Polski rynek finansowy w świetle regulacji pokryzysowych Unii Europejskiej Implementacja Rozporządzenia EMIR - konsekwencje dla polskiego rynku kapitałowego dr Iwona Sroka Prezes Zarządu KDPW i KDPW_CCP Warszawa, 6 grudnia 2012 r.

Infrastruktura polskiego rynku kapitałowego: KDPW i KDPW_CCP 2

Akcjonariat KDPW i KDPW_CCP 3 NBP MSP GPW 100 % Historia  Integralna część Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.  obecnie Niezależna instytucja działająca w formie spółki akcyjnej  Obecni akcjonariusze (od 1999 r.) Skarb Państwa1/3 akcji GPW 1/3 akcji Narodowy Bank Polski 1/3 akcji  KDPW_CCP (lipiec 2011 r.) KDPW100% akcji 33%

Infrastruktura polskiego rynku GPW BondSpot OTC Zawarcie transakcji Rozrachunek transakcji KDPW_CCP Rozrachunek Rozliczenie Centralny Depozyt System Zarządzania Ryzykiem NBP Rozliczenie transakcji KDPW 4 Repozytorium Transakcji

5 RYNEK KASOWY RYNEK TERMINOWY Rynek regulowany ASO OTC Rynek regulowany - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) - BondSpot - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) - BondSpot Akcje, prawa do akcji, prawa poboru, obligacje, produkty strukturyzowane, jednostki indeksowe, listy zastawne, warranty, ETFy - NewConnect - Catalyst - BondSpot - NewConnect - Catalyst - BondSpot Akcje, prawa do akcji, obligacje, listy zastawne - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) Kontrakty terminowe, opcje, jednostki indeksowe -OTC (MarkitWire, SwiftAccord) OTC -Platforma konfirmacji dla REPO Obligacje skarbowe Forward na stopę procentową (Forward Rate Agreement), Swap stopy procentowej (Interest Rate Swap), Overnight Index Swap Basis Swap Rynki rozliczane przez KDPW_CCP

6 EMIR - kalendarium EMIR – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji  Publikacja Rozporządzenia EMIR: 27 lipca 2012  Wejście w życie Rozporządzenia: 16 sierpnia 2012  Przedłożenie Komisji Europejskiej przez EBA projektu standardów technicznych w zakresie wymogów kapitałowych dla CCP: 26 września 2012  Przedłożenie Komisji Europejskiej przez ESMA projektu standardów technicznych (Regulatory technical standards – RTS oraz Implementing technical standards - ITS) - 27 września 2012  Planowane zatwierdzenie standardów technicznych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej: 8 luty 2013  Wejście w życie standardów technicznych: 1 marca 2013

7 EMIR - główne cele Reakcja na kryzys:  Szczyt G-20 w Pittsburghu (wrzesień 2009): – Wszystkie standardowe instrumenty pochodne OTC powinny być rozliczane przez centralnych kontrpartnerów (CCP) najpóźniej do końca 2012 r., a kontrakty w instrumentach pochodnych OTC raportowane do repozytorium transakcji. Główne cele:  ograniczenie ryzyka kontrahenta, w tym wzmocnienie wymogów rozliczeniowych,  ograniczenie ryzyka operacyjnego, w tym większa standaryzacja i obsługa elektroniczna,  większa przejrzystość, m.in. dzięki repozytoriom transakcji.

8  Artykuł 4 Obowiązek rozliczenia kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym  Artykuł 9 Obowiązek zgłaszania (raportowania) zawartych kontraktów pochodnych do repozytorium transakcji  Artykuł 14 Zezwolenia na prowadzenie działalności przez centralnego kontrpartnera (CCP)  Artykuł 55 Rejestracja repozytorium transakcji przez ESMA EMIR - konsekwencje

9 Obowiązek rozliczania (1) Podstawowe pojęcia (Art. 2):  „partner centralny” (CCP) - oznacza podmiot, który w sensie prawnym działa pomiędzy stronami kontraktów będących w obrocie na jednym rynku finansowym lub większej ich liczbie, stając się nabywcą dla każdego sprzedawcy i sprzedawcą dla każdego nabywcy;  „klasa instrumentów pochodnych” - oznacza pewien podzbiór instrumentów pochodnych o wspólnych cechach zasadniczych, uwzględniających co najmniej: o relację z instrumentem bazowym, o walutę nominalną.

10 Obowiązek rozliczania (2) Zgodnie z art. 4 ust. 1: Kontrahenci powinni rozliczać wszystkie kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym należące do tych klas instrumentów pochodnych, które zostały uznane za podlegające obowiązkowi rozliczania, jeśli kontrakty te spełniają jednocześnie warunki:  w zakresie kontrahentów, pomiędzy którymi zostały zawarte,  w zakresie terminu zawarcia lub odnowienia kontraktu.

11 Obowiązek rozliczania (3) Zgodnie z art. 5:  Właściwy organ nadzoru, który autoryzował CCP w zakresie rozliczania klasy instrumentów pochodnych OTC, powinien bezzwłocznie powiadomić ESMA o tej autoryzacji.  W ciągu 6 m-cy od otrzymania powiadomienia o autoryzacji, ESMA powinna opracować i przekazać do Komisji Europejskiej projekt regulacyjny standardów technicznych określający: o klasę instrumentów pochodnych OTC, która powinna podlegać obowiązkowi rozliczania, o datę, od której obowiązek rozliczania staje się skuteczny, o minimalny okres pozostały do zapadalności instrumentów pochodnych

12 Dostosowanie KDPW_CCP do wymogów EMIR Dostosowanie KDPW_CCP do wymogów EMIR:  Dostosowanie do definicji CCP (art. 2): Nowacja rozliczeniowa  Dostosowanie w zakresie wymogu kapitałowego (art. 16)  Zezwolenie (autoryzacja) na prowadzenie działalności przez CCP (art. 14)

Nowacja Rozliczeniowa (1) 4 sierpnia br. weszły w życie zapisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, które po raz pierwszy wprowadziły do polskiego porządku prawnego pojęcie nowacji rozliczeniowej. Dzięki tej konstrukcji izba rozliczeniowa stała się partnerem centralnym (central counterparty), czyli kupującym dla każdego sprzedającego i sprzedającym dla każdego kupującego, wygaszając w ten sposób prawa i obowiązki pierwotnych stron transakcji względem siebie. CCP jako SPRZEDAJĄCY SPRZEDAJĄCY KUPUJĄCY CCP jako KUPUJĄCY 13

14 Nowacja rozliczeniowa (2) Skutki nowacji rozliczeniowej dla KDPW_CCP:  Wygaśnięcie praw oraz obowiązków wynikających z transakcji i równoczesne powstanie nowych stosunków prawnych, w których izba stanie się stroną.  Izba staje się uprawniona do żądania spełnienia świadczeń wynikających z transakcji wobec strony transakcji (jeżeli jest uczestnikiem), albo wobec uczestnika będącego stroną rozliczenia (w przypadku gdy stroną transakcji jest klient UR).  Od chwili przyjęcia transakcji do rozliczenia uczestnik będący stroną rozliczenia i izba mogą powoływać się wyłącznie na zarzuty wynikające ze stosunków prawnych powstałych w miejsce zawartych transakcji.  Uczestnik będący stroną rozliczenia nie może powoływać się wobec izby na zarzuty związane ze stosunkiem prawnym łączącym go z podmiotem zawierającym transakcje.  Wyłączenie z masy upadłości uczestnika zabezpieczenia ustanowionego przez podmiot zawierający transakcje, które podlegają obowiązkowi rozliczenia przez CCP.

Podwyższenie kapitału zakładowego KDPW_CCP S.A., w związku z rozpoczęciem rozliczeń dla transakcji zawieranych na rynku OTC, do poziomu 200 mln zł (ok. 50 mln euro) – uchwała WZA podjęta w czerwcu 2012 r. Minimalny wymóg kapitałowy: przynajmniej 7,5 mln EUR (zgodnie z art. 16 EMIR) Zgodnie ze standardami technicznymi EBA kapitał CCP nie powinien być niższy niż suma:  wydatków operacyjnych koniecznych do poniesienia w określonym czasie na restrukturyzację;  wymogów kapitałowych na ryzyko operacyjne;  wymogów kapitałowych na ryzyko kredytowe, kontrpartnera, rynkowe pochodzące z działalności pozarozliczeniowej;  wymogów kapitałowych na ryzyko prawne oraz biznesowe. Wymóg kapitałowy 15

 Dostęp do polskiego rynku kapitałowego  Płynność w PLN w pieniądzu banku centralnego (NBP)  Możliwość wnoszenia zabezpieczeń w polskich papierach skarbowych, akcjach z indeksu WIG20 oraz PLN  Stabilność polskiego sektora bankowego  Redukcja ryzyka dla transakcji na rynku kasowym, terminowym oraz OTC  Efektywny system gwarantowania i rozliczania transakcji  Rozrachunki w pieniądzu banku centralnego  Stosowanie wysokich standardów w zakresie zarządzania ryzykiem  Wykorzystywanie standardowych procedur w przypadku wystąpienia niewypłacalności uczestnika Rozliczanie transakcji derywatów z rynku OTC Dlaczego KDPW_CCP? 16

KDPW_CCP będzie prowadzić system rozliczeń transakcji na derywatach, zawartych poza obrotem zorganizowanym, w tym system zabezpieczania płynności rozliczania tych transakcji. Główne funkcje systemu rozliczeń transakcji OTC:  rozliczenia transakcji przyjętych do systemu rozliczeń OTC oraz pośrednictwo w rozrachunku wynikającym z tych rozliczeń  zarządzanie ryzykiem rozliczeniowym  administracja zabezpieczeniami  funkcja centralnego kontrpartnera (CCP) z zastosowaniem mechanizmu nowacji rozliczeniowej  raportowanie do repozytorium transakcji (usługa oferowana przez KDPW) Główne założenia projektu rozliczania transakcji OTC: Funkcje systemu 17

Lista instrumentów rozliczanych w KDPW_CCP: Pierwsza faza – 2012 r.:  Forward na stopę procentową ( Forward Rate Agreements)  Swap stopy procentowej (Interest Rate Swap)  Overnight Index Swap  Basis Swap  REPO Druga faza – styczeń 2014 r.:  FX swap  Opcje walutowe  Opcje na stopę procentową  Swapy procentowo- walutowe (CIRS) 18 Rozliczane instrumenty PLN PLN i inne waluty

19 Autoryzacja CCP Złożenie wniosku do KNF o autoryzację zgodnie z przepisami EMIR - po zatwierdzeniu przez KE standardów technicznych dla CCP, prawdopodobnie pierwszy kwartał 2013 r. Zakres prac dostosowawczych obejmuje m.in. takie obszary, jak:  wymogi organizacyjne – w tym powołanie Komitetu do spraw ryzyka, Komitetu Audytu oraz Komitetu ds. Wynagrodzeń, dostosowanie w zakresie organów spółki oraz wymaganych stanowisk;  zasady prowadzenia działalności – w tym dostosowanie umów pomiędzy KDPW_CCP S.A. i KDPW S.A., polityki inwestycyjnej, zasad audytu, zasad archiwizacji danych;  wymogi ostrożnościowe – m.in. w zakresie procedury defaultowej, listy instrumentów akceptowanych jako zabezpieczenie, funduszy zabezpieczających, środków kontroli ryzyka płynnościowego.

20 Obowiązek raportowania Zgodnie z art. 9: Szczegółowe informacje na temat każdego zawartego kontraktu pochodnego oraz na temat wszelkich zmian lub rozwiązania tego kontraktu, powinny być zgłaszane do repozytorium transakcji.  Dane muszą być przekazywane do repozytorium nie później niż w dniu roboczym następującym po zawarciu, zmianie warunków lub rozwiązaniu kontraktu.  Obowiązek raportowania dotyczy transakcji instrumentami pochodnymi zawartych w dniu lub po dniu wejście w życie rozporządzenia oraz transakcji zawartych przed tą datą, dla których nie upłynął termin zapadalności.

Repozytorium transakcji (1)  Funkcjonalność repozytorium transakcji została uruchomiona przez KDPW w dn. 2 listopada 2012 roku.  Po przyjęciu przez KE standardów technicznych rozpocznie się proces dostosowywania regulacji oraz narzędzi informatycznych repozytorium transakcji do wymogów wyznaczonych w tych standardach.  W I kwartale 2013 r. KDPW rozpocznie proces rejestracji repozytorium transakcji w ESMA zgodnie z wymogami rozporządzenia EMIR. 21

Repozytorium transakcji (2) Repozytorium transakcji jest uruchamiane przez KDPW w dwóch etapach:  I etap: do czasu wejścia w życie obowiązku raportowania (przewidywany okres: 1 lipca 2013 r. – dla pochodnych stopy procentowej), repozytorium prowadzone przez Krajowy Depozyt, będzie funkcjonowało wyłącznie w oparciu o aplikację internetową, do której uczestnicy repozytorium będą mieli dostęp przez stronę www Krajowego Depozytu.  W pierwszym etapie funkcjonowania zarówno uczestnictwo, jak i przekazywanie informacji o transakcjach do repozytorium będzie zwolnione z opłat. 22

 II etap: dostosowanie funkcjonalności repozytorium do wymogów standardów technicznych ESMA (wejdą w życie prawdopodobnie z początkiem 2013 r.);  W ramach II etapu zakłada się wprowadzenie możliwości przekazywania informacji do repozytorium kolejnym kanałem informacyjnym: przez izbę rozliczeniową.  Izba będzie występowała w podwójnej roli: jako CCP zobowiązane do przekazywania informacji do repozytorium o wszystkich rozliczanych przez izbę transakcjach w instrumentach pochodnych, oraz jako reprezentant strony transakcji – strony rozliczenia. 23 Repozytorium transakcji (3)

24 Harmonogram Harmonogram wydarzeń legislacyjnych oraz działań dostosowawczych:  Rozpoczęcie procesu autoryzacji KDPW_CCP w KNF – 1Q 2013 r.  Rozpoczęcie przez KDPW procesu rejestracji repozytorium transakcji w ESMA – 1Q 2013  Wejście w życie obowiązku raportowania – dla instrumentów pochodnych stopy procentowej i kredytowych – prawdopodobnie lipiec 2013 r., dla pozostałych – styczeń 2014 r.  Opracowanie przez ESMA projektu standardów technicznych dla klasy instrumentów pochodnych - w ciągu 6 miesięcy od powiadomienia przez lokalny organ nadzoru o autoryzacji CCP w zakresie danej klasy (prawdopodobnie nie wcześniej niż w II połowie 2013 r.)  Obowiązek rozliczeniowy dla klasy instrumentów pochodnych - zatwierdzenie przez KE standardów techn. dla klasy - max. 3 m-ce po przekazaniu projektu przez ESMA (prawdopodobnie nie wcześniej niż w IV kw r.)

Dziękuję za uwagę