1 Zakopane VIII 2006 r. Jakość środków chemicznych stosowanych w produkcji cukru w aspekcie spełniania wymagań unijnych.

2 Zakopane VIII 2006 r. Rozporządzenie (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 stycznia 2002 ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. Art. 14 pkt 9 Z braku szczegółowych przepisów wspólnotowych, żywność jest uważana za bezpieczną, jeżeli jest zgodna ze szczegółowymi przepisami krajowego prawa żywnościowego Państwa Członkowskiego, na którego terytorium jest ona wprowadzana do obrotu, jeżeli takie przepisy były sporządzone i stosowane bez uszczerbku dla postanowień Traktatu, w szczególności jego art. 28 i 30. Art. 28 …należy ustanowić panel d/s dodatków do żywności, przypraw, pomocy przetwórczych i materiałów pozostających w kontakcie z żywnością.

3 Zakopane VIII 2006 r. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia I). Tekst jednolity. Dz. U r. nr 31 poz ) wymagania w zakresie jakości zdrowotnej żywności, dozwolonych substancji dodatkowych i innych składników żywności oraz substancji pomagających w przetwarzaniu; I) Odnośnik nr 1 dodany do tytułu ustawy przez art. 52 pkt.1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej (Dz. U. nr 96, poz. 959), która weszła w życie z dniem 1 maja 2004r.

4 Zakopane VIII 2006 r. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. O warunkach zdrowotnych żywności i żywienia Art Użyte w ustawie określenia oznaczają: 1) żywność (środek spożywczy) – każdą substancję lub produkt w rozumieniu art. 2 rozporządzenia nr 178/2002/WE z dnia 28 stycznia 2002r. ustalającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, ustanawiające Europejski Urząd do Spraw Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w sprawie bezpieczeństwa żywnościowego (Dz. Urz. WE L 31 z ), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 178/2002/WE”;

5 Zakopane VIII 2006 r. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. O warunkach zdrowotnych żywności i żywienia Art Użyte w ustawie określenia oznaczają: 3) dozwolone substancje dodatkowe – substancje nie spożywane odrębnie jako żywność, nie będące typowymi składnikami żywności, posiadające wartość odżywczą lub jej nie posiadające, których celowe użycie technologiczne w procesie produkcji, przetwarzania, przygotowywania, pakowania, przewozu i przechowywania spowoduje zamierzone lub spodziewane rezultaty w środowisku spożywczym albo w półproduktach będących jego komponentami; dozwolone substancje dodatkowe mogą stać się bezpośrednio lub pośrednio składnikami żywności lub w inny sposób oddziaływać na jej cechy charakterystyczne, z wyłączeniem substancji dodawanych w celu zachowania lub poprawienia wartości odżywczej; dozwolone substancje dodatkowe mogą być stosowane tylko wtedy, kiedy ich użycie jest technologicznie uzasadnione i nie stwarza zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka;

6 Zakopane VIII 2006 r. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. O warunkach zdrowotnych żywności i żywienia Art Użyte w ustawie określenia oznaczają: 6) substancje pomagające w przetwarzaniu – substancje, które nie są same spożywane jako składniki żywności, celowo stosowane w przetwarzaniu surowców, żywności lub ich składników dla osiągnięcia zamierzonego celu technologicznego w procesie produkcji, które mogą spowodować niezamierzone, lecz techniczne nieuniknione występowanie ich pozostałości lub ich pochodnych w produkcie końcowym, które nie zagrażają zdrowiu oraz nie wywierają wpływu technologicznego na gotowy produkt;

7 Zakopane VIII 2006 r. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. O warunkach zdrowotnych żywności i żywienia Art Środki spożywcze i dozwolone substancje dodatkowe nie mogą być używane do produkcji środków spożywczych oraz wprowadzane do obrotu, jeżeli zawierają dozwolone substancje dodatkowe, zanieczyszczenia lub pozostałości chemicznych środków ochrony roślin w ilościach szkodliwych dla zdrowia lub życia człowieka lub powodują zmiany organoleptyczne tych środków w stopniu uniemożliwiającym ich spożycie lub użycie. 2. Przepis ust. 1 stosuje się również, gdy dozwolone substancje dodatkowe, zanieczyszczenia lub pozostałości środków ochrony roślin znajdują się na powierzchni środków spożywczych 3. Środki spożywcze i dozwolone substancje dodatkowe, po usunięciu do dopuszczalnych poziomów dozwolonych substancji dodatkowych oraz zanieczyszczeń, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być używane do produkcji innych środków spożywczych oraz wprowadzane do obrotu, jeżeli organ sprawujący nadzór nad jakością zdrowotną tych artykułów stwierdzi, w drodze decyzji, ich przydatność do spożycia lub używania

8 Zakopane VIII 2006 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu Dz. U. z 2004 r. nr 94 poz. 933 (oraz Dz. U. z 2003 r. nr 59 poz. 530; Dz. U. z 2004 r. Nr 94 poz. 934; Dz. U. z 2005 r nr 58 poz. 511) § Dozwolone substancje dodatkowe, ich funkcje technologiczne oraz substancje pomagające w przetwarzaniu określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. 2. Warunki stosowania dozwolonych substancji dodatkowych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

9 Zakopane VIII 2006 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 r w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu § 4. Dozwolone substancje dodatkowe stosuje się zgodnie z ich funkcjami technologicznymi, w dawkach i na warunkach określonych w załącznikach nr 1-3 do rozporządzenia. § 5. Dawki określone w rozdziałach 1 i 2 załącznika nr 2 do rozporządzenia oraz w załączniku nr 3 do rozporządzenia stanowią maksymalne dopuszczalne ilości dozwolonych substancji dodatkowych w gotowych do spożycia środkach spożywczych przygotowanych według instrukcji producenta, natomiast dawki określone w rozdziale 3 załącznika nr 2 do rozporządzenia stanowią maksymalne dopuszczalne ilości dozwolonych substancji dodatkowych w środkach spożywczych wprowadzanych do obrotu, chyba że przepisy załącznika stanowią inaczej.

10 Zakopane VIII 2006 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu § 6. Substancje pomagające w przetwarzaniu stosuje się zgodnie z ich funkcjami technologicznymi, na warunkach określonych w załączniku nr 4 do rozporządzenia. § 7.1. Dozwolone substancje dodatkowe, dla których nie ustalono dopuszczalnych dawek, co wyrażono znakiem „-„ lub określeniem quantum satis, stosuje się w dawce najniższej, niezbędnej do osiągnięcia zamierzonego efektu technologicznego, zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną. § 9.1. Dozwolonych substancji dodatkowych, z wyjątkami określonymi w załączniku nr 2 do rozporządzenia, nie stosuje się do: 10.) Cukru (cukru białego), cukru ekstra białego (cukru rafinowanego), cukru przemysłowego, płynnego cukru (roztworu cukru), pełnego cukru inwertowanego (roztworu cukru inwertowanego), syropu cukru inwertowanego, syropu glukozowego, syropu glukozowego w proszku, jednowodnej glukozy (jednowodnej dekstrozy), bezwodnej glukozy (bezwodnej dekstrozy).

11 Zakopane VIII 2006 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu Załączniki Załącznik nr 1. Dozwolone substancje dodatkowe, ich funkcje technologiczne oraz substancje wspomagające w przetwarzaniu Załącznik nr 2. Warunki stosowania dozwolonych substancji dodatkowych Rozdział 1. Barwniki Rozdział 2. Substancje słodzące Rozdział 3. Dozwolone substancje dodatkowe inne niż barwniki i substancje słodzące Rozdział 4. Zakres informacji podawanych na opakowaniach dozwolonych substancji dodatkowych nie przeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta. Załącznik nr 4. Warunki stosowania substancji pomagających w przetwarzaniu Rozdział. 1. Rozpuszczalniki Rozdział 2. Uwagi końcowe

12 Zakopane VIII 2006 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu Załącznik 4 Rozdział 2 § 14. Substancje pomagające w przetwarzaniu inne niż określone w niniejszym załączniku można stosować w produkcji żywności, gdy ich użycie jest technologicznie uzasadnione, pod warunkiem że nie spowoduje ono zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka.

13 Zakopane VIII 2006 r. Substancje zaliczane do niebezpiecznych wymienione są w Załączniku do Dz. U. nr 201 poz z dnia 14 października 2005 „Wykaz substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem” i powinny być wymienione w pkt. 2.1 Karty charakterystyki preparatu niebezpiecznego. jeśli substancje zaliczają się do niebezpiecznych to zgodnie z ustawą z dnia 11 stycznia 2001 r. „O substancjach i preparatach chemicznych” (Dz. U. nr 11, poz. 84 z 2001 r.) wymagają zgłoszenia do obrotu do Inspektora ds. Substancji i Preparatów Niebezpiecznych jeśli zaliczają się do preparatów biobójczych, to te preparaty biobójcze wymagają dopuszczenia do obrotu wydanego przez Ministra Zdrowia (Dz. U. nr 175, poz z dnia 13 września 2002r wraz ze zmianami) „O produktach biobójczych”.

14 Zakopane VIII 2006 r. W rozumieniu ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. „O substancjach i preparatach chemicznych” substancje niebezpieczne to: substancje i preparaty o właściwościach wybuchowych, substancje i preparaty o właściwościach utleniających, substancje i preparaty skrajnie łatwopalne, substancje i preparaty wysoce łatwopalne, substancje i preparaty łatwopalne, substancje i preparaty bardzo toksyczne, substancje i preparaty toksyczne, substancje i preparaty szkodliwe, substancje i preparaty żrące, substancje i preparaty drażniące, substancje i preparaty uczulające, substancje i preparaty rakotwórcze, substancje i preparaty mutagenne, substancje i preparaty działające szkodliwie na rozrodczość, substancje i preparaty niebezpieczne dla środowiska.

15 Zakopane VIII 2006 r. Ustawa z dnia 13 września 2002 r. „O produktach biobójczych” (Dz. U r. nr 175 poz ze zmianami) Zgodnie z wymogami Dyrektywy Unijnej 98/8 WE i Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 2032/2003 skonsolidowanego z Rozporządzeniem Komisji WE nr 1048/2005 oraz Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 17 stycznia 2003 w sprawie kategorii i grup produktów biobójczych według ich przeznaczenia Dz. U. z 2003 nr 16 poz. 150 ustalone zostały listy zidentyfikowanych i notyfikowanych substancji czynnych, które zamieszczono w załącznikach I, II, III i VII. Substancje wymienione w: - w załącznikach nr II lub VII i w załączniku nr II ale w innych grupach niż te dla których przeprowadzono notyfikację: mogą być wprowadzone do obrotu tylko do r. - w załączniku nr II: mogą znajdować się na rynku przez cały czas trwania okresu przejściowego na zasadach obowiązujących w państwach członkowskich UE czyli do r.

16 Zakopane VIII 2006 r. W zakresie środków stosowanych w procesie produkcji cukru: - zezwolenia GIS nie są obowiązujące (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 17 grudnia 1971 r. straciła moc wraz z Ustawą z dnia 25 listopada 1970 r., która straciła moc 31 grudnia 2002 r. - atesty PZH nie są wymagane w świetle obowiązujących przepisów. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. w art. 5 ust. 1 stanowi jednak, że środki spożywcze nie mogą być szkodliwe dla zdrowia. Dla uzyskania pewności, że substancje dodawane do środków spożywczych nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia człowieka, producent może zasięgnąć opinii stacji sanitarno – epidemiologicznej albo zwrócić się o dokonanie oceny bezpieczeństwa tej substancji do Państwowego Zakładu Higieny.

17 Zakopane VIII 2006 r. Rozporządzenie Ministra zdrowia z 27 kwietnia 2004 r Dz. U. z 2004 r. Nr 104 poz „W sprawie granicznej kontroli sanitarnej środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością” określa szczegółowe warunki przeprowadzenia kontroli granicznej miedzy innymi dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu.

18 Zakopane VIII 2006 r. Dz. U nr 120 poz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności.

19 Zakopane VIII 2006 r. Dz. U nr 37 poz. 326 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2003 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności. Substancje dodatkowe – w tym preparaty enzymatyczne i szczepionki (kultury bakteryjne) przeznaczone do przetwórstwa spożywczego Pb mg/kg Cd mg/kg Hg mg/kg As mg/kg 1O zawartości w środku spożywczym nie przekraczającej 1,0 g/kg 5,00,10,033,0W kompleksie miedziowym chlorofilu zawartość miedzi zjonizowanej – do 200 mg/kg 2O zawartości w środku spożywczym przekraczającej 1,0 g/kg 1,00,30,11,0 3Barwniki organiczne syntetyczne 5,00,10,05*Cr – 2,0 *Cu – 30,0

20 Zakopane VIII 2006 r. Informacje dotyczące uregulowań prawnych można znaleźć na stronach: