Polish Information and Foreign Investment Agency PL Warsaw, 12 Bagatela Street, phone: (+48 22) , fax: (+48 22) ; Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce Paweł Zaboklicki

Polish Information and Foreign Investment Agency Charakterystyka próby badawczej Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Województwo% Mazowieckie26,8 Śląskie12,0 Dolnośląskie10,3 Łódzkie8,4 Wielkopolskie7,1 Małopolskie5,9 Pomorskie5,5 Kujawsko-Pomorskie4,7 Zachodniopomorskie3,7 Lubuskie3,4 Podkarpackie2,7 Opolskie2,1 Warmińsko-Mazurskie2,1 Lubelskie1,8 Podlaskie1,7 Świętokrzyskie1,7 Ogółem: 706 firm Forma własności% 0d 10% do 50% udziału kapitału zagranicznego35,8 50% udziału kapitału zagranicznego15, % udziału kapitału zagranicznego23,1 100% udziału kapitału zagranicznego24,5 Liczba zatrudnionych% osób40, osób41,1 powyżej 25017,6

Polish Information and Foreign Investment Agency Najważniejsze czynniki podejmowania działalności gospodarczej w Polsce przez inwestorów zagranicznych W 2005 po raz pierwszy najważniejszym czynnikiem jest wielkość polskiego rynku Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Najważniejsze 10 czynników w 2005 roku: - wielkość polskiego rynku - koszt siły roboczej - perspektywa wzrostu gospodarczego - kwalifikacje siły roboczej - podaż siły roboczej - możliwość redukcji kosztów produkcji - bezpieczeństwo prawne - niskie podatki - członkostwo w UE - możliwość nabywania gruntów i nieruchomości

Polish Information and Foreign Investment Agency Czynniki wpływające na decyzję o lokalizacji inwestycji w danym regionie Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Korzystne położenie Duży rynek zbytu w regionie Korzystne połączenia komunikacyjne miejscowości Duża podaż wykwalifikowanych pracowników Niska cena siły roboczej Dobrze rozwinięta infrastruktura przemysłowa Możliwość znalezienia nowych rynków zbytu Ugruntowana pozycja polskiej firmy w regionie Związki partnera zagr. z regionem Mała konkurencja ze strony firm lokalnych Kwalifikacje siły roboczej Koszt siły roboczej Duży rynek zbytu we regionie Podaż siły roboczej Korzystne połączenia komunikacyjne miejscowości Ułatwiony dostęp do innych rynków zbytu, korzystne warunki do eksportu Dobrze rozwinięta infrastruktura przemysłowa Atrakcyjna działka pod inwestycje Niskie ceny komponentów i materiałów w regionie Możliwość przejęcia wolnych obiektów produkcyjnych 65,5% 64,1% 57,9% 55,2% 54,6% 49,4% 48,1% 42,7% 40,9% 40,2% 49,0% 48,2% 45,0% 42,5% 40,8% 37,0% 35,1% 34,8% 34,0%

Polish Information and Foreign Investment Agency Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Czynniki wpływające na decyzję o lokalizacji inwestycji w danym regionie w zależności od kraju pochodzenia inwestora Niemcy: - koszt siły roboczej – 58,2% Wielka Brytania: - kwalifikacje siły roboczej – 56,9% Francja: - kwalifikacje siły roboczej – 43,6% - duży rynek zbytu w regionie – 43,6% - korzystne połączenia komunikacyjne – 43,6% Holandia: - koszt siły roboczej – 62,5% USA: - kwalifikacje siły roboczej – 45,2% - duży rynek zbytu w regionie – 45,2%

Największy wzrost pozytywnych wskazań dotyczących prawidłowych regulacji prawnych w porównaniu do roku ,2%35,0% Polish Information and Foreign Investment Agency Ocena prawnych warunków działalności inwestorów zagranicznych w Polsce Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Procent odpowiedzi „tak”

Polish Information and Foreign Investment Agency Etap tworzenia firmy sprawiający szczególne trudności Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 przygotowanie dokumentacji i formalna rejestracja firmy znalezienie partnerów biznesowych znalezienie odpowiedniej lokalizacji stworzenie odpowiednich warunków technicznych i organizacyjnych dla rozpoczęcia działalności gospodarczej uzyskanie zachęt inwestycyjnych zakup nieruchomości przekonanie zagranicznych decydentów o zaletach Polski jako lokalizacji rekrutacja i zatrudnienie pracowników znalezienie informacji o Polsce znalezienie odpowiednich polskich poddostawców

Polish Information and Foreign Investment Agency Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Czynniki stanowiące największą trudność dla działalności firmy w Polsce Biurokracja Częste zmiany przepisów prawnych Obowiązujące w Polsce przepisy prawne Czas rozpatrywania spraw administracyjnych Mało elastyczne prawo pracy Egzekucja przepisów prawnych Korupcja Stan infrastruktury drogowej Wysokość obciążeń podatkowych Wysokość obciążeń socjalnych Wahania kursu złotego Nieuczciwa konkurencja ze strony polskich firm Działalność związków zawodowych Wizerunek polski za granicą Nastawienie społeczne do inwestycji zagranicznych

Polish Information and Foreign Investment Agency Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Czynniki związane z przystąpieniem Polski do UE, które wpłynęły na działalność firmy Harmonizacja prawa polskiego z unijnym Uproszczenie procedur dostawy na rynki unii europejskiej Zniesienie ceł pomiędzy krajami UE Fundusze pomocowe UE Zmiany w warunkach prowadzenia eksportu poza UE OCENA% Bardzo pozytywny24,2 Pozytywny48,6 Neutralny17,7 Negatywny2,4 Bardzo negatywny0,3 Brak zdania6,8 Ocena wpływu przystąpienia Polski do UE na działalność firmy

Polish Information and Foreign Investment Agency Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Czynniki wpływające na działalność firmy OCENA% Bardzo pozytywny14,7 Pozytywny43,9 Neutralny26,8 Negatywny2,0 Bardzo negatywny0,1 Brak zdania12,5 Wpływ ustawy o swobodzie gospodarczej z 2004 roku na działalność firmy Wpływ różnic kulturowych na działalność firmy

Polish Information and Foreign Investment Agency Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Czynniki wpływające na działalność firmy Ocena współpracy ze związkami zawodowymi na terenie firmy Na terenie zakładu nie działają żadne związki zawodowe Bardzo dobrze Dobrze Neutralnie Źle Bardzo źle

Polish Information and Foreign Investment Agency Standardy normalizacyjne i procedury jakościowe stosowane w spółkach z kapitałem zagranicznym Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Znaczny wzrost ilości posiadanych certyfikatów Coraz więcej firm stara się o standardy normalizacyjne

Polish Information and Foreign Investment Agency „Wiek” technologii wykorzystywanych przez spółki z udziałem kapitału zagranicznego Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Firmy w coraz mniejszym stopniu korzystają ze starych technologii W 2005 badanie uwzględniło wykorzystanie najnowszych technologii (do jednego roku) – wykorzystuje je jedynie 8,8% badanych spółek

Polish Information and Foreign Investment Agency Ocena kwalifikacji polskich kadr w spółkach z udziałem kapitału zagranicznego Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Coraz lepsza ocena kadry polskich pracowników

Polish Information and Foreign Investment Agency Ulgi i zachęty inwestycyjne, z których korzystają firmy z kapitałem zagranicznym Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Pomoc z tytułu zatrudniania bezrobotnych Firma nie korzystała z ulg i zwolnień Ulgi w podatkach i opłatach lokalnych (podatek od nieruchomości) Pomoc na szkolenia pracowników Dotacje inwestycyjne lub na tworzenie nowych miejsc pracy (w tym z funduszy UE) Zwolnienie z podatku dochodowego z tytułu prowadzenia działalności w SSE Pomoc z tytułu zatrudnienia osób niepełnosprawnych

Polish Information and Foreign Investment Agency Ocena elementów dotychczasowej współpracy z poddostawcami działającymi na terenie Polski Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 szybkość reakcji na zapytania, przekazywania odpowiedzi owych poziom technologiczny parku maszynowego jakość dostarczanych towarów i usług terminowość dostaw szybkość reakcji dostawców na zamówienie, elastyczność ochrona prawna własności intelektualnej stosunek jakości do ceny warunki płatności tempo dostosowań produkcji poddostawców do potrzeb firmy Firmy z udziałem kapitału zagranicznegoFirmy „rdzennie” polskie

Polish Information and Foreign Investment Agency Sposoby współpracy z poddostawcami działającymi w Polsce w zakresie zmian produkcji lub procesu produkcyjnego Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Firmy z udziałem kapitału zagranicznegoFirmy „rdzennie” polskie

Polish Information and Foreign Investment Agency Etapy, na których firma współpracuje z poddostawcami Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Firma nie konsultuje się z poddostawcami w sprawie tworzenia nowych produktów i ich wdrożeń Koncepcja Rozwój Wdrożenie w proces produkcyjny Projektowanie Tworzenie prototypów Firmy z udziałem kapitału zagranicznegoFirmy „rdzennie” polskie

Polish Information and Foreign Investment Agency Rodzaje umów zawieranych z polskimi poddostawcami Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień : Niewielkie różnice między firmami w rodzajach zawieranych umów Wzrost ilości umów długoterminowych

Polish Information and Foreign Investment Agency Ocena stosunków między władzami lokalnymi a firmą Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 OCENA W roku rozpoczynania działalności (%) Obecnie (%) Bardzo dobrze15,917,7 Dobrze49,354,5 Średnio27,923,8 Źle3,82,0 Bardzo źle1,40,6 Obecnie władze lokalne oceniane są przez firmy z udziałem kapitału zagranicznego lepiej niż w momencie rozpoczynania działalności

Polish Information and Foreign Investment Agency Instytucje, organizacje lub osoby szczególnie pomocne lub stwarzające największe trudności w uruchomieniu działalności gospodarczej na terenie gminy Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 firmy doradcze urzędnicy gminy wójt, burmistrz lub prezydent organizacje przedsiębiorców urząd skarbowy inne spółki z kapitałem zagranicznym firmy krajowe PAIiIZ (PAIZ) agencje państwowe (ARP, AMW, ANR) lokalni parlamentarzyści partie polityczne kościół trudności pomoc

Polish Information and Foreign Investment Agency Sposoby stymulacji rozwoju działalności gospodarczej inwestorów zagranicznych przez władze lokalne Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 udzielanie ulg podatkowych rozwijanie infrastruktury technicznej tworzenie planów rozwoju lokalnego lub regionalnego pomoc w znalezieniu partnerów biznesowych rozwijanie infrastruktury społecznej działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego

Polish Information and Foreign Investment Agency Ocena współpracy z PAIiIZ (PAIZ) Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień Wzrost wskazań „bardzo pozytywnych” oraz „pozytywnych” Coraz więcej inwestorów korzysta z pomocy PAIiIZ

Polish Information and Foreign Investment Agency Oczekiwane przez inwestorów formy wsparcia ze strony agencji rządowej Źródło: ‘Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce’, raport z badania marketingowo, CBM INDICATOR, grudzień 2005 Formy wsparcia (w %) dostarczenie informacji o warunkach prawno-ekonomicznych inwestowania w Polsce 53,351,6 dostarczanie informacji sektorowych36,147,0 wsparcie w całym okresie działalności inwestora w Polsce35,135,8 tworzenie baz danych kooperantów w Polsce i za granicą32,231,4 pomoc w wyszukiwaniu lokalizacji inwestycji27,731,4 pomoc w negocjowaniu warunków inwestowania z władzami lokalnymi 37,229,6 promowanie i wsparcie inwestorów polskich za granicą29,028,2 pomoc w wyszukiwaniu kooperantów krajowych26,625,8 pomoc w negocjowaniu warunków inwestowania w władzami centralnymi 31,424,4 pomoc w nawiązywaniu kontaktów handlowych z firmami zagranicznymi 25,921,8 pomoc w przygotowaniu aplikacji o zachęty inwestycyjne, a w szczególności o granty 18,219,3 programy wspierania eksportu-17,1 organizowanie imprez promocyjnych, proinwestycyjnych i proeksportowych 22,516,7 pomoc w wyszukiwaniu kooperantów zagranicznych dla firm krajowych dla celów inwestycyjnych 21,114,9 pomoc w nawiązywaniu i prowadzeniu współpracy z ośrodkami akademickimi 13,214,0 Czy powinna powstać jedna duża agencja zajmująca się kompleksową obsługą inwestorów w Polsce?

Polish Information and Foreign Investment Agency PL Warsaw, 12 Bagatela Street, phone: (+48 22) , fax: (+48 22) ; Dziękuję za uwagę