Pierwsze SPOTKANIE PLENARNE grupy eksperckiej Aktualizacja Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego Ewaluacja RSI Wyniki wstępne Pierwsze SPOTKANIE PLENARNE grupy eksperckiej Przysiek, 12.06.2012

Zakres ewaluacji – informacje wprowadzające Przedmiot ewaluacji RSI WK-P (2005), przyjęta uchwałą SWK-P Nr XLI/587/05 w grudniu 2005 r. (dokument oficjalny / obowiązujący). RSI WK-P (2007) tzw. KUJPOMRIS, aktualizująca strategię z 2005 r., jednak bez podstawy normatywnej. Cel i koncepcja badania określenie stopnia realizacji celów RSI, określenie kluczowych czynników wpływających na wdrażanie strategii w okresie przed badaniem, przeprowadzenie przeglądu działań procesie wdrażania RSI oraz wypracowanie wniosków niezbędnych jako czynnik wspomagający proces aktualizacji RSI województwa kujawsko-pomorskiego (do roku 2020) wraz z Planem Działań.

Metodologia ewaluacji Dwa źródła danych dane zastane + dane pochodzące z badań empirycznych. Badania empiryczne – oparte na metodzie jakościowej + (posiłkowo) badaniu ilościowym, wykonywanych w 4 modułach badawczych: badanie podstawowe (cel: ewaluacja) badania uzupełniające / pogłębiające (cel: ewaluacja + materiały źródłowe do pracy zespołów eksperckich). Techniki pozyskiwania danych analiza dokumentów zastanych, indywidualny wywiad pogłębiony (bezpośredni i telefoniczny), zogniskowany wywiad grupowy (oddzielnie dla 3 grup), panel ekspercki, badanie CATI (dwa badania, MŚP i instytucje otoczenia biznesu).

Charakterystyka ogólna przedmiotu ewaluacji 11 COP / 49 DZ.

Charakterystyka ogólna przedmiotu ewaluacji

Ocena jakości priorytetów i celów operacyjnych [1/5] Jakość priorytetów i towarzyszących im celów jest odpowiednia. Mogą stanowić podstawę do aktualizacji RSI. RSI odpowiednio wskazuje typowe problemy / bariery / ograniczenia, które powinna adresować polityka innowacyjna: słaba współpraca sektora przedsiębiorstw (MŚP) z nauką, niewielki stopień współuczestnictwa sfery nauki i przedsiębiorstw we wspólnych przedsięwzięciach badawczo-rozwojowych, niedostosowanie programów edukacyjnych do potrzeb gospodarki, brak zainteresowania przedsiębiorców współpracą z jednostkami naukowymi niedopasowanie oferty B+R do potrzeb przedsiębiorstw, ograniczenia w dostępie do źródeł finansowania zewnętrznego, ograniczona atrakcyjność oferty instytucji otoczenia biznesu, zjawisko innowacyjności jako wyizolowany proces, nie związany z relacjami współpracy i koniecznością budowy konsensusu na rzecz innowacyjności.

Ocena jakości priorytetów i celów operacyjnych [2/5] Analiza porównawcza regionalnych strategii innowacji w Polsce w obszarze jakości celów strategicznych i priorytetów (RSI WK-P na tle innych RSI w Polsce).

Ocena jakości priorytetów i celów operacyjnych [3/5] Pośród priorytetów RSI największe problemy wciąż dotyczą priorytetu drugiego: „/…/ [wszystkie] priorytety strategii pozostają zasadne /…/ natomiast z punktu widzenia regionu, najgorzej jest z drugim obszarem, /.../ to właśnie tu wciąż najbardziej różnią się stanowiska i potrzeby nauki i gospodarki, a jeśli chodzi o pozostałe obszary, to w nich można by zidentyfikować działania, które zostały wykonane z dobrym rezultatem” /FGI-IP/ „Zbyt mało uwagi zwraca się na kształtowanie postaw proinnowacyjnych wśród ludzi, młodzieży /…/ wciąż jest to kwestia niewystarczająco uwzględniana”, /FGI-N/.

Ocena jakości priorytetów i celów operacyjnych [4/5] RSI uwzględnia liczny zestaw celów operacyjnych. Z punktu widzenia wspierania innowacyjności cele te sformułowano trafnie. Pewien problem sprawiała jednak liczebność wyznaczonych celów. „/…/ jest to strategia o wszystkim, na każdy temat i w każdej sprawie [związanej z innowacyjnością]” /IDI/ oraz „/…/ ten przykład pokazuje, jak ktoś w tym dokumencie starał się uwzględnić wszystkie sprawy i zaspokoić wszelkie oczekiwania” /IDI/. Liczba celów operacyjnych a problem braku ich priorytetyzacji, w tym braku priorytetyzacji działań. Zjawisko rozdrobnienia środków i tendencja do: częściowego zaspokajania wszystkich potrzeb albo całkowitej z nich rezygnacji na rzecz innych działań, niekoniecznie odpowiadających określonym w strategii celom. Niska zdolność operacjonalizacji celów / działań

Ocena jakości priorytetów i celów operacyjnych [5/5] Operacjonalizacja RIS polegać powinna na animacji i generowaniu projektów i włączania ich w nurt instrumentów finansowych. A więc: Kluczowe znaczenie należało przypisywać procesowi komunikacji na poziomie regionalnym pomiędzy RSI a instytucjami zarządzającymi programami regionalnymi. Przedmiot komunikacji to przede wszystkim obszar „doprogramowania” konkursów o wsparcie. Plan działań operacjonalizujący RSI

Przełożenie RSI na RPO

Wdrażanie RSI – aspekty powiązane Krótki okres objęty planem działań (2-3 lata) implikuje konieczność ustanowienia systemu zarządzania strategią, którego jednym z głównych zadań staje się aktualizacja planu, z wypracowaniem niezbędnego konsensusu społecznego i odpowiednim przełożeniem na określone instrumenty finansowania. W przypadku RSI WK-P systemu takiego nie zapewniono. Brak planu działań i brak struktur zarządzania strategią i koordynacji z innymi instrumentami finansowymi oddziaływał niekorzystnie. Powyższy stan NIE OZNACZA, że w okresie ostatnich lat nie udało się zrealizować wielu interesujących i trafnie skonfigurowanych projektów, szczególnie w ramach pierwszego i trzeciego priorytetu RSI; wiele z nich jest kontynuowane także obecnie

Przykłady udanych interwencji Sfera inżynierii finansowej Rezultaty Rezultaty W sferze instrumentów inżynierii finansowej realizację założeń RSI należy ocenić zdecydowanie korzystnie: powstał silny sektor instrumentów finansowych: w sferze funduszy poręczeniowych jeden z najmocniejszych w kraju, zaś w sferze poręczeń nie odbiegający istotnie od reszty kraju. Jedynym mankamentem pozostaje tylko brak jakichkolwiek funduszy kapitałowych, w tym w szczególności kapitału zalążkowego.

Inżynieria finansowa Pożyczki - wartość Pożyczki - liczba Poręczenia - liczba Poręczenia - wartość Kap. por. / firma

Przykłady udanych interwencji Promocja współpracy pomiędzy przedsiębiorcami i sferą nauki / instytucji badawczo-rozwojowych Projekt „Voucher badawczy” Voucher Badawczy (typ 1) na pierwszy kontakt z jednostką naukową, dla firm, które wcześniej nie współpracowały ze sferą nauki i badań (max 25 tys. zł, do 100% WK). Voucher Badawczy (typ 2) na rozwój współpracy badawczo- rozwojowej, dla firm, które prowadziły już współpracę z jednostkami nauki i badań (max 50 tys. zł, do 80% WK). Bon na Innowacyjność 3 edycje naboru; w wyniku pierwszego naboru wpłynęło 76 wniosków, z czego 58 rozpatrzono pozytywnie: 49 Typ 1, 9 Typ 2. Najwięcej przedsięwzięć związanych jest z innowacyjnością w dziedzinie elektroniki, informatyki i telekomunikacji – 21 oraz chemii, biotechnologii i przemysłu spożywczego – 14.

Bon na Innowacyjność (realizacja / doświadczenia) Wyraźna koncentracja na finansowaniu ze źródeł własnych Inicjator Udział Beneficjent 81,6% Wykonawca 22,7% Konsultant PK 2,3% Firma doradcza 1,6% Inny podmiot 1,2% Nie wiem Powód Udział Współpraca 17% Specjalizacja Lokalizacja 12% Wykonawca 11%

System zarządzania i zagadnienia pokrewne W obu wersjach RSI znalazły się opisy systemu wdrażania i monitoringu. W opisach uwzględniono funkcje tych systemów, źródła informacji oraz wskaźniki. Wskazano także podmiot odpowiedzialny za ustanowienie systemów (ZW) i powołanie odpowiednich struktur (KM i JM). Opis rozwiązań był bardzo zdawkowy, praktycznie nie rozstrzygający, czy nawet bardziej precyzyjnie nie wskazujący, jak taki system miałby wyglądać. W rezultacie: problematykę zarządzania i monitoringu RSI pozostawiono jako zagadnienie nierozstrzygnięte, założono, że system taki zostanie skonstruowany odrębnie. W roku 2009 podjęto próbę zaprojektowania bardziej rozwiniętego systemu zarządzania strategią (RORIiSI w Toruniu). Obecnie trudno jest uznać by propozycje te znalazły zastosowanie.

System zarządzania i zagadnienia pokrewne Analiza porównawcza RSI w Polsce w obszarze struktur zarządzania oraz mechanizmów monitoringu i ewaluacji. SYSTEM ZARZĄDZANIA (wdrażania) obecność w systemie trwałych i odpowiedzialnych instytucji regionalnych, logiczny układ i przejrzystość opisu systemu, zakres opisu w kontekście uprawnień i zadań, opis scenariusza prac związanego z powołaniem, rozwojem i modyfikacją struktury zarządzania, SYSTEM MONITORINGU I EWALUACJI opis założeń do monitoringu / ewaluacji, propozycja struktury organizacyjnej, katalog wskaźników i odpowiadających im mierników, wskazanie kamieni milowych oraz opis metodologii badań ewaluacyjnych i prowadzenia monitoringu.

Oddziaływanie w sferze gospodarczej (wyniki CATI) Wyniki wstępne (ok. 50% założonej próby, N=300). Badanie CATI – regionalny sektor MŚP. Cel: uzupełnienie i pogłębienie wiedzy co do problemów związanych z kształtowaniem się innowacyjności regionalnego sektora MŚP: Ocena oddziaływania RIS (pośrednio) Identyfikacji obszarów interwencji w kontekście wspierania innowacyjności MŚP oraz planowania działań w RSI. Respondenci właściciele / współwłaściciele (44%), członkowie zarządów nie będący właścicielami (8%), dyrektorzy i kierownicy wyższych szczebli zarządzania (17%), inni pracownicy specjaliści (planowanie i rozwój, 31%).

Aktywność proinnowacyjna

Aktywność proinnowacyjna

Finansowanie

Bariery rozwojowe

Podsumowanie Ocena ogólna (++). Układ priorytetów (+), w tym nowy priorytet. Układ celów operacyjnych (+/-). plan działań, działania wspomagające. System zarządzania, powiązania z instrumentami finansowymi (-) zarządzanie, monitoring i ewaluacja. Oparcie na pozytywnych doświadczeniach (kontynuacja, nowe dziedziny interwencji) z uwzględnieniem wniosków z badań (+). Stymulowanie rozwoju instrumentów finansowych (np. przedsiębiorczość akademicka, nowe źródła finansowania) (-).

Dane kontaktowe Wykonawcy Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o. ul. Migdałowa 4, 02-796 Warszawa tel. (022) 256 39 00, fax. (022) 256 39 10 email: biuro@pag-uniconsult.pl Osoba do kontaktów bieżących: Bogdan Pietrzak, bpietrzak@pag-uniconsult.pl Tel. (biuro j.w.), tel. kom. 505 058 720