Projekt „Wzrost potencjału sektora społecznego w powiecie jarosławskim poprzez inicjowanie partnerskiej współpracy” realizowany w ramach FIO 2007

Partnerstwo międzysektorowe – Złoty Trójkąt

Przykłady wyrażeń ze słowem „partnerstwo” Partnerstwo Publiczno-Prywatne Partnerstwo dla Pokoju Partnerstwo Gmin (różnych krajów) Partnerstwo edukacyjne (współpraca międzynarodowa szkół) Program Partnerstwo Miast i Gmin (Fundacja Batorego) Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego (współpraca gmin) Partnerstwo w małżeństwie Partnerstwo pomiędzy firmami (głównie firmy komputerowe) Partnerstwo na rzecz walki z ubóstwem (UNDP) Partnerstwo dla Samorządu Terytorialnego (LGPP, USAID) Partnerstwo szkoły, rodziców i gminy

Hasło „partnerstwo” (1) Wg słownika języka polskiego PWN: partnerstwo n III, Ms. ~wie, blm «współuczestniczenie w czymś, bycie partnerem» Partnerstwo aktorskie, gospodarcze, przemysłowe, polityczne. Współpraca na zasadzie partnerstwa.

Hasło „partnerstwo” (2) Wg “Słownika Encyklopedycznego Miłość i Seks” Lwa Starowicza: Partnerstwo, współczesny model relacji między partnerami obejmujący: współdziałanie i współpracę, równość praw i obowiązków, szanowanie autonomii i inności, tolerancję.

Partnerstwo trójsektorowe publiczny Partnerstwo trójsektorowe (międzysektorowe) Sektor pozarządowy Sektor biznesu

Rozwój zrównoważony Rozwój gospodarczy Sprawiedliwość Ochrona społeczna Ochrona środowiska

Rozwój zrównoważony Rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli, zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. (Art.. 3 Ustawy z dn. 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska)

Wg Tennyson i Warner’a partnerstwa są ... ... odpowiedzią na instytucjonalną i organizacyjną słabość w osiąganiu rezultatów zrównoważonego rozwoju. ... środkiem na łączenie biznesowych i społecznych celów i kompetencji z poprawą programowania i realizacji celów sektora publicznego.

Partnerstwo w działalności ONZ „Światowy Szczyt” w Johannesburgu w 2002 r.: „partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju” jako tzw. „rezultaty II typu” podpisano kilkadziesiąt umów pomiędzy różnymi agendami ONZ, a rządami poszczególnych państw, przedsiębiorstwami prywatnymi, organizacjami pozarządowymi, instytucjami badawczymi

Partnerstwo w Funduszach Strukturalnych WE (1) Odwołanie w preambule Rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych: w celu zagwarantowania znaczącej wartości dodanej należałoby wzmocnić partnerstwo; dotyczy to organów regionalnych i lokalnych, innych właściwych organów, w tym organów odpowiedzialnych za środowisko i wspieranie równości kobiet i mężczyzn, partnerów gospodarczych i społecznych oraz innych właściwych organów; w proces przygotowania, monitorowania i oceny pomocy zostaną włączeni odpowiedni partnerzy

Partnerstwo w Funduszach Strukturalnych WE (2) Art. 8 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 - „Komplementarność i partnerstwo” Art. 10 tamże - „Koordynacja”: .Komisja oraz Państwo Członkowskie w sposób zgodny z zasadą partnerstwa zapewniają koordynację pomocy z różnych funduszy pomiędzy funduszami oraz z pomocą pochodzącą z EBI i innych istniejących instrumentów finansowych.

„Partnerskie” inicjatywy WE LEADER+: Program na rzecz rozwoju obszarów wiejskich - Lokalna Grupa Działania (partnerstwo obszarowe) EQUAL: Program na rzecz wyrównywania szans na rynku pracy - Partnerstwo na Rzecz Rozwoju (partnerstwo obszarowe lub tematyczne)

Partnerstwo w Funduszach Strukturalnych w Polsce (1) Narodowy Plan Rozwoju (Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r.) wielokrotnie pojawia się słowo „partnerstwo” i potrzeba angażowania partnerów ekonomicznych i społecznych do procesu konsultacji przy opracowaniu i realizacji Programów Komitety Sterujące i Komitety Monitorujące - 1/3 składu dla partnerów ekonomicznych i społecznych

Partnerstwo w Funduszach Strukturalnych w Polsce (2) Rozdziały „Partnerstwo” w sektorowych programach operacyjnych Program Equal i Program Leader+ W niektórych działaniach Priorytetu II ZPORR jako projektodawcy wymieniene są instytucje dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego (organizacje związków zawodowych, pracodawców i bezrobotnych, organizacje pozarządowe współpracujące z publicznymi służbami zatrudnienia) Partnerstwo w działaniu na rzecz rozwoju innowacji

Instytucje zagraniczne International Business Leaders Forum (IBLF) Copenhagen Centre (CC) Overseas Development Institute (ODI) Uniwersytet w Cambridge (UC) National Park Service (USA)

Programy szkoleniowe Learning from Experience (IBLF; 1994-1996) BDP Master Class Training Courses on Tri-Sector Partnering (ODI; 2000-2002) Post-graduate certificate in cross-sector Partnership (UC, IBLF, CC; 2002-) Partnership Brokers Accreditation Scheme (ODI, IBLF; 2004-)

„Drabina partycypacji społecznej” Arnstein Kontrola społeczna Delegacja władzy Partnerstwo Stopnie władzy uspołecznionej Zespoły robocze Konsultacja Informowanie Stopnie „tokenizmu” Terapia Manipulacja Stopnie niepartycypacyjne

„Koło partycypacji” Davidsona

Definicja partnerstwa Wiele definicji np. na stronie internetowej www.partnershipbrokers.net Warsztaty - wybór najczęściej pojawiających się elementów definicji spośród wielu propozycji

Partnerstwo wg Tennyson wystarczająca grupa osób rozpoznaje to jako odpowiedni opis ich relacji roboczych ci centralnie włączeni są chętni do definiowania siebie jako partnerów partnerzy podtrzymują akceptację pozycji jeden drugiego

Agenda 21 Jeden z trzech dokumentów przyjętych na Szczycie Ziemi - Konferencji Narodów Zjednoczonych "Środowisko i Rozwój" (UNCED) - w Rio de Janeiro, w czerwcu 1992 roku (w Johanesburgu w 2002 r.) Zbiór zaleceń i wytycznych działań, które powinny być podejmowane na przełomie XX i XXI wieku w celu zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju (agenda = program; 21 = XXI wiek). Formułuje potrzebę udziału społeczeństwa (różnych partnerów) w procesie budowania lokalnych strategii zrównoważonego rozwoju.

Lokalna Agenda 21 Artykuł 28 Agendy 21 Karta Aalborska - maj 1994 r., 80 miast, do dziś - ponad 1650 Konferencje m.in. w Lisbonie, Sofii, Turku, Hannowerze (Apel Hannowerski, 2000 r.) Wg raportu w Johanesburgu - ponad 6 400 lokalnych władz w 113 krajach podjęło inicjatywę LA 21, Polska - 70 miejscowości Sieć miast LA 21 w Polsce (UNDP/Umbrella) - ponad 30 ?

Główne cechy LA 21 Udział społeczności w opracowaniu strategii na etapie diagnozy, określania wizji, monitorowania Społeczny monitoring realizacji zadań - społeczne wskaźniki zrównoważonego rozwoju) Opracowanie realnego planu zadań

Społeczna Odpowiedzialność Biznesu (Corporate Social Responsibility) „Koncepcja prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o budowanie trwałych, przejrzystych relacji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami: z akcjonariuszami, klientami, dostawcami, z innymi przedsiębiorstwami na rynku, ze społecznością lokalną i przedstawicielami mediów i administracji. Przedsiębiorstwo "zorientowane na odpowiedzialność", pozytywnie odpowiada na oczekiwania zróżnicowanego otoczenia, służąc mu poprzez przyjmowanie i realizowanie pewnego systemu wartości społecznych.” Źródło: strona internetowa DaimlerChrysler Automotive Polska Sp. z o.o.

SOB w Polsce i Małopolsce Wiele, zwłaszcza dużych, zagranicznych przedsiębiorstw deklaruje SOB (ABB, BP, Johnson&Johnson, 3M) Forum Odpowiedzialnego Biznesu; od marca 2000 r.; 10 partnerów; członek CSR Europe

Partnerstwo publiczno-prywatne Umowa (koncesja) zawarta na czas określony, pomiędzy jednostką administracji publicznej (partnerem publicznym) a agentem (partnerem prywatnym), na mocy której firma finansuje utworzenie infrastruktury potrzebnej do świadczenia usługi publicznej, a następnie świadczy tę usługę przez czas ważności koncesji i pobiera opłatę za świadczenie tej usługi. Źródło: e-Gov.pl (Wrota Polski)

Partnerstwo, a PPP Partnerstwo trójsektorowe Partnerstwo Publiczno-Prywatne Dotyczy zrównoważonego rozwoju całego regionu Dotyczy realizacji konkretnego przedsięwzięcia Głównym zadaniem powinno być tworzenie, monitorowanie i weryfikacja strategii, planowanie projektów, które służą jej realizacji, poszukiwanie środków i dobieranie partnerów dla realizacji tych projektów Główne zadanie - realizacja jednego projektu, który powinien wynikać ze strategii rozwoju regionu Może być układem nieformalnym lub formalnym Forma prawna Pożądana jak największa, choć rozsądnie, liczba partnerów Wystarcza dwóch i im mniej tym łatwiej określić ich kompetencje i zadania

Strategia, a projekty PPP Partnerstwo trójsektorowe Strategia rozwoju PPP 1 Przedsięwzięcie 1 PPP 2 Przedsięwzięcie 2 PPP 3 Przedsięwzięcie 3

Dialog społeczny Nie ma jednej, powszechnie obowiązującej definicji dialogu społecznego. W największym uproszczeniu dialog społeczny to wszelkie relacje między związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców, a także ich stosunki (dwustronne lub trójstronne) z administracją rządową i samorządową. Źródło: strona internetowa MPiPS

Przedmiot dialogu społecznego Przedmiotem dialogu społecznego (tradycyjnie rozumianego) jest wspólne kształtowanie stosunków zawodowych, warunków pracy, płac, świadczeń socjalnych, a także innych zagadnień polityki gospodarczej, będących przedmiotem zainteresowania i kompetencji wszystkich stron oraz stosunków między partnerami i ich wzajemnych zobowiązań.

Partnerzy dialogu społecznego Partnerzy dialogu społecznego, określani jako podmioty zbiorowych stosunków pracy, tworzą poprzez swoje przedstawicielstwa strony dialogu społecznego, i tak: strona związkowa składa się z reprezentacji pracowników z organizacji funkcjonujących na wszystkich szczeblach systemu stosunków społecznych; strona pracodawcza złożona jest z przedstawicieli organizacji pracodawców; strona rządowa – z reprezentantów władzy wykonawczej i jego organów. W wojewódzkich komisjach dialogu społecznego wyróżnia się dodatkowo stronę samorządową, która składa się z reprezentantów marszałka województwa. Copenhagen Centre - organizacje pozarządowe (szkoleniowe)

Formy dialogu społecznego Negocjacje (rokowania) zbiorowe: mają miejsce wtedy, gdy jedną stroną negocjacji jest zbiorowe przedstawicielstwo pracowników (związki zawodowe) a drugą pracodawca lub organizacja w której jest zrzeszony. Na szczeblu najwyższym (makro), zwanym też centralnym lub ogólnokrajowym, rokowania zbiorowe odbywają się z udziałem trzeciej strony, rządowej, reprezentującej państwo. Konsultacje: nie muszą prowadzić do zawarcia porozumienia przez strony w nich uczestniczące, chociaż zazwyczaj honorują one ich wyniki. Opiniowanie: dochodzi do niego z inicjatywy przedstawicieli administracji państwowej, która chce poznać opinie związków zawodowych i organizacji pracodawców o polityce rządu. Informowanie: najczęściej dochodzi do niego podczas kontaktów partnerów społecznych ze stroną rządową, która przekazuje informacje, bądź z własnej inicjatywy, bądź na wniosek stron. Często stosowaną praktyką jest możliwość zadawania dodatkowych pytań oraz przeprowadzenie krótkiej dyskusji.

Nowe trendy w dialogu społecznym Zasady dialogu społecznego przyjęte przez Radę Ministrów w dniu 22.X.2002 r.: „W dokumencie podkreślono, iż opowiada się za szerokim rozumieniem pojęciem dialog społeczny i partner społeczny. Tak rozumiany dialog społeczny dotyczy zróżnicowanych przedstawicielstw środowisk społecznych (zawodowych, gospodarczych, obywatelskich, samorządowych) istotnych dla funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego i Państwa.” „Za efekt dialogu społecznego uznano z jednej strony pokój społeczny, z drugiej zaś trwały i zrównoważony rozwój kraju i społeczeństwa.”

Porozumienia (pakty) na rzecz zatrudnienia partnerska współpraca dla rozwoju lokalnego

Lokalne porozumienie na rzecz zatrudnienia - partnerstwo „trójsektorowe” Władza publiczna Organizacje pozarządowe Biznes

Co wyróżnia partnerstwo na rzecz zatrudnienia? Odchodzi od tradycyjnych procedur szkoleń zawodowych i zmian w zakresie przedsiębiorczości Zastępuje jednorodne narodowe programy innowacyjnymi sektorowymi i terytorialnymi działaniami Obejmuje zagadnienie rozwoju gospodarczego (szczególnie rozwój MSP) Rozwija się na bardziej kompleksowych i pogłębionych podstawach Wprowadza operacyjne zindywidualizowanie oceny sytuacji społecznej dostosowane do lokalnych potrzeb

ZWYKŁE PROGRAMY NA RYNKU PRACY PARTNERSTWO - INICJATYWY LOKALNE PARTNERSTWO - odmienne podejście do pomocy osobom długo pozostającym bez pracy RAMY ZWYKŁE PROGRAMY NA RYNKU PRACY PARTNERSTWO - INICJATYWY LOKALNE Perspektywy długookresowych bezrobotnych Takie programy często zajmują się pojedynczymi osobami traktowanymi jako bierni adresaci Zajmują się grupami i zachęcają jednostki do aktywności Zakres działań Potrzeby bezpośrednio związane z doświadczeniem zawodowym i wykształceniem na stanowisku pracy, tj. są w zasadzie „przywiązane do zawodu” Potrzeby związane z pracą i życiem, tj. wychowanie, pomoc społeczna, zdrowie, czas wolny, środowisko społeczne, ale także zawód Kontekst Traktują bezrobotnego jako jednostkę na rynku pracy. Traktują człowieka jako część wspólnoty. Styl Zorganizowane „produkty”, instytucjonalnie, mało „samopomocy” „Procesy” niosące pomoc, często z elementem „samopomocy”

Model 1 „bezpośrednia realizacja” Partnerzy powołują osobny podmiot prawny (np. spółkę; fundację; stowarzyszenie), które staje się partnerstwem Partnerstwo opracowuje strategiczne cele-priorytety Partnerstwo projektuje i opracowuje programy Partnerstwo realizuje programy bezpośrednio Partnerstwo uzyskuje środki finansowe i wydaje je bezpośrednio na programy – rozlicza się ze środków finansowych Jest to podejście oparte na działaniu

Model 2 „usługi agencyjne” Partnerstwo ma osobowość prawną Partnerstwo opracowuje strategiczne cele-priorytety Partnerstwo projektuje i opracowuje programy Partnerstwo uzyskuje środki finansowe bezpośrednio i przydziela je podmiotom wdrażającym – ale partnerstwo ponosi odpowiedzialność za wkład finansowy Wdrażaniem zajmują się inni (mogą to także być partnerzy) na podstawie kontraktów

Model 3 „Pośrednictwo” Partnerstwo ma strukturę formalną, ale niekoniecznie osobowość prawną Partnerstwo opracowuje strategiczne cele-priorytety Partnerstwo projektuje i opracowuje programy Partnerstwo prowadzi lobbying w celu uzyskania funduszy i popiera wnioski o środki finansowe na swoje programy i projekty Realizacją zajmują się inne podmioty lokalne (mogą to być także organizacje partnerskie), które rozliczają się ze środków finansowych

Odmienna charakterystyka różnych modeli

Jeżeli się zdecydujemy… Sukces odnoszą te lokalne partnerstwa, którym udaje się wypracować consensus i podjąć działanie przy jednoczesnym utrzymaniu różnic opinii, a te które pogrążają się w konflikcie lub unikają trudnych kwestii w celu utrzymania pozorowanego consensusu ponoszą klęskę. (prof.. Peter Lloyd)