Zagrożenia realizacji projektów Funduszu Spójności Serock 2009 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2 Przez projekt należy rozumieć przedsięwzięcie o zindywidualizowanym charakterze lub inaczej sekwencję zadań i zdarzeń, służące osiągnięciu określonych celów bezpośrednich i pośrednich, w ograniczonym czasie i o określonym budżecie. czas budżet zakres Najważniejsze elementy definicyjne przedstawia tzw. trójkąt projektu. Są to jednocześnie obszary występowania największych ryzyk związanych z projektem. Sprawna realizacja projektu wymaga sprawnego zarządzania. CEL Projekt - Zarządzanie - Ryzyko - Zagrożenie

3 Zagrożenie a Ryzyko Zagrożenie - to zjawisko wywołane działaniem sił natury bądź człowieka, które powoduje, że poczucie bezpieczeństwa maleje bądź zupełnie zanika. Zagrożenie a ryzyko - choć oba te czynniki występują równolegle, nie należy ich ze sobą utożsamiać, gdyż podobnie jak przyczyna i skutek są to dwa odrębne zjawiska.

4 Ryzyko jest to możliwość wystąpienia zdarzenia losowego albo strat (wg słownika Collinsa). Ryzyka mogą wystąpić z powodów naturalnych lub stworzonych przez człowieka. Ryzyko dotyczy każdego i powinno być wzięte pod uwagę przez każdego. Ryzyko jest wszędzie

5 Analiza ryzyka (ocena): Każde zagrożenie ma prawdopodobieństwo wystąpienia lub powtórzenia. Każde zagrożenie ma skutek (koszt). Dla każdego ryzyka, bierzemy pod uwagę: Jak można eliminować zagrożenie? Jak można zmniejszyć efekt zagrożenia jeśli wystąpi? Jak można zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia? Analiza ryzyka

6 Maj 2009 – na jakim etapie życia/zagrożenia jest nasz projekt? Kiedy upływa termin kwalifikowania wydatków? Kontraktowanie!!! Realizacja! / Zakończenie i odbiór robót Raport końcowy Gdzie jestem? r r. 592 dni r r r r r.

7 Etapy życia/zagrożenia projektu FS: Wniosek do Komisji Europejskiej o udzielenie dofinansowania Memorandum Finansowe / Decyzja KE Podpisanie pierwszego kontraktu Kontraktowanie Realizacja Zakończenie i odbiór robót Koniec okresu kwalifikowania wydatków Raport końcowy Efekt rzeczowy i efekt ekologiczny Trwałość projektu Identyfikacja ryzyka - zagrożenie

8 Ryzyka występujące w projektach FS (przykłady): wpływ Zamawiającego na kształt inwestycji maleje z czasem, przygotowanie projektu – możliwości wpływu na projekt przed rozpoczęciem budowy, zasada najniższej ceny przy wyborze konsultanta, jej zastosowanie i skutki, wybrać Inżyniera jak najwcześniej, Ryzyko w FS

9 Ryzyka występujące w projektach FS (przykłady) c.d.: zasada najniższej ceny przy wyborze Wykonawcy robót, ryzyko błędnych lub niepełnych danych wejściowych, ryzyko niedoinwestowania – niedocenienia – niedoszacowania, ryzyko niestabilności prawnej, ryzyko braku akceptacji społecznej. Ryzyko w FS c.d.

10 Ryzyka występujące w projektach FS (przykłady) c.d.: Ryzyka na etapie SW: –niedostateczne lub błędne dane, –zbyt szczegółowe wyznaczenie celów rzeczowych, –dopasowywanie wniosków do sytuacji aktualnej lub wytycznych Zamawiającego, –zmiana otoczenia gospodarczego, prawnego, finansowego i ekonomicznego z czasem. Ryzyka na etapie raportu z OOŚ: –niedostateczne konsultacje społeczne, –nierzetelne wykonanie analizy w celu wykazania niskiej uciążliwości inwestycji, –niewykonanie Oceny Oddziaływania a dotacje FS. Ryzyko w FS c.d.

11 Ryzyka występujące w projektach FS (przykłady) c.d.: PROJEKT BENEFICJENTBENEFICJENT SYSTEMSYSTEM Ryzyko w FS c.d.

12 K O N T R O L A (RE) KWALIKACJA PROJEKTU - ROBÓT/USŁUG/DOSTAW - WYDATKÓW pomysł / koncepcja/ cele studium wykonalności dokumentacja przetargowa postępowanie przetargowe realizacja / budowa zakończenie / rozliczenie osiągnięcie celu Kwalifikacja wydatków ryzykiem...?!

13 Zgodność prowadzonych postępowań przetargowych z Prawem zamówień publicznych, to jeden z głównych obszarów audytu KE. W przypadku stwierdzenia naruszenia prawa nakładane są korekty finansowe, w wysokości nawet do 100% przyznanego dofinansowania. Szczególnym kontrolom podlegają zamówienia udzielane w trybach niekonkurencyjnych (z wolnej ręki), tj. zamówienia dodatkowe oraz zamówienia uzupełniające (art.67 PZP) oraz wprowadzane zmiany do zawartych umów (art.144 PZP). Zamówienia publiczne na pewno

14 Główne zagrożenia realizacji projektów FS: Rozbieżności pomiędzy realizowanym zakresem rzeczowym a opisanym w Memorandum Finansowym / Decyzji KE Niewykonalność terminowa Nieosiągnięcie zakładanych efektów ekologicznych Brak uregulowania spraw własnościowych Brak zapewnienia pełnego finansowania przedsięwzięcia A co jest ważne, a co najważniejsze?

15 Podział projektów na 4 grupy: I - projekty niezagrożone lub z niewielkimi problemami - 27 II - projekty z niewielkimi zagrożeniami lub zagrożeniami średniej wagi - 28 (21+7) III - projekty mocno zagrożone - 11 IV - projekty bardzo mocno zagrożone - 13 Jest dobrze, źle czy bardzo źle?

16 Skutki Nieprawidłowości Zagrożenia Skutki Utrata dofinansowania Niezakończenie realizacji w okresie kwalifikowania wydatków Nieosiagnięcie zakładanego efektu ekologicznego Nieosiagniecie zakładanego efektu rzeczowego UTRATA DOFINASOWNIA zwrot środków odsetki utrata możliwości ubiegania się o dofinansowanie ze środków unijnych przez okres trzech lat opinia !

17 Czy jest jeszcze na to czas ??? Wniosek o zmianę Decyzji KE Zintensyfikowanie prac budowlanych Szybkie podjęcie decyzji o źródłach finansowania (przekroczenia finansowe, VAT) Intensyfikacja działań związanych z zakończeniem kontraktowania Monitorowanie przebiegu realizacji projektu w odniesieniu do harmonogramu robót Porządki formalno-prawne Środki zaradcze Ale czy to się powiedzie?!

18 Dziękuję za uwagę Bartłomiej Kirsten Zastępca Dyrektora Departament Ochrony Wód Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ul. Konstruktorska 3A Warszawa tel. 022/ fax 022/ A teraz …