PRAWNE RAMY PROWADZENIA SAMORZĄDOWEJ KAMPANII WYBORCZEJ mgr Anna Frydrych
REGULACJA ustawa z dnia 16 lipca 1998 roku Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw ustawa z dnia 20 czerwca 2002 roku o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta
Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw dział I „Przepisy wspólne”: rozdział 11 - „Kampania wyborcza” rozdział 12a - „Finansowanie kampanii wyborczej” dział VII „Przepisy karne”
ustawa o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta rozdział 4 „Kampania wyborcza i finansowanie wyborów” rozdział 5a „Przepisy karne” w sprawach nieuregulowanych odesłanie do ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw art.2 ust.2
Rozdz. 11 Kampania wyborcza Kiedy?Gdzie?W jaki sposób?
Kto? Rozdz. 10a „Komitety wyborcze” Komitety wyborcze(…) prowadzą, na zasadzie wyłączności kampanię wyborczą na rzecz kandydatów art. 64b
KIEDY? art. 65 ust. 1 Kampania wyborcza rozpoczyna się z dniem ogłoszenia rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów o zarządzeniu wyborów i ulega zakończeniu na 24 godziny przed dniem wyborów
KIEDY? art. 65 ust. 1a Partie polityczne, organizacje i wyborcy oraz komitety wyborcze mogą wykonywać czynności określone w ustawie od dnia ogłoszenia rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów o zarządzeniu wyborów. Czynności podjęte przed tym terminem są nieważne
CISZA WYBORCZA art. 65 ust. 3 Od zakończenia kampanii wyborczej, aż do zakończenia głosowania zabronione jest zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień, rozdawanie ulotek, jak też prowadzenie w inny sposób agitacji na rzecz kandydatów i list kandydatów
CISZA WYBORCZA art. 69 W okresie od zakończenia kampanii wyborczej aż do zakończenia głosowania zabrania się podawania do publicznej wiadomości wyników przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyników wyborów oraz wyników sondaży wyborczych przeprowadzanych w dniu głosowania.
GDZIE? art. 65 ust. 2 Zakaz całkowity: na terenie urzędów administracji rządowej i samorządowej oraz sądów; na terenie jednostek wojskowych i innych podległych MON oraz oddziałów obrony cywilnej, a także skoszarowanych jednostek policyjnych. Zakaz częściowy: na terenie zakładów pracy jeżeli sposób i w forma zakłócają ich normalne funkcjonowanie;
W JAKI SPOSÓB? AGITACJA: zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień, rozdawanie ulotek, inny sposób na rzecz kandydatów i list kandydatów
AGITACJA (…)nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób lub do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego. art. 85 projektu ustawy – Kodeks wyborczy
Kto może agitować? art. 66 ust. 2 Każdy wyborca może agitować na rzecz kandydatów na radnych, a także zbierać podpisy popierające zgłoszenia kandydatów, po uzyskaniu pisemnej zgody pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego.
PODPISY POPARCIA można zbierać w miejscu, czasie i w sposób wykluczający stosowanie jakichkolwiek nacisków zmierzających do wymuszenia podpisów (art. 66 ust. 3), za zgodą pełnomocnika komitetu wyborczego
PODPISY POPARCIA za ich zbieranie czy składanie nie można udzielać wynagrodzenia (art. 201 ust. 3) wynagrodzeniem nie jest obietnica zgłoszenia osoby zbierającej jako kandydata na członka obwodowej komisji wyborczej
Kto może agitować? art.67 Bez uprzedniej zgody pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego zakazana jest każda forma agitacji wyborczej polegająca na: organizowaniu wieców wyborczych kandydatów, rozpowszechnianiu programów wyborczych kandydatów lub komitetów wyborczych, rozpowszechnianiu ich materiałów propagandowych o charakterze reklamy rozpowszechnianej dla celów kampanii wyborczej za pomocą środków masowego przekazu, plakatów, broszur i ulotek o masowym nakładzie oraz infolinii o bezpłatnym dostępie.
Gdzie można agitować? Zakaz w miejscach gdzie zabronione jest prowadzenie kampanii wyborczej + na terenie szkół podstawowych i gimnazjów wobec uczniów nieposiadających prawa wybierania, w jakichkolwiek formach + budynek, w którym znajduje się lokal wyborczy
Jak agitować? art. 68 Zakazuje się organizowania loterii fantowych, innego rodzaju gier losowych oraz konkursów, w których wygranymi są nagrody pieniężne lub przedmioty o wartości wyższej niż wartość przedmiotów zwyczajowo używanych w celach reklamowych lub promocyjnych. Zabronione jest podawanie oraz dostarczanie napojów alkoholowych nieodpłatnie lub po cenach zaniżonych.
Jak agitować? art. 71 Umieszczanie plakatów i haseł: za zgodą właściciela lub zarządcy nieruchomości, zgodnie z przepisami porządkowymi, tak by móc usunąć je bez powodowania szkód, by nie zagrażały życiu lub zdrowiu ludzi czy bezpieczeństwu mienia lub bezpieczeństwu w ruchu drogowym.
Jak agitować? art. 70a. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) niezwłocznie po rozpoczęciu kampanii wyborczej zapewni na obszarze gminy (miasta) odpowiednią liczbę miejsc przeznaczonych na bezpłatne umieszczanie urzędowych obwieszczeń wyborczych i plakatów wszystkich komitetów wyborczych oraz poda wykaz tych miejsc do wiadomości publicznej.
Jak agitować? Uprzątnięcie: w terminie 30 dniu po dniu głosowania odpowiada za nie pełnomocnik wyborczy po tym terminie wójt postanawia o usunięciu na koszt zobowiązanego
MATERIAŁY WYBORCZE art. 70 Materiały wyborcze powinny zawierać wyraźne oznaczenie, od kogo pochodzą. Materiały wyborcze zawierające oznaczenie komitetu wyborczego, od którego pochodzą, podlegają ochronie prawnej.
MATERIAŁY WYBORCZE art. 74 Informacje, komunikaty, apele i hasła wyborcze, ogłaszane w prasie drukowanej lub w telewizji bądź radiu na koszt komitetów wyborczych, partii politycznej lub organizacji popierających kandydatów, a także na koszt samych kandydatów, muszą zawierać wskazanie, przez kogo są opłacane i od kogo pochodzą. Odpowiedzialnym za umieszczenie tego wskazania jest redaktor w rozumieniu przepisów Prawa prasowego.
TREŚĆ MATERIAŁÓW WYBORCZYCH powinna być zgodna z prawdą Ochrona przed rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji w materiałach wyborczych lub jakiejkolwiek innej formie agitacji opiera się na szczególnym trybie tzw. trybie wyborczym, który nie ogranicza możliwości dochodzenia przez osoby pokrzywdzone lub poszkodowane uprawnień na podstawie przepisów innych ustaw
Ochrona dóbr osobistych art. 72 Kandydat na radnego lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia: zakazu rozpowszechniania takich informacji; przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje; nakazania sprostowania takich informacji; nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste; nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone; nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do złotych na rzecz instytucji charytatywnej.
Ochrona dóbr osobistych SĄD OKRĘGOWY postępowanie nieprocesowym w ciągu 24 godzin postanowienie może być wydane zaocznie i winno być doręczone niezwłocznie zainteresowanemu, właściwemu komisarzowi wyborczemu i obowiązanemu do jego wykonania Zażalenie - w terminie 24 godzin od wydania SĄD APELACYJNY postępowaniu nieprocesowym w ciągu 24 godzin natychmiast wykonalne
Ochrona dóbr osobistych Publikacja sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin: następuje najpóźniej w ciągu 48 godzin, na koszt zobowiązanego. W orzeczeniu sąd wskazuje prasę, w rozumieniu prawa prasowego, w której ma nastąpić publikacja, oraz termin publikacji w razie odmowy lub niezamieszczenia przez zobowiązanego w sposób określony w postanowieniu, sąd na wniosek zainteresowanego zarządza opublikowanie w trybie egzekucyjnym na koszt zobowiązanego. może ono nastąpić po zakończeniu kampanii wyborczej
Kampania medialna nieodpłatne i odpłatne audycje wyborcze nieodpłatne => nadawcy publiczni płatne => nadawcy publiczni i niepubliczni Wszystkie audycje nadawane są w okresie od 15 dnia przed dniem głosowania do dnia zakończenia kampanii wyborczej
Nieodpłatne audycje wyborcze Rodzaj wyborówŁączny czas antenowy w programie regionalnym (*ogólnokrajowym) w godzinach w Telewizji Polskiejw Polskim Radiu organów stanowiących 1520 w/b/p24 wybory do sejmików województw* 1520 *Dodatkowo komitetom wyborczym, które zarejestrowały listy kandydatów w ponad połowie okręgów w wyborach do wszystkich sejmików województw przysługuje czas w programach ogólnokrajowych.
Nieodpłatne audycje wyborcze Czas antenowy dzielony jest proporcjonalnie do liczby zarejestrowanych przez komitet wyborczy list kandydatów w okręgach bądź zarejestrowanej liczby kandydatów na wójtów, burmistrzów, prezydentów miast przez właściwych dyrektorów oddziałów Telewizji Polskiej i prezesów zarządów spółek Polskiego Radia jednak między te z uprawnionych komitetów wyborczych, które złożyły stosowny wniosek.
Nieodpłatne audycje wyborcze Wniosek powinien zawierać: nazwę komitetu wyborczego, dane osobowe jego pełnomocnika, kopie protokołów rejestracji list kandydatów w wyborach organów stanowiących lub kandydatów na urząd wójta, burmistrza czy prezydenta.
Nieodpłatne audycje wyborcze art. 77 ust. 2 Na ustalenia dotyczące podziału czasu antenowego komitetom wyborczym przysługuje skarga do komisarza wyborczego właściwego ze względu na siedzibę oddziału Telewizji Polskiej lub Polskiego Radia. Skargę wnosi się w terminie 48 godzin od dokonania ustalenia. Komisarz wyborczy rozpatruje sprawę niezwłocznie i wydaje postanowienie. Na postanowienie komisarza wyborczego nie przysługuje środek zaskarżenia.
art. 79 wysokość opłat cennika czas Prawo do rozpowszechniania przysługuje każdemu komitetowi wyborczemu niezależnie od przyznanego mu nieodpłatnego czasu antenowego. Przy czym wysokość opłat pobieranych za ich emisję musi być jednakowa dla wszystkich komitetów wyborczych i ustala się ją na podstawie cennika obowiązującego w dniu zarządzenia wyborów. Ponadto czas przeznaczony na ich rozpowszechnianie nie jest wliczany do dopuszczalnego wymiaru czasowego reklam. Odpłatne audycje wyborcze
KOMISARZ WYBORCZY Apolityczność i bezstronność organów wyborczych Prawny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie Nadzór nad przestrzeganiem prawa wyborczego ?
Dziękuję za uwagę.