„Turystyka Edukacyjna na Dolnym Śląskim” „Stan i warunki turystyki szkolnej na Dolnym Śląsku w świetle obowiązujących przepisów” Wrocław13 września 2013 r.

„Więcej napotkasz w lasach niż w książkach „Więcej napotkasz w lasach niż w książkach. Drzewa i kamienie nauczą Cię tego, Czego nie będziesz mógł usłyszeć od nauczycieli”.

Turystyka i krajoznawstwo Emocje, przeżywanie przygód, integracja, tolerancja, współpraca w zespole, odpowiedzialność za siebie i innych, przestrzeganie regulaminu – określonych zasad, norm etycznych Podróże mające na celu obserwowanie i poznawanie przyrody: roślin, zwierząt, form geologicznych, obszarów wodnych Wypoczynek i rekreacja – aktywność sprzyjająca zachowaniu zdrowia: wędrówki piesze, rowerowe, górskie, żeglarskie, kajakowe, narciarskie, motorowodne, autokarowe, bezpieczny wypoczynek Poznawanie środowiska i kultury odwiedzanego kraju, regionu, miejscowości (zabytki, instytucje, wydarzenia kulturalne) Umiejętności – lingwistyczne, organizacyjne, komunikacyjne, umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji

Organizacja wycieczek i imprez turystycznych przez szkoły - przepisy Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572, ze zmianami). Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 roku o kulturze fizycznej (tekst jednolity Dz. U z 2007 r. Nr 226, poz. 1675 ze zmianami). Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 listopada 2001 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. Nr 135, poz. 1516)

Organizacja wycieczek i imprez turystycznych przez szkoły - przepisy Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 roku - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 ze zmianami). Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004 r.  Nr 223, poz. 2268 ze zmianami). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997 roku w sprawie określenia warunków  bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne ( Dz. U. z 1997 r., Nr 57, poz.358). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia z dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych    szkołach i placówkach (Dz. U. z 2002 r., Nr 6, poz. 69 ze zmianami).

Organizacja wycieczek i imprez turystycznych przez szkoły - przepisy Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21stycznia 1997r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (zmiana z dnia 9 grudnia 2009r. - Dz. U. z 2009 r. Nr 218,poz. 1696). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 września 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 101, poz. 1095). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2011 r. w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 175, poz. 1042).

Szkolne formy turystyki i krajoznawstwa Wycieczki przedmiotowe – organizowane w celu uzupełnienie obowiązującego programu nauczania Wycieczki turystyki kwalifikowanej i obozy wędrowne – wymagają od uczestników przygotowania specjalistycznego Imprezy wyjazdowe – związane z realizacja programu nauczania, np. zielone szkoły służą m.in. poprawie stanu zdrowia dzieci i młodzieży z terenów zagrożonych ekologicznie Ww. formy krajoznawczo-turystyczne mogą być organizowane również poza granicami kraju.

Organizacja wycieczek i imprez turystycznych przez szkoły Wycieczki zagraniczne Zawiadomienie musi zawierać: nazwę kraju, czas pobytu, program pobytu, imię i nazwisko kierownika oraz opiekunów, listę uczniów biorących udział w wyjeździe wraz z określeniem ich wieku Uczestnicy wycieczek i imprez podlegają ubezpieczeniu od następstw nieszczęśliwych wypadków, a w przypadku wycieczki lub imprezy zagranicznej - ubezpieczeniu od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia. Kierownik wycieczki bądź jeden z opiekunów powinien posługiwać się językiem kraju, który jest miejscem pobytu oraz kraju, przez który uczestnicy podróżują. Dokumentacja wycieczki zagranicznej powinna zawierać również Listę Podróżujących dla wycieczek w Unii Europejskiej, która stanowi załącznik do Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 września 2005 r. (Dz. U. 188 poz.1582) oraz potwierdzenie ubezpieczenia uczestników (od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia za granicą) tzn. wskazywać nazwę firmy ubezpieczającej i numer polisy (lub kserokopię polisy). Stosowanie formularza Listy Podróżujących dla wycieczek w Unii Europejskiej, zgodnie z rozporządzeniem dotyczy uczniów pochodzących z państw trzecich przebywających w Państwach Członkowskich (Dz. Urz. WE L 327 z 19.12.1994r) Zgłaszanie do Kuratorium Oświaty we Wrocławiu w formie elektronicznej za pomocą formularza znajdującego się na stronie www.edu.interinfo.pl po zalogowaniu się użytkownika.

Zadania dyrektora w zakresie wycieczek

Zadania dyrektora w zakresie organizacji wycieczek Wyznacza spośród kadry pedagogicznej kierownika wycieczki szkolnej lub inną osobę pełnoletnią, zgodnie z wymogami rozrządzenia w tym zakresie. Przy organizacji każdej imprezy lub wycieczki jej kierownik zobowiązany jest do przedłożenia do zatwierdzenia dyrektorowi karty wycieczki. Zatwierdza kartę wycieczki i harmonogram, w tym program na druku stanowiącym załącznik do rozporządzenia, opracowany przez kierownika wycieczki szkolnej. Zatwierdza listę uczniów biorących udział w wycieczce. Zawiadamia o organizowanej wycieczce zagranicznej organ nadzoru pedagogicznego i organ prowadzący szkołę. Prowadzi dokumentację merytoryczną i finansową dotyczącą wycieczek/imprez szkolnych i udostępnia ją instytucjom nadzorującym szkołę. Czuwa nad realizacją planowanych wycieczek szkolnych zgodnie z określoną procedurą. Sprawuje nadzór, w tym weryfikuje realizację zadań wyznaczonych kierownikowi wycieczki szkolnej przez przedmiotowe rozporządzenia.

Zadania kierownika wycieczki szkolnej, w tym zagranicznej Ustala bazę noclegową dla uczestników wycieczki uwzględniając bazę szkolnych schronisk młodzieżowych Ubezpiecza uczestników wycieczki od następstw nieszczęśliwych wypadków i od kosztów leczenia Opracowuje regulamin i zapoznaje z nim uczestników Uzyskuje zgodę rodziców/prawnych opiekunów na udział w wycieczce Określa zadania opiekuna w zakresie realizacji programu, zapewnienia opieki i bezpieczeństwa uczestnikom wycieczki lub imprezy Sporządza listę uczestników Zapewnia warunki do pełnej realizacji programu i regulaminu wycieczki lub imprezy oraz sprawuje nadzór w tym zakresie Zapoznaje uczestników z zasadami bezpieczeństwa oraz zapewnia warunki do ich przestrzegania Dokonuje podziału zadań wśród uczestników Organizuje transport, wyżywienie i noclegi dla uczestników Nadzoruje zaopatrzenie uczestników w sprawny sprzęt i ekwipunek oraz apteczkę pierwszej pomocy Dysponuje środkami finansowymi przeznaczonymi na organizację wycieczki Dokonuje podsumowania, oceny i rozliczenia finansowego wycieczki lub imprezy po jej zakończeniu Dowodami finansowymi są przede wszystkim podpisane przez rodziców dzieci listy wpłat oraz rachunki, faktury i bilety wydane przez uprawnione do danego rodzaju działalności podmioty gospodarcze.

Zadania opiekuna wycieczki szkolnej Wykonuje inne zadania zlecone przez kierownika Sprawuje opiekę nad powierzonymi mu uczniami Sprawuje nadzór nad przestrzeganiem regulaminu przez uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa Współdziała z kierownikiem w zakresie realizacji programu i harmonogramu wycieczki lub imprezy Nadzoruje wykonanie zadań przydzielonych uczniom

Wykres wyjazdów Zagranicznych według typów

„Historia to świadek czasu, światło prawdy, życie pamięci, nauczycielka życia, zwiastunka przyszłości”. / Cyceron/

Patronaty Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych- Centrum Edukacji Ekologicznej w Myśliborzu. Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krośnicach. Karkonoski Park Narodowy. Turystyka i bezpieczeństwo na drodze, na wodzie i w górach- IV Rajd Gmin Ślężańskich- S.P w Strzelcach, Gimnazjum Gminne w Sobótce i Mietkowie.

Patronaty Konkursy organizowane przez nauczycieli przedszkoli i szkół „Zajęcia na Odrze dla młodych Wrocławian - "Odrzańskie wiosła 2012"- Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Klub Sportów Wodnych i Rowerowych Pegaz Konkurs dla nauczycieli pt. „ Szlakiem historii XX wieku po Dolnym Śląsku”- Dolnośląskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej konkurs „Najlepsze Szkolne Koło Krajoznawczo - Turystyczne”

Formy turystyki i krajoznawstwa na Dolnym Śląsku

Liczba uczniów biorących udział w organizowanych przez szkoły formach turystyki na dolnym śląsku

Schroniska

Bezpieczeństwo uczestników wycieczek /imprez Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach - § 32 nie precyzuje liczby opiekunów ani sposobu zorganizowania opieki nad uczniami (wychowankami). Decyzję w tej sprawie podejmuje dyrektor szkoły, który biorąc pod uwagę: wiek uczestników stopień ich rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia, ewentualna niepełnosprawność uczestników, a także: specyfikę zajęć, warunki topograficzne, pogodowe i organizacyjne, doświadczenie zawodowe opiekunów – zatwierdza podpisem na karcie wycieczki liczbę i skład opiekunów wycieczki lub imprezy.

Bezpieczeństwo uczestników wycieczek Przy organizacji wycieczek, dla których przepisy prawa nie precyzują szczegółowej normy określającej liczbę uczniów mogących pozostawać pod opieką jednego opiekuna/wychowawcy, dyrektor może postąpić w dwojaki sposób: każdorazowo przy zatwierdzaniu karty wycieczki może określać ilość opiekunów potrzebnych do zapewnienia właściwej opieki, zarządzeniem dyrektora wprowadzić stale minimalne normy liczby dzieci pozostających pod opieka jednego opiekuna. Wymaga to jednak dobrej znajomości prawa oświatowego oraz możliwości uczniów i doświadczenia pedagogicznego nauczyciela. W tym przypadku powinien istnieć zapis uprawniający dyrektora do zaostrzenia norm zapisanych w zarządzeniu w przypadkach szczególnych (niepełnosprawność dziecka, stan zdrowia, problemy wychowawcze, itp.)

Pobyt w górach Jeśli wycieczka lub impreza odbywać się będzie: Wycieczki piesze lub narciarskie na terenach górskich, leżących na obszarach parków narodowych i rezerwatów przyrody oraz leżących powyżej 1 000 m n.p.m., mogą prowadzić tylko górscy przewodnicy turystyczni. Treningi na terenach górskich, poza trasami narciarskimi i turystycznymi, powinny odbywać się z udziałem górskiego przewodnika turystycznego. Jeśli wycieczka lub impreza odbywać się będzie: na terenie położonym powyżej 600 m nad poziomem morza, którego rzeźba terenu stwarza zagrożenie dla zdrowia i życie osób na nim przebywających lub którego zagospodarowanie rekreacyjno - sportowe kwalifikuje do uprawiania turystyki, rekreacji ruchowej i sportu w górach lub na terenie leżącym poniżej 600 m n.p.m., którego rzeźba stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia osób na nim przebywających lub którego zagospodarowanie rekreacyjno-sportowe kwalifikuje do uprawiania turystyki, rekreacji ruchowej i sportu w górach, Koniecznym jest opracowanie regulaminu wycieczki, w którym zostaną określone warunki zapewniające bezpieczeństwo uczestników . Szczegółowe uprawnienia górskich przewodników turystycznych na obszarach poszczególnych grup górskich, a także wykaz polskich miast, w których zorganizowana wycieczka zwiedzanie powinna kontynuować z przewodnikiem określa – rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 marca 2011 r. w sprawie przewodników turystycznych i pilotów wycieczek - Dz. U. z 2011 r. Nr 60, poz. 302.

Pobyt nad wodą Szczegółowe warunki bezpieczeństwa osób korzystających z kąpielisk i pływalni określone są w rozporządzeniu RM w sprawie warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne. W zajęciach prowadzonych w zorganizowanych grupach na jedną osobę nie może przypadać więcej niż 15 uczestników. Niezbędne jest oddzielenie funkcji osoby prowadzącej zajęcia od funkcji ratownika nadzorującego wszystkie kapiące się osoby. Obowiązkiem opiekuna grupy jest zapoznanie podopiecznych z regulaminem korzystania z kąpieliska lub pływalni (musi być na każdym obiekcie, w widocznym miejscu). Należy podkreślić, ze nadzór nad dziećmi korzystającymi z kąpielisk i pływalni może sprawować nauczyciel pełniący funkcję opiekuna (dobrze byłoby, gdyby to był nauczyciel wychowania fizycznego, lub osoba posiadająca uprawnienia instruktora pływania). Zajęcia na krytej pływalni mogą odbywać się tylko w obecności instruktorów pływania i ratowników.

Dokumentacja wycieczek szkolnych Krajowych i zagranicznych Obejmuje: Kartę wycieczki, program i harmonogram, który zatwierdza dyrektor szkoły (wzór karty stanowi załącznik do rozporządzenia). Program wycieczki lub imprezy organizowanej przez szkołę powinien być dostosowany do wieku, zainteresowań i potrzeb uczniów, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej, stopnia przygotowania i umiejętności specjalistycznych. Listę uczestników podpisaną przez dyrektora. Zgody rodziców / prawnych opiekunów w przypadku gdy uczniowie są niepełnoletni (na piśmie) Kalkulację planowanych kosztów wycieczki. Potwierdzenie, iż uczniowie zostali ubezpieczeni od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia (polisa ubezpieczeniowa).

Łączenie funkcji kierownika i opiekuna wycieczki Uwagi dotyczące organizacji wycieczek/imprez szkolnych Pożądaną praktyką w kierowaniu szkołą czy placówką oświatową powinno być, aby wszyscy nauczyciele zostali przeszkoleni w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Łączenie funkcji kierownika i opiekuna wycieczki Dyrektor szkoły/placówki decyduje o łączeniu funkcji kierownika wycieczki i opiekuna.

„Turystyka Edukacyjna na Dolnym Śląskim” „Stan i warunki turystyki szkolnej na Dolnym Śląsku w świetle obowiązujących przepisów” Wrocław13 września 2013 r.