Teczka portfolio Bożena Zając
Czym jest portfolio? „Człowiek może się rozwijać naprawdę tylko wówczas, gdy przyjmuje odpowiedzialność za samego siebie” K. Horney
Czym jest portfolio? Metoda „portfolio” stosowana jest od lat w szkołach amerykańskich, skandynawskich, niemieckich i angielskich. Biorąc pod uwagę planowane zmiany w systemie polskiej edukacji, dotyczące indywidualizacji procesu kształcenia, portfolio jest bardzo skutecznym narzędziem.
Teczka portfolio stanowi swoisty zbiór dowodów osiągnięć Czym jest portfolio? Portfolio – to teczka (także w sensie dosłownym, np. segregator) z przykładowymi pracami. Służy: dokumentowaniu i samoocenie osiągnięć zawodowych, planowaniu własnego rozwoju. Teczka portfolio stanowi swoisty zbiór dowodów osiągnięć
Teczka portfolio stanowi: zbiór materiałów na określony temat, zbiór dokumentów, które stanowią dowód czyjejś wiedzy, umiejętności, możliwości, zainteresowań, uzdolnień, zbiór prac ucznia przedstawiający jego wysiłek, postępy lub osiągnięcia.
Ponadto, teczka portfolio: pozwala na zaobserwowanie zmian w procesie realizacji zadania wymaga czasu koniecznego do zebrania doświadczeń i opisania własnych refleksji, jest narzędziem osobistym jej właściciela, kształci umiejętność planowania, selekcji materiałów, analizy i weryfikacji zebranych materiałów jest narzędziem samooceny i refleksji.
Najważniejsze zasady budowania portfolio w projekcie „Od laboratorium mody do fabryki stylu” Struktura portfolio była jednolita dla wszystkich uczniów biorących udział w projekcie. Portfolio przygotowywane przez uczniów dokumentowało nie tylko efekty prac, ale także proces dochodzenia do efektów końcowych. Główna funkcja portfolio w projekcie była nakierowana na dokumentowanie postępów uczestników projektu.
Najważniejsze zasady budowania portfolio w projekcie „Od laboratorium mody do fabryki stylu” Portfolio motywowało uczniów do działania. Z uczniami prowadzone były regularne konsultacje w celu zidentyfikowania zebranych w portfolio materiałów, fotografii, zdjęć, rysunków, opisów w większości opracowanych trakcie prowadzonych zajęć i in. Zawartość teczki była poddawana ciągłemu procesowi monitorowania.
W projekcie „Od laboratorium mody do fabryki stylu” w strukturze teczki portfolio znalazły się następujące elementy: O sobie – w tej części uczniowie byli zobowiązani zapisać swoistego rodzaju autorefleksję nakierowaną na: Ocenę przyrostu wiedzy o karierze zawodowej; Poznanie oczekiwań pracodawców; Pomoc w rozwoju osobowości i umiejętności społecznych; Przygotowanie do przejścia ze szkoły do dorosłego życia; Pomoc w zrozumieniu świata pracy;
Struktura teczki portfolio Zwiększenie wiedzy o możliwościach zawodowych i zawodach, w których się kształcą; Możliwość zastosowania zdobytej w szkole wiedzy i umiejętności w praktyce; Zwiększenie motywacji do pogłębiania wiedzy i kształtowania umiejętności w szkole; Rozwój pozytywnych cech osobowości
Najważniejsze zasady budowania portfolio w projekcie „Od laboratorium mody do fabryki stylu” Uczniowie dokonując opisu siebie mogli wykazać: wiarę w swoje możliwości, zdolność adaptacji, inicjatywę, chęć do nauki, stosunek do obowiązków, umiejętność komunikowania się, zdolności organizacyjne, predyspozycje do wykonywanej pracy, stosunek do zdrowia i bezpieczeństwa, umiejętność samodzielnej pracy, umiejętność współpracy z innymi, świadomość potrzeb innych. Ta część teczki portfolio sprawiała uczniom najwięcej kłopotów.
Struktura teczki portfolio Osiągnięcia - w tej części teczki portfolio uczniowie umieścili wszystkie dyplomy, certyfikaty, zaświadczenia z różnych obszarów działalności osobistej, w tym certyfikat jaki uzyskają po zakończeniu udziału w projekcie.
Struktura teczki portfolio Projekty, inspiracje, realizacja – ten obszar teczki portfolio związany jest z działaniami związanymi z realizacją zajęć pozalekcyjnych w obszarze: stylizacji odzieży w zakresie projektowania i wykonania, fotografii i filmowania mody, wizażu i stylizacji fryzur, profesjonalnego pokazu mody.
Struktura teczki portfolio Moje doświadczenia w praktyce – w tej części teczki uczniowie zamieścili swoje doświadczenia praktyczne ukształtowane w trakcie udziału w dwóch wyjazdowych warsztatach „W poszukiwaniu inspiracji” oraz w trakcie wspólnych warsztatów z uczniami ze szkoły włoskiej.
Struktura teczki portfolio Dokumenty aplikacyjne CURRICULUM VITAE (CV), list motywacyjny, list intencyjny, Indywidualny Plan Działania.
Wnioski Prowadzone obserwacje w trakcie realizacji projektu pozwalają na sformułowanie wniosków: pozytywnych, negatywnych.
Wnioski pozytywne przejęcie przez uczniów w pewnym zakresie odpowiedzialności za własną naukę, wyzwolenie własnej aktywności twórczej, odpowiedzialność za tworzenie swojego wizerunku, możliwość decydowania o tym, jakie materiały gromadzić, brak motywacji do systematycznej pracy możliwość decydowania o stopniu ważności gromadzonych informacji, współpraca z pracodawcami.
Wnioski negatywne brak systematyczności w zbieraniu i gromadzeniu materiałów, brak systematyczności w dokumentowaniu swoich osiągnięć, brak motywacji do systematycznej pracy mało poważne traktowanie swoich obowiązków.
Teczka portfolio w praktyce dydaktycznej nauczyciela szkoły zawodowej Jeśli uznamy, że teczka portfolio jest istotnym narzędziem w pracy szkoły zawodowej, to warto zadać kilka pytań skierowanych do nauczycieli. Jak wykorzystać potencjalne możliwości twórcze uczniów? Jak pobudzić ich kreatywność? Co zrobić, aby chętnie prowadzili dokumentację swojej pracy?
Teczka portfolio w praktyce dydaktycznej nauczyciela szkoły zawodowej Jak zwiększyć wśród uczniów poczucie odpowiedzialności za własną pracę? Jak zwiększyć systematyczność w podejmowanych działaniach? Jak zainteresować uczniów, aby zaakceptowali to skuteczne narzędzie pracy dydaktycznej? Etapem końcowym w pracy nad teczką portfolio powinna być prezentacja dokonań uczniów, prezentacja efektów pracy, zawartości teczki na forum grupy/klasy.
Zakończenie Marzeniem autorów i realizatorów projektu, jest aby teczki portfolio uczniów Zespołu Szkół Przemysłu Mody w Łodzi, uzupełniane na wszystkich etapach kształcenia były skutecznym narzędziem na rozmowach kwalifikacyjnych prowadzonych z pracodawcami w ich dorosłym życiu.