Waldemar Mioduszewski ITP Falenty „Podsumowanie projektu Baltic Deal w Polsce”,Gdańsk, 4 – 5 września 2013 Baltic COMPASS – kompleksowe działania polityczne i inwestycyjne w zrównoważone rozwiązania w rolnictwie w regionie Morza Bałtyckiego Koordynator projektu: Staffan Lund Koordynator ITP: Waldemar Mioduszewski Administracja: Małgorzata Przychodzka

Cel projektu: Ograniczenie eutrofizacji (nadmiernego wzbogacenia w składniki odżywcze) Morza Bałtyckiego poprzez wspieranie rozwiązań z zakresu rolnictwa i ochrony środowiska na podstawie zdefiniowanych istotnych problemów występujących w zlewni Wizja “Sektory rolny i środowiskowy w Basenie Morza Bałtyckiego mogą zainicjować zmiany, które korzystnie wpłyną zarówno na produkcję rolniczą, jak i gospodarkę i środowisko”

Struktura projektu RolnictwoŚrodowisko Dialog WP1 Zarządzanie i administracja WP2 Komunikacja i transfer informacji WP3 Wykorzystanie i transfer najlepszych praktyk WP4 Przygotowanie inwestycji WP5 Kompleksowa ocena i scenariusze działań WP6 Zarządzanie i dostosowywanie polityk

Zespół realizujący projekt BIAŁORUŚ Central Research Institute for Complex Use of Water Resources RUE Scientific-Practical Center of the National Academy of Sciences DANIA Aarhus University Agrobusiness Park A/S ESTONIA Estonian Institute for Sustainable Development/SEI- Tallinn Tallinn University of Technology FINLANDIA Finnish Environment Institute Baltic Sea Action Group MTT – Agrifood Research Finland NIEMCY State Agency for Agriculture, Environment and Rural Areas of the Federal State Schleswig-Holstein ŁOTWA Union Farmers Parliament LITWA Baltic Environmental Forum Lithuania Lithuanian Agric. Advisory Service Lithuanian Institute of Agrarian Economics POLSKA Institute of Technology and Natural Sciences Institute of Meteorology and Water Management in Warsaw SZWECJA Swedish Uni. of Agricultural Sciences Swedish Institute of Agricultural and Environmental Engineering (JTI) Swedish Board of Agriculture Stockholm Environment Institute Sida Baltic Sea Unit ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE Helsinki Commission (HELCOM) & ROSJA – partner stowarzyszony Committee for Agro- and Fish-industrial Complex of Leningrad region Ministry of Agriculture of Kaliningrad region North-West Research Institute of Agricultural Engineering and Electrification (SZNIIMESH) North-West Research Institute of Agricultural Economics and Organization (SZNIESH) NGO Association on Assistance of Field Research & Development of Rural Territories (AAFRDRT)

WP3 Wykorzystanie i transfer najlepszych praktyk Identyfikacja, ocena i wybór najlepszych dostępnych technik (BAT) oraz istniejących innowacyjnych rozwiązań dla zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich; Rozwój metodologii wprowadzania najlepszych praktyk, zarządzania i innowacyjnych rozwiązań w ramach różnych polityk; Transfer narzędzi, doświadczeń i sieci rolno – środowiskowych na cele doradców rolniczych i innych grup docelowych projektu w różnych krajach, z uwzględnieniem Rosji; Badania i analizy najlepszych praktyk poprzez łączenie obiektów testowych („test cases”), zadań praktycznych i modeli w wybranych obszarach pilotażowych. Koordynator zadania: Ola Palm, JTI-Swedish Institute for Agricultural and Environmental Engineering Koordynator ITP: Stefan Pietrzak Cel: Identyfikacja i upowszechnienie przykładów najlepszych dostępnych praktyk i innowacji z zakresu zarządzania, gospodarki i technologii w regionie Morza Bałtyckiego.

Grupy docelowe: organizacje doradztwa rolniczego, organizacje zrzeszające rolników, producenci i dystrybutorzy nowych technologii w rolnictwie, władze prawodawcze

WP4 Przygotowanie inwestycji Koordynator: Henning L. Foged, Agro Business Park A/S Cel: Przyspieszenie inwestycji w zakresie Najlepszych dostępnych technologii i rozwiązań Utworzenie regionalnej sieci agencji rolno – środowiskowych w celu identyfikacji i upowszechniania informacji o możliwościach biznesowych w innowacyjnym rolnictwie i związanych z nimi aspektami prawnymi; Opracowanie i przeprowadzenie sektorowych badań rynku w zakresie prawnych, ekonomicznych i technologicznych ram i barier dla wybranych priorytetowych technologii w rolnictwie; Upowszechnienie informacji o przyjaznych dla środowiska priorytetowych technologiach rolniczych; Identyfikacja i wsparcie priorytetowych inwestycji rolno – środowiskowych w regionie Morza Bałtyckiego w świetle obowiązujących przepisów; Wdrożenie trzech projektów pilotażowych oraz opracowanie biznesplanu i studium wykonalności dla wdrożenia dwóch projektów planowanych do realizacji w drugiej fazie projektu Baltic COMPASS/Baltic COMPACT

WP5 Kompleksowa ocena i scenariusze działań Koordynator: Sirkka Tattari, SYKE - Finnish Environment Institute Koordynatorzy ITP: Tomasz Okruszko, Marek Giełczewski Koordynator IMGW: Halina Burakowska Cel: Stworzenie nowych perspektyw dla zintegrowanego systemu podejmowania decyzji w oparciu o wyniki naukowe poprzez optymalizowanie oceny spływów rolnych w kontekście planowania przestrzennego Ocena wydajności metod szacowania obecnego odpływu rolnego w BSR; Wskazanie i ujednolicenie różnic w określaniu ognisk zanieczyszczeń rolniczych w Regionie Morza Bałtyckiego; Identyfikacja i ocena najbardziej opłacalnych i ekonomicznie zrównoważonych środków zaradczych w celu zmniejszenia obciążenia składnikami odżywczymi pochodzącymi z rolnictwa na skalę lokalną; Nawiązanie połączenia z instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę wód i względy bezpieczeństwa biologicznego w celu ustanowienia nowych bodźców dla działań, inwestycji i integracji polityk. Podejmowanie kompleksowych decyzji – wsparcie tworzenia scenariuszy wzajemnych powiązań środowiska, produkcji rolnej, uwarunkowań społeczno – ekonomicznych, zdrowotnych, weterynaryjnych i sanitarnych.

Grupy docelowe: krajowe zarządy gospodarki wodnej, ministerstwa, instytucje odpowiedzialne za podejmowanie decyzji, HELCOM, Europejska Agencja Środowiskowa (EEA)

WP6 Zarządzanie i dostosowywanie polityk Koordynator: Neil Powell, Maria Osbeck – SIĘ, Stockholm Environment Institute Koordynator ITP: Jerzy Barszczewski Cel: zwiększenie legitymizacji do sprawowania rządów w procesie adaptacyjnym zintegrowanej polityki rolnej, rozwój polityki ochrony środowiska i poprawa pogłębionej integracji w regionie w ramach HELCOM i priorytetów UE Przegląd stosowanych praktyk łagodzących skutki eutrofizacji Morza Bałtyckiego i związanych z nimi zaleceń; Ułatwienie udziału zainteresowanych stron w przeglądzie i analizie wykonalności Bałtyckiego Planu Działań (BSAP) w celu wsparcia w zakresie dostosowywania i harmonizacji środków i celów zawartych w politykach regionalnych o dyrektywach BSAP; Wsparcie w adaptacji i harmonizacji działań celów zawartych w BSAP z uzupełniającymi je celami polityk rolno – środowiskowych; Rozpowszechnienie najlepszych praktyk zarządzania w zakresie inwestycji i zrównoważonego rozwoju Morza Bałtyckiego służące wsparciu krajów BSR i Komisji Europejskiej w rozwoju innowacyjnych rozwiązań instytucjonalnych i instrumentów politycznych w celu umożliwienia skutecznej realizacji Bałtyckiego Planu Działań.

Grupy docelowe: władze krajowe i lokalne, ministerstwa

Podsumowanie wg Koordynatora Projektu Baltic COMPASS – Staffan Lund 1.Brak komunikacji pomiędzy sektorami rolnictwa i środowiska nie stanowi problemu; 2.Problem ochrony Morza Bałtyckiego wynika z braku koordynacji i nieskutecznego wykorzystania instrumentów politycznych i prawnych; 3.Rolnictwo i środowisko stanowią wyjątkowy element zlewni Morza Bałtyckiego; 4.Nawet najbardziej przyjazne dla środowiska („zielone”) przepisy Wspólnej Polityki Rolnej nie będą w stanie ocalić Morza Bałtyckiego jeśli państwa członkowskie nie otworzą się na innowacyjne wspólne działania; 5.Minione lata wykazały wolę współpracy i pozytywne nastawienie środowiska naukowego, sektora rolnictwa i środowiska (wg. S. Lund)

Dziękuję za uwagę