Projekt systemowy Regionalnego Centrum Rozwoju Społecznego Poddziałanie Program Operacyjny Kapitał Ludzki Lata Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

CELE PROJEKTU: wzmocnienie skuteczności działań instytucji działających na rzecz osób wykluczonych społecznie w regionie, nawiązanie dialogu i współpracy między różnymi instytucjami i organizacjami działającymi w obszarze integracji społecznej i zawodowej, wsparcie rozwoju sektora ekonomii społecznej. podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej na rzecz rozwiązywania problemów społecznych występujących w województwie kujawsko-pomorskim,

UCZESTNICY PROJEKTU SYSTEMOWEGO Ponad 4800 osób, w tym: Pracownicy i wolontariusze instytucji pomocy i integracji społecznej; Pracownicy publicznych służb zatrudnienia; Przedstawiciele innych służb społecznych, w tym: kuratorzy sądowi, policjanci, pracownicy urzędów pracy, pedagodzy, pielęgniarki środowiskowe, asystenci rodziny; Pracownicy samorządu terytorialnego, bezpośrednio obsługujący gminne i powiatowe jednostki organizacyjne pomocy społecznej w zakresie realizacji ich zadań (np. pracownicy księgowości); Przedstawiciele organizacji pozarządowych działających w obszarze aktywnej integracji; Przedstawiciele podmiotów ekonomii społecznej.

Szkolenia, seminaria, kursy specjalistyczne, wizyty studyjne Doradztwo specjalistyczne Studia podyplomowe Specjalizacje w zawodzie pracownik socjalny Kujawsko- Pomorska Platforma Współpracy Kujawsko-Pomorski Program na Rzecz ES Kampanie społeczne Działalność wydawnicza TYPY DZIAŁAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH PROJEKTU SYSTEMOWEGO RCRS

WSPARCIE W FORMACH POZASZKOLNYCH Szkolenia i doradztwo specjalistyczne dotyczyło wsparcia merytorycznego i metodycznego m.in. w zakresie: rozwoju form aktywnej integracji; kierunków rozwoju pracy socjalnej; metod i sposobów aktywizacji klientów pomocy społecznej; nowych form i narzędzi wsparcia indywidualnego i środowiskowego; poprawy systemów zarządzania jednostkami pomocy i integracji społecznej; rozwoju osobistego pracowników socjalnych; regulacji prawnych w obszarze pomocy społecznej; budowania zintegrowanej polityki społecznej w regionie; działań na rzecz wsparcia rodziny i rodzicielstwa zastępczego; przeciwdziałania przemocy, w tym współpracy służb społecznych w ramach zespołów interdyscyplinarnych; przygotowywania, realizacji, monitoringu i ewaluacji projektów systemowych realizowanych przez OPS/PCPR miejsca szkoleniowych miejsca doradcze w ramach 176 grupowych spotkaniach doradczych 381 szkoleń warsztatowych 46 seminariów 33 kursy specjalistyczne 16 wizyt studyjnych

Praca z Rodziną Metodą Konferencja Grupy Rodzinnej; Mediacje i Negocjacje w Pracy Socjalnej; Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach; Skuteczna Interwencja Kryzysowa; Trening Zastępowania Agresji; Asystent Rodzinny; Pierwsza Pomoc Przedmedyczna; Język Migowy I Stopnia; Organizacja Społeczności Lokalnej (OSL); Dialog Motywacyjny. 670 certyfikowanych fachowców 10 obszarów tematycznych 33 kursy specjalistyczne

Studia podyplomowe na czterech kierunkach:  Diagnoza dziecka i rodziny – 30 słuchaczy;  Gerontologia – 35 słuchaczy;  Studium terapii i treningu grupowego – 35 słuchaczy;  Aktywizacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością – 30 słuchaczy. Studia podyplomowe łącznie ukończyło 130 osób tj.: 100% zrekrutowanych słuchaczy. Specjalizacje II stopnia w zawodzie pracownik socjalny w czterech specjalnościach:  Praca socjalna z rodziną z problemami opiekuńczo-wychowawczymi – 20 osób;  Praca socjalna z osobami uzależnionymi – 20 osób;  Praca socjalna z osobą i rodziną z problemem przemocy – 19 osób;  Praca socjalna ze społecznością lokalną – 19 osób. Specjalizacje II stopnia w zawodzie pracownik socjalny łącznie ukończyło 78 osób, tj. 97.5% uczestników. WSPARCIE W FORMACH SZKOLNYCH

KUJAWSKO-POMORSKI PROGRAM NA RZECZ EKONOMII SPOŁECZNEJ NA LATA  Przyjęty Uchwałą nr 24/815/14 Zarządu Województwa Kujawsko- Pomorskiego w dniu 10 czerwca 2014 r. Przyczynia się w szczególności do:  wzmocnienia potencjału podmiotów ekonomii społecznej poprzez m.in. budowanie ich pozytywnego wizerunku jako równorzędnego partnera dla sektora prywatnego i publicznego;  wzmocnienia roli ekonomii społecznej poprzez rozwijanie współpracy i partnerskich relacji pomiędzy wszystkimi sektorami regionalnej gospodarki;  zapewnienia skutecznego i efektywnego funkcjonowania sektora ekonomii społecznej;  rozwoju lokalnego i regionalnego, a poprzez realizację celów społecznych do wzmocnienia spójności społecznej i budowania społeczeństwa obywatelskiego.

KUJAWSKO-POMORSKA PLATFORMA WSPÓŁPRACY W OBSZARZE PRACY SOCJALNEJ Cele Platformy:  nawiązanie i umacnianie współpracy między różnymi instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz reintegracji społecznej i zawodowej mieszkańców regionu;  integrowanie sektora pomocy i integracji społecznej, udział w kształtowaniu i realizacji regionalnej polityki społecznej;  stymulowanie przepływu informacji między realizatorami lokalnej polityki społecznej;  promowanie dobrych praktyk i wymiana doświadczeń. 34 spotkania753 uczestników

DZIAŁANIA PROMOCYJNO-INFORMACYJNE W OBSZARZE POMOCY SPOŁECZNEJ na rzecz rodzicielstwa zastępczego pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego, realizowana w latach na rzecz promocji aktywności osób starszych, realizowana w 2012 roku Kampanie społeczne Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego w zakresie promowania i upowszechniania ekonomii społecznej, na rzecz aktywizacji społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych, na rzecz przeciwdziałania przemocy „Nie biję – -uczę i wychowuję” „Niepełnosprawni - aktywni w pracy, aktywni w życiu”

Konferencje promocyjno –informacyjne w obszarze pomocy społecznej 15 konferencji 12 biuletynów konferencyjnych 2620 uczestników

DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA Biuletyny informacyjne- 11 Poradniki- 5 Publikacje książkowe- 2 Poradnik nt. rodzicielstwa zastępczego Świadczenia rodzinne w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Zespół interdyscyplinarny i grupy robocze Informator dla seniora Program Aktywności Lokalnej – od pomysłu do działania Pomoc społeczna jako realizator efektywnych usług społecznych System pomocy społecznej w Polsce- wyzwania i kierunki

KONKURSY NAWIĄZUJĄCE DO DZIAŁAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH PROJEKTU SYSTEMOWEGO RCRS Maraton z załącznikiem drugim Celem konkursu było podniesienie wiedzy ośrodków pomocy społecznej w zakresie prawidłowego przygotowywania załącznika nr 2 do wniosku o płatność. Zorganizowano 3 edycje konkursu w latach Rodzic na zastępstwo. Miłość na zawsze. Konkurs adresowany był do dzieci w wieku 7 – 15 lat. Celem konkursu było propagowanie idei rodzicielstwa zastępczego jako formy pomocy dzieciom opuszczonym przez własnych rodziców, potrzebujących opieki i miłości. Kapitalna Historia Celem konkursu było ukazanie pozytywnych efektów udziału w projekcie systemowym, w tym wpływu nabytych umiejętności i wiedzy na realizowaną pracę socjalną.

Wpływ projektu systemowego RCRS na podniesienie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie kujawsko-pomorskim na podstawie badania ewaluacyjnego z 2014 roku

Oferta szkoleniowo-doradcza w ramach projektu systemowego RCRS w odniesieniu do oferty sprzed 2007 roku w opinii pracowników OPS/PCPR większe zróżnicowanie tematyki, wprowadzenie nowych form pracy z klientem, zmiana sposobu myślenia o kliencie; zmiana formy kształcenia z biernej na angażującą uczestników; zmiana częstotliwości udziału w szkoleniach (częściej niż przed 2007 r.); lepsze dostosowanie do potrzeb osób kształconych; profesjonalizacja. Oferta szkoleniowo-doradcza w ramach projektu systemowego RCRS w porównaniu z ofertą dostępną na otwartym rynku w opinii pracowników OPS/PCPR dostępność finansowa – bezpłatność wszystkich form wsparcia; wysoki stopnień dostosowania oferty do potrzeb uczestników projektu; skierowanie form kształcenia do konkretnych grup zawodowych; adekwatność nabytych umiejętności do rzeczywistej pracy socjalnej; kompleksowość oferty; wysoka jakość organizowanych form wsparcia; umożliwienie współpracy między różnymi typami instytucji.

NATĘŻENIE UCZESTNICTWA W PROJEKCIE SYSTEMOWYM RCRS W POSZCZEGÓLNYCH POWIATACH WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO

WZROST PROFESJONALIZMU PRACY SOCJALNEJ Kierownicy jednostek pomocy i integracji społecznej podkreślili pozytywny wpływ udziału w projekcie na sposób funkcjonowania ośrodków i profesjonalizm pracy socjalnej. Przejawy tych zmian kierownicy zauważają w kilku sferach: rozszerzenie sposobów pracy z klientami o nowe narzędzia; uważniejsze dobieranie właściwych i bardziej skutecznych narzędzi pracy z klientami; zmiana podejścia do klienta; zmiana sposobu pracy: zmiana sposobu myślenia na projektowy, zmiana standardów pracy, większa skuteczność, większa wydajność pracy; zmiana sposobu postrzegania siebie w roli pracownika socjalnego: zwiększenie motywacji, większa pewność siebie; większa kompleksowość pomocy dzięki: wymianie doświadczeń, współpracy z innymi jednostkami i wewnątrz ośrodka.

Opinie kierowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, którzy wzięli udział w badaniu: możliwość podniesienia kwalifikacji wielu swoich pracowników lub uzupełnienia ich kompetencji o atrakcyjne i potrzebne umiejętności, wysoki stopień dostosowania oferty kształcenia do potrzeb ośrodka i pracowników (konsultowano z nami wcześniej, jakie są dla nas ważne tematy). kompleksowość oferty – każdy mógł znaleźć dla siebie to co go naprawdę interesuje; dobra organizacja szkoleń; wysoką jakość szkoleń. Kierownicy jednostek ocenili, że wsparcie zaoferowne im przez RCRS w ramach projektu systemowego odpowiadało ich potrzebom w bardzo dużym stopniu (średnia ocena wyrażona przez kierowników jednostek to 5,11 /w skali sześciostopniowej/ ). WPŁYW PROJEKTU SYSTEMOWEGO NA PODNIESIENIE KWALIFIKACJI I UMIEJĘTNOŚCI KADR POMOCY SPOŁECZNEJ – OCENA KIEROWNIKÓW JOPS

W ocenie kierowników zmiana poziomu umiejętności kadr ma w szczególności wpływ na jakość usług ze względu na: zdolność trafnego diagnozowania potrzeb klientów; zdolność trafnego doboru narzędzi i instrumentów do potrzeb klientów; zdolność do indywidualnego traktowania klientów i stosowanie zindywidualizowanych rozwiązań; możliwość korzystania z dobrych praktyk wypracowanych w innych ośrodkach; zmianę sposobu rozumienia funkcji pomocy społecznej; zwiększoną motywację do pracy i wprowadzania zmiany oraz zwiększone przekonanie o możliwości skutecznego działania. WPŁYW PROJEKTU SYSTEMOWEGO NA PODNIESIENIE KWALIFIKACJI I UMIEJĘTNOŚCI KADR POMOCY SPOŁECZNEJ – OCENA KIEROWNIKÓW JOPS

WPŁYW PROJEKTU SYSTEMOWEGO NA PODNIESIENIE KWALIFIKACJI I UMIEJĘTNOŚCI KADR POMOCY SPOŁECZNEJ Opinie badanych pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej na temat udzielonego wsparcia : zaproponowane formy podnoszenia kwalifikacji i umiejętności są przydatne i praktycznie użyteczne; właściwy dobór tematyki, dostosowany do potrzeb uczestników projektu; najbardziej przydatne formy kształcenia to: szkolenia, specjalizacje zawodowe, studia podyplomowe; zakres kształcenia zgodny jest z potrzebami kadr (zaspokoił je w pełni lub w dużej mierze w opinii 74,2% badanych); oferta jest kompleksowa i dostępna; wysoka jakość i dobra organizacja proponowanych form kształcenia; wartością dodana projektu było nawiązanie współpracy pomiędzy uczestnikami projektu, możliwość wymiany doświadczeń i dobrych praktyk. Uczestnicy projektu ocenili, że wsparcie zaoferowane im przez RCRS w ramach projektu systemowego odpowiadało ich potrzebom w bardzo dużym stopniu (średnia ocena wyrażona przez uczestników projektu - 5,14 /w skali sześciostopniowej/ ).

WPŁYW PROJEKTU SYSTEMOWEGO NA PODNIESIENIE KWALIFIKACJI I UMIEJĘTNOŚCI KADR POMOCY SPOŁECZNEJ – WZROST KOMPETENCJI Deklarowane obszary wzrostu umiejętności własnych pod wpływem uczestnictwa w projekcie systemowym RCRS w opinii pracowników OPS/PCPR nowe metody pracy; budowanie relacji z klientem i pozyskanie jego zaufania; posługiwanie się różnymi narzędziami w pracy socjalnej, np. terapia zastępowania agresji, organizacja społeczności lokalnej, terapia skoncentrowana na rozwiązaniach, itp. przygotowanie i prowadzenie projektów systemowych; planowanie pracy socjalnej; wywoływanie zmiany przez pracę socjalną; oceny poziomu zaspokajania potrzeb i oczekiwań klientów; oceny jakości i efektywności procedur w pracy socjalnej; zawiązywania partnerstw międzyinstytucjonalnych.

UDZIAŁ W PROJEKCIE SYSTEMOWYM RCRS JAKO CZYNNIK ZMIANY SPOSOBU PRACY PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH – PRACA Z KLIENTEM Źródło: Badania własne (PAPI), Toruń 2014 r.

EFEKTYWNOŚĆ PROJEKTU SYSTEMOWEGO Kierownicy jednostek pomocy społecznej ocenili, że dostrzegane zmiany w sposobie funkcjonowania kierowanych przez nich instytucji oraz podniesienie jakości pracy kadr tych instytucji nie byłoby możliwe bez wsparcia w postaci projektu systemowego RCRS. Kierownicy małych ośrodków stwierdzili, że bez wsparcia w postaci oferty kształceniowej RCRS, pracownicy nie podołaliby realizacji zadań narzuconych im przez ustawodawcę w ostatnich latach. Część kierowników zwłaszcza dużych ośrodków wskazało, że dostrzegane zmiany być może miałyby miejsce, ale inny byłby ich zakres lub byłyby bardziej rozciągnięte w czasie.

zmiana w sposobie funkcjonowania instytucji pomocy społecznej i podniesienie jakości pracy kadr; podniesienie kompetencji pracowników, a tym samym zmiana sposobu pracy z klientami; sprawna realizacja nowych zadań ustawowych; przyspieszenie procesu dokonywania zmian w sposobie funkcjonowania i jakości pracy instytucji pomocy społecznej oraz zwiększenie zakresu tych zmian. EFEKTYWNOŚĆ PROJEKTU SYSTEMOWEGO

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Dziękuję za uwagę Maria Rosołek Regionalne Centrum Rozwoju Społecznego w Toruniu „Wiedzę możemy zdobywać od innych, ale mądrości musimy nauczyć się sami” A. Mickiewicz

NAJAKTYWNIEJSI UCZESTNICY PROJEKTU SYSTEMOWEGO pn. AKADEMIA POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ –WSPARCIE KADR Pani Kiełpińska Bernadeta – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bukowcu; Pani Biniecka Ilona – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Radziejowie; Pani Hajdas Jolanta – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Obrowie; Pani Neumann Katarzyna – Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Chełmnie; Pani Jagiełka Marta - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lubiewie; Pani Przybyłowska Justyna – Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wąbrzeźnie.