PRODUKT PRZEDSIĘBIORSTWA TURYSTYCZNEGO Opracowanie: Małgorzata Osękowska Joanna Kurkiewicz Przemysław Kurkiewicz

Wstęp Turystyka to najbardziej dynamicznie rozwijająca się gałąź gospodarki, a różnorodność produktów turystycznych jest stale poszerzana. Powodzenie i sukces przedsiębiorstwa turystycznego zależny jest od umiejętnego rozpoznawania aktualnej sytuacji rynkowej, zbudowania atrakcyjnego produktu turystycznego, jego należytej promocji oraz efektywnego zarządzania. Coraz wyższe wymagania odbiorców usług turystycznych, a także rosnąca konkurencja na rynku stawiają nowe wyzwania przed kadrami w turystyce.

Co to jest produkt? Produkt to wszystko, co jest oferowane na rynku, w celu zaspokojenia potrzeb lub pragnień konsumentów.

Pojęcie to obejmuje: miejsca - Hiszpania, Wyspy Kanaryjskie, usługi - sprzedaż produktu turystycznego, ofert, obsługa w hotelu, czynności - nauka pływania, jazdy na nartach rzeczy fizyczne - autokar, samochód, organizacje - Orbis, PTTK, LOT, osoby - pilot, rezydent, sprzedawca, pomysły - „Aktywny weekend”, ,,Podróż biznesowa”, idee - Polska, kraj bezpieczny dla turystów.

Pojęcie produktu turystycznego Pojęcie „produkt turystyczny” bardzo różnie jest interpretowane w literaturze. Dominuje w definiowaniu podejście strukturalne. Reprezentuje go m.in. G. Gołembski (1998), definiuje on produkt turystyczny jako „wszystkie dobra i usługi nabywane przez turystów w związku z wyjazdem poza miejsce zamieszkania i to zarówno przed rozpoczęciem podróży, w czasie podróży jak i w czasie pobytu poza swoją rodzinna miejscowością.

Trudno jest rozgraniczyć, co jest dobrem i usługą turystyczną, a co nie, dlatego konieczne jest ich rozróżnienie na: dobra i usługi, dla których czynnikiem popytotwórczym jest wyłącznie turystyka, czyli przejazdy, noclegi, usługi przewodnickie, mapy, dobra i usługi, których zakup występuje w związku z uprawnieniem turystyki, ale które są pewną substytucją konsumpcji w innych okresach i w innym miejscu, np. obuwie, odzież, gastronomia, transport, dobra i usługi, które zaspokajają te same potrzeby występujące u turystów, a także u osób nie będących turystami, np: łączność, banki, ubezpieczenia, ochrona zdrowia, rozrywka.

atrakcje i środowisko miejsca docelowego, Potencjalny turysta rozważa możliwość podróży poprzez produkt przedsiębiorstwa turystycznego, czyli analizuje dostępne na rynku pakiety materialnych i niematerialnych składników umożliwiających realizację celu wyjazdu turystycznego, a w szczególności zwraca uwagę na takie elementy produktu, które zawarte są w ofercie przedsiębiorstwa turystycznego jak: atrakcje i środowisko miejsca docelowego, infrastruktura i usługi miejsca docelowego, dostępność miejsca docelowego, wizerunek miejsca docelowego.

Ryc. 1. Struktura produktu turystycznego (źródło: Altkorn J Ryc. 1. Struktura produktu turystycznego (źródło: Altkorn J., Marketing w turystyce, str. 102).

Tak więc produkt to mieszanka: walorów turystycznych w miejscu docelowym uzupełniających dóbr i usług, które pozwalają na pobyt poza miejscem zamieszkania, a także uprzyjemniają ten pobyt.

Miejsce staje się produktem turystycznym, gdy posiada: Atrakcje Infrastrukturę Dostępność komunikacyjną Wizerunek (opakowanie) Wartość (cenę)

Przedsiębiorstwa turystyczne wchodzą w skład systemu podaży usług turystycznych. Cele istnienia przedsiębiorstwa turystycznego odnoszą się w swojej istocie do zaspokojenia potrzeb społecznych poprzez sprzedaż zaspokajających te potrzeby dóbr i usług oraz osiągnięcia efektywnych ekonomicznie wyników (sprzedawanie drożej od kosztów wytwarzania i maksymalizacja zysków).

Podział przedsiębiorstw turystycznych ze względu na produkty - przedsiębiorstwa transportu turystycznego, świadczące usługi związane z przemieszczaniem się turystów, - przedsiębiorstwa hotelarsko-gastronomiczne, zapewniające turystom nocleg, żywienie oraz inne usługi związane z pobytem, - biura podróży - pośrednicy między turystą a innymi przedsiębiorstwami turystycznymi lub organizatorzy imprez turystycznych, - przedsiębiorstwa sanitarno-uzdrowiskowe- zapewniające turystom zaspokojenie potrzeb zdrowotnych, - przedsiębiorstwa usług sportowo - rekreacyjnych, - przedsiębiorstwa turystyki kwalifikowanej.

Przedsiębiorstwa transportu turystycznego zajmują się przewozem turystów do miejsca docelowego ich podróży oraz z powrotem. Działalność tych przedsiębiorstw nie ogranicza się jedynie do obszaru danego kraju, ale bardzo często przewóz turystów dokonuje się na trasach międzynarodowych przynosząc dodatkowe korzyści, a często jest głównym źródłem przychodów. Usługi te świadczone są przez koleje, transport samochodowy, lotnictwo oraz żeglugę.

Dla przedsiębiorstw hotelarskich głównym obszarem działalności jest świadczenie usług noclegowych oraz żywieniowych, skierowanych do turystów oraz ludności miejscowej. Bardzo często hotelarstwo i gastronomia funkcjonują w jednym przedsiębiorstwie jako komplementarny sposób obsługi ruchu turystycznego.

- żywieniowe: restauracje, bary, jadłodajnie, bistra, Przedsiębiorstwa gastronomiczne zajmują się produkcją i sprzedażą posiłków zaspokajających potrzeby żywnościową ludności miejscowej oraz odwiedzających (turystów i wycieczkowiczów). Wyróżnia się następujące zakłady gastronomiczne: - żywieniowe: restauracje, bary, jadłodajnie, bistra, - uzupełniające: kawiarnie i herbaciarnie, cukiernie, - punkty gastronomiczne, bufety, smażalnie, pijalnie, innych usługobiorców turystycznych.

Przedsiębiorstwa turystyczne zajmujące się organizacją oraz pośrednictwem sprzedaży gotowych pakietów turystycznych: - organizatorów turystyki, - pośredników turystycznych, - agentów turystycznych. Przedsiębiorstwa prowadzące wymienione powyżej rodzaje usług określa się mianem biur podróży.

Biura podróży są wyspecjalizowanymi przedsiębiorstwami organizacji i pośrednictwa sprzedaży w turystyce, do których należą agenci turystyczni i pośrednicy sprzedaży miedzy wytwórcami i oferentami usług turystycznych a turystami, a także podmiotami, które zajmują się, oprócz pośrednictwa, organizacją imprez turystycznych oraz produkcją własnych usług turystycznych (touroperatorzy). Zakresem ich działalności jest sprzedaż (w tym również rezerwacja), osobno lub w pakietach, różnego rodzaju produktów turystycznych, takich jaki: usługi noclegowe, gastronomiczne, kulturalne, rekreacyjne, sportowe, rozrywkowe, sprzedaż i rezerwacja biletów na różne środki transportu, sprzedaż usług ubezpieczeniowych, załatwianie formalności paszportowo - wizowych.

Dla przedsiębiorstw usług sportowo-rekreacyjnych podstawowym obszarem działalności jest rozwój aktywności fizycznej i ruchowej u turystów, która wynika z określonych walorów i funkcji określonego obszaru turystycznego.

Działalność przedsiębiorstw sanitarno-uzdrowiskowych jest ściśle związana z określonymi walorami uzdrowiskowymi i określoną przestrzenią geograficzną. Przedsiębiorstwa takie świadczą usługi turystyczne połączone z zaspokojeniem potrzeb leczniczych turystów.

Podsumowanie Na współczesnym konkurencyjnym rynku jednym z istotnych elementów kształtujących działalność podmiotów odgrywa marka produktu. Element ten traktowany jest jako część marketingowej struktury produktu. Otóż jest to każdy materialny lub niematerialny efekt procesu produkcyjnego sprzedawany konsumentowi, zaspokajający określone potrzeby i dostarczający określonych korzyści, marka natomiast powstaje w momencie przedstawienia produktu na rynku, a następnie kojarzenia go z określonymi cechami i wartościami.

Bibliografia Gołembski G. Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań 1997, Panasiuk A. Marketing usług turystycznych, wyd. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2006, Rapacz A., Przedsiębiorstwo turystyczne, podstawy i zasady działania, Warszawa 1994. http://www.wsz-pou.edu.pl/