Włodzimierz Marciński Proponowane Kierunki Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce do roku 2020 Włodzimierz Marciński Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Informatyzacji Warszawa 27 X 2004

Istotne aspekty analizy: Proponowane Kierunki Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce – jaka jest rola dokumentu Dokument analityczny dot. kierunków rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007-2013 / 2020: Część prac nad NPR na lata 2007-13; Punkt wyjścia dla prac nad strategią rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy w Polsce na lata 2007-13; Istotne aspekty analizy: Uwzględnienie konsekwencji wstąpienia Polski do UE Kierunki niezbędne do uwzględnienia w Planach Informatyzacji Kraju (zgodnie z planowaną ustawą o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne) Skupienie się na konsekwencjach przełomu technologicznego przewidywanego na przełom 2010 Prezentowany dokument otwiera publiczną debatę nad kierunkami rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Dokument został stworzony przez zespół specjalistów pracujący pod kierunkiem [prof. dr hab. Marka Niezgódki Ze Dokument nie jest zamkniętą

Punkty wyjścia analizy: Obecny stan informatyzacji kraju: Zakres dokumentu (1) Punkty wyjścia analizy: Obecny stan informatyzacji kraju: Poziom infrastruktury teleinformatycznej; Poziom rozwoju elektronicznych usług publicznych Stan realizacji Strategia ePolska (stan obecny + prognoza 2004-6) Wyzwania wynikające z akcesji dla polskiej administracji (dziś i jutro) Trendy technologiczne związane z rozwojem ICT w latach 2007-13 i ich ekstrapolacja do roku 2020

Zakres dokumentu (2) Kluczowe Priorytety Informatyzacji Kraju 2007-13 Infrastruktura informatyczna kraju Elektroniczna administracja (eGovernment) eDemokracja: uczestnictwo obywateli w sprawach kraju i UE eScience: zaplecze informatyczne nauki; eHealth: technologie informatyczne w ochronie zdrowia eLearning: nauczanie z wykorzystaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych Polska we wspólnej Strefie Bezpieczeństwa Wolności i Sprawiedliwości UE („nowa strefa Schengen”) Warunki osiągnięcia zakładanych celów Fundusze, budżet Branża teleinformatyczna Legislacja, standaryzacja (interoperacyjność)

Priorytety budżetu UE na lata 2007-13 Propozycje Komisji Europejskiej Budżet UE wzrasta ze 120 G€ (2006) do 158 G€ (2013): Zapewnienie trwałego wzrostu gospodarki unijnej Wzrost nakładów z 46 G€ (2006) do 77 G€ (2013) Wzrost konkurencyjności (w tym B+R): z 8 G€ do 26 G€ Polityka regionalna i spójności: z 38 G€ do 51 G€ Środki na stymulację wzrostu - większe od funduszy na Wspólną Politykę Rolną (zamrożone mimo kolejnych fal rozszerzenia na poziomie ok. 43 G€) !!! Wydzielone środki na wspólny obszar bezpieczeństwa, sprawiedliwości i wolności (3.8 G€ w 2013) UE jako partner globalny (wsparcie rozwoju krajów ACP i Wschodniej Europy) - wzrost z 11 G€ do 15 G€

Poziom infrastruktury teleinformatycznej kraju (1) Liczba komputerów osobistych na 100 osób (dane z Progress Report eEurope 2003+)

Poziom infrastruktury teleinformatycznej kraju (2) Procent obywateli korzystających z usług on line (dane z Progress Report eEurope 2003+)

Perspektywa 2007-13 a „informatyzacja dziś” Działając w obecnych (ograniczonych z konieczności) ramach 2004-2006 budujemy fundament pod działania w horyzoncie czasowym 2007-13: Obecne działania należy traktować jako przygotowanie do działań w horyzoncie planowania 2007-13 „Odkładanie informatyzacji na później” nie rozwiąże „ważniejszych problemów” na które dziś przekłada się pieniądze Niewykorzystanie / złe wykorzystanie środków na ICT grozi ograniczeniem pomocy strukturalnej w tym obszarze Ustawa o informatyzacji - elementem porządkującym sferę informatyzacji zarówno dziś jak i w perspektywie 2007-13 ! Kluczowa rola R+D w ICT: te projekty nad którym pracuje się dziś w laboratoriach wejdą w fazę powszechnego wdrożenia w skali 10-15 lat czyli około 2013 roku !!!

Perspektywy na lata 2007 – 2013 cele Stworzenie warunków wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej Przewartościowanie polityki państwa w kierunku zwiększenia konkurencyjności Polski oraz szybszego zmniejszania dystansu do UE15 Wskazanie strategicznych celów państwa oraz priorytetów informatyzacyjnych

Kluczowe obszary prognozy Infrastruktura Podstawowe zagadnienia Migracja dostawców usług sieciowych do Polski Konwergencja usług teleinformatycznych (dane + audio + video); Powszechny dostęp szerokopasmowy do Internetu; Technologie mobilne (3G  4G) i dostęp wielokanałowy; Niewykorzystany potencjał populacyjny Niezbędne działania: Demonopolizacja i deregulacja rynku (zgodnie z UE); Wsparcie rozwoju infrastruktury w obszarach mało opłacalnych dla szkolnictwa, nauki, kultury Wsparcie B+R dla rozwoju infrastruktury technicznej Przełamywanie barier (edukacja i promocja)

Kluczowe obszary prognozy Elektroniczna Administracja (1) Elektroniczna Administracja (eGovernment) to obszar kluczowy z punktu widzenia Unii Europejskiej: eGovernment: NIE „informatyzacja administracji” a zintegrowane działanie zmierzające do stworzenia tańszej i skuteczniejszej administracji i w rezultacie do poprawy zarządzania państwem (obniżenie kosztów działania); Ma wspomóc procesy pochodne zmian demograficznych, migracji, mobilności, wspólnej przestrzeni wolności i sprawiedliwości Przejrzystość sprawowania władzy (np. eProcurement) Działanie wymuszające standaryzację (w tym standardy interoperacyjności systemów informacyjnych) w skali krajowej i paneuropejskiej eGovernment jako kluczowe zadanie zmierzające do spełnienia „obietnicy Libońskiej”

Kluczowe obszary prognozy Elektroniczna Administracja (2) Dokument Komisji Europejskiej „eGovernment beyond 2005” wskazuje na przesuwanie się akcentów w pracach nad eGovernment: Zmiany demograficzne (starzenie społeczeństw, rosnąca migracja); Rosnąca mobilność społeczeństw unijnych – państwo musi realizować swe funkcje „zdalnie” dla wszystkich obywateli UE Oczekiwanie obywateli / firm na takie same usługi elektroniczne ze strony administracji jakie świadczy im sfera komercyjna Oczekiwanie na obniżenie kosztów funkcjonowania administracji Pytanie: Jak skutecznie odnieść te wytyczne do działań które winny być stymulowane przez Rząd dziś!

Kluczowe obszary prognozy eZdrowie eHealth (eZdrowie): Główne obszary zmian to upowszechnienie wsparcia systemów ICT w takich obszarach jak: dziedziny opieki medycznej o krytycznym znaczeniu czynnika czasu (kardiologia interwencyjna i diagnostyka śródoperacyjna) rozwój wykorzystania technik trójwymiarowego i czasowo-przestrzennego przetwarzania obrazowego zdalne formy diagnostyki i realizacji zabiegów medycznych Wprowadzenie zintegrowanych systemów informacji o zdrowiu pacjenta (wymiana danych w skali europejskiej) Pytanie: Na ile rewolucja technologiczna spowoduje rzeczywiste obniżenie kosztów wspomnianych wyżej „supertechnologii” ??

Kluczowe obszary prognozy eNauczanie eLearning (eNauczanie): Technologia ICT przebuduje system w jakim realizowany jest obecnie proces kształcenia i doskonalenia zawodowego: Rozpowszechnienie się systemu kształcenia na odległość (w tym „szkół wirtualnych”) wszystkich szczebli; Rosnąca rola kształcenia ustawicznego adresowanego do wszystkich grup społecznych „nauka przez całe życie” System szkoleń adresowany do osób niepełnosprawnych, starszych oraz młodzieży o szczególnych potrzebach edukacyjnych (wyjątkowo uzdolnionej) Pytania: „Szkoły wirtualne” też potrzebują wykwalifikowanych kadr, bez radykalnych działań zacznie pojawiać się „luka technologiczna” Czy zdalne szkolenia nie stworzą „nowego wykluczenia cyfrowego”

Kluczowe obszary prognozy eTurystyka i eTransport eTransport i eTurystyka – nowy sposób podróżowania i spędzania wolnego czasu: Zmiany wymuszone rosnącą grupą ludzi „bogatych w pieniądze a ubogich w czas”, dla której obecne sposoby spędzania wolnego czasu i podróżowania są obciążeniem; Nadchodząca rewolucja w systemie biletowym i uprawnień do kierowania pojazdami (elektroniczny dokument tożsamości) Powszechny dostęp do systemów informacji przestrzennej Pytania: Jakie będą konsekwencje pojawienia się po 2010 systemów automatycznego transportu drogowego („samochód bez kierowcy”) dla polskiego transportu ?? Czy klasyczne biura turystyczne rzeczywiście zanikną (vide Raport PRISMA) ?

Kluczowe obszary prognozy Inne istotne obszary eDemokracja – uczestnictwo obywateli w sprawach kraju i UE drogą elektroniczną: Technologia, powszechna dostępność usług, narastające potrzeby społeczeństwa (chociażby jako kontra do roli obszaru bezpieczeństwa) wymuszą implementację systemów bezpośredniego udziału w demokracji europejskiej Przenosi to edukację obywatelską na nową płaszczyznę – ściśle związaną ze sprawami edukacji informatycznej!!! Polska we wspólnym obszarze bezpieczeństwa, wolności i sprawiedliwości UE - ICT to kluczowy aspekt wejścia Polski do „strefy Schengen” (koszty, złożoność) Systemy SIS II i VIS: implementacja będzie największym zadaniem w dot. historii informatyzacji administracji. Implementacja biometrii w dokumentach tożsamości (technologia)

Analizowane scenariusze rozwoju (1) Scenariusze liniowe: Zakładają przewidywalność trendów i zjawisk zarówno pozytywnych jak i negatywnych Zakładają brak gwałtownych zmian Stan końcowy możliwy do aproksymacji i ekstrapolacji Scenariusze nieliniowe: Zakładają wystąpienie czynnika o charakterze rewolucyjnym - np. wejście nowej technologii, kryzys surowcowy, społeczny itd Stan końcowy trudny do ekstrapolacji Scenariusze w przypadku ICT opisuje się najcz. w wariantach: Optymistycznym „szybkiego pościgu” Neutralnym „stagnacyjnym” Pesymistycznym „recesyjnym” / katastroficznym

Analizowane scenariusze rozwoju (2)

Czy Polska może sama dokonać wyboru scenariusza ? Czy koncentrować się na likwidacji zapóźnień czy dokonać „skoku do przodu” ? Poniesienie kosztów na rzecz przyszłości Wielkie Wyzwania Nauki Sektorowy program operacyjny „Rozwój Społeczeństwa Informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy”

Analizowane scenariusze rozwoju (3) W ICT mamy czynniki wskazujące na nadchodzącą rewolucję: Wprowadzenie telefonii 3G/UMTS oraz innych szerokopasmowych technologii bezprzewodowych (WLAN/WiMax), Konwergencja i współwymienność kanałów dostępowych , telefonia UMTS, Upowszechnienie technologii kart inteligentnych (smartcards) nowej generacji, o znacznie większych możliwościach obliczeniowych i wolumenie pamięci podręcznej niż obecnie Integracja urządzeń domowych (domowe centrum usług komunikacji elektronicznej), wykorzystywana w różnych celach; Szerokie wprowadzenie telewizji cyfrowej i radia cyfrowego, Wzrost aktywności i ambicji społecznej Jaki scenariusz wybierze Polska – zależy od nas!

Opracowany pod kierunkiem prof. Marka Niezgódki Raport „Proponowane kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do 2020 roku” Opracowany pod kierunkiem prof. Marka Niezgódki www.mnii.gov.pl