Spotkanie z organizacjami pozarządowymi 27 stycznia 2006 Aktywizacja społeczna i zawodowa oraz włączanie osób niepełnosprawnych w rynek pracy stan obecny i perspektywy Spotkanie z organizacjami pozarządowymi 27 stycznia 2006

Statystyka w tys. Osoby niepełnosprawne ogółem 5.457 w tym osoby niepełnosprawne prawnie 4.450   Dzieci niepełnosprawne (w wieku poniżej 16 lat) 202 w tym niepełnosprawne prawnie 135 Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wynikającymi z niepełnosprawności  179,5*) Niepełnosprawni studenci 9,2  Osoby niepełnosprawne w wieku produkcyjnym (18-59/64 lat): 2.893 w tym osoby niepełnosprawne prawnie 2.608 (2.396) Rodziny z co najmniej jedną osobą niepełnosprawną 3.137 *) bez dzieci niedostosowanych społecznie, z zaburzeniami zachowania, zagrożonych uzależnieniem Źródło: GUS; NSP 2002, GUS - Edukacja 2004/2005 , GUS- Szkoły Wyższe 2004/2005, BAEL- iii kwartał 2005

Statystyka współczynnik aktywności zawodowej i wskaźnik zatrudnienia ponad trzykrotnie niższe niż osób sprawnych Bezrobocie rejestrowane 103 849 osób (listopad 2005)

Wiek produkcyjny (18-59/64 lat) Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym Wiek produkcyjny (18-59/64 lat) 2004 I półrocze 2005 Wskaźniki N S współczynnik aktywności zawodowej 23,4 74,9 23,9 74,1 wskaźnik zatrudnienia 18,1 60,4 18,7 60,2 stopa bezrobocia 22,6 19,3 21,7 18,8 Źródło: BAEL, GUS 2004,2005

Włączanie społeczne osób niepełnosprawnych - uwarunkowania Sytuacja społeczno – gospodarcza Polityka zdrowotna edukacyjna rynku pracy Otoczenie prawne Zachowania i postawy głównych aktorów Klimat społeczny

Legislacja - stan obecny Ustawa zasadnicza Ustawy „sektorowe” (dotyczące zdrowia, edukacji, zatrudnienia, ubezpieczenia społecznego pomocy społecznej itp.) Ustawy kompetencyjne Lex specialis Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych Karta Praw Osób Niepełnosprawnych

Instrumenty finansowe - stan obecny Budżet państwa Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Fundusz Inicjatyw Obywatelskich (wsparcie dla III sektora) Środki UE Fundusze strukturalne (EFS, EFRR) Środki przeznaczone na finansowanie programów wspólnotowych (m. innymi EQUAL)

EFS – SPO-RZL –działanie 1.4

Rehabilitacja społeczna -narzędzia Warsztaty terapii zajęciowej – 2005 r. liczba placówek - 571 uczestnicy - 18 326 osób koszt - 244 mln zł w 52 powiatach nie ma wtz w 7 powiatach jest od 6- 9 wtz w 2 powiatach jest więcej niż 10 wtz 60% wtz prowadzą organizacje pozarządowe 62% uczestników to osoby z upośledzeniem umysłowym Turnusy rehabilitacyjne -2004/I-III kw. 2005 uczestnicy - 159 tys./148 tys. Koszt - 85 mln/81 mln

Rehabilitacja zawodowa/zatrudnianie - narzędzia Szkolenia osób niepełnosprawnych Wsparcie działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby niepełnosprawne Wsparcie pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne (chroniony i otwarty rynek pracy) Dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej

Zakłady aktywności zawodowej Liczba istniejących zakładów - 29 w tym: utworzone w ciągu trzech kwartałów 2005 r.- 4 dofinansowywane przez samorządy - 19 dofinansowywane przez PFRON - 9 + 1 zaz w Poddębicach – umowa z PFRON nie dofinansowywany obecnie ze środków PFRON liczba osób niepełnosprawnych zatrudnionych w zaz – 1026 wg. sprawozdań wojewodów stan na dzień 30.06 2005r.

Inne instrumenty Programy zatwierdzane przez Radę Nadzorczą PFRON PARTNER - wsparcie projektów realizowanych na rzecz osób niepełnosprawnych przez organizacje pozarządowe środki na program w planie finansowym PFRON na 2006 r. 70.000 tys. zł wnioskowana kwota dofinansowania na 2006 r. 113.070 tys. zł Źródło:PFRON

Program PARTNER 2006 – obszary wsparcia działania bezpośrednio dotyczące rehabilitacji osób niepełnosprawnych rehabilitacja w różnych typach placówek, pomoc psychologiczna działania skierowane do otoczenia osób niepełnosprawnych (szkolenia i warsztaty) działania promujące integrację i zatrudnianie osób niepełnosprawnych imprezy integracyjne konkursy i plebiscyty targi, wystawy kampanie informacyjne poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy działalność wydawnicza (skierowana bezpośrednio do osób niepełnosprawnych oraz do środowisk zainteresowanych problematyką niepełnosprawności) książki popularnonaukowe, literatura piękna publikacje, informatory, poradniki, materiały instruktażowe

Program PARTNER 2006 - realizacja wpłynęło 463 wnioski o zawarcie porozumień w ramach programu ( wartość zgłoszonych projektów 351 336 tys. zł) do dnia 10.01.2006 r. 92 organizacje zawarły porozumienia na realizację projektów o wartości 123 024 tys. zł do realizacji w 2006 r. i w 2007 r. ( wnioskowana kwota dofinansowania na 2006 r. 113 070 tys. zł) środki na program w planie finansowym PFRON na 2006 r. 70 000 tys. zł Źródło: PFRON

Program PARTNER 2006 - realizacja Zadania, na realizację których wpłynęło najwięcej wniosków: Prowadzenie grupowych i indywidualnych zajęć, ukierunkowanych na nabywanie, usprawnianie, rozwijanie i podtrzymywanie umiejętności samodzielnego funkcjonowania oraz sprawnego komunikowania się - 239 wniosków Organizowanie imprez o charakterze integracyjnym, kulturalnym i sportowym o zasięgu ponadlokalnym dla osób niepełnosprawnych - 160 wniosków Prowadzenie rehabilitacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w różnych typach placówek - 135 wniosków Organizowanie i prowadzenie szkoleń, kursów, warsztatów i innych form wsparcia dla osób niepełnosprawnych – aktywizujących zawodowo i społecznie te osoby - 119 wniosków

Praktyka Rehabilitacja społeczna Zadanie Liczba osób objętych zadaniem Kwota dofinansowania (zł) 2004 r. I-III kw. 2005 r. Warsztaty terapii zajęciowej 18 203 18 326 243 801 115 187 391 746 Turnusy rehabilitacyjne (+opiekunowie) 120 582 (+38 500) 109 768 (+38 428) 84 955 947 81 254 344 Likwidacja barier funkcjonalnych (zawarte umowy I-III kw. 2005 r.) 30 538 14 900 (20 092) 116 171 936 46 679 102 (79 305 074) Zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny i przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze 121 560 101 866 82 942 889 80 728 579 Sport, kultura, rekreacja i turystyka 74 374 54 108 13 804 172 11 073 621 razem: 365 257 298 968 541 676 059 407 127 392 (stan na dzień 31 grudnia 2004 r. oraz dane za I-III kw. 2005 r. źródło PFRON)

Praktyka Rehabilitacja zawodowa 7 411 osób skorzystało z dofinansowania ze szkoleń (7 228 056zł) Wsparcie działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby niepełnosprawne 568 osób skorzystało z pożyczki na rozpoczęcie działalności (18 590 861zł) 64 osób skorzystało z dofinansowania odsetek kredytu zaciągniętego na kontynuację działalności (115 743zł) (stan na 31 grudnia 2004r. źródło PFRON)

Praktyka Rehabilitacja zawodowa Dofinansowano przystosowanie 489 stanowisk pracy osób niepełnosprawnych zatrudnionych na otwartym i chronionym rynku pracy (11 984 500zł.) Udzielono dofinansowania w kwocie 885 815 361,75zł. do wynagrodzeń: 257 240 osób zatrudnionych w zakładach pracy chronionej 41 632 osób zatrudnionych na otwartym rynku pracy stan na 31 grudnia 2004r. źródło PFRON)

Model docelowy Kogo wspieramy? Powiązania systemowe z innymi obszarami wsparcia (zdrowie, edukacja, rynek pracy, zabezpieczenie społeczne,pomoc społeczna) Działania specjalne w obszarze rynku pracy Rola wtz i zaz w systemie rehabilitacji i zatrudniania osób niepełnosprawnych

Uczestnicy wtz wg możliwości podjęcia pracy Źródło: PFRON, 2004

Uczestnicy wtz wg miejsca pracy jaką mogliby podjąć Źródło: PFRON, 2004

Uczestnicy wtz wg rodzaju pracy jaką mogliby podjąć Źródło: PFRON, 2004

Lokalny system wsparcia Ośrodek wsparcia (Środowiskowy dom samopomocy, Dzienny dom pomocy Klub samopomocy) Zakład aktywności zawodowej Zakład pracy chronionej Rodzina Otwarty rynek pracy Warsztat terapii zajęciowej

Główni aktorzy administracja rządowa samorząd terytorialny przedsiębiorstwa, regionalne i lokalne środowiska gospodarcze, związki zawodowe organizacje pozarządowe osoby niepełnosprawne

Rola organizacji pozarządowych w kształtowaniu i realizacji polityk dotyczących osób niepełnosprawnych udzielanie pomocy i wsparcia osobom i rodzinom uzupełnianie działań sektora publicznego – usługi w zakresie ochrony zdrowia i rehabilitacji, edukacji, pomocy społecznej, szkolenia i zatrudnienia dostarczanie wiedzy o problemach i potrzebach osób niepełnosprawnych reprezentacja i ochrona interesów osób niepełnosprawnych promocja, informacja, podnoszenie świadomości aktywnie uczestnictwo w dialogu społecznym na szczeblu centralnym, regionalnym, lokalnym

Krajowa Rada Konsultacyjna Wojewódzkie i Powiatowe Społeczne Rady Konsultacyjne ds. Osób Niepełnosprawnych inspirowanie działań na szczeblu krajowym regionalnym i lokalnym opiniowanie działań podejmowanych na różnych szczeblach z punktu widzenia potrzeb osób niepełnosprawnych działania na rzecz integracji różnych środowisk w sprawach dotyczących osób niepełnosprawnych promocja i podnoszenie świadomości

Osoby niepełnosprawne Zmiana postaw aktywność, wola samostanowienia gotowość na zmiany gotowość do partnerskiej współpracy Zdolność do wyłonienia reprezentacji

Kierunki ewentualnych zmian – podstawowe dylematy Które instrumenty są skuteczne, a które nie i dlaczego? Czego brakuje? – niezbędne uzupełnienia Co jest zbędne? Co wymaga zmiany albo uproszczenia? Uwarunkowania i ograniczenia