Przeprowadzone w wielu krajach badania na temat rozwoju dzieci wykazały, że dzieci uczęszczające do przedszkoli, rozwijają się lepiej emocjonalnie, intelektualnie, społecznie i werbalnie. Aktualnie wychowaniem przedszkolnym objętych jest ok. 36 % tych dzieci 3-5 letnich - w mieście 42 %, a na wsi jedynie 16 %. Utrzymujący się w Polsce od wielu lat, niski wskaźnik upowszechnienia wychowania przedszkolnego, stawia nas w złym świetle w stosunku do krajów europejskich (najniższy wskaźnik w UE).

Od 1 stycznia 2008 r. obowiązuje znowelizowana ustawa o systemie oświaty uchwalona w dniu 7 września 2007 r. (Dz. U. Nr 181, poz. 1292). Umożliwiła ona gminom oraz innym osobom prawnym, a także osobom fizycznym organizowanie innych form wychowania przedszkolnego, włączając je do systemu.

Tworzenie innych form wychowania przedszkolnego to nowe zadanie gmin, na które będą one musiały znaleźć środki w lokalnym budżecie. Jak szacuje resort edukacji, roczny koszt funkcjonowania jednej - innej formy wychowania przedszkolnego to ok. 45-50 tys. zł.

Zasady prowadzenia innych form przedszkolnych określa: rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 10 stycznia 2008 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (Dz. U. nr 7, poz. 38).

Zgodnie z nim poza przedszkolami mogą funkcjonować: zespoły wychowania przedszkolnego - zajęcia odbywają się w niektóre dni tygodnia. punkty przedszkolne - codzienne zajęcia.

Minimalny wymiar dzienny zajęć- 3 godziny, tygodniowy- 12 godzin, od poniedziałku do piątku. Zarówno w punktach, jak i zespołach zajęcia mogą być prowadzone w grupach liczących od 3 do 25 dzieci w lokalu zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pobytu dzieci.

Pomieszczenie należy wyposażyć w sprzęt i pomoce dydaktyczne niezbędne do realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego lub części tej podstawy. W zajęciach mogą brać udział rodzice lub upoważnieni przez nich inni pełnoletni członkowie rodzin dzieci. Przebieg działalności wychowawczej i opiekuńczej musi być dokumentowany w dzienniku zajęć.

Warunkiem tworzenia zespołu lub punktu jest: pozytywna opinia państwowego powiatowego inspektora sanitarnego oraz komendy powiatowej lub miejskiej Państwowej Straży Pożarnej o zapewnieniu w lokalu , bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu dzieci,

Wytyczne do tworzenia właściwych warunków sanitarno-higienicznych zgodnie z nowelizacją Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (Dz. U. 2008, Nr 104, poz. 667)

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Lokal powinien być zlokalizowany na parterze, powierzchnia w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt od 3 do 5 dzieci powinna wynosić, co najmniej 16 m2; - powierzchnia przypadająca na każde kolejne dziecko powinna wynosić minimum 2m2, jeżeli pobyt dziecka nie przekracza 5 godzin, - jeżeli pobyt dziecka przekracza 5 godzin dziennie lub jest zapewniane leżakowanie należy zapewnić minimalną powierzchnię 2,5 m2 . Odpowiednia kubatura pomieszczeń przeznaczonych na pobyt dzieci, ma zapewnić właściwy mikroklimat w pomieszczeniu. Dzieci przebywające w placówce dłużej niż 5 godzin muszą mieć zapewnioną możliwość wypoczynku w formie leżakowania. Jest to konieczne ze względu na wydolność organizmu 2-5 letniego dziecka , jego rytm aktywności i konieczność częstej regeneracji sił. Podczas leżakowania należy zapewnić bezpieczeństwo sanitarno -higieniczne, czyli zachować odstępy między leżakami min. 60 cm, Wywietrzyć salę w celu zmniejszenia zawartości mikrobiologicznej i chemicznej w powietrzu.

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Odpowiednia kubatura pomieszczeń przeznaczonych na pobyt dzieci, ma zapewnić właściwy mikroklimat w pomieszczeniu. Obniżenie wymogu dotyczącego wysokości pomieszczeń jest związane z możliwością dopuszczenia do funkcjonowania placówek w domach mieszkalnych – szczególnie w środowisku wiejskim wysokość pomieszczeń przeznaczonych do pobytu dzieci wynosi co najmniej 2,5 m;

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Na terenie placówki zapewnia się właściwe utrzymanie czystości i porządku; pomieszczenia utrzymuje się w odpowiednim stanie oraz zapewnia się ich okresowe remonty i konserwacje w celu zachowania bezpieczeństwa i higieny. Pomieszczenia w placówce powinny być utrzymane w czystości – kurz powinien być usunięty ze wszystkich powierzchni, okna powinny być czyste. Toalety, urządzenia sanitarne powinny być myte w ciągu dnia i codziennie dezynfekowane. Niedopuszczalne są ubytki w ścianach i podłogach pozwalające na gromadzenie się brudu i flory bakteryjnej. Okresowe remonty i konserwacje przeprowadza się w czasie wolnym od nauki –podczas nieobecności dzieci (ferie letnie i zimowe)

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Podłogę oraz ściany pomieszczeń higieniczno- sanitarnych wykonuje się tak, aby możliwe było łatwe utrzymanie czystości w tych pomieszczeniach; ściany pomieszczeń do wysokości, co najmniej 2m, pokrywa się materiałami zmywalnymi, nienasiąkliwymi i odpornymi na działanie wilgoci. Na ścianach, meblach i używanym sprzęcie, niedopuszczalna jest obecność pajęczyn i innych zabrudzeń oraz pleśni. W obiektach przeznaczonych na pobyt dzieci należy zapewnić właściwą temperaturę, wilgotność i wentylację, aby nie dopuścić do namnażania się chorobotwórczych mikroorganizmów. Materiały trwałe i nienasiąkliwe to takie, które nie ulęgają łatwemu uszkodzeniu (twarde i wodoodporne) – mogą to być farby położone na gładką powierzchnię, panele, płytki ceramiczne, wykładziny typu PCV lub trwałe i wodoodporne tapety.

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji W pomieszczeniach przeznaczonych na zbiorowy pobyt dzieci na grzejnikach centralnego ogrzewania umieszcza się osłony chroniące od bezpośredniego kontaktu z elementem grzejnym. Element grzejny musi być zabezpieczony przed bezpośrednim kontaktem w celu ochrony dzieci przed poparzeniem, bądź urazem. Dotyczy to szczególnie kaloryferów starego typu o konstrukcji żeberkowej

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji W pomieszczeniach zapewnia się odpowiednią temperaturę - co najmniej 20°C Temperatura w pomieszczeniu, w którym przebywają dzieci powinna być adekwatna do realizowanych zajęć – podczas zajęć sedenteryjnych (niewymagających aktywności fizycznej) temperatura powinna być wyższa o 2-3oC natomiast w trakcie aktywności fizycznej należy zapewnić temperaturę niższą – i dostęp świeżego powietrza. Należy pamiętać o częstym wietrzeniu i nie przegrzewaniu pomieszczeń – zbyt wysoka temperatura prowadzi do zmniejszenia wydolności i obniża odporność organizmów dziecięcych.

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Zapewnia się dostęp do urządzeń sanitarnych miskę ustępową oraz brodzik z natryskiem, umywalkę, lub inne urządzenie do utrzymania higieny osobistej dzieci. Zapewnia się także ciepłą bieżącą wodę, Warunki sanitarne należy zapewnić tak, aby dzieci miały swobodny dostęp do urządzeń sanitarnych. Wskazane jest, aby muszlę ustępową dostosować do wzrostu dzieci lub zamontować podest, pamiętając aby zapewnić bezpieczeństwo (stabilny, nie śliski, łato zmywalny)

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji jest zapewniona 1 miska ustępowa i 1 umywalka na nie więcej niż 15 dzieci, dopuszcza się możliwość korzystania przez personel z urządzeń sanitarnych przewidzianych dla dzieci, Optymalna liczba urządzeń sanitarnych to 1 umywalka i1 miska ustępowa z możliwością korzystania z ww. urządzeń przez personel placówki

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji w urządzeniach sanitarnych jest zapewniona centralna regulacja mieszania ciepłej wody, temperatura ciepłej wody doprowadzonej do urządzeń sanitarnych powinna wynosić od 35 do 40°C; Dzieci w wieku 3-5 lat uczęszczające do punktów lub zespołów wychowania przedszkolnego wymagają czynnej pomocy przy wykonywaniu podstawowych czynności higienicznych oraz wykonania zabiegów związanych z umyciem ciała w przypadku zabrudzenia. Dla bezpieczeństwa dzieci konieczne jest zapewnienie stałej temperatury wody w umywalkach

Uzasadnienie i sposób realizacji Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Uzasadnienie i sposób realizacji Zapewnia się zabezpieczone miejsce do przechowywania sprzętu i środków do utrzymania czystości zabezpieczone przed dostępem dzieci Wszystkie środki i sprzęt do utrzymania czystości muszą być skutecznie zabezpieczone przed dostępem dzieci w celu uniknięcia przypadkowego zatrucia. Jeżeli używane są substancje niebezpieczne należy posiadać kartę charakterystyki, z którą użytkownicy substancji zostali zaznajomieni.

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Zapewnia się miejsce do przechowywania odzieży wierzchniej (wieszaki, szafki) Miejsce do przechowywania odzieży wierzchniej powinno umożliwić ewentualne wysuszenie i wentylację oraz odizolowanie poszczególnych ubrań.

Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Zapewnia się możliwość leżakowania, jeżeli czas pobytu dziecka przekracza 5 godzin dziennie Dzieci w wieku 3-5 lat muszą mieć możliwość wypoczynku w pozycji leżącej – tak by odbarczyć układ ruchu, .

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Pościel i leżaki są wyraźnie oznakowane, w sposób umożliwiający identyfikację dziecka, które z niej korzysta oraz odpowiednio przechowywane Pościel i leżaki należy przechowywać tak, aby zapewnić odpowiednią wentylację, odizolowanie pościeli poszczególnych dzieci w taki sposób, aby się ze sobą nie stykała – leżaki i pościel powinny być oznakowane, tak by można było zidentyfikować dziecko, które z nich korzysta.

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Meble są dostosowane się do wymagań ergonomii Wyposażenie posiada atesty lub certyfikaty Meble powinny posiadać certyfikat bezpieczeństwa i zgodności z Polską Normą. Meble powinny być dostosowane do wzrostu dzieci i prawidłowo zestawione, trwale oznakowane, aby dzieci wiedziały, na którym krzesełku i przy którym stoliku mają siedzieć

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Zabawki muszą spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny oraz posiadać oznakowanie CE. Zabawki muszą spełniać wymogi bezpieczeństwa, posiadać odpowiednie certyfikaty i atesty. Muszą być wykonane z materiałów bezpiecznych. Powinny być utrzymane w czystości, nie mogą posiadać drobnych elementów, które dziecko może oderwać i włożyć do ust, nosa czy ucha.

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Okna otwieralne, w co najmniej 50% ich powierzchni przy stosowaniu wentylacji grawitacyjnej. Konieczne jest regularne wietrzenie pomieszczeń, w których przebywają dzieci – podczas wietrzenia należy otworzyć, w co najmniej 50% ich powierzchni – tak by nastąpiła szybka wymiana powietrza w celu zmniejszenia zawiesiny mikroorganizmów chorobotwórczych w powietrzu wewnętrznym.

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji W pomieszczeniach zapewnia się oświetlenie o parametrach zgodnych z Polską Normą. Podczas nauki i pracy wzrokowej należy, zapewnić oświetlenie zgodne z Polską Normą. Pomiary natężenia oświetlenia wykonuje się po każdym remoncie i wymianie instalacji oświetleniowej.

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Zatrudniony personel powinien posiadać aktualną dokumentację medyczną do celów sanitarno- epidemiologicznych, stwierdzającą brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywanej pracy na określonym stanowisku, zgodnie z odrębnymi przepisami. Wszystkie osoby sprawujące opiekę nad dziećmi do lat 6 (w tym wolontariusze) muszą posiadać badanie do celów sanitarno epidemiologicznych – w celu uniknięcia przeniesienia na dzieci gruźlicy i innych chorób zakaźnych w tym chorób układu pokarmowego.

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Wymóg posiadania aktualnej dokumentacji medycznej do celów sanitarno- epidemiologicznych dotyczy również osób pełnoletnich wymienionych w § 5., uczestniczących w zajęciach prowadzonych w ramach zespołu lub punktu. Wszystkie osoby sprawujące opiekę nad dziećmi do lat 6 (w tym wolontariusze) muszą posiadać badanie do celów sanitarno epidemiologicznych – w celu uniknięcia przeniesienia na dzieci gruźlicy i innych chorób zakaźnych w tym chorób układu pokarmowego.

Uzasadnienie i sposób realizacji Regulacje prawne Uzasadnienie i sposób realizacji Apteczki w lokalu powinny być wyposażone w podstawowe środki opatrunkowe. Apteczka I pomocy powinna zawierać materiały opatrunkowe, wodę utlenioną i materiały do unieruchomienia (chustę trójkątną, ewentualnie szynę). Wszystkie środki w apteczce powinny mieć aktualny termin ważności. Osoba sprawująca opiekę nad dziećmi powinna być przeszkolona w zakresie udzielania I pomocy.

Opracowała Wisława Ostręga