Realizacja projektów programu as kompetencji w Zespole szkół nr 4 w szczecinie Mirosław Tomczuk

Zadania ogólne szkoły W zakresie nauczania: - Nauka swobodnego i poprawnego wypowiadania się, pisania i czytania ze zrozumieniem. - Poznawanie wymaganych pojęć i zdobywanie rzetelnej wiedzy na poziomie umożliwiającym co najmniej kontynuację nauki w następnym etapie kształcenia. - Dochodzenie do rozumienia, a nie tylko do pamięciowego opanowania przekazywanych treści. - Rozwijanie zdolności dostrzegania różnego rodzaju związków i zależności (np. przyczynowo – skutkowych), funkcjonalnych, czasowych i przestrzennych. - Rozwijanie zdolności myślenia analitycznego i syntetycznego. Traktowanie wiadomości przedmiotowych, stanowiących wartość poznawczą samą w sobie, w sposób integralny, prowadzący do lepszego rozumienia świata, ludzi i siebie. - Poznawanie zasad rozwoju osobowego i życia społecznego. - Poznawanie dziedzictwa kultury narodowej ….

Zadania ogólne szkoły Nauczyciele stwarzają warunki do nabywania następujących umiejętności: - Planowanie, organizowanie i ocenianie własnej nauki, przyjmowanie za nią coraz większej odpowiedzialności. - Skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, prezentacji własnego punktu widzenia, i poglądów innych ludzi, poprawnego posługiwania się językiem ojczystym, przygotowania do publicznych wystąpień. - Efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie, budowania więzi międzyludzkich, podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji, skutecznego działania na gruncie zachowania obowiązujących norm. - Rozwiązywanie problemów w twórczy sposób. - Poszukiwanie, porządkowanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł, efektywnego posługiwania się technologią informacyjną. - Odnoszenie do praktyki, zdobytej wiedzy oraz tworzenie potrzebnych doświadczeń i nawyków. - Rozwijanie sprawności umysłowych oraz osobistych zainteresowań. - Przyswajanie sobie metod i technik negocjacyjnych rozwiązywania konfliktów i problemów społecznych.

Zadania ogólne szkoły Nauczyciele w swojej pracy wychowawczej wspierają: - Rozwijanie dociekliwości poznawczej, ukierunkowane na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna na świecie. - Poczucie użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych, jak i całej edukacji na danym etapie. - Dążenie do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, umiejętne godzenie dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialności za siebie z odpowiedzialnością za innych, wolności własnej z wolnością innych. - Poszukiwanie, odkrywanie i dążenie na drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia wielkich celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie. - Przygotowanie się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie. - Dążenie do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacja wartości. - Kształtowanie w sobie postawy dialogu, umiejętności słuchania innych i rozumienia ich poglądów.

Metoda projektów pozwala na kształtowanie u młodzieży ważnych umiejętności związanych z wykonaniem zadań stawianych przed nimi. Kształtuje takie umiejętności jak: - umiejętność pracy w grupie, - formułowanie problemów i celów, - planowanie własnej pracy, - korzystanie z różnorodnych źródeł informacji, - gromadzenie i klasyfikowanie zebranej wiedzy, - integrowanie wiedzy, - analizowanie informacji i jej klasyfikowanie pod względem przydatności, - przygotowanie wystąpień publicznych, - podejmowanie decyzji grupowych, - rozwiązywanie konfliktów, - samoocena swojej pracy.

Metoda ta pozwala na wszechstronne uaktywnienie uczniów poprzez współpracę w grupie, dobór tematu projektowego, zaplanowanie czynności przy wykonaniu zadania, podział ról w grupie, wyszukanie materiałów, współpracę z liderem projektu, dobór eksperymentów, weryfikację hipotez czy w końcu przygotowanie prezentacji. Takie holistyczne podejście do zadanego problemu pozwala na rozwój uczniów nie tylko w dziedzinach ścisłych i przyrodniczych ale także pozwala im doskonalić się w kierunkach humanistycznych. Praca grupowa zacieśnia pozytywne relacje pomiędzy jej uczestnikami i przygotowuje do aktywnego funkcjonowania we współczesnym społeczeństwie.

Projekty prowadzone w programie As kompetencji wykonywane były na podstawie przygotowanych konspektów uwzględniających całościowe podejście do zadanego zagadnienia. Konspekty zawierały zestaw zadań głównych i pomocniczych, zadania cząstkowe z podziałem na grupy tematyczne, proponowane zadania i doświadczenia oraz proponowaną literaturę. Jednakże można było konspekty te modyfikować i dostosować do swoich pomysłów wykonania prezentacji. Dodatkowym elementem motywującym był konkurs na najlepiej przygotowane prezentacje. Trudnością było na początku wprowadzenie współpracy międzyszkolnej poprzez przygotowanie dodatkowego tematu projektowego przy współudziale szkoły znajdującej się w innym województwie (Międzyszkolne Grupy Projektowe), gdzie należało opracować prezentację końcową kontaktując się ze współprowadzącym wyłącznie drogą elektroniczną.

Pierwszym elementem dającym szansę na właściwe funkcjonowanie w projekcie było przyjęcie przez całą grupę zasad współpracy, swoistego regulaminu (na przykład: słuchamy siebie nawzajem, nie obrażamy się, w sporach decyduje większość, jesteśmy obecni na wszystkich spotkaniach, zadania wykonujemy rzetelnie i terminowo itd.). Przyjęcie tych zasad było ważne ze względu na młody wiek uczniów, nieznajomość przez nauczyciela reakcji na sytuacje napotykane w trakcie pracy oraz przede wszystkim na długi okres trwania projektu (pięć semestrów).

Dobór tematu projektowego odbywał się w drodze dyskusji nad proponowanymi tematami, ich analizą merytoryczną, sprawdzenia możliwości wykonania eksperymentów. Spośród kilku początkowo wybranych i omówionych przez nauczyciela prowadzącego tematów w konsekwencji wybierano jeden. Zwykle było to zagadnienie w efekcie najbardziej dla uczniów atrakcyjne ze względu na możliwości wykonania eksperymentów.

- Czynności niezbędne do wykonania zadania - Czynności niezbędne do wykonania zadania. Na wstępie należało dokonać podziału uczniów ze względu na zainteresowania czy zdolności. Od początku zajęć wyodrębnił się zespół uczniów - uzdolnionych eksperymentatorów. Oni to przynosili ciekawe pomysły, wprowadzali je w życie i planowali wszystkie czynności potrzebne do wykonania doświadczenia. Inny zespół wyszukiwał materiały merytorycznie przygotowujące do poznania zadanego zagadnienia. Zajęli się wyszukiwaniem i rozwiązaniem zadań i problemów teoretycznych potrzebnych do zrozumienia zadanego zagadnienia. Korzystali oni z zasobów internetu a w szczególności z materiałów e-learningowych zawartych na platformie projektu. Bardzo dużą pomocą okazały się wykłady pracowników naukowych Uniwersytetu Szczecińskiego, które zawsze nawiązywały do tematu wybranego projektu. Jeszcze inny zespół zajął się weryfikowaniem zebranych materiałów oraz opracowaniem prezentacji. Już w trakcie pracy wyłonili się liderzy tych grup koordynujący pracę w grupach. Ważnym było aby każdy zespół wiedział co robią inni.

Podział ról w grupie. Przy pierwszym projekcie rola nauczyciela prowadzącego była znacząca. Było to przekonywanie, wskazywanie źródeł wiedzy, sugerowanie rozwiązań napotkanych problemów, negocjowanie czy nawet „gaszenie” konfliktów. Z czasem współpraca układała się coraz sprawniej a wykonane zadania grupowe zazębiały się tworząc zadowalający produkt w postaci prezentacji końcowej często wykorzystywanej w czasie lekcji nie tylko w klasach gimnazjalnych ale także licealnych i w technikum. Grupa w dniu ostatnich zajęć liczyła 8 uczniów. Frekwencję na zajęciach można uznać za przyzwoitą.

- Wyszukiwanie materiałów - Wyszukiwanie materiałów. Najbardziej ulubionym sposobem znalezienia przez młodzież potrzebnych materiałów jest przeglądanie zasobów internetowych przy pomocy odpowiedniej wyszukiwarki. Jednakże można było przekonać uczniów do korzystania z książek i podręczników, które okazały się być bardziej pomocne chociaż korzystanie z ich pomocy zabierało więcej czasu. Z czasem można było zaobserwować wykorzystanie zbiorów zadań, wydawnictw popularno - naukowych, zestawów ćwiczeń i doświadczeń autorstwa znanych dydaktyków. Do przygotowania prezentacji korzystano między innymi z takich pozycji jak: Fizyka wokół nas. Paul. G. Hewitt. Wydawnictwo Naukowe PWN. Fizyka i astronomia – Ćwiczenia i zadania. Juliusz Domański. Nowa Era. W poszukiwaniu praw fizyki. Lillian C. McDermott. Prószyński i Spółka. Laboratorium fizyczne w domu. Jan Gaj. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. „Historia fizyki” . A. K. Wróblewski. Wydawnictwo Naukowe PWN. A także czasopisma popularno-naukowe jak: Świat nauki. Wydawnictwa Prószyński i Spółka. Wiedza i życie. Wydawnictwa Prószyński i Spółka. Urania – postępy astronomii.

- Współpraca z liderem projektu - Współpraca z liderem projektu. Dużą pomocą okazały się wykłady organizowane w szkole przez lidera projektu - Uniwersytet Szczeciński. Wykładowcy zaciekawili uczniów problematyką związaną z postępem nauki i techniki popartą licznymi pokazami i eksperymentami z zakresu wielu dziedzin nauk matematycznych i przyrodniczych. Zdjęcie poniżej przedstawia wykład dra Tadeusza Molendy na temat doświadczeń i pokazów z użyciem toru z poduszką powietrzną dla uczestników projektu oraz innych uczniów szkoły.  

- Dobór eksperymentów. Odbywał się przede wszystkim w oparciu o wyposażenie gabinetu fizycznego (na przykładzie tematu Ciekawa optyka). Do eksperymentu związanego z pomiarem długości fali światła lasera He - Ne użyto lasera znajdującego się na stanie gabinetu od lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku oraz siatki dyfrakcyjnej. Budowę teleskopu poznano poprzez obserwacje plam słonecznych przy pomocy szkolnego teleskopu typu Newtona. Niektóre pomoce na przykład model peryskopu, aparatu fotograficznego czy camera obscura uczniowie wykonali sami. A niektóre eksperymenty zostały podejrzane na wykładach. Inne pomoce, szczególnie te związane z zastosowaniem zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego wykonano przy pomocy starszych kolegów na warsztatach szkolnych.

- Weryfikacja hipotez i przygotowanie prezentacji. Starano się aby prezentacja zawierała wszystkie elementy potrzebne do wyczerpania tematu a także pewne własne pomysły, które uczniowie wprowadzili. Poszczególne slajdy prezentacji zawierały w tle zdjęcia opisywanych zjawisk. Część z tych zdjęć pochodzi ze zbiorów i wykonane były przez uczestników projektu oraz opiekuna grupy. Wykonanie zadań projektowych było fotografowane na bieżąco a niektóre eksperymenty zostały nagrane a filmy dołączono do prezentacji jako dokumentację. Końcową wersję prezentacji zatwierdzono na zajęciach i przesłano do oceny.

film

Dane INFORMACYJNE ID grupy: 97/33_MF_G1 ID grupy: 97/20_MF_G1 Szkoła zapraszająca do współpracy Szkoła zaproszona do współpracy Zespół Szkół Nr 1 im. Powstańców Wielkopolskich w Swarzędzu ID grupy: 97/33_MF_G1 Liceum Ogólnokształcące nr 15 w Zespole Szkół nr 4 w Szczecinie ID grupy: 97/20_MF_G1 Herb Swarzędza Herb Szczecina

Wycieczka do Torunia 11 – 14 października 2011 roku