Szachy w przedszkolu i szkole DYREKTOR Roman Miruk-Mirski Autor programu Krzysztof Mrozek Koordynator Sylwia Bloch Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. 32 42 47 472 e-mail: info@wom.edu.pl www.wom.edu.pl Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

GENEZA W 2008 roku pasjonat szachów, nauczyciel matematyki - pan Krzysztof Mrozek - zwrócił się do naszego ośrodka doskonalenia nauczycieli z prośbą o wyrażenie opinii o opracowanym przez siebie programie „Szachy w przedszkolu i w szkole.” Program uzyskał naszą pozytywną recenzję i stał się inspiracją do opracowania pierwszego kursu doskonalącego dla nauczycieli, którzy zdecydowaliby się program wdrażać w swoich szkołach. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

GENEZA Na nasze zaproszenie do udziału w kursie, jako pierwsi, zareagowali nauczyciele miasta Jastrzębie-Zdrój. W związku z powyższym kurs odbył się w tym mieście. Uczestniczyło w nim 13 nauczycieli. Tematyką szachów w szkole bardzo zainteresowały się również władze miasta Jastrzębie-Zdrój, przedstawiciele Rady Miasta oraz pochodzący z tego miasta parlamentarzyści. Dzięki nim każdy nauczyciel, który ukończył ten kurs, otrzymał demonstracyjną planszę magnetyczną wraz z pionkami do nauki gry w szachy. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

GENEZA Uroczyste podsumowanie pierwszego kursu doskonalącego dla nauczycieli w Jastrzębiu-Zdroju. (Na zdjęciu dyrekcja SP nr 5 w Jastrzębiu-Zdroju, autor programu, uczestnicy szkolenia oraz zaproszeni goście.) Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

CELE Cel ogólny: wspomaganie rozwoju dzieci poprzez naukę gry w szachy. Cele szczegółowe – dziecko: potrafi rozegrać partię szachów; potrafi korygować błędy i dążyć do poprawności w wykonywaniu ćwiczeń; posiada umiejętność pracy w grupie; Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

CELE szanuje wszystkich zawodników; zna zasady zdrowej rywalizacji; przestrzega zasad gry; umie ocenić podjęte decyzje; w przypadku niepełnosprawności - aktywnie uczestniczy w sportowym współzawodnictwie. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

ZAANGAŻOWANE ŚRODKI Działanie finansowane z budżetu szkoły przy wsparciu sponsorów [zakup kompletów szachów, zegarów.] Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

ETAPY WDRAŻANIA Zaproszenie nauczycieli do udziału w kursie doskonalącym poprzez informację na stronie internetowej www.wom.edu.pl Opracowanie strony internetowej www.szachywszkole.jasnet.pl na użytek kursu. Przeprowadzanie kursów doskona- lących w miarę zgłaszanego przez nauczycieli zapotrzebowania. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

WYMIERNE EFEKTY Przeprowadzenie kursów doskonalących dla nauczycieli: Szkoła Podstawowa nr 5 w Jastrzębiu Zdroju - 4 XII 2008 r. do 11 III 2009 r. RODN i IP „WOM” Rybnik – 16 IV 2009 r. do 3 VI 2009 r. RODN i IP „WOM” Rybnik – 3 XII 2009 r. do 14 XII 2009 r. RODN i IP „WOM” Rybnik – 9 - 24 IV 2010 r. Przedszkole nr 150 w Warszawie – 20 – 22 V 2010 r. Przedszkole nr 4 w Chrzanowie – 14 IV 2010 r. do 5 V 2010 r. (Kurs ukończyło łącznie 85 nauczycieli.) Założenie i systematyczne prowadzenie koła szachowego przez nauczycieli w Miejskim Przedszkolu Nr 7 w Knurowie. Organizacja przez autora programu - pana Krzysztofa Mrozka - corocznych Mikołajkowych Turniejów Szachowych na terenie miasta Jastrzębie-Zdrój. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

WYMIERNE EFEKTY Opracowanie i wdrożenie innowacji pedagogicznej „Szachy w szkole” przez Szkołę Podstawową z Oddziałami Integracyjnymi nr 5 im. Władysława Broniewskiego w Jastrzębiu- Zdroju. (Zdjęcie z uroczystego podsumowania zakończonej innowacji w SP nr 5 w Jastrzębiu-Zdroju.) Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

WYMIERNE EFEKTY Zorganizowanie I Wiosennego Turnieju Szachowego przez Szkołę Podstawową nr 15 w Żorach. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

WYMIERNE EFEKTY Kreatywność w pracy nauczyciela - tworzenie bajek, rymowanek na temat gry w szachy przez nauczycieli, którzy ukończyli kurs (dostępne na stronie www.szachywszkole.jasnet.pl) Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

WYMIERNE EFEKTY Opracowanie biuletynu szachowego służącego wymianie doświadczeń między nauczycielami realizującymi program. Nauczyciele otrzymali go w formie elektronicznej. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

WYMIERNE EFEKTY Otrzymanie patronatu MEN nad projektem „Szachy w szkole” w ogłoszonym Europejskim Roku Kreatywności i Innowacji. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

DLACZEGO POMYSŁ WARTO KONTYNUOWAĆ Program realizuje podstawę programową wychowania przedszkolnego w zakresie: obszar 1 Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci, porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych obszar 4 Wspieranie dzieci w rozwoju czynności intelektualnych , które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia. obszar 13 Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

DLACZEGO POMYSŁ WARTO KONTYNUOWAĆ oraz I etapu edukacyjnego w zakresie treści: edukacji społecznej Uczeń współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych, grzecznie zwraca się do innych w szkole, w domu i na ulicy; edukacji matematycznej Uczeń w sytuacjach trudnych i wymagających wysiłku intelektualnego zachowuje się rozumnie, dąży do wykonania zadania; Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

DLACZEGO POMYSŁ WARTO KONTYNUOWAĆ zajęć komputerowych Uczeń posługuje się wybranymi programami i grami edukacyjnymi, rozwijając swoje zainteresowania; korzysta z opcji w programach. wychowania fizycznego Uczeń wie, jak należy zachować się w sytuacjach zwycięstwa i radzi sobie z porażkami w miarę swoich możliwości; Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

DLACZEGO POMYSŁ WARTO KONTYNUOWAĆ Program realizuje również kompetencje kluczowe zawarte w rozporządzeniu w sprawie nowej podstawy programowej. Z opinii nauczycieli wynika, że nauka gry w szachy : ma bardzo duży i pozytywny wpływ na rozwój intelektualny dziecka, uczy logicznego myślenia, rozwija zdolność koncentracji oraz samodyscyplinę, uczy zdrowej rywalizacji. Na prośbę nauczycieli II etapu edukacyjnego – w przygotowaniu program „Szachy w klasach IV-VI.” Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

DLACZEGO POMYSŁ WARTO KONTYNUOWAĆ Zaprezentowanie działalności RODNiIP „WOM” w Rybniku w zakresie edukacji szachowej na Ogólnopolskiej Konferencji dla Dyrektorów Wojewódzkich Ośrodków Metodycznych, zorganizowanej przez Wydział Edukacji Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego (Ustroń, 23-24 IV 2013.) Omówione działania stały się inspiracją dla innych, czego przykładem jest pilotaż programu „Szachy w szkole” realizowany przy wsparciu Dolnośląskiego Kuratora Oświaty i Marszałka Województwa Dolnośląskiego. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

DLACZEGO POMYSŁ WARTO KONTYNUOWAĆ MEN, uwzględniając deklarację Parlamentu Europejskiego w sprawie wprowadzenia do systemów oświaty państw członkowskich UE programu „Szachy w szkole”, rozważa możliwość wsparcia edukacji szachowej w polskim szkolnictwie. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej „WOM” w Rybniku ul. Parkowa 4a 44-200 Rybnik tel. (032) 42-47-472

Rodzice wszystkich uczniów, których podobizny znajdują się na zdjęciach wyrazili zgodę na ich publikację. Stosowne oświadczenia znajdują się w dokumentacji przedszkola/szkoły.