Prof. Michał KLEIBER INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI a SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY MINISTER NAUKI I INFORMATYZACJI GOSPODARKA a NAUKA SEJM RP, 17 marca 2005
DLACZEGO DEBATA O ZNACZENIU WIEDZY JEST NAKAZEM CHWILI? INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY to społeczeństwo, które DZISIAJ stwarza warunki, aby JUTRO przedstawiać idee i produkty, o których WCZORAJ nawet nie myśleliśmy, a które POJUTRZE być może okażą się przestarzałe i wymagające nowych pomysłów INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
ZŁOŻONOŚĆ SYTUACJI ODWAGA MYŚLENIA STRATEGICZNEGO TRUDNOŚĆ PRZEWIDYWANIA WYNIKÓW OGRANICZENIA RYZYKO INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY to społeczeństwo, które ŚWIADOMIE UZNAJE WIEDZĘ ZA KLUCZOWY CZYNNIK ROZWOJU SPOŁECZNEGO I WZROSTU GOSPODARCZEGO INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
WIEDZA ISTNIEJĄCA IDENTYFIKACJA REPREZENTACJA PRZECHOWYWANIE OCHRONA UPOWSZECHNIANIE NOWOTWORZONA B+R INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
SPOŁECZNE FUNKCJE NAUKI POZNAWCZAEDUKACYJNA EKSPERCKA INNOWACYJNA UPOWSZECHNIANIE WIEDZY CYWILIZACYJNA INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
AKTY PRAWNE USTAWA O ZASADACH FINANSOWANIA NAUKI (MNiI) USTAWA O JEDNOSTKACH BADAWCZO – ROZWOJOWYCH (MNiI, NOWELIZACJA, W UZGODNIENIACH) USTAWA O WSPIERANIU DZIAŁALNOŚCI INNOWACYJNEJ (MGiP, W SEJMIE) USTAWA O PARTNERSTWIE PUBLICZNO – PRYWATNYM (MGiP, W SEJMIE) USTAWA O INFORMATYZACJI DZIAŁALNOŚCI NIEKTÓRYCH PODMIOTÓW REALIZUJĄCYCH ZADANIA PUBLICZNE (MNiI, W SENACIE) USTAWA O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM (MENiS, W SEJMIE) INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
DOKUMENTY STRATEGICZNE Dokumenty strategiczne MNiI przyjęte przez Radę Ministrów Strategia zwiększania nakładów na działalność B + R w celu osiągnięcia założeń Strategii Lizbońskiej Założenia polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa do 2013 r Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej polskiej e-Polska na lata Nauka, nowoczesne technologie i społeczeństwo informacyjne Program Operacyjny Nauka, nowoczesne technologie i społeczeństwo informacyjne do Narodowego Planu Rozwoju INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
PRZYJĘCIE STRATEGII LIZBOŃSKIEJ (Lizbona, Rada Europejska) WZROST NAKŁADÓW NA B+R DO 3.0% PKB W 2010 R. (Barcelona, Rada Europejska) INWESTYCJE W BADANIA: PLAN DZIAŁAŃ DLA EUROPY (sposób dojścia do nakładów jw., Bruksela, Komisja Europejska) WZROST NAKŁADÓW NA B+R DO 1.5% PKB W 2006 R. (Warszawa, Rada Ministrów RP, Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004 – 2006) WZROST NAKŁADÓW NA B+R DO 1.5% PKB W 2008 R. (Warszawa, Rada Ministrów RP, Podstawy Wsparcia Wspólnoty. Promowanie rozwoju gospodarczego i warunków sprzyjających wzrostowi zatrudnienia) WZROST NAKŁADÓW NA B+R DO 3.0% PKB W 2013 R. (Warszawa, Rada Ministrów RP, Założenia do NPR na lata 2007 – 2013) WYDATKI NA NAUKĘ USTALA SIĘ W USTAWIE BUDŻETOWEJ W WYSOKOŚCI ZAPEWNIAJĄCEJ DOJŚCIE POLSKI DO POZIOMU WYDATKÓW WYNIKAJĄCYCH ZE STRATEGII LIZBOŃSKIEJ. (Senat i Sejm RP Ustawa o zasadach finansowania nauki Art. 1 ust.3) ! DOKUMENTY STRATEGICZNE INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
OTWARCIE ŚRODOWISKA BADAWCZEGO NA ŚWIAT GOSPODARKI KONIECZNOŚĆ RACJONALNEJ SELEKCJI TEMATYKI BADAWCZEJ WYKORZYSTYWANIE BADAŃ NAUKOWYCH DLA POPRAWY JAKOŚCI KSZTAŁCENIA W SZKOŁACH WYŻSZYCH I NA STUDIACH DOKTORANCKICH STWORZENIE SYSTEMU PREMIUJĄCEGO JAKOŚĆ BADAŃ REALIZACJA DUŻYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ BADAWCZYCH PROWADZONYCH ZARÓWNO W OBSZARZE BADAŃ POZNAWCZYCH JAK I STOSOWANYCH W PRZEMYŚLE, MEDYCYNIE, ROLNICTWIE, OCHRONIE ŚRODOWISKA, KULTURZE, ITP. TWORZENIE NOWOCZESNEJ INFRASTRUKTURY BADAWCZO- ROZWOJOWEJ ZAPEWNIENIE ZDOLNOŚCI DO WCHŁANIANIA ŚRODKÓW NA B+R POCHODZĄCYCH Z UNIJNYCH FUNDUSZY STRUKTURALNYCH I FUNDUSZU SPÓJNOŚCI, Z INWESTYCJI OFFSETOWYCH I PROGRAMÓW BADAWCZYCH UNII EUROPEJSKIEJ USTAWA O ZASADACH FINANSOWANIA NAUKI CELE STRATEGICZNE INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
KRAJOWY PROGRAM RAMOWY - określa priorytetowe kierunki badań naukowych i prac rozwojowych KONSORCJA NAUKOWE – grupy jednostek organizacyjnych realizujące wspólne przedsięwzięcia badawcze lub inwestycyjne SIECI NAUKOWE – grupy jednostek naukowych współpracujące w celu rozwoju specjalności naukowych tych sieci PROGRAMY LUB PRZEDSIĘWZIĘCIA USTALANE PRZEZ MINISTRA – dla rozwoju młodych kadr naukowych oraz infrastruktury informacyjnej i informatycznej nauki, współpracy między nauką i gospodarką, międzynarodowej współpracy naukowej i naukowo – technicznej, restrukturyzacji jednostek naukowych etc. ZMODYFIKOWANY SYSTEM OCENY JEDNOSTEK NAUKOWYCH PROJEKTY ROZWOJOWE – mające na celu wykonanie zadania badawczego stanowiącego podstawę do zastosowań praktycznych, stanowiące otwartą ofertę dla mśp PROJEKTY CELOWE (NOWA FORMUŁA) – obejmujące badania stosowane, prace rozwojowe, badania przemysłowe lub przedkonkurencyjne; decentralizacja systemu kwalifikowania wniosków PROJEKTY ZAMAWIANE USTAWA O ZASADACH FINANSOWANIA NAUKI NOWE INSTRUMENTY INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
PROJEKTY ZAMAWIANE – mają na celu: integrację środowiska naukowego oraz powstanie interdyscyplinarnych zespołów badawczych, w tym z udziałem organizacji gospodarczych, umożliwiających podjęcie dużych, złożonych i spójnych programów badań naukowych i prac rozwojowych, powiązanie z tematyką preferowaną w programach międzynarodowych z uwzględnieniem komplementarności tematyki badawczej, rozwój i wzrost konkurencyjności wyspecjalizowanych gałęzi polskiej gospodarki a w szczególności tworzenie polskich specjalności w gospodarce światowej USTAWA O ZASADACH FINANSOWANIA NAUKI NOWE INSTRUMENTY INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
USTAWA O ZASADACH FINANSOWANIA NAUKI NOWA STRUKTURA RADA NAUKI organ opiniodawczo- doradczy ministra Zespół do spraw Rozwoju Infrastruktury Zespół do spraw Materiałów i Surowców Zespół do spraw Produkcji Materialnej Zespół do spraw Produkcji Niematerialnej.... KOMISJA BADAŃ NA RZECZ ROZWOJU GOSPODARKI INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
PROJEKTY CELOWE NOT PROJEKTY CELOWE skierowane do małych i średnich przedsiębiorstw konkursy organizowane na zlecenie Ministra Nauki i Informatyzacji przez Naczelną Organizację Techniczną INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER W LATACH PRZEZNACZONO NA TEN CEL 70 mln zł ZREALIZOWANO 343 PROJEKTÓW ZA zł OSIĄGNIĘTO WZROST SPRZEDAŻY I NOWE MIEJCA PRACY
PROJEKTY CELOWE NOT INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER PROJEKTZLECENIODAWCAWYKONAWCA DOFINANSOWA- NIE Z BUDŻETU PAŃSTWA (zł) PRZYROST PRZYCHODÓW w pierwszym roku (zł) Opracowanie technologii produkcji płytek krzemowych o średnicy 5 i 6 cali z warstwą epitaksjalną Cemat-Silicon S.A. Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych Uruchomienie produkcji wirnikowego pługa do odśnieżania HYDROG Zakład Budowy Maszyn Eksport Import Uruchomienie produkcji nowego gatunku ekologicznej, modyfikowanej żywicy fenolowej Przedsiębiorstwo Produkcyjne Materiałów Odlewniczych, Budowlanych i Izolacyjnych LUMAR S.C. Instytut Odlewnictwa
CENTRA DOSKONAŁOŚCI Centra Doskonałości to struktury organizacyjne prowadzące badania naukowe i rozwijające nowoczesne technologie na poziomie światowym. Skupiają zespoły wybitnych uczonych pracujących nad zagadnieniami strategicznymi dla gospodarki kraju. W Polsce działa 100 Centrów Doskonałości
CENTRA DOSKONAŁOŚCI
CENTRA ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII KONSORCJUMKOORDYNATOR AERONET – Dolina LotniczaPolitechnika Rzeszowska IBA BIOTONInstytut Biotechnologii i Antybiotyków AKCENT MałopolskaUniwersytet Jagielloński Centrum Zaawansowanych Technologii AGROTECH Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa Centrum Zaawansowanych Technologii Teleinformatycznych dla Przedsiębiorstw Akademia Górniczo – Hutnicza Człowiek – Środowisko – Antyterroryzm – Ochrona Przed Skażeniami Wojskowy Instytut Chemii i Radiometrii Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii oraz Interdyscyplinarne Centrum Zaawansowanych Technologii Medycznych CAMAT & IZATEM Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Zachodniopomorskie Centrum Zaawansowanych Technologii Politechnika Szczecińska ENERGIA –ŚRODOWISKO – ZDROWIEGłówny Instytut Górnictwa KAMPUS OCHOTAUniwersytet Warszawski Centrum Zaawansowanych Technologii Chemicznych Poznań Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Centrum Zaawansowanych Technologii jest konsorcjum naukowym składającym się z jednostek naukowych i innych podmiotów. Zadaniem CZT jest opracowywanie, wdrażanie i komercjalizacja nowych technologii szczególnie ważnych dla gospodarki INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
Centra zaawansowanych Parki technologiczne Centra Doskonałości Inkubatory Sieci Innowacji technologii INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
Aktywny udział w: określaniu strategicznych obszarów badawczych działalności struktur Europejskich Platform Technologicznych EPT określaniu i implementacji Wspólnych Inicjatyw Technologicznych UE Programach Ramowych UE tworzeniu systemowych powiązań pomiędzy nauką a przemysłem optymalnym wykorzystywaniu funduszy strukturalnych opracowywaniu branżowych strategii rozwoju POLSKIE PLATFORMY TECHNOLOGICZNE CELE I ZADANIA INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
POLSKIE PLATFORMY TECHNOLOGICZNE PPT Biotechnologii PPT Budownictwa PPT Informatyki PPT Lotnictwa. PPT Metod Produkcji i Urządzeń PPT Ochrony Środowiska PPT Przemysłu Elektronicznego PPT Przemysłu Tekstylnego PPT Sektora Leśno-Drzewnego PPT Systemów Bezpieczeństwa PPT Transportu Drogowego PPT Transportu Szynowego PPT Transportu Wodnego PPT Wodoru PPT Zaawansowanych Materiałów PPT Zrównoważonej Chemii PPT Zrównoważonych Systemów Energetycznych PPT Żywności INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
POLSKA PLATFORMA TECHNOLOGICZNA BIOTECHNOLOGII
OFFSET Szanse i wyzwania Dolina Lotnicza - centrum doskonałości w zakresie technologii lotniczych (Lockheed Martin) Laboratorium Badania Materiałów – Instytut Lotnictwa (Lockheed Martin) Zakłady Mechaniczne Skarżysko Mesko - produkcja części do najnowocześniejszych rakiet przeciwpancernych (Rafael) OBRUM w Łabędach - nowe konstrukcje ciężkiego sprzętu pancernego w UE (Patria) OBR CTM w Gdyni - produkcja oprogramowania dla jednostek marynarki wojennej (THALES) SZANSE WSPÓŁPRACY Z POLSKIMI OŚRODKAMI BADAWCZYMI INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
FORESIGHT ZDROWIE i ŻYCIE - realizowany w przygotowaniu ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ TECHNOLOGIE INFORMACYJNE I TELEKOMUNIKACYJNE BEZPIECZEŃSTWO Narodowy Program Foresight Chemikalia i farmaceutyki Bezpieczeństwo żywności Technologie w medycynie INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
REGIONALNE STRATEGIE INNOWACJI Celem projektu jest nawiązanie współpracy między władzami samorządowymi regionu a przedsiębiorstwami, uczelniami, instytucjami badawczymi, dostawcami usług finansowych i doradczych, oraz instytucjami użyteczności publicznej oraz opracowanie Regionalnych Strategii Innowacji w poszczególnych regionach – województwach Końcowym rezultatem projektu powinno być przygotowanie do wdrożenia konkretnych programów i działań pilotażowych wynikających ze strategii poprzez ustanowienie odpowiednich dokumentów formalnych określających zasady organizacyjne i źródła ich finansowania. Ponadto celem projektu jest upowszechnienie możliwości wykorzystania funduszy strukturalnych na badania i innowacje w regionach oraz promocja innowacyjnego wizerunku regionu INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
Finansowane przez MNiI Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Świętokrzyskie Finansowane przez UE Śląskie Wielkopolskie Opolskie Zachodnio – pomorskie Warmińsko – mazurskie Województwa objęte programem RIS Pomorskie Podkarpackie Kujawsko-Pomorskie Podlaskie Dolnośląskie Zakończono opracowywanie RIS – MNiI przeprowadzi ich ocenę do końca czerwca br. Województwa: mazowieckie, lubelskie, łódzkie, małopolskie, pomorskie, kujawsko-pomorskie, dolnośląskie będą kontynuowały opracowanie RIS ze środków UE (wygrany konkurs) REGIONALNE STRATEGIE INNOWACJI INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
7 PROGRAM RAMOWY UE (30 mld euro?) Tworzenie europejskich CENTRÓW DOSKONAŁOŚCI poprzez współpracę między laboratoriami Ogłoszenie EUROPEJSKICH INICJATYW TECHNOLOGICZNYCH (Platform Technologicznych) Stymulacja kreatywności w BADANIACH PODSTAWOWYCH poprzez konkurencję między zespołami na europejskim poziomie Spowodowanie, aby Europa stała się bardziej ATRAKCYJNA DLA NAJLEPSZYCH NAUKOWCÓW Rozwój europejskiej INFRASTRUKTURY BADAWCZEJ Poprawa koordynacji NARODOWYCH PROGRAMÓW BADAWCZYCH INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
FUNDUSZE STRUKTURALNE NARODOWY PLAN ROZWOJU na lata definiuje priorytety i działania wsparte kwotą mld euro ze środków publicznych (funduszy strukturalnych i środków krajowych) Wsparcie dla sfery B+R, innowacyjności i rozwoju nowych technologii590 mln euro* Wsparcie dla budowy społeczeństwa informacyjnego382 mln euro* Wsparcie dla przedsiębiorstw 1.5 mld euro* *środki strukturalne (EFRR i EFS) i krajowe publiczne INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
FUNDUSZE STRUKTURALNE sfera B+R, innowacyjność, nowe technologie SPO WZROST KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW Działanie 1.4 inwestycje w CZT i CD, laboratoria, projekty celowe, foresight138 mln euro Działanie 1.1 sieci doradcze 36 mln euro Działanie 1.2 fundusze inwestycyjne 219 mln euro w tym seed capital 50 mln euro Działanie 1.3 parki przemysłowe, parki technologiczne, inkubatory 169 mln euro w tym parki technologiczne, inkubatory 60 mln euro Działanie 2.3 pomoc MŚP 359 mln euro w tym na nowe technologie 40 mln euro INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
FUNDUSZE STRUKTURALNE sfera B+R, innowacyjność, nowe technologie ZPORR ZINTEGROWANY PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU REGIONALNEGO Działanie 1.3 Regionalna infrastruktura edukacyjna 128 mln euro Działanie 2.6 Regionalne Strategie Innowacji i transfer wiedzy 63 mln euro SPO ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH Działanie 2.3 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki 253 mln euro w tym centra szkoleniowe 75 mln euro INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
NARODOWY POGRAM ROZWOJU Wzrost finansowania budżetowego nauki – o ok. 30% w 2006 Program Operacyjny Nauka, nowoczesne technologie i społeczeństwo informacyjne Wdrożenie do praktyki gospodarczej systemowych stymulatorów proinnowacyjnych wzrostu udziału sektora prywatnego w kosztach badań naukowych Maksymalne wykorzystanie środków pomocowych UE Uzyskanie wpływu na strukturę i priorytety 7 PR UE INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
Rada jest organem doradczym i opiniodawczym Prezesa Rady Ministrów w zakresie strategii rozwoju nauki i nowych technologii na rzecz wzrostu konkurencyjności gospodarki i rozwoju społecznego RADA ROZWOJU NAUKI I TECHNOLOGII PRZY PREZESIE RADY MINISTRÓW INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
Zadaniem Rady jest opracowywanie i przedkładanie Premierowi oraz Radzie Ministrów ocen i opinii o strategicznych dokumentach i projektach rządowych w zakresie: Rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i społeczeństwa informacyjnego rozwiązań prawnych i organizacyjnych dotyczących rozwoju nauki i technologii, wysokości środków finansowych ustalanych w budżecie państwa na naukę wykorzystania środków pomocowych Unii Europejskiej dla rozwoju infrastruktury badawczej, informatycznej i szkolnictwa wyższego systemowego wspierania wykorzystywania badań naukowych i prac rozwojowych dla wzrostu innowacyjności gospodarki i jakości życia rozwoju preferowanych dziedzin nauki wspomagających rozwój związanych z nimi dziedzin społecznych i gospodarczych poprzez programy wieloletnie harmonizacji działań organów i urzędów administracji rządowej w sprawach strategii rozwoju nauki dla potrzeb społecznych, gospodarczych i edukacyjnych RADA ROZWOJU NAUKI I TECHNOLOGII PRZY PREZESIE RADY MINISTRÓW INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER
PODSUMOWANIE KONSEKWENTNA REALIZACJA TAKIEJ POLITYKI NAUKOWO-GOSPODARCZEJ JEST KLUCZOWYM ELEMENTEM STRATEGII SUKCESU POLSKI NA NAJBLIŻSZE DEKADY MAMY POWODY DO OSTROŻNEGO OPTYMIZMU – przy mądrej zgodzie środowisk naukowych i gospodarczych MOŻEMY LICZYĆ NA SZYBKI I STABILNY ROZWÓJ INNOWACYJNOŚĆ GOSPODARKI A SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY Michał KLEIBER