1 Europejskie i Krajowe Ramy Kwalifikacji - perspektywy wdrożenia Makary K. Stasiak Akademia Humanistyczno – Ekonomiczna w Łodzi Łódź, r.

2 Zawartość prezentacji Dyrektywy europejskie dotyczące ERK i KRK – prawo opisujące zmianę Zmiana paradygmatu rozumienia człowieka, a w konsekwencji rozumienia procesu nauczania – Na czym polega zmiana sugerowana przez UE Dwa poziomy wprowadzania zmiany wg KRK –zmiany organizacyjno – prawne – zmiana naskórkowa –zmiany treści i form kształcenia – zmiana właściwa Propozycja zestawu kursów pokrywających podstawowe potrzeby szkoły w zakresie KRK – narzędzia dokonania zmiany

3 Dyrektywy unijne w zakresie edukacji Kompetencje kluczowe - UE wymienia 8 kompetencji podmiotowych ucznia i zaleca ich rozwój Zalecenie parlamentu europejskiego i rady z dnia 18 grudnia 2006 r.w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie Edukacja całożyciowa (l.l.l.) –UE zaleca kształcenie kompetencji podmiotowych i zdobywanie wiedzy o zewnętrznym świecie przez całe życie Europejskie Ramy Kwalifikacji – kształcenie skierowane na efekty –UE wprowadza ocenę i porównywalność krajowych systemów edukacji ze względu na poziom rozwoju kompetencji podmiotowych ucznia a nie wg uzyskanej wiedzy o zewnętrznym świecie Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie.

4 Kolejne dyrektywy UE w zakresie edukacji powodują zmianę paradygmatu z kształcenia treściowego wiedzy o otaczającym świecie na kształcenie kompetencji podmiotowych - na rozwój osobowości ucznia – kształcenie kompetencyjne

5 Zmiana paradygmatu kształcenia z treściowego na podmiotowe. KSZTAŁCENIE PODMIOTOWE - rozwój podmiotowych dyspozycji człowieka do efektywnego działania na otoczenie NAUCZANIE TREŚCIOWE - uczenie wiedzy o otaczającym człowieka świecie OTACZAJĄCY CZŁOWIEKA ŚWIAT

6 Zestaw dyrektyw UE w zakresie kształcenia skutkuje potrzebą przekształcenia stosowanego modelu nauczania - z treściowego i podawczego na - kompetencyjne - kształcenie kompetencji podmiotowych ucznia.

7 Pole działania w kształceniu treściowym i kompetencyjnym Nieświadome ograniczanie wolności wyłącznie do zachowań algorytmicznych ograniczanie zdolności podejmowania decyzji do znanych i przyjętych w nauce wyborów – świat jest zdeterminowany wzbogacanie i poszerzanie pola wolności wewnętrznej respektowanie wolności drugiego człowieka świadomość i poszerzanie pola możliwych wyborów – gra szansą i ryzykiem

8 Nauczanie treściowe a kształcenie podmiotowe. algorytm postępowania w nieświadomym polu wolności POLEROWANIE STOPNI ALGORYTMU UMYŚLNE POSZERZANIE POLA WOLNOŚCI PRZEZ ZMAGANIE SIĘ Z WŁASNYMI OGRANICZENIAMI

9 Pole decyzji w kształceniu treściowym i kompetencyjnym brak świadomości podejmowanych decyzji decyzje ukryte w algorytmach postępowania. człowiek uczy się algorytmów jako jedynego i prawidłowego sposobu reakcji wobec świata zewnętrznego niewystarczający rozwój uzyskiwanych efektów i kompetencji podmiotowych świadomość podejmowanych decyzji i praca nad ich kształtem ( wolność wewnętrzna) w celu zwiększenia osiąganego z otoczenia pożytku (wolność zewnętrzna) projekt – zespół działań i decyzji prowadzących do wzrostu uzyskiwanego pożytku ponad poziom uzyskiwany dotychczas; tej pracy towarzyszy rozwój kompetencji podmiotowych człowieka

10 praca algorytmiczna realizacja projektu Praca projektowa drogą do wzrostu kompetencji podmiotowych. Praca algorytmiczna nie służy wzrostowi kompetencji podmiotowych.

11 Aktywność w kształceniu treściowym i kompetencyjnym osoba reaktywna zdolna do zachowań algorytmicznych potrafi wykonywać polecenia przygotowane przez innych osoba samodzielna potrafi formułować projekty i osiągać rozwój podmiotowy potrafi formułować wygrywające strategie, -brać odpowiedzialność za swoje czyny i kierować innymi

12 Metodyka kształcenia treściowego i kompetencyjnego - oddziaływanie na rozmiar wolności przekazywanie obrazu świata jako wiedzy: -o zdarzeniach -decyzjach powtarzalnych (algorytmicznych ) stawianie wyzwań w celu zamierzonego poszerzania pola : -zachowań -decyzji -wykraczania poza dotychczasowe możliwości wewnętrzne i zewnętrzne

13 Relacja uczeń - nauczyciel kształcenie treściowe i kompetencyjne nauczyciel posiada z góry założoną przewagę nad uczniem i narzędzia jej sprawowania Nauczyciel i uczeń tworzą relacje partnerskie; uczeń rozwija własne umiejętności i kształtuje postawy w celu zwiększenia posiadanych kompetencji uczeń samodzielne zwiększa pole wolności i efektywności działania – nauczyciel coachem

14 Efekty nauczania 1. treściowego i 2. kompetencyjnego - przyrost potencjału podmiotowego przypadkowe natrafianie na akt twórczy rozwój kompetencji podmiotowych i umiejętności umyślnego wywoływania aktu twórczego w procesie edukacji szkolnej i dalszej pracy zawodowej

15 Porównanie efektów kształcenia treściowego i podmiotowego absolwent absolwent szkoły gimnazjum liceum studiów podstawowej zapamiętana wiedza kompetencjepodmiotowe

16 Jaka jest reakcja Polski na kolejne dyrektywy UE ?

17 Reakcja Polski I. etap - dobrze przygotowane prawo edukacyjne zarówno na poziomie oświaty jak i szkolnictwa wyższego – wysiłek administracji państwowej II. etap – brak propozycji co do zmian treści i form kształcenia – brak wystarczającego wsparcia środowiska akademickiego na rzecz wprowadzenia kształcenia kompetencyjnego

18 Jakie są potrzeby polskiego systemu oświaty, aby dostosować go do dyrektyw UE ?

19 Należy wykonać drugi etap reformy to znaczy: zmienić model kształcenia - z treściowego na kompetencyjny: zmienić treść i formy edukacji

20 Podjąć prace prowadzące do: - uzupełnienia wykształcenia nauczycieli o nauczanie kompetencji podmiotowych - praktyczne stosowanie systemu awansu preferującego nauczycieli prowadzących nauczanie kompetencyjne Rozporządzenie z dn.1grudnia 2004r. W sprawie awansu nauczycieli – pkt 7.2.2, 8.2.2

21 Tematyka kursów w zakresie treści nauczania kompetencyjnego 1. Formułowanie autorskich programów nauczania – kurs dla nauczycieli – Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów nauczania (Dz. U. Nr 89, poz. 730) 2. Formułowanie systemu zapewnienia jakości nauczania w szkole – kurs dla dyrektorów i pracowników wydziałów oświaty – Rozporządzenie MEN z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2009 r. Nr 168, poz. 1324)

22 Tematyka kursów w zakresie treści nauczania kompetencyjnego – c.d. 3. Przygotowanie programu nauczania dla ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjno - terapeutycznych – dla pedagogów i wybranej grupy nauczycieli – Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólno dostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228, poz. 1490).

23 Tematyka kursów w zakresie form nauczania kompetencyjnego 1.Animator – kompetencje nauczania podmiotowego 2.Nauczanie metodą projektu podmiotowego 3.Nauczanie metodą warsztatową – metodyka pracy z umiejętnościami i postawami – kursy dla nauczycieli Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (zwane potocznie podstawą programową) oraz z Rozporządzenie MEN z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.

24 Proponowana tematyka kursów pokrywa całość podstawowych potrzeb szkoły w zakresie umiejętności nauczania kompetencyjnego Jest to pomoc, jaką AHE może udzielić szkole

25 Dziękujemy za uwagę