Geografia społeczna_1 styl życia warunki życia jakość życia Dr Marika Pirveli Wykład dn. 14.XII.2009. 10.00-12.30

Treści programowe pięciu wykładów Styl, warunki i jakość życia jako społeczno-geograficzny problem badawczy Uzależnienie człowieka działającego w zbiorowości od czynników przyrodniczych, społecznych i gospodarczych a kwestia stylu życia Od weberowskiego strande przez giddensowski styl życia do cyber-cygana Konfrontacja i wyjaśnianie trzech pojęć: „styl życia”, „warunki życia”, „jakość życia” Przestrzenne aspekty stylu, warunków i jakości życia Kryteria i mierniki stylu, warunków i jakości życia – źródła wtórne i studium przypadku Aprzestrzenna przestrzeń społeczności lokalnej

Treści programowe pięciu ćwiczeń (1) Wejściówka. Wybór narzędzia oraz przygotowanie instrumentu badawczego do zbadania stylu, warunków i jakości życia. Przeprowadzenie badań (respondentami są studenci danej grupy). Podział zadań domowych wg Mercer’a. (2) (3) (4) Wejściówka. Prezentacja cząstkowego materiału. (5) Prezentacja wyników badań. Test zaliczeniowy.

Literatura podstawowa: E-Skrypt wewnętrznego użytku, przygotowywane i udostępnione studentom przez osobę prowadzącą na prośbę studentów. Mercer’s quality of living factors http://www.mercer.com/referencecontent.htm?idContent=1306640 Giddens A., 2002, Nowoczesność i tożsamość – „ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. PWN. Warszawa. Walmsley D.J, G.J. Lewis, 1997, Geografia człowieka. Podejścia behawioralne. Warszawa. Literatura uzupełniająca: Social Geography (SG). Editors-in-Chief: Anthony Giddens, Matthew Hannah & Benno Werlen http://www.social-geography.net/ Silverman D., 2009, Prowadzenie badań jakościowych, PWN. Warszawa. Zarycki T. (1997) Nowa przestrzeń społeczno-polityczna Polski. Warszawa.

Struktura prezentacji Hipotetyczne miasto: powtarzalność cech infrastruktura twarda i miękka kapitał ludzki i strukturalny oraz kliencki czynnik, bez którego miasto przestaje być miastem Ogólnie: Styl życia. Warunki życia. Jakość życia Ogólnie: Kapitał ludzki i strukturalny Ogólnie: Jakość życia jako najważniejszy produkt miasta Ogólnie: Czynniki wpływające na jakość życia Ogólnie: Fokus na przestrzeń publiczną

Hipotetyczne miasto mieszkańcy usługodawcy turyści gwara i zapachy osoby tu pracujące Hipotetyczne miasto mieszkańcy usługobiorcy oświetlenie i kolory ulice pojazdy place instytucje Proszę sobie wyobrazić kwitnące, tętniące życiem miasto. Ulice, place, budowle instytucje, ludzie, którzy tu mieszkają i pracują lub tylko pracują. Osoby, którzy korzystają z usług świadczonych przez zlokalizowane w tym mieście podmioty, kupują wyprodukowane lub sprowadzone przez nich produkty. Osoby, którzy przyjeżdżają by nabyć lub pobrać w tym mieście świadczone usługi. Lub po prostu przejść ulicami miasta tętniącego życiem… miasta, popatrzyć na twarze osób choć skupionych jednak szczęśliwych, zadowolonych – bo są tam, gdzie chcą być itd. budowle zieleń

Miejsce / znaczenie / rola człowieka w continuum miasto Metafora: proszę wyobrazić sobie tętniące życiem miasto. Są w nim wszystkie potrzebne funkcje, pełna sieć ulic, placów i instytucji, gdzie ludzie pracują i z których ludzie korzystają. Jeśli nagle z miasta znikną ludzie… to, co w mieście pozostanie – ulice, place, budowle, urządzenia, pojazdy, umeblowanie ulic, instytucji, pomieszczeń mieszkalnych i gospodarczych oraz każde otwarte bądź zamknięte wnętrze przygotowane do pełnienia różnorakich funkcji – będzie przykładem infrastruktury twardej oraz dobra, które „ktoś” „komuś” może „zabrać” czy „pozbawić”. To, co ludzie ze sobą zabiorą – umiejętności, kwalifikacje, powiązania między sobą itd. – jest specyfikacją infrastruktury miękkiej oraz stanowi dobrem, bogactwem czy własnością wyłącznie danej osoby. Tak pojmowana infrastruktura twarda opisuje zdecydowaną część warunków życia – tj. dobra, jakie miasto (jako jednostka administracyjna) udostępnia mieszkańcom i wszystkim użytkownikom w mieście (wg L. Edvinson 2006, M. Pirveli 2008). Natomiast zdecydowana część infrastruktury miękkiej opisuje cechy stylu życia ludzi (wg A. Giddensa 2006). Bez ludzi (z takim bądź innym stylem życia), a raczej bez mieszkańców i funkcji mieszkaniowej miejsce przestaje być miastem (a więc zanika podstawa istnienia władz lokalnych). Miejsce jednak dalej może funkcjonować, ale nie jako miasto lecz jako – przykładowo: zakład pracy, sklep, hipermarket, muzeum czy jakaś inna instytucja z własną dyrekcją. Stąd powaga mieszkańców jako głównej grupy społecznej, która zapewnia miastu byt.

A view of on-line services provided from Public Administrations 0% 20% 40% 60% 80% 100% Personal ID Change of address Building permission Environ. related permits local building tax Waste tax Car fines e-procurement Day-care enroll. Public libraries Choosing a GP Medical visits Agricultural fuel funds Job search Training courses ESF University enroll. Registering a company Land register Reg. corporal tax A view of on-line services provided from Public Administrations average interactivity of public services (Emilia-Romagna regional strategy on broadband)

infrastruktura twarda i miękka Umiejętności dawnych i nowych mieszkańców, w tym osób tu pracujących czy inwestujących oraz zinstytucjonalizowane i niezinstytucjonalizowane Ich wzajemne relacje, a także sposób spędzania wolnego czasu Infrastruktura miękka To, co zniknie wraz z ludźmi: ich umiejętności, zinstytucjonalizowane i niezinstytucjonalizowane wzajemne relacje Od STYLU ŻYCIA zależy: Czy? Jak? Gdzie? Człowiek chce spędzić czas Co ich ze sobą spaja? Od WARUNKÓW ŻYCIA zależy: czy miejsce jest przygotowane do takiego spędzania czasu Co zatrzymuje bądź przyciąga? Jakość życia Przywiązanie do miejsca dom i praca wspomnienia Jakość życia Infrastruktura TWARDA To, co pozostanie, gdy wszyscy LUDZIE wyjadą: Ulice, place, domy, budowle, instytucje, samochody itd. Ulice, place, domy i budowle, instytucje, transport itd. JAKOŚĆ ŻYCIA jest wartościowaniem konsensusu miedzy STYLEM a WARUNKAMI życia

INFRASTRUKTURA http://pl.wikipedia.org/wiki/Infrastruktura http://www.inframedia.pl/ http://www.geoportal.gov.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=6&Itemid=19 http://prawoity.pl/wiadomosci/ustawowe-definicje-sytuacji-kryzysowej-i-infrastruktury-krytycznej-wyrok-tk The system of public works in a country, state or region, including roads, utility lines and public buildings Handbook on Geographic Information Systems and Digital Mapping, Studies in Methods, Series F, No. 79, United Nations Department of Economic and Social Affairs, Statistics Division, New York, 2000, Annex VI - Glossary. http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=4511

INFRASTRUKTURA Interpretacja ISO 9001:2000 http://mfiles. pl/pl/index Infrastruktura to budynki, miejsca pracy, urządzenia, wyposażenie do realizacji procesów (w tym niematerialne), usługi wspomagające (np. transport). Organizacja powinna utrzymywać infrastrukturę, która jest niezbędna do osiągnięcia zgodności z wymaganiami dotyczącymi wyrobu.

INFRASTRUKTURA Infrastruktura (ang. infrastructure) – ogół obiektów, urządzeń i instalacji, które są niezbędne do funkcjonowania wszystkich struktur społeczno-gospodarczych. Chodzi tu przede wszystkim o kapitał rzeczowy, który wykorzystuje się do produkcji usług dostępnych publicznie, np. transportu, dostaw elektryczności, wody, gazu, telekomunikacji.

Podstawowy podział infrastruktury 1. Infrastruktura materialna – składają się na nią drogi, tory kolejowe, mosty, kanały, porty, lotniska, stacje przeładunkowe, budynki ogólnego przeznaczenia, urządzenia informatyczne, urządzenia łączności, ale również sieci: energetyczna, wodna, kanalizacyjna oraz pozostałe elementy uzbrojenia terenu. 2. Infrastruktura instytucjonalna – w jej skład wchodzą wszelkiego rodzaju systemy służące samoorganizacji ludności, w tym systemy administracyjne, bankowe, ubezpieczeniowe, naukowo-badawcze i inne. 3. Infrastruktura ludnościowa – stanowią ją wszelkiego rodzaju systemy i urządzenia, które składają się na ogólne umiejętności oraz poziom kultury ludzi, jak również ich kondycję zdrowotną i umysłową, co jest warunkiem ich aktywności, innowacyjności oraz zdolności do rozwiązywania problemów.

Klasyfikacja infrastruktury według gałęzi (podział na infrastrukturę punktową oraz liniową) Kolejowa – punktowa (bocznice, stacje, punkty przeładunkowe), liniowa (ogół linii kolejowych, które można podzielić wg kilku kryteriów – z punktu widzenia społeczno- gospodarczego: magistrale, linie pierwszorzędne, linie drugorzędne, linie miejscowego znaczenia; z punktu widzenia szerokości torów: linie normalnotorowe, linie szerokotorowe, linie wąskotorowe; ze względu na ukształtowanie terenu: linie nizinne, linie podgórskie, linie górskie), Morska/Wodna śródlądowa – punktowa (akwatorium portowe, terytorium portowe, portowa sieć dróg kolejowych, kołowych, stacje portowe, sieci i węzły składające się na tzw. portowe sieci instalacyjne), liniowa (szlaki wodne prowadzące do i z portu, głównie są to tory wodne na obszarach akwatoriów portowych, ponadto koryta rzek i kanały wodne), Samochodowa – punktowa (w jej skład wchodzą obiekty służące stacjonarnej obsłudze pasażerów, ładunków oraz środków przewozowych w transporcie samochodowym), liniowa (chodzi o istniejącą w państwie sieć drogową, w tym: drogi kolejowe, drogi wojewódzkie, drogi powiatowe, drogi lokalne miejskie, drogi gminne, drogi zakładowe), Lotnicza – punktowa (porty lotnicze, międzynarodowe porty lotnicze, lotniska, lądowiska), liniowa (drogi lotnicze).

Infrastruktura jest wysoce kapitałochłonna, zazwyczaj wydatki na jej finansowanie ponosi państwo. Wysoki poziom infrastruktury jest czynnikiem niezwykle istotnym dla gospodarek krajowych, jako, że stanowi ważne narzędzie konkurowania o inwestycje. Brak dostępu oraz zawodność infrastruktury są charakterystyczne dla krajów słabo rozwiniętych, co sprawia, iż mają one problemy z własnym rozwojem gospodarczym. Black J., Słownik ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 149. Ekonomia od A do Z. Encyklopedia podręczna, pod red. nauk. S. Sztaby, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007, s. 175-176. Główczyk J., Uniwersalny słownik ekonomiczny, Fundacja Innowacja Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna, Warszawa 2000, s. 111. Transport, pod red. W. Rydzykowskiego i K. Wojewódzkiej-Król, Wydanie trzecie zmienione, PWN. Warszawa 2002, s. 47-48, 79-81, 107, 144, 184-185. http://mfiles.pl/pl/index.php/Infrastruktura

-transportowa (drogi, koleje, porty, lotniska), -obiekty przemysłowe Infrastruktura twarda obejmuje wszystkie rzeczowe środki trwałe wnoszące wkład w gospodarkę miasta, takie jak infrastruktura: -transportowa (drogi, koleje, porty, lotniska), -obiekty przemysłowe -obiekty handlowe -wodociągi, -kanalizacja, -infrastruktura telekomunikacyjna, itp. Infrastruktura miękka odnosi się do mniej materialnych aspektów LRE (lokalnego rozwoju ekonomicznego) , takich jak: -edukacja i szkolenia, -infrastruktura podnosząca jakość życia, tj.: -parki, -obiekty rekreacyjne, -biblioteki, -obiekty mieszkalne, -wsparcie dla biznesu, -organizacje pomocnicze -usługi finansowe, itp.

Jakość życia -najważniejszy produkt miasta- Produkt, który zapewnia miastu: zatrzymać istniejących zatrzymać młodych przyciągnąć nowych przyciągnąć inwestycje i inwestorów, którzy będą w tym mieście nie tylko inwestować lecz również mieszkańców mieszkańców mieszkańców mieszkać Miasto musi zapewnić warunki by rodzina mogła funkcjonować. Zatem: wydarzenia i miejsca do spędzania czasu dla członków rodziny oraz miejsca przygotowane do spędzania wolnego czasu itd.. Czy do tego wystarczy powierzchnia mieszkaniowa i potrzeby lokalnej gospodarki? nie

Trzy pozornie podobne wyrazy: Czynniki wpływające na styl życia jakość życia warunki życia Środowisko polityczne i społeczne Środowisko gospodarcze Środowisko społeczno- kulturowe Środowisko naturalne Usługi medyczne i ochrona zdrowia Mieszkalnictwo Szkoły i edukacja Dobra konsumenckie Usługi publiczne i transport Rekreacja

Szczecin (z perspektywy studentów): Jak polepszyć JAKOŚĆ ŻYCIA Szczecin (z perspektywy studentów): Jak polepszyć JAKOŚĆ ŻYCIA? lub inaczej: Jak przygotować infrastrukturę twardą i miękką by zapewniał optymalne warunki życia młodym mieszkańcom w mieście?

Następny wykład Strande (Max Weber) Styl życia (Anthony Giddens) Kapitał ludzki Kapitał społeczny Kapitał intelektualny