia oraz rodzin pomocowych; 4) współpraca ze środowiskiem lokalnym

Zadania organizatora pieczy zastępczej 1) prowadzenie poradnictwa i terapii dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą i ich dzieci oraz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej; 2) zapewnianie pomocy prawnej osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w zakresie prawa rodzinnego; 3) dokonywanie okresowej oceny sytuacji dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej; 4) zapewnianie rodzinom zastępczym zawodowym i niezawodowym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka poradnictwa.

Koordynator rodzinnej pieczy Organizator zatrudnia Koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Koordynator opieką obejmuje do 30 rodzin zastępczych lub rodzinnych domów dziecka

Zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej 1) udzielanie pomocy rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej; 2) przygotowanie, we współpracy z asystentem rodziny i odpowiednio rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, planu pomocy dziecku; 3) pomoc rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka w nawiązaniu wzajemnego kontaktu 4) zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej; 5) zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających; 6) udzielanie wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej; 7) przedstawianie corocznego sprawozdania z efektów pracy organizatorowi rodzinnej pieczy zastępczej.

Rodzina pomocowa W przypadku czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą lub prowadzącego rodzinny dom dziecka, piecza zastępcza nad dzieckiem może zostać powierzona rodzinie pomocowej. Podstawą umieszczenia dziecka w rodzinie pomocowej jest umowa między starostą a rodziną pomocową.

Rodzina pomocowa Piecza zastępcza nad dzieckiem może być powierzona rodzinie pomocowej, w szczególności w okresie: 1) czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą lub prowadzącego rodzinny dom dziecka w związku z wypoczynkiem, udziałem w szkoleniach lub pobytem w szpitalu; 2) nieprzewidzianych trudności lub zdarzeń losowych w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub innej rodzinie pomocowej

Instytucjonalna piecza zastępcza Placówki opiekuńczo-wychowawcze (powiat) - Socjalizacyjne - Rodzinne - Interwencyjne - Specjalistyczno-terapeutyczne Regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne (samorz. wojewódzki) Interwencyjny ośrodek preadopcyjny (samorz. wojewódzki)

Placówka opiekuńczo-wychowawcza: zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby, w szczególności bytowe, rozwojowe, emocjonalne, społeczne i religijne; realizuje przygotowany we współpracy z asystentem rodziny plan pomocy dziecku; umożliwia kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny, znalezienia rodziny przysposabiającej lub umieszczenia w rodzinnych formach pieczy zastępczej; zapewnia dziecku dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych; obejmuje dziecko działaniami terapeutycznymi zapewnia korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych.

Liczba dzieci w placówce Liczba dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych w okresie 9 lat (2021r) od dnia wejścia w życie ustawy –nie może być wyższa niż 30. Po tym okresie liczba dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych nie może być wyższa niż 14. W placówkach opiekuńczo-wychowawczych w okresie 4 lat od dnia wejścia w życie ustawy mogą być umieszczane dzieci powyżej 7 roku życia. W placówkach opiekuńczo-wychowawczych w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. mogą przebywać dzieci powyżej 7 roku życia. Po upływie tego okresu w placówkach opiekuńczo-wychowawczych mogą przebywać jedynie dzieci powyżej 10 roku życia.

Centrum administracyjne Starosta może zapewnić wspólną obsługę ekonomiczno-administracyjną i organizacyjną prowadzonych placówek opiekuńczo-wychowawczych, w szczególności tworząc centra administracyjne do obsługi tych placówek lub zlecić realizację tego zadania na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

REGIONALNA PLACÓWKA OPIEKUŃCZO –WYCHOWAWCZA W regionalnej placówce opiekuńczo –terapeutycznej są umieszczane dzieci wymagające szczególnej opieki lub mające trudności w przystosowaniu się do życia w rodzinie, które ze względu na stan zdrowia wymagający stosowania specjalistycznej opieki i rehabilitacji nie mogą zostać umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej lub w placówce opiekuńczo –wychowawczej. W regionalnej placówce opiekuńczo –terapeutycznej można umieścić w tym samym czasie, łącznie nie więcej niż 30 dzieci.

Interwencyjny ośrodek preadopcyjny W interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym umieszcza się dzieci, które ze względu na stan zdrowia wymagają specjalistycznej opieki oraz w okresie oczekiwania na przysposobienie nie mogą zostać umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej. W interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym, w tym samym czasie, można umieścić nie więcej niż 20 dzieci. Pobyt dziecka w interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym nie może trwać dłużej niż do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.

Zezwolenia Placówka opiekuńczo-wychowawcza powstaje z dniem uzyskania zezwolenia wojewody właściwego ze względu na miejsce prowadzenia tej placówki. W budynku może się mieścić tylko jedna placówka opiekuńczo -wychowawcza. Wojewoda wydaje zezwolenie na wniosek, jeżeli podmiot występujący zezwolenie spełni wymienione w ustawie warunki.

WSPÓŁFINANSOWANIE PRZEZ GMINĘ POBYTU DZIECKA W PIECZY ZASTĘPCZEJ Gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go po raz pierwszy w pieczy zastępczej ponosi za dziecko wydatki w wysokości: 1) 10% -w pierwszym roku pobytu dziecka w pieczy zastępczej 2) 30% -w drugim roku pobytu dziecka w pieczy zastępczej 3) 50% -w trzecim roku pobytu dziecka i następnych latach pobytu dziecka w pieczy zastępczej

Pomoc dla osób usamodzielnianych Osobie opuszczającej, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo- wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną, zwanej dalej „osobą usamodzielnianą”, w przypadku gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu: 1)przyznaje się pomoc na: kontynuowanie nauki, usamodzielnienie, Zagospodarowanie 2) udziela się pomocy w uzyskaniu: a) odpowiednich warunków mieszkaniowych, b) zatrudnienia.

1.Pomoc na kontynuowanie nauki, na usamodzielnienie oraz na zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, która przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej: 1) 3 lat –w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną; 2) roku –w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną. 2. Do okresów pobytu w pieczy zastępczej, o których mowa w ust. 1, wlicza się również: 1) okresy pobytu w domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz w schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, specjalnym ośrodku szkolno--wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii, zapewniającym całodobową opiekę, i młodzieżowym ośrodku wychowawczym, jeżeli orzeczenie sądu o umieszczeniu w pieczy zastępczej nie zostało uchylone; 2) okres pobytu osoby pełnoletniej w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej.

Warunki przyznawania pomocy 1. Pomoc na usamodzielnienie oraz pomoc na zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, której dochód miesięczny nie przekracza kwoty zł. 2. Pomoc, na usamodzielnienie i zagospodarowanie jest przyznawana na wniosek osoby usamodzielnianej

Warunki Warunkiem przyznania pomocy na kontynuowanie nauki i na usamodzielnienie jest złożenie wniosku co najmniej dwa miesiące, odpowiednio, przed terminem opuszczenia pieczy zastępczej lub terminem opuszczenia dotychczasowej rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka, placówki opiekuńczo- wychowawczej, z jednoczesnym: wskazaniem przez osobę usamodzielnianą, osoby, która podejmuje się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia oraz przedstawieniem pisemnej zgody tej osoby; złożeniem indywidualnego programu usamodzielnienia

Opiekun usamodzielnienia Opiekunem usamodzielnienia może być osoba tworząca rodzinę zastępczą, prowadząca rodzinny dom dziecka, koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, pracownik socjalny powiatowego centrum pomocy rodzinie, osoba będąca w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo regionalnej placówce opiekuńczo- terapeutycznej wychowawcą lub psychologiem, lub inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą i zaakceptowana przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie.

Kontynuowanie nauki Pomoc na kontynuowanie nauki przyznaje się osobie usamodzielnianej, jeżeli kontynuuje naukę: w szkole; w zakładzie szkolenia nauczycieli; w uczelni na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia; u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego 2. Wysokość pomocy, wynosi nie mniej niż 500 zł miesięcznie. 3. Pomoc, o której mowa w ust. 1, przyznaje się na czas nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25. roku życia. 4. Pomoc, o której mowa w ust. 1, przysługuje w czasie trwania, odpowiednio, roku szkolnego, roku akademickiego, kursu albo przygotowania zawodowego.

Pomoc na zagospodarowanie Pomoc na zagospodarowanie jest wypłacana jednorazowo, nie później niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia, w wysokości nie niższej niż 1500 zł, a w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności –w wysokości nie niższej niż zł. 2. Pomoc na zagospodarowanie może być przyznana w formie rzeczowej.

Dziękuję za uwagę!