Kierunki interwencji publicznej wobec finansowych instrumentów wsparcia MŚP w województwie pomorskim w perspektywie 2007-2013 Radomir Matczak Departament Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego KONFERENCJA Rozwój sektora MŚP poprzez instrumenty inżynierii finansowej Poznań, 09 września 2008 r.

Region na tle UE Po przystąpieniu do UE: wartość PKB na mieszkańca wzrosła do 50,4% średniej UE wydajność pracy wzrosła do 65,1% średniej UE stopa zatrudnienia wzrosła do 53,2% poziom eksportu wzrósł o 36%

Region na tle kraju 5,6% PKB kraju 5,8% ludności kraju PKB per capita: 5 m-ce poziom przedsiębiorczości: 5 m-ce eksport per capita: 3 m-ce stopa bezrobocia: 8,6%

publiczne wsparcie dla MŚP Punkt odniesienia (1) liczba MŚP: 233 tys. (2007) w tym mikro : 221 tys. (2007) nakłady inwestycyjne firm (bez mikro): 4,96 mld zł (2006) okres publiczne wsparcie dla MŚP liczba firm wartość wsparcia 2004-2008 11,4 tys. 0,3 mld zł 2009-2015 15,3 tys. 1,1 mld zł startery: mikro: małe/średnie: 13,7 01,0 00,6 Regionalne środki publiczne na rzecz finansowych instrumentów wsparcia MŚP wyniosą w okresie na 2008-2015 około 140 mln zł

Punkt odniesienia (2) Publiczne instrumenty finansowe wsparcia MŚP 4 fundusze poręczeniowe , w tym 1 o znaczeniu regionalnym do końca 2007 roku udzieliły nieco ponad 1000 poręczeń 4 fundusze pożyczkowe, w tym 2 o znaczeniu regionalnym do końca 2007 roku udzieliły prawie 1400 pożyczek 1 fundusz venture (w fazie pozyskiwania kapitału) 1 fundusz transferu technologii (w fazie studialnej) Instytucje rynkowe oferujące finansowe wsparcie dla MŚP 32 banki komercyjne (około 400 oddziałów i filii) 147 placówek banków spółdzielczych 70 placówek SKOK-ów

Rynek finansowania długiem Istnieje (niezbyt duża) luka finansowa HIPOTEZY nt. przyczyn istnienia market failure słaba konkurencja  NIE dynamiczny rozwój rynku, duże zróżnicowanie podmiotów, dobra dostępność placówek, szeroka oferta produktowa, silna baza kapitałowa ograniczenia regulacyjne  NIE regulacje nie mają charakteru dyskryminującego dla MŚP, a wprowadzane w nich zmiany powinny w przyszłości dodatkowo poprawić sytuację MŚP asymetria informacji  TAK problemy dostępie do informacji pozwalającej ocenić wiarygodność klienta (głównie firm małych, młodych i innowacyjnych), co skutkuje wysoką ceną dostępu lub brakiem oferty

Rynek inwestycji kapitałowych Istnieje (niezbyt duża) luka kapitałowa rynek rozwija się dobrze, brak ograniczeń regulacyjnych większość transakcji dotyczy dużych inwestycji w bardziej dojrzałe przedsiębiorstwa obszar finansowania wczesnych faz rozwoju firm jest najsłabiej odzwierciedlony w ofercie kapitałowej zjawisko market failure zostało dosyć mocno i dobrze zaadresowane na poziomie centralnym (KFK, SPO WKP, PO IG), a także poprzez sam rynek (m.in. NewConnect) nie ma obecnie silnego uzasadnienia dla podejmowania interwencji publicznej na poziomie regionalnym

Na czym się skupiać? Koncentracja na firmach mikro i małych, we wczesnej fazie rozwoju i / lub upośledzonych w dostępie do finansowania zewnętrznego Brak definitywnego wykluczania konkretnych sektorów Firmy-biorcy powinny być zorientowane: eksportowo, usługowo, technologicznie oraz bazować na potencjale regionalnym Im wyższy poziom rozwoju (wielkość) firmy tym precyzyjniejsze ukierunkowanie wsparcia Im bardziej zaawansowany instrument finansowy, tym precyzyjniejsze ukierunkowanie wsparcia Priorytet dla wsparcia inwestycyjnego

Koszty a dostępność W średniej i długiej perspektywie: dostęp będzie miał rosnące znaczenie cena będzie miała malejące znaczenie Wyższa cena nie ma kluczowego znaczenia nie wpłynie na znaczące ograniczenie liczby klientów uwzględnia premię za podwyższone ryzyko Fundusz od banku powinien odróżniać klient a nie cena produktu Z punktu widzenia dostępności i kosztów kluczowe jest: poszerzenie zakresu i lepsze ukierunkowanie oferowanych produktów poprawa przestrzennego zasięgu oddziaływania ww. produktów podnoszenie jakości oferowanych produktów

Ryzyko w interwencji publicznej Akceptujemy wysokie ryzyko przedsięwzięć oraz dłuższy czas ich realizacji Na ryzykowne przedsięwzięcia (np. mikrofinansowanie, TT) można skierować 30-50% środków Mikro-granty dla starterów w ramach PO KL mogą znacząco zredukować popyt na mikro-pożyczki, głównie wśród bezrobotnych Nadzieję wiążemy przede wszystkim z Funduszem Komercjalizacji Rozwiązań Innowacyjnych

Podejście do mikrofinansowania TAK  dla ukierunkowania przestrzennego TAK  dla selektywności podmiotowej i przedmiotowej NIE  dla firm wiarygodnych dla banków Mikroprzedsiębiorcy z grup upośledzonych społecznie są istotni, ale nie ma potrzeby ich wyjątkowego (priorytetowego) traktowania Zasadą powinno być wspieranie osób przedsiębiorczych, zwłaszcza tych rozwijających działalność na obszarach słabych strukturalnie

Instrumenty publiczne a banki Instrumenty publiczne powinny być solidnym partnerem dla banków, ale bez rezygnacji z ich rynku docelowego (tzw. trudny klient) Należy się skupić na poprawie koordynacji działań różnych publicznych instrumentów inżynierii finansowej Efektywna koordynacja mogłaby mieć miejsce w przypadku zastosowania Regionalnego Funduszu Powierniczego Istotne dla wiarygodności funduszy będą: wysokie kompetencje funduszy w zakresie obsługi trudnego klienta odpowiednie zarządzanie ponadprzeciętnym ryzykiem Istotny będzie efekt dźwigni, choć nie jest to najważniejszy cel Największa dźwignia oczekiwana jest w zakresie poręczeń

Oczekiwane efekty interwencji Podstawą jest zapewnienie trwałości oddziaływania zaangażowanych środków publicznych (po roku 2015) Głównymi miernikiem sukcesu będą: liczba wspartych projektów (firm) o określonym profilu ilość „obrotów” środków publicznych przez pośredników finansowych wielkości akcji kredytowej banków wygenerowanej dzięki aktywności funduszy publicznych finansowy efekt zaangażowanych środków publicznych

Dziękuję za uwagę Radomir Matczak KONFERENCJA Departament Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego KONFERENCJA Rozwój sektora MŚP poprzez instrumenty inżynierii finansowej Poznań, 09 września 2008 r.