Małopolskie Centrum Zdrowia Publicznego w Krakowie ul. Krupnicza 11a, 31-123 Kraków tel. 421-56-11, tel/fax 422-23-67 e-mail: promocja@mczp.com.pl www.mczp.com.pl Ośrodek w Nowym Sączu Ośrodek w Tarnowie ul. Kilińskiego 68, 33-300 Nowy Sącz ul. Boya Żeleńskiego 4a, 33-100 Tarnów tel/fax (+18) 444-20-36 tel/fax (+14) 621-20-13 email: nowysacz@mczp.com.pl email: tarnow@mczp.com.pl

Organizacja MCZP Dział Organizacji i Kontroli Opieki Zdrowotnej Ośrodek w Nowym Sączu Dział Statystyki Medycznej, Analiz i Informatyki Ośrodek Doskonalenia Kadr Medycznych Ośrodek w Tarnowie Dział Nadzoru w Zakresie Opieki nad Matką i Dzieckiem Dział Promocji Zdrowia

Dział Promocji Zdrowia zadania  koordynacja działań w zakresie realizacji celów Narodowego Programu Zdrowia – gromadzenie informacji i raportowanie  wsparcie działań samorządów lokalnych w zakresie promocji zdrowia i prewencji chorób: Zespół Wspierający Promocję Zdrowia w Powiatach  działania edukacyjne i informacyjne na temat m. in. metodologii tworzenia i zasad realizacji programów promocji zdrowia  rozwój w Małopolsce idei promocji zdrowia poprzez tworzenie sieci

M O T T O „Promocja zdrowia to nauka i sztuka pomagania ludziom, by zmieniali swój styl życia na sprzyjający ich zdrowiu” M. P. O’Donnell

  Narodowy Program Zdrowia 1996-2005 cel strategiczny Poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia ludności poprzez Stwarzanie warunków oraz kształtowanie motywacji, wiedzy i umiejętności zdrowego stylu życia, a także podejmowania działań na rzecz zdrowia własnego i innych.  Kształtowanie sprzyjającego zdrowiu środowiska życia, pracy i nauki.  Zmniejszenie różnic w zdrowiu i dostępie do świadczeń zdrowotnych.

Cele Narodowego Programu Zdrowia  Zwiększenie aktywności fizycznej ludności.  Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości zdrowotnej żywności.  Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu.  Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu oraz zmniejszenie szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem.  Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i związanych z tym szkód zdrowotnych.  Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz działań w zakresie promocji zdrowia.  Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie występowaniu zaburzeń psychicznych.  Zmniejszenie narażenia na czynniki szkodliwe w środowisku życia i pracy.  Poprawa stanu sanitarnego kraju.

Cele Narodowego Programu Zdrowia  Zmniejszenie częstości wypadków, szczególnie drogowych. Zwiększenie sprawności i skuteczności pomocy doraźnej w nagłym zagrożeniu życia   Zwiększenie dostępności i usprawnienie podstawowej opieki zdrowotnej. Zapobieganie występowaniu oraz skutkom wcześniactwa i małej urodzeniowej masy ciała.  Usprawnienie wczesnej diagnostyki i czynnej opieki nad osobami z ryzykiem rozwoju niedokrwiennej choroby serca.  Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności leczenia nowotworów złośliwych szyjki macicy i sutka.  Stwarzanie warunków umożliwiających osobom niepełnosprawnym włączenie się lub powrót do czynnego życia.   Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym. Intensyfikacja profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia u dzieci, młodzieży oraz kobiet ciężarnych. 

Sieci Szkół Promujących Zdrowie Promocja zdrowia Realizacji założeń współczesnej koncepcji promocji zdrowia sprzyja tworzenie: Sieci Szkół Promujących Zdrowie  Sieci Gmin Promujących Zdrowie  Sieci Zakładów Pracy Promujących Zdrowie

Dlaczego sieć ?         przepływ informacji wymiana doświadczeń  upowszechnienie sprawdzonych wzorów realizacji edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia  wzajemna edukacja zdrowotna (podnoszenie kwalifikacji)  wspólne rozwiązywanie problemów danej społeczności lokalnej  wzajemne wsparcie w opracowywaniu i wdrażaniu programów edukacyjnych  wspólne podejmowanie działań na rzecz pozyskiwania zdrowia i aktywizowania różnych grup  zintensyfikowanie działań prozdrowotnych

Zespół Wspierający Promocję Zdrowia w Powiatach główny cel działania rozwinięcie sieci szkół i szpitali promujących zdrowie  opracowywanie i wdrażanie programów promocji zdrowia zgodnych z celami Narodowego Programu Zdrowia Zespół został powołany na spotkaniu z przedstawicielami starostw w dniu 29 września 2000 r. Do współpracy nad rozwojem sieci szkół i szpitali zgłosiło się wówczas 9 powiatów: gorlicki, bocheński, oświęcimski, proszowicki, tarnowski, myślenicki, krakowski  wymiana doświadczeń w zakresie promocji zdrowia

Idea szkoły promującej zdrowie Szkoła to siedlisko (miejsce, gdzie żyje, pracuje i bawi się wielu ludzi), w którym społeczność szkolna - pracownicy, uczniowie i rodzice: podejmują wspólne działania dla poprawy swego zdrowia i samopoczucia poprzez zmianę zachowań zdrowotnych, tworzenie zdrowego środowiska fizycznego i społecznego uczą się jak zdrowiej i lepiej żyć poprzez edukację zdrowotną, rozwój osobisty, społeczny, zawodowy zachęcają innych w swoim otoczeniu, zwłaszcza rodziców do podobnych działań poprzez otwartość i dialog, partnerstwo i współdziałanie   

Jutro – zdrowe społeczeństwo Hasło Dziś – zdrowa szkoła Jutro – zdrowe społeczeństwo

Sieć szkół promujących zdrowie 28 września 2001 roku porozumienie w sprawie współpracy w realizacji projektu Szkoła Promująca Zdrowie Kuratorium Oświaty w Krakowie Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli Zespół Szkół Ogólnokształcących Integracyjnych nr 5 w Krakowie W tym dniu oficjalnie została utworzona Małopolska Sieć Szkół Promujących Zdrowie, zgłoszona do krajowego koordynatora sieci Pani Marii Sokołowskiej oraz powołano koordynatora sieci wojewódzkiej. Szkoły, które w 2001 roku zgłosiły chęć przystąpienia do sieci wojewódzkiej są właśnie w okresie przygotowawczym, realizują zadania, przeprowadzono ankietyzację, w sierpniu 2002 r. zostaną przeszkoleni koordynatorzy szkolni i podjęta zostanie decyzja dotycząca przystąpienia do sieci oraz wydany certyfikat. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna Małopolskie Centrum Zdrowia Publicznego

Sieć Szkół Promujących Zdrowie efekty działań  od 2000 r. działania w celu oficjalnego powołania i szerzenia idei Małopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie  od 2000 r. - ... spotkania informacyjne i edukacyjne z dyrektorami szkół i przedstawicielami powiatów Małopolski  18.06.2003 r. uroczyste nadanie Certyfikatów Małopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie – 44 szkoły  18.10.2004 r. uroczyste nadanie Certyfikatów Małopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie – 46 szkół  aktualnie na liście szkół, które zgłosiły akces do sieci, znajduje się 215 placówek z 21 powiatów Małopolski

Narodowy Program Zdrowia CEL OPERACYJNY NR 6 Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz działań w zakresie promocji zdrowia.

Projekt pokazowy „Rozwój infrastruktury dla promocji zdrowia i prewencji chorób układu krążenia na poziomie lokalnym w Polsce” CEL GŁÓWNY Wzmocnienie infrastruktury dla promocji zdrowia i prewencji chorób układu krążenia na poziomie krajowym, wojewódzkim i gminnym oraz aktywizacja gmin na polu promocji zdrowia i prewencji chorób układu krążenia.

Uczestnicy projektu  Zabierzów Kłaj Siepraw Raciechowice Stryszów Jordanów Lipnica Wielka Laskowa Limanowa Łososina

Zadania gmin  desygnowanie osoby/osób do działań w zakresie promocji zdrowia i prewencji chorób układu krążenia,  doprowadzenie do współpracy między komisjami/wydziałami organów gminy (formalne porozumienia) na rzecz promocji zdrowia i prewencji chorób układu krążenia,  przygotowanie oraz opracowanie, a następnie zapoczątkowanie wdrażania własnych programów promocji zdrowia i prewencji chorób układu krążenia,  udział w monitorowaniu i ewaluacji postępów we wdrażaniu projektu i jego wyników.

zrealizowany w ramach Projektu Pokazowego Program promocji zdrowia i prewencji chorób układu krążenia w Gminie Zabierzów na lata 2001-2003 zrealizowany w ramach Projektu Pokazowego  „Rozwój infrastruktury dla promocji zdrowia i prewencji chorób układu krążenia na poziomie lokalnym w Polsce”  Umowa Pożyczki NR 3466-POL

Korzyści z uczestnictwa w projekcie dla gmin Opracowania: „Regulacje prawne dla promocji zdrowia i prewencji chorób układu krążenia w Polsce” - ZPZ IK  „Charakterystyka niektórych aspektów stanu zdrowia ludności i jego uwarunkowań w gminie” – ZPZ IK  poradnik dla koordynatorów gminnych oraz budowa koalicji dla zdrowia w gminie (współpraca międzysektorowa) edukacja zespołów w gminach opracowanie programu gminnego „Czas dla serca” uczestnictwo w projekcie Banku Światowego

Problematyka programów gminnych „Czas dla serca” zwiększenie poziomu wiedzy o wpływie palenia tytoniu na powstawanie schorzeń układu krążenia wśród młodzieży i osób w wieku średnim  podniesienie poziomu wiedzy na temat czynników ryzyka chuk oraz poziomu ich wykrywania wśród mieszkańców gminy  podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności radzenia sobie ze stresem w wybranych grupach mieszkańców  podniesienie poziomu aktywności ruchowej mieszkańców gminy w czasie wolnym

Problematyka programów gminnych „Czas dla serca” cd. podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności mieszkańców gminy w zakresie prawidłowego odżywiania się  poprawa jakości i dostępności opieki zdrowotnej ze szczególnym uwzględnieniem wczesnego wykrywania chorób układu krążenia.  obniżenie poziomu konsumpcji alkoholu oraz pomoc osobom i rodzinom z problemem alkoholowym  zmiana nawyków żywieniowych wśród młodzieży gimnazjalnej i licealnej oraz kobiet w wieku 35-55 lat

Sieć Gmin Promujących Zdrowie 10.12.2003 r. konferencja „Zdrowa Gmina - wyzwania dla gmin w zakresie promocji zdrowia w zmieniającej się Europie” szkolenie koordynatorów gminnych  materiały edukacyjne  wsparcie konsultantów na wszystkich etapach tworzenia, wdrażania i ewaluacji projektów promocji zdrowia  baza informacyjna o programach promocji zdrowia realizowanych w województwie małopolskim  wsparcie, wspólnie z Biurem Integracji Europejskiej MUW, działań w zakresie przygotowywania wniosków o dofinansowanie działań w zakresie promocji zdrowia z Unii Europejskiej

Sieć Zakładów Pracy Promujących Zdrowie Przygotowanie i wydanie przewodnika „Promocja zdrowia w miejscu pracy”  Opracowanie ankiety badającej wiedzę i oczekiwania dyrektorów i kierowników największych zakładów w Małopolsce w zakresie promocji zdrowia  Organizacja spotkań szkoleniowych dla przedstawicieli firm nt.: „Promocja zdrowia w miejscu pracy”  Nawiązanie współpracy z Małopolskim Ośrodkiem Medycyny Pracy w zakresie tworzenia i realizacji zakładowych programów promocji zdrowia  Tworzenie bazy zakładów pracy zainteresowanych problematyką promocji zdrowia

Rola MCZP w tworzeniu sieci Organizacja i współorganizacja konferencji i spotkań informacyjnych  Prowadzenie monitoringu realizacji celów Narodowego Programu Zdrowia w powiatach  Pomoc merytoryczna w przygotowywaniu i wdrażaniu programów promocji zdrowia i prewencji chorób

Rola MCZP w tworzeniu sieci Rozpowszechnianie idei i założeń sieci np. w ramach spotkań Zespołu Wspierającego Promocję Zdrowia w Powiatach  Gromadzenie informacji na temat programów realizowanych w jednostkach należących do sieci  Przygotowywanie i realizacja programów edukacyjnych dla koordynatorów sieci i liderów promocji zdrowia Dodatkowo MCZP zajmuje się dystrybucją pakietu informacyjnego dotyczącego projektu „Szkoła Promująca Zdrowie” wśród szkół zainteresowanych przystąpieniem do sieci. Przyjmowanie ankiet-zgłoszeń do sieci szkół i szpitali, prowadzenie bazy danych, korespondencja, przesyłanie do dra Karskiego Koordynatora Krajowej Sieci Szpitali. Koordynacja działań na rzecz sieci szpitali, organizowanie spotkań, przygotowywanie i dystrybucja pism, korespondencji, Organizacja spotkań z pracownikami wydziałów zdrowia starostw powiatowych oraz pomoc w tworzeniu powiatowych sieci szkół np.. Olkusz, Prowadzenie (od 2 lat) Zespołu Wspierającego Promocję Zdrowia w Powiatach, Prowadzenie od roku działań związanych z rozwinięciem sieci szpitali i szkół w Małopolsce Współpraca ze szkołami w powiatach krakowskim grodzkim i ziemskim, olkuskim, myślenickim, chrzanowskim, tarnowskim g. I z. , nowosądeckim, limanowskim, wadowickim,. Brzeskim - jesień, Konferencja Sieci szkół – wrzesień – Tarnów Konferencja Szpitali – październik – Nowy Sącz, Szkolenie dla koordynatorów szkół PZ – październik - Kraków  Prowadzenie i uaktualnianie bazy danych o jednostkach należących do sieci

ponieważ do wygrania jest S i e ć ? ponieważ do wygrania jest Z D R O W I E ! ! !

„Światowy dzień bez tytoniu” „Rzuć palenie razem z nami” Kampanie zdrowotne „Światowy dzień bez tytoniu” 31 maja „Rzuć palenie razem z nami” trzeci czwartek listopada

Kampanie zdrowotne cele    propagowanie zdrowego stylu życia wolnego od nałogów  zmniejszenie konsumpcji tytoniu  ograniczenie występowania chorób wywołanych paleniem tytoniu  edukacja na temat skutków zdrowotnych palenia tytoniu

Kampanie zdrowotne w Małopolsce od 1999 r. organizowane przez MCZP „Rzuć palenie, zmierz ciśnienie” – 1999 r. „Małopolska przeciw nowotworom. Nowotwory a tytoń” – 2000 r. „Zamień palenie na aktywność fizyczną i zdrowe żywienie” – 2000 r. „Uwolnijmy nasze dzieci od dymu tytoniowego” – 2001 r. „Palenie szkodzi Tobie, Twojej rodzinie i otoczeniu” – 2001 r. od 2002 r. kolejne edycje kampanii: „Palenie szkodzi Tobie, Twojej rodzinie i otoczeniu” „Zamień palenie na aktywność fizyczną i zdrowe żywienie”

Działania w zakresie ... profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych przeciwdziałania HIV/AIDS i narkomanii szkolenia i konferencje dla: pracowników ochrony zdrowia nauczycieli i pedagogów szkolnych kuratorów sądowych edukatorów dzieci i młodzieży służb interwencyjnych młodzieży szkolnej

Realizacja celów NPZ Sprawozdanie z realizacji Narodowego Programu Zdrowia w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej za lata 1999 i 2000 Sprawozdanie z realizacji Narodowego Programu Zdrowia w powiatach Małopolski za lata 2001 i 2002 Sprawozdanie z realizacji Narodowego Programu Zdrowia w powiatach i gminach Małopolski za rok 2003

Wnioski z monitoringu NPZ  z roku na rok następuje wzrost liczby i grup adresatów działań  najczęściej edukowane grupy zawodowe to: nauczyciele, pracownicy zakładów opieki zdrowotnej (pielęgniarki), a następnie policjanci, pracownicy socjalni oraz strażacy  największą grupę realizatorów stanowią (w 2003 r.): instytucje samorządowe (60%) – sp zoz-y, szkoły, urzędy gmin, ośrodki pomocy społecznej, urzędy miast, ośrodki kultury, starostwa powiatowe; inne (22%) – n zoz-y, parafie, zakłady pracy, media, grupy AA; instytucje rządowe (14%) – NFZ, policja, stacje sanitarno-epidemiologiczne, Kuratorium oświaty, straż pożarna, PARPA, PFRON, MZ; organizacje pozarządowe (4%) – PCK, MONAR, CARITAS, kluby sportowe itp..  poziom realizacji celów NPZ jest różnych w różnych powiatach i gminach Małopolski

Wnioski z monitoringu NPZ  następuje rozwój współpracy sektorowej i integracja działań na różnych szczeblach  coraz szerzej w działania na rzecz wzmacniania potencjału zdrowia włączana jest społeczność lokalna – dzieci, młodzież, dorośli ale:  zbyt słaby rozwój współpracy międzysektorowej (rozwija się)  niewystarczająca znajomość celów i harmonogramu realizacji NPZ  obarczanie odpowiedzialnością za realizację NPZ pracowników jednostek ochrony zdrowia  brak usankcjonowania prawnego NPZ  słabe zainteresowanie problematyką promocji zdrowia i NPZ środków masowego przekazu

Małopolskie Centrum Zdrowia Publicznego w Krakowie ul. Krupnicza 11a, 31-123 Kraków tel. (+12) 421-56-11, tel/fax (+12) 422-23-67 e-mail: promocja@mczp.com.pl www.mczp.com.pl