6-LATKI W SZKOLE – NOWE WYZWANIE DLA NAUCZYCIELI

Obowiązek szkolny Obowiązek szkolny dla dzieci sześcioletnich został wprowadzony do polskiego systemu edukacji ustawą w 2009 r. Początkowo wszystkie sześciolatki miały pójść do pierwszej klasy od 1 września 2012 r., natomiast w latach 2009-2011 o podjęciu nauki mogli decydować rodzice. Rząd, chcąc dać samorządom dodatkowy czas na przygotowanie szkół, przesunął ten termin o dwa lata, do 1 września 2014 r. Zgodnie z nowelizacją dzieci urodzone w okresie 1 stycznia - 30 czerwca 2008 r. pójdą w wieku sześciu lat obowiązkowo do szkoły 1 września 2014 r. wraz z siedmiolatkami urodzonymi w 2007 r. Dzieci urodzone w drugiej połowie 2008 r., czyli od 1 lipca do 31 grudnia, pójdą obowiązkowo do szkoły od 1 września 2015 r. wraz z wszystkimi dziećmi sześcioletnimi urodzonymi w 2009 r.

Od samego początku wprowadzeniu obowiązku szkolnego dla sześciolatków towarzyszyły protesty. Złożony został wniosek o przeprowadzenie ogólnokrajowego referendum edukacyjnego m.​in. w sprawie obniżenia wieku obowiązku szkolnego z siedmiu do sześciu lat. Wraz z wnioskiem organizatorzy akcji "Ratuj Maluchy!" złożyli blisko 950 tys. podpisów osób popierających pomysł organizacji referendum.

Prawidłowości rozwojowe dziecka sześcioletniego i siedmioletniego 6 LATEK 7 LATEK nietrwała przerzutna mimowolna skoncentrowana na atrakcyjnych silnych bodźcach UWAGA wyższy stopień uwagi dowolnej skoncentrowana skupiona sympraktyczne konkretno - obrazowe o charakterze magicznym pojawiają się definicje MYŚLENIE mniej zależne od bezpośredniej sytuacji poglądowo - obrazowe oparte na wyobrażeniu ujawnia się myślenie słowno - logiczne potoczna zależna i niezależna częste występowanie rzeczowników i czasowników MOWA pojawia się mowa pisana występują prawie wszystkie fonemy pojawia się analiza dźwięków mowy niezamierzona, mechaniczna obrazowa i konkretna słaba umiejętność kierowania procesami zapamiętywania i przypominania mały zakres, trwałość i pojemność pamięci PAMIĘĆ rozwija się pamięć logiczna zwiększają się procesy zapamiętania i przypominania zwiększa się zakres, trwałość i pojemność pamięci zapamiętywanie wielu konkretnych, rzeczowych szczegółów

WYOBRAŹNIA EMOCJE AKTYWNOŚĆ: ZABAWA NAUKA PRACA odtwórcza, silnie związana z doświadczeniem dziecka bogata, przejawiająca się w łatwości i szybkości tworzenia wyobrażeń wytwórczych mimowolna, której cechą charakterystyczną jest swobodny bieg wydarzeń marzenia nierealne WYOBRAŹNIA odtwórcza i twórcza kierowana, powstająca pod wpływem określonych bodźców dowolna, powstająca pod wpływem świadomego zamiaru i wysiłku woli marzenia realne brak kontroli maskowania i tłumienia uczuć ekspresyjność impulsywność siła i gwałtowność reakcji labilność emocjonalna i uczuciowa EMOCJE emocje i uczucia kontrolowane trwalsze przejawy i formy reakcji emocjonalnych zabawa – nauka – praca zabawa podstawową formą aktywności zabawa samodzielna i zbiorowa twórcza, czynnościowa zabawa tematyczna, kształcąca kształtują się nawyki pracy społecznej AKTYWNOŚĆ: ZABAWA NAUKA PRACA zabawa traci charakter dominujący pojawiają się zasady nauka główny obowiązek aktywność umysłowa praca nauka i pomoc rodzicom nabiera znaczenia społecznego przez konieczność

Mocne strony przygotowania sześciolatka do podjęcia nauki w szkole: - pozytywne nastawienie dziecka do podjęcia nauki w szkole, dobry i bardzo dobry poziom rozwoju intelektualnego, bardzo dobra pamięć, wysoka kreatywność, wyobraźnia, aktywność w czasie zajęć.

Problemy dzieci sześcioletnich w podjęciu nauki w szkole: trudności w koncentracji uwagi, wolne tempo pracy, niski poziom sprawności grafomotorycznych, niski poziom rozwoju emocjonalnego i społecznego – płacz, niedostosowanie do pracy w systemie klasowo – lekcyjnym, niski poziom umiejętności radzenia sobie w sytuacjach rywalizacji.

Jak szkoła może przygotować się na przyjęcie 6-latków do klasy pierwszej? Dziecko 6-letnie łatwiej zaadaptuje się do warunków szkolnych, poczuje się bezpieczniej i będzie mogło swobodnie rozwijać się poprzez naukę i zabawę jeśli szkoła przygotuje się na jego przyjęcie. Spójrzmy zatem na czym w praktyce może polegać przygotowanie szkoły do przyjęcia o rok młodszego ucznia: jedną z najistotniejszych kwestii jest przygotowanie nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej do pracy z młodszym dzieckiem (m.in. w zakresie stosowanych metod pracy, wśród których dominującą formą powinna być nauka poprzez zabawę), sprawdzonym rozwiązaniem jest umieszczenie klas młodszych w oddzielnym skrzydle/części szkoły, w miarę możliwości z toaletą do wyłącznego użytku młodszych dzieci, sale lekcyjne powinny być tak zorganizowane, aby dało się w nich wydzielić część dydaktyczną oraz rekreacyjną, w której dzieci będą mogły odpoczywać oraz bawić się podczas przerw i zajęć,  

pomocne będzie również wyposażenie sal lekcyjnych w pomoce dydaktyczne, gry edukacyjne, komputer z dostępem do Internetu, szafki dla każdego dziecka, aby możliwe było pozostawianie w nich szkolnych przyborów, kolejną istotną kwestią jest zorganizowanie zajęć opiekuńczych w świetlicy szkolnej, zapewniających młodszym dzieciom bezpieczne, ale też interesujące spędzenie wolnego czasu (w miarę możliwości w oddzielnym pomieszczeniu dla najmłodszych uczniów), zorganizowanie przy szkole najprostszego nawet placu zabaw dla najmłodszych uczniów – to ważne, aby część swojego pobytu w szkole dzieci mogły spędzić również na świeżym powietrzu, w ruchu, zapewnienie w miarę możliwości opieki logopedy, pedagoga, psychologa oraz opieki medycznej (pielęgniarka szkolna) również może ułatwić szkolny start 6-latka. Na koniec pozostaje to co jest równie ważne a tak nieuchwytne i trudne do opisania - przyjazna atmosfera i klimat szkoły. Poznamy go po uśmiechu czekającej przy drzwiach woźnej, czy zainteresowaniu pracowników szkoły zagubionym na korytarzu maluchem. To również dzięki temu mały uczeń poczuje się bezpieczny, zadbany i ważny.  

Jak nauczyciel może przygotować się do pracy z dziećmi 6- letnimi? Aby dobrze przygotować się do nauczania sześciolatków pedagodzy powinni: poznać nową podstawę programową (samodzielnie, na spotkaniach zespołu przedmiotowego, konferencjach), w edukacji polonistycznej zastosować czytanie opowiadań, bajek, wykorzystywać zabawy słowem: wyliczanki, wierszyki, odgrywanie scenek, w edukacji matematycznej zwrócić uwagę na przydatność gier i zabaw, naukę liczenia na konkretnych przedmiotach,

uczyć przyrody poza szkołą oraz w salach lekcyjnych, w których znajdują się kąciki przyrody, stwarzać warunki do rozwijania uzdolnień uczniów poprzez udział w konkursach, występach, zawodach, organizować zajęcia sportowe i komputerowe w odpowiednio wyposażonych miejscach, ułatwić sześciolatkom szkolny start poprzez organizowanie spotkania przed rozpoczęciem nauki zapoznawanie dzieci z budynkiem i salą lekcyjną, organizowanie zajęć otwartych.

Rady dla nauczycieli Ceń myślenie, gdyż dzieci bardzo szybko uczą się tego co się u nich ceni. Zachęcaj do manipulowania przedmiotami, badania ich. Podtrzymuj ciekawość i chęć zdobywania wiedzy. Strzeż się sztywnych schematów, gdyż hamują one ważne elementy aktywności (wolność, swoboda działania, możliwość wyboru). Twórz atmosferę, która charakteryzuje się przyzwoleniem, nie- skrępowaniem, poczuciem bezpieczeństwa, brakiem lęku, wspólną pracą, elastycznością działania. Stwarzaj sytuacje wymagające twórczego myślenia (potrzeba matką wynalazków). Zapewniaj okresy wzmożonej aktywności oraz względnego spokoju. Pilnuj realizacji pomysłów, bo idea to nie wszystko. Wychowuj i rozwijaj siebie na nauczyciela o otwartym umyśle- bądź wzorem dla tych, którzy przy Tobie rozwijać się będą. Bądź ich mistrzem i przyjacielem.

Dekalog nauczyciela Pamiętaj, że ludzie z natury posiadają zdolność do uczenia się. Podmiotowo traktuj swoich wychowanków: oni tak jak ty mają silne poczucie swojej godności. Zapewnij im poczucie bezpieczeństwa. Ucz przez doświadczenie! Ucz umiejętności! Nie zapomnij, że w procesie uczenia się ważny jest nie tylko intelekt, ale też emocje! Staraj się nie stosować takich metod, których sam/a w dzieciństwie nie akceptowałeś/aś. 7. Pozwól, aby uczniowie znali rezultaty własnego uczenia się i mieli wpływ na jego proces. 8. Wzmacniaj pożądane zachowania. Czasami bądź adwokatem swoich uczniów. 9. W procesie uczenia się zwróć uwagę na informację zwrotną. 10. Pozwól uczniom na samoocenę .

Obecność dzieci 6 – letnich w szkole to duże wyzwanie Obecność dzieci 6 – letnich w szkole to duże wyzwanie. Spróbujmy się z nim zmierzyć, a na pewno się uda!

Bibliografia: Stasina J. „Moja I klasa. Poradnik dla nauczycieli.” Kraków 2010. www.6latki.men.gov.pl www.6latek.pl Prezentacja wykonana przez Karolinę Olejnik