SESJA JUBILEUSZOWA 13 LISTOPADA 2008 R.

a doświadczenia polskie Polityka językowa Unii Europejskiej a doświadczenia polskie

POLITYKA JĘZYKOWA UNII EUROPEJSKIEJ Pierwsze działania Wspólnot w obszarze nauczania języków obcych – działania w ramach prac nad jednolitym rynkiem, opartym o cztery swobody: - swobodny przepływ kapitałów - swobodny przepływ usług - swobodny przepływ towarów - swobodny przepływ osób

POLITYKA JĘZYKOWA UNII EUROPEJSKIEJ 1976 r. uchwała Rady Europejskiej oraz Rady ministrów edukacji konieczność stworzenia uczniom w Europie "możliwości nauki przynajmniej jednego dodatkowego języka Wspólnoty" umożliwienia "każdemu przyszłemu nauczycielowi języka obcego pobytu w kraju lub regionie, w którym społeczność posługuje się językiem, którego będzie nauczał"

POLITYKA JĘZYKOWA UNII EUROPEJSKIEJ 1983 r. Rada Europejska potwierdza konieczność promowania, zachęcania i ułatwiania nauki języków obcych w państwach członkowskich 1984 r. Rada ministrów edukacji uznaje za niezbędne umożliwienie uczniom nauki dwóch języków obcych w ramach nauczania obowiązkowego oraz zachowania tego poziomu na kolejnych szczeblach edukacji Cel: zachęcenie państw członkowskich do uświadomienia sobie ekonomicznego i kulturowego znaczenia wielojęzyczności w Europie bez granic.

POLITYKA JĘZYKOWA UNII EUROPEJSKIEJ 1985 r. Rada Europejska w Mediolanie podkreśla zasadniczy wkład języków w budowanie Europy obywateli i kładzie nacisk na wczesne nauczanie języków oraz na znaczenie wymian językowych dla uczniów 1989 r. powołanie programu LINGUA (działania służące utrzymaniu i rozwojowi różnorodności językowej w Unii Europejskiej; podniesieniu poziomu nauczania i uczenia się języków obcych; zapewnieniu szerszego dostępu do różnych form, które umożliwiają "uczenie się języków obcych przez całe życie”) 1995 r. wcielenie programu LINGUA do nowego wspólnotowego programu współpracy w dziedzinie edukacji SOCRATES

POLITYKA JĘZYKOWA UNII EUROPEJSKIEJ 1995 r. uchwała Rady Europejskiej: - promowanie różnorodności językowej - konieczność ilościowej i jakościowej poprawy kompetencji językowych we Wspólnocie zalecenie: każdy obywatel winien mieć dostęp do bogactwa kulturowego zakorzenionego w językowej różnorodności Unii

POLITYKA JĘZYKOWA UNII EUROPEJSKIEJ 1995 r. "Biała księga edukacji i kształcenia" Komisji Europejskiej rozwijanie nauczania przynajmniej dwóch języków obcych używanych na terytorium Wspólnoty dla całej młodzieży, wspieranie innowacyjnych metod nauczania języków, upowszechnianie europejskich języków obcych w placówkach szkolnych na wszystkich poziomach, rozwijanie wrażliwości/zainteresowania wspólnotowymi językami i kulturami; wczesne nauczanie języków obcych.

POLITYKA JĘZYKOWA UNII EUROPEJSKIEJ 2001 r. Europejski Rok Języków, ogłoszony wspólnie przez Unię Europejską i Radę Europy Cel: uwrażliwienie społeczeństw europejskich na istniejące bogactwo języków i ich różnorodność, ze szczególnym uwzględnieniem języków mniej rozpowszechnionych i mało używanych, a także promocja powszechnego nauczania języków obcych, także wśród osób dorosłych. Jednym z argumentów przemawiających za uczeniem się języków obcych bez względu na wiek jest rozwój osobisty i zawodowy jednostki. 26 września - Europejski Dzień Języków

POLITYKA JĘZYKOWA UNII EUROPEJSKIEJ 2000 r. Strategia Lizbońska Cel: uczynienie z Europy najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej gospodarki opartej na wiedzy w świecie, umożliwiającej trwały rozwój ekonomiczny, któremu towarzyszyć będzie jakościowa i ilościowa poprawa zatrudnienia oraz większa spójność społeczna". 2002 r. "Szczegółowy program prac dla realizacji celów stawianych przed systemami edukacji i szkolenia w Europie” cel strategiczny 3: otwarcie systemów edukacji na środowisko i świat

KOMPETENCJE KLUCZOWE zestaw umiejętności uważany za kanon wykształcenia współczesnego Europejczyka, kompetencje, które są potrzebne każdemu człowiekowi do samorealizacji i rozwoju osobistego, do bycia aktywnym obywatelem oraz do pełnej integracji społecznej i zatrudnienia: porozumiewanie się w języku ojczystym porozumiewanie się w językach obcych kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne kompetencje informatyczne umiejętność uczenia się kompetencje społeczne i obywatelskie inicjatywność i przedsiębiorczość świadomość i ekspresja kulturalna

POLITYKA JĘZYKOWA UNII EUROPEJSKIEJ 2003 r. Plan działań na lata 2004-2006. Promowanie nauki języków i różnorodności językowej.     Główny cel: objęcie korzyściami płynącymi z nauki języków obcych wszystkich obywateli. „Języków należy uczyć się przez całe życie, znajomość języków należy do umiejętności niezbędnych do szkolenia, zatrudnienia, uczestniczenia w kulturze i jest drogą do osobistej satysfakcji.”

KOMPETENCJI JĘZYKOWYCH EUROPEJSKI WSKAŹNIK KOMPETENCJI JĘZYKOWYCH 2002 r. Apel Rady Europy o kontynuowanie działań „(…) mających na celu podnoszenie poziomu podstawowych umiejętności, w szczególności poprzez nauczanie co najmniej dwóch języków obcych począwszy od bardzo młodego wieku. Wezwanie do wprowadzenia w 2003 r. wskaźnika kompetencji językowych 2005 r. Komunikat pt. „Europejski wskaźnik kompetencji językowych“ - koncepcja strategii opracowania europejskiego badania kompetencji językowych, służącego zgromadzeniu danych koniecznych dla wypracowania ogólnoeuropejskiego wskaźnika kompetencji językowych

KOMPETENCJI JĘZYKOWYCH EUROPEJSKI WSKAŹNIK KOMPETENCJI JĘZYKOWYCH 2007 r. „Ramy europejskiego badania kompetencji językowych” Cel: ocena ogólnego poziomu znajomości języków obcych w każdym z państw członkowskich. Wersja ostateczna sprawdzianu powinna obejmować: czytanie ● rozumienie ze słuchu ● pisanie ● mówienie. Ze względów praktycznych w pierwszym etapie – sprawdzian trzech umiejętności językowych, które są najdogodniejsze w ocenie (rozumienie ze słuchu, czytanie oraz pisanie). Badanie europejskie w każdym z państw członkowskich powinno objąć sprawdziany umiejętności w pierwszym i drugim spośród najczęściej wykładanych europejskich języków urzędowych w UE – a są to angielski, francuski, niemiecki, hiszpański i włoski. Rada zwróciła się do Komisji z prośbą o opracowanie europejskiego wskaźnika kompetencji językowych, stwierdzając, że „ocena testów powinna opierać się na skalach stosowanych w ramach europejskiego systemu opisu kształcenia językowego“.

COMMON EUROPEAN FRAMEWORK of REFERENCE Wspólne europejskie ramy odniesienia, czyli Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment („Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie”) - wytyczne dotyczące opisu postępów w nauce języków obcych Cel: zapewnienie ram dla metod oceny i nauczania w odniesieniu do wszystkich języków w Europie. CEFR składa się ze skali sześciostopniowej dla poszczególnych umiejętności językowych, podzielonej na trzy podstawowe zakresy: poziom podstawowy (A1-A2), poziom samodzielności (B1-B2), poziom biegłości (C1-C2).

PODSUMOWANIE Polityka edukacyjna związana z nauczaniem języków obcych w ramach procesu lizbońskiego (strategia do roku 2010) opiera się na następujących rekomendacjach: Dokładać wszelkich starań, aby promować i podnosić świadomość opinii  publicznej w dostrzeganiu korzyści, jakie płyną z językowej różnorodności W ramach narodowych systemów kształcenia i doskonalenia powinno znaleźć się miejsce dla nauczania języków regionalnych, języków mniejszości narodowych, języków imigrantów, migrantów oraz krajów ościennych

PODSUMOWANIE Każdy kraj winien mieć jasno sformułowane cele kształcenia językowego na każdym etapie edukacyjnym. Zagwarantować płynność nauczania języka (doskonalenia kompetencji) na kolejnych etapach edukacyjnych.             Zdefiniować standardy kształcenia oraz wykorzystywać idee CLIL. Stworzyć przejrzysty system certyfikacji oparty na Common European Framework. Wprowadzać mentoring wspierający nauczycieli w ich karierze zawodowej.

„Edukacja językowa w Polsce” DOŚWIADCZENIA POLSKIE 2005 r. Raport krajowy Ministerstwa Edukacji Narodowej: „Edukacja językowa w Polsce” Nauczanie języków obcych w polskim systemie oświaty Prywatne szkoły językowe

DOŚWIADCZENIA POLSKIE Przemiany w zakresie powszechności nauczania poszczególnych języków przedstawiono poniżej: Rok szkolny % uczniów uczących się języka angielskiego francuskiego niemieckiego rosyjskiego 1992/1993 18,2 3,2 16,0 34,0 1997/1998 32,5 4,0 23,9 19,7 2002/2003 62,4 3,8 34,8 9,7 2004/2005 65,3 3,4 34,2 6,7

DOŚWIADCZENIA POLSKIE

POZA EDUKACJĄ FORMALNĄ UCZENIE SIĘ JĘZYKÓW POZA EDUKACJĄ FORMALNĄ Początek lat dziewięćdziesiątych wiązał się nie tylko z początkiem transformacji ustrojowej, lecz także z otwarciem rynków zagranicznych i koniecznością zwiększenia potencji językowej polskiego społeczeństwa. Potrzeby rynku w szybkim czasie zaczęły być zaspokajane przez tworzące się liczne szkoły językowe. 1993 R. – POWSTANIE BRITISH CENTRE

2005 r. – 6845 szkół językowych SZKOŁY JĘZYKOWE 72,3% szkoły specjalizujące się w nauczaniu więcej niż jednego języka 21,8% szkoły języka angielskiego 3,2% szkoły języka niemieckiego 2,7% szkoły uczące innych języków

SZKOŁY JĘZYKOWE W roku 2004/2005 ogólna liczba osób ucząca się w prywatnych szkołach językowych wyniosła 786 327 osób. Spośród ogólnej liczby uczących się większość to kobiety: Kobiety 86,7% Mężczyźni 13,3% Średnia wieku osób uczęszczających na zajęcia do prywatnych szkół językowych to 22 lata: Do 25 lat 54,2% 26 - 30 lat 25,1% 31 - 40 lat 19,2% 41 - 50 lat 6,1% Ponad 50 lat 3,4%

SZKOŁY JĘZYKOWE SŁUCHACZE SZKOŁ JĘZYKOWYCH: Absolwenci szkół wyższych 38,0% Studenci, uczniowie i absolwenci szkół pomaturalnych, policealnych, ponadgimnazjalnych 32,8% Uczniowie gimnazjum 16,1% Uczniowie szkół podstawowych 13,1% Zdecydowana większość uczestników kursów językowych to mieszkańcy miast powyżej 100 tys.

SZKOŁY JĘZYKOWE Procentowy udział ogólnej liczby uczestników kursów językowych według województw przedstawia się następująco: Woj. mazowieckie i łódzkie 34,0% Woj. dolnośląskie, opolskie i śląskie 22,1% Woj. pomorskie, kuj.-pomorskie i zachodniopomorskie 14,2% Woj. wielkopolskie i lubuskie 12,9% Woj. małopolskie, świętokrzyskie i podkarpackie 10,8% Woj. warmińsko-mazurskie, podlaskie i lubelskie 6,0% Powyższe dane obejmują również kursy językowe organizowane przez zakłady pracy, ponieważ większość kursów korporacyjnych jest obsługiwana przez prywatne szkoły językowe.

BRITISH CENTRE W roku 2004/2005 ogólna liczba osób ucząca się w prywatnych szkołach językowych wyniosła 786 327 osób Było 6845 szkół językowych Na przeciętną szkołę językową przypadało 115 słuchaczy W tym samym roku liczba słuchaczy BRITISH CENTRE wynosiła 1780 osób Słuchacze BRITISH CENTRE stanowili 0,22% wszystkich uczących się w prywatnych szkołach językowych

BRITISH CENTRE

BRITISH CENTRE

BRITISH CENTRE C2 C1 B2 B1 B1 A2 A2 A1

BRITISH CENTRE Kursy dofinansowane z EFS Kursy stacjonarne Kursy Helen Doron Kursy dla dzieci poza Helen Doron Szkolenia korporacyjne

BRITISH CENTRE Szkolenia korporacyjne Kursy dofinansowane z EFS Kursy dla dzieci poza Helen Doron Kursy Helen Doron Kursy stacjonarne

BRITISH CENTRE Kursy dofinansowane z EFS Kursy dla dzieci poza Helen Doron Kursy dla dzieci poza Helen Doron Szkolenia korporacyjne Kursy stacjonarne

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ