I NDYWIDUALIZACJA PROCESU NAUCZANIA I WYCHOWANIA UCZNIÓW KLAS I - III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

Projekt Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III szkół podstawowych wynika z realizacji nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego – Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Działania projektu są spójne i wzajemnie uzupełniające się z działaniami realizowanymi przez MEN.

I NFORMACJE OGÓLNE O PROJEKCIE SYSTEMOWYM W ramach Poddziałania Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych przewidziano realizację programów indywidualizacji procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III szkoły podstawowej w kontekście wdrażania nowej podstawy kształcenia ogólnego, które realizowane są w trybie systemowym.

CZYM JEST PROJEKT INDYWIDUALIZACJI PROCESU NAUCZANIA I WYCHOWANIA? Każde dziecko, z całym spektrum swoich umiejętności i uzdolnień, ale i również niedociągnięć, a nawet poważnych braków, to prawdziwa indywidualność, która dla optymalnego rozwoju osobistego wymaga zindywidualizowanego systemu nauczania i wychowania. Różna dojrzałość emocjonalna i społeczna, zróżnicowane temperamenty i preferowane style poznawcze, różne poziomy motywacji i samodzielności, czy wreszcie typy doświadczeń związanych ze środowiskiem rodzinnym – wszystkie te czynniki sprawiają, że żadne dziecko nie jest takie samo i w pracy z żadnym z nich nie można posługiwać się odgórnie przyjętymi schematami. Aby więc wspierać wszystkie szkoły w ich dążeniach do zapewnienia każdemu uczniowi najlepszej i dostosowanej do jego potrzeb oferty edukacyjno– wychowawczej powstał projekt Indywidualizacja procesu nauczania wychowania uczniów klas I-III, który jest realizowany przez MEN ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Jest on kluczowym elementem aktualnej polityki oświatowej i idealnie wpisuje się w działania MEN oraz kontekst nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego. Jego istotą jest indywidualizacja pracy z uczniem w ramach obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjno–wychowawczych.

D LA KOGO PROGRAM ? Celem działań podejmowanych w ramach projektu jest wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów, poprzez indywidualizację procesu dydaktyczno-wychowawczego w klasach I-III szkoły podstawowej w latach 2010 – Cele te zostaną zrealizowane poprzez zapewnienie każdemu dziecku oferty edukacyjno-wychowawczo- profilaktycznej zgodnej z jego indywidualnymi potrzebami i możliwościami, zwiększenie zakresu wykorzystania w szkole aktywizujących metod nauczania oraz podniesienie jakości wsparcia i pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dzieciom w tym ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Za pozyskane środki szkoła musi zorganizować dla uczniów, w zależności od rozpoznanych potrzeb: zajęcia dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, w tym także zagrożonych ryzykiem dysleksji, zajęcia dla dzieci z trudnościami w zdobywaniu umiejętności matematycznych, zajęcia logopedyczne dla dzieci z zaburzeniami rozwoju mowy, zajęcia socjoterapeutyczne i psychoedukacyjne dla dzieci z zaburzeniami w komunikacji społecznej, gimnastykę korekcyjną dla dzieci z wadami postawy, zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów szczególnie uzdolnionych, zwłaszcza w obszarze nauk matematyczno-przyrodniczych (np. prowadzenie obserwacji przyrodniczych).

W ARUNKI FINANSOWANIA WNIOSKÓW szkoła mała - od 1 do 69 uczniów w klasach I-III zł szkoła duża - 70 uczniów i więcej w klasach I-III iloczyn liczby uczniów i kwoty 453,30 zł. Środki na realizację projektów systemowych przekazywane będą organom prowadzącym szkoły zgodnie z ustawą o finansach publicznych. Jedna szkoła nie może otrzymać mniej niż zł, a organ prowadzący nie mniej niż zł.

W ARUNKI SKŁADANIA WNIOSKÓW wnioskodawcami mogą być wyłącznie organy prowadzące, przy czym szkoły mogą być realizatorami projektów organ prowadzący może składać wnioski w przedziale czasowym , w terminach wyznaczonych przez IP, nie częściej niż 1 raz w roku dana szkoła może być objęta projektem tylko 1 raz w ciągu całego okresu 2010 – 2013 projektem mogą być objęte szkoły spełniające standardy I, II, III, jednocześnie jeden wniosek powinien obejmować nie mniej niż 70 % szkół danego organu prowadzącego – kryterium dostępu w roku 2010

CO WARTO WIEDZIEĆ O REALIZACJI PROJEKTU? Każda szkoła otrzyma na realizację projektu środki finansowe w kwocie nie mniejszej niż 30 tys. złotych (wysokość kwoty dla poszczególnych szkół określają urzędy marszałkowskie po precyzyjnym oszacowaniu realnych potrzeb w swoim województwie). Otrzymane fundusze przeznaczone są na realizację oferty zajęć dodatkowych wspierających indywidualizację procesu dydaktycznego (ich rodzaj zależy od rozpoznanych potrzeb uczniów klas I-III danej placówki) oraz doposażenie bazy dydaktycznej w adekwatne do uczniowskich potrzeb materiały dydaktyczne i specjalistyczny sprzęt (np. specjalistyczne oprogramowanie, pakiety do diagnozowania i korygowania dysfunkcji i dysharmonii rozwojowych, takich jak: wady wymowy, dysleksja, wady postawy, zaburzenia koordynacji ruchowej). O fundusze na realizację projektu mogą wnioskować wyłącznie organy prowadzące szkół, przygotowując wniosek o dofinansowanie zgodnie z obowiązującymi procedurami (aplikować można nie częściej niż raz w roku oraz wyłącznie raz w odniesieniu do danej szkoły).

Nadzór nad projektem i jego realizacją sprawowany jest przez tzw. Instytucje Pośredniczce oraz Instytucje Pośredniczące II stopnia. W tej funkcji występować mogą urzędy marszałkowskie lub wojewódzkie urzędy pracy. Do nich też organy prowadzące szkół składają wnioski o dofinansowanie projektu. Decyzję o rozpoczęciu wdrażania projektu Indywidualizacja w każdym z województw podejmuje urząd marszałkowski danego województwa (czyli Instytucja Pośrednicząca). Ta sama Instytucja Pośrednicząca corocznie określa termin składania wniosków o dofinansowanie (przez organy prowadzące szkół) i podaje go do wiadomości publicznej na swojej stronie internetowej oraz informuje o nim Kuratorium Oświaty. W celu indywidualizacji pracy z uczniem oraz na potrzeby prawidłowej realizacji projektu zostały wprowadzone tzw. Standardy (I, II, III, IV, V). Szkoły chcące realizować projekt Indywidualizacja zobowiązują się do realizacji Standardów IV i V, a wcześniej deklarują swojemu organowi prowadzącemu wypełnienie Standardów I, II, III (deklarację stanowi pisemne oświadczenie Dyrektora Szkoły).

CO TO SĄ STANDARDY? Standardy, to rodzaj wytycznych, które powstały w celu usprawnienia indywidualizacji pracy z uczniem oraz zapewnienia prawidłowej realizacji samego projektu. W przypadku projektu Indywidualizacja obowiązuje pięć Standardów. Standardy IV i V wiążą się bezpośrednio z praktyczną realizacją projektu, a Standardy I, II, III muszą być osiągnięte, aby szkoła została dopuszczona do realizacji projektu.

Standard I W szkole działa zespół nauczycieli odpowiedzialny za opracowanie, wdrożenie i realizację działań ukierunkowanych na indywidualizację procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III w kontekście wdrażania nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego na I etapie edukacyjnym. Zespół przeprowadza w szkole analizę potrzeb i analizuje szczegółowo jej wyniki. Na tej podstawie opracowuje nowe, bądź modyfikuje istniejące programy nauczania dostosowane do potrzeb uczniów danej klasy. Zespół monitoruje realizację programów i ocenia skuteczność podejmowanych działań.

Standard II Nauczyciele prowadzący obowiązkowe zajęcia w danej klasie realizują zmodyfikowany dotychczasowy lub opracowany nowy program, w tym indywidualizują pracę z uczniem, dostosowującą do jego potrzeb i możliwości. Standard III Nauczyciele doskonalą swoje umiejętności zawodowe w zależności od potrzeb, wynikających z przeprowadzonego w szkole wstępnego rozpoznania i zaplanowanych do realizacji zajęć wspierających uczniów, m.in. poprzez samokształcenie, w ramach środków pochodzących z 1% odpisu na doskonalenie, wynikającego z art. 70 a Karty Nauczyciela oraz wykorzystując inne dostępne środki finansowe (np. Priorytet IX Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki).

Standard IV Posiadane pomieszczenia dydaktyczne dla klas I-III, szkoła może doposażyć zgodnie z założeniami nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego na I etapie edukacyjnym oraz z zasadami indywidualizacji procesu nauczania i wychowania. Szkoła doposaża swoją bazę dydaktyczną w pomoce dydaktyczne wynikające z procesu Indywidualizacji oraz w sprzęt specjalistyczny (np.: specjalistyczne oprogramowanie, pakiety do diagnozowania i korygowania dysfunkcji i dysharmonii rozwojowych, takich jak: wady wymowy, dysleksja, wady postawy, zaburzenia koordynacji ruchowej). Planowane elementy doposażenia szkoły odpowiadają rozpoznanym potrzebom i zaplanowanym zajęciom dodatkowym.

Standard V Szkoła realizuje ofertę zajęć dodatkowych, wspierających indywidualizację procesu dydaktycznego, opracowaną przez zespół nauczycieli. Wskazane zajęcia powinny być realizowane z zastosowaniem następującej zasady: szkoła licząca w klasach I-III do 69 uczniów, powinna realizować przynajmniej 2 rodzaje zajęć szkoła licząca w klasach I-III 70 uczniów i więcej, powinna realizować przynajmniej 4 rodzaje zajęć Liczba godzin przeznaczonych na jeden rodzaj zajęć nie może być mniejsza niż 30 w ciągu jednego roku szkolnego.

DOPOSAŻENIE BAZY DYDAKTYCZNEJ SZKOŁY MATERIAŁY DYDAKTYCZNE, WYNIKAJĄCE Z PROCESU INDYWIDUALIZACJI ORAZ SPECJALISTYCZNY SPRZĘT (zgodnie ze standardem IV) Doposażenie bazy dydaktycznej może spełniać przesłanki cross-financingu określone w Zasadach finansowania POKL, przy czym cross-financing nie może być wyższy niż 10% wartości projektu.

Do kosztów cross-financingu zalicza się m.in. zakup: sprzętu komputerowego mebli i wyposażenia. Do kosztów cross-financingu nie zalicza się: zakupu środków dydaktycznych zakupu oprogramowania komputerowego amortyzacji sprzętu lub wyposażenia zakupionych ze środków własnych, poza projektem Każdy projekt dotyczący indywidualizacji nauczania w klasach I-III szkół podstawowych musi być sporządzony w oparciu o rzeczywiste i zdiagnozowane potrzeby uczniów i uczennic tych klas oraz musi wynikać z wcześniejszego wdrożenia Standardów I –III.