XV Zgromadzenie Plenarne ŚCIEŻKI ROZWOJOWE SZKOLNICTWA WYŻSZEGO W OSTATNICH LATACH: CO Z TEGO WYNIKA DLA PRZYSZŁOŚCI Jerzy Woźnicki XV Zgromadzenie Plenarne Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich Zielonka k/Warszawy, 24 października 2013 r.

Protest środowiska Ta zaskakująca zapowiedź spotkała się ze zdecydowanym protestem ze strony reprezentatywnych podmiotów, działających w systemie szkolnictwa wyższego (RGNiSW, KRASP, KRZaSP, PSRP, KRD, PAN). Uznano, że jest to zakwestionowaniem przez wysoki organ władzy publicznej tożsamości i podmiotowości RGNiSW poprzez narzucenie rozwiązania, które w praktyce istotnie ograniczałoby zdolności operacyjne Rady pozbawiając ją możliwości efektywnej realizacji jej ważnych, różnorodnych i odpowiedzialnych zadań ustawowych. Oznaczałoby to próbę odebrania Radzie niezależności i uczynienie z niej mało istotnego, dekoracyjnego organu doradczego, którym Rada nie jest i nigdy nie była. Komitet Polityki Naukowej – wbrew cytowanym wyżej stwierdzeniom nie poparł tego rozwiązania. www.frp.org.pl

Informacja z dn. 5 września br. przekazana osobiści przez p Informacja z dn. 5 września br. przekazana osobiści przez p. Minister Przewodniczącemu KRASP o wycofaniu się MNiSW z tej propozycji z listu Przewodniczącego KRASP do p. Minister Barbary Kudryckiej z dn. 12 września 2013 r.: Podziękowanie za: przyjęcie przez MNiSW postulatu KRASP pozostawienia bez zmian dotychczasowych zasad funkcjonowania RGNiSW i jej prezydium oraz utrzymania dotychczasowych zasad wyboru przewodniczącego Rady – z wprowadzeniem wymogu uzyskiwania przez niego absolutorium Rady po każdym roku działalności (zgodnie z propozycją samej Rady) odstąpienie od nadawania przez ministra statutów uczelni w zmienionym trybie przewidzianym w art. 56 i 57 projektu nowelizacji 2013 Podjęte decyzje służą zachowaniu autonomii instytucji systemu szkolnictwa wyższego i tym samym pozostawieniu im własnej odpowiedzialności za podejmowane działania. www.frp.org.pl

Aktualność problematyki: FINANSOWANIE I GOSPODARKA FINANSOWA UCZELNI Najważniejsza dziś sprawa o charakterze systemowym Kluczowe aspekty: System i reguły działania Jak finansować uczelnie? Jak zarządzać środkami finansowymi w uczelniach? Aktualność problematyki: Zagrażająca uczelniom inicjatywa legislacyjna dot. nowelizacji ustaw: Ustawy o finansach publicznych Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym www.frp.org.pl

OCENA STANU SZKOLNICTWA WYŻSZEGO W międzynarodowym rankingu systemów szkolnictwa wyższego U21 Ranking of National Higher Education Systems, wśród 48 analizowanych krajów znaleźliśmy się na 27 pozycji, ale reguły systemowe – te z 2005 r. sprzed nowelizacji ustawy z 2011 r. - oceniono na 5 miejsce na świecie (!!!) po Holandii, Nowej Zelandii, Stanach Zjednoczonych i Hong Kong Oznacza to, że publiczny obraz naszego szkolnictwa wyższego, jako systemowo niedostosowanego do wymogów współczesności, został zafałszowany! www.frp.org.pl

WYZWANIA JEDNAK: Wyzwania wobec szkolnictwa wyższego narastają. Można przewidywać, że w kolejnych latach potrzebne będzie nowe otwarcie – aktualizacja i operacjonalizacja wybranych celów strategicznych jako fundamentów programu rozwoju szkolnictwa wyższego, którego ogłoszenie przez ministerstwo jest oczekiwane. Można się spodziewać, że pojawią się kolejne, skonkretyzowane propozycje środowiskowe na rzecz zaprojektowania kolejnego etapu zmian. Osiąganie realnego postępu w szkolnictwie wyższym jest łatwiejsze do osiągnięcia w warunkach współdziałania Rządu, Parlamentu i poparcia Prezydenta RP, wymaga też porozumienia środowiskowego, bo kolejne zmiany - jeśli mają być istotne - będą znacznie trudniejsze do wprowadzenia. Ogłoszony w styczniu br. Apel do Parlamentu i Rządu Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszony przez przedstawicieli KRASP-RGNiSW-KRZaSP-FRP w dniu 11 stycznia 2013 r. jest znakiem, że takie porozumienie jest możliwe, ponieważ…, ale... www.frp.org.pl

PARTNER ŚRODOWISKOWY JEST! Ponieważ… Istnieje współdziałanie podmiotów w systemie szkolnictwa wyższego reprezentatywnych dla środowisk akademickich i naukowych Okresowo organizowane wspólne obrady: Wspólne posiedzenia Prezydiów KRASP i KRZaSP Wspólne posiedzenia Prezydiów KRASP i PAN Wspólne funkcjonowanie KRASP i KRePSZ Wspólne stanowiska z 2013 r. - przykłady: Apel do Parlamentu i Rządu Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszony KRASP-RGNiSW-KRZaSP-FRP z dn. 11 stycznia 2013 r. Stanowiska wspólne KRASP, KRZaSP oraz PSRP z dn. 4 kwietnia 2013r. w sprawie RGNiSW Stanowisko wspólne Prezydium KRASP, Prezydium PAN oraz Prezydium RGNiSW z dnia 5 lipca 2013 r. w sprawie zasad prowadzenia prac legislacyjnych dotyczących szkolnictwa wyższego i nauki PARTNER ŚRODOWISKOWY JEST! www.frp.org.pl

Ale… Należy wystrzegać się apriorycznego przyjmowania uproszczonej wizji świata akademickiego, który z założenia miałby być proefektywnościowo ekonomizowany w wyniku poddania uczelni jednocześnie dwóm presjom: na poziomie systemowym – presji nadregulacji i cięć budżetowych na poziomie instytucjonalnym – presji ustawowego ingerowania w obszar mikrozarządzania oraz narzucania reguł biznesowego menedżeryzmu, obcych kulturowo uniwersytetowi i ograniczających jego zdolności twórcze i rozwojowe w okresie dłuższym byłby to zabieg nieefektywny! www.frp.org.pl

WNIOSEK Należy znaleźć nowy punkt równowagi między jakością kształcenia, masowością studiów finansowanych z budżetu państwa i powszechnością dyplomu magisterskiego jakość jest w kolizji z masowością; dostępność kształcenia na poziomie wyższym, którą należy utrzymywać, powinny gwarantować studia licencjackie niezbędne jest wprowadzenie tzw. piątego poziomu KRK – pomiędzy poziomem czwartym (matura) i szóstym (licencjat) www.frp.org.pl

Stanowisko KRASP zawierające uwagi do Projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz o zmianie niektórych innych ustaw z 16 lipca 2013 r. Spis treści: Wprowadzenie Uwaga o charakterze fundamentalnym dotycząca treści punktu 33 (art. 46c) projektu ustawy nowelizującej narzucającego regulacje statutowe RGNiSW Stanowisko w sprawie regulacji niezgodnych z konstytucyjną zasadą autonomii uczelni GUwaga dotycząca treści punktu 60 (art. 98a) projektu ustawy nowelizującej wyłączającej niektóre przychody uczelni spod rygoru ustawy o finansach publicznych Uwagi dotyczące projektowanych zmian w ustawie o finansach publicznych Polska Komisja Akredytacyjna Uwagi KRASP dotyczące proponowanych zmian w sprawie ochrony własności intelektualnej Podpisywanie przez uczelnie umów ze studentami w sprawie warunków odpłatności za studia Kształcenie i kwestie odpowiedzialności dyscyplinarnej w innych niż uczelnie instytucjach podlegających regulacji w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym Uwagi KRASP dotyczące proponowanych zmian w sprawie odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich Uwagi KRASP dotyczące proponowanych zmian w sprawie ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki www.frp.org.pl

Stanowisko KRASP zawierające uwagi do Projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz o zmianie niektórych innych ustaw z 16 lipca 2013 r. Spis treści –c.d. XI. Uwagi przedstawione przez Konferencję Rektorów Uczelni Artystycznych działającą w ramach KRASP XII. Pozostałe uwagi KRASP do Projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz o zmianie niektórych innych ustaw z dnia 16 lipca 2013 r. (projekt ustawy nowelizującej) XIII. Uwagi do brzmienia wybranych artykułów aktualnie obowiązującej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym XIV. Uwagi ogólne Dodatki Dodatek nr 1, Uwagi do projektu ustawy z dnia 16 lipa 2013 r., w związku z postulatami KRASP, sformułowanymi w załączniku nr 1 do uchwały z dnia 28 grudnia 2012 Dodatek nr 2, List KRUA do Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dn.19 sierpnia 2013 r. Załączniki Załącznik nr 1, prof. Andrzej Szewc, Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (PSW); Załącznik nr 2, uwagi nadesłane przez Krakowską Akademię im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. www.frp.org.pl

Informacja o aktualnym stanie prac nad „Programem rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 r.” realizowanym przez FRP na podstawie decyzji Zgromadzenia plenarnego KRASP

Założenia dotyczące zakresu Programu – cztery projekty przyjęte przez KRASP: Przygotowanie raportu poświęconego deregulacji w systemie szkolnictwa wyższego (okres realizacji: lipiec – grudzień 2013 r.) Opracowanie projektu dokumentu pt. „Nowa służebność uczelni w XXI wieku – deklaracja KRASP (KRePSZ)” (okres realizacji: listopad 2013 r. – czerwiec 2014 r.) Uzupełniona diagnoza stanu szkolnictwa wyższego w Polsce (okres realizacji: styczeń 2013 r. – czerwiec 2014 r.) Finansowanie szkół wyższych ze środków publicznych – studia, analizy, koncepcje realizacji (zróżnicowanie finansowania jako narzędzie dywersyfikacji uczelni, finansowanie projakościowe/ oparte na wskaźnikach efektywności kontraktowe, konkursowe, …) (okres realizacji: listopad 2013 r. – listopad 2014 r.)

Przygotowanie raportu poświęconego deregulacji w systemie szkolnictwa wyższego Dokonano wyboru przykładowych obszarów propozycji deregulacyjnych przewidzianych do przedstawienia w raporcie: System szkolnictwa wyższego, ustrój oraz organizacja uczelni publicznych i niepublicznych – H. Izdebski, K. Leja, J. Malec (ekspert odpowiedzialny: H. Izdebski) Studia, akredytacja i pomoc materialna – K. Krasowski, A. Kolasa, M. Chałupka (ekspert odpowiedzialny: K. Krasowski) Gospodarka finansowa uczelni – A. Hołda, T. Jędrzejewski (ekspert odpowiedzialny: A. Hołda) Ewaluacja badań naukowych i ścieżka awansu naukowego – J. Brzeziński, T. Jędrzejewski (ekspert odpowiedzialny: J. Brzeziński)

Przygotowanie raportu poświęconego deregulacji w systemie szkolnictwa wyższego Przyjęto wstępną koncepcję ogólną struktury Raportu, który zostanie po jego przyjęciu przez Zgromadzenie Plenarne KRASP, wydany w formie książkowej i przekazany uczelniom członkowskim oraz Prezydentowi RP, zainteresowanym ministrom i przedstawicielom Parlamentu RP Treść opracowania: Wprowadzenie – geneza projektu Część I: Przykładowe obszary deregulacji przedstawione z konkretnymi odniesieniami do aktualnego ustawodawstwa i propozycjami treści alternatywnych zderegulowanych regulacji – propozycje możliwe do wprowadzenia w relatywnie krótkim czasie Część II: Koncepcje ideowe deregulacji: rozdziały o tematyce ogólnej napisane przez zainteresowanych członków Zespołu, zawierające m. in. propozycje możliwe do wprowadzenia w dłuższym okresie Część III Podsumowanie i wnioski Rekomendacje Literatura Dodatki

Pozostałe projekty II, III, IV realizowane w ramach Programu Realizacja projektów rozpocznie się w listopadzie 2013 r. Trwają poszukiwania członków zespołów wykonawców i liderów poszczególnych projektów (dyskutujemy) Projekt II Opracowano i wydano drukiem książkę pt. „Misja i służebność uniwersytetu w XXI wieku” przekazaną ponad 200 adresatom w tym wszystkim uczelniom członkowskim KRASP (KRePSZ) oraz m. in. MNiSW Projekt III W fazie archiwizacji i gromadzenia są dostępne analizy, raporty, rankingi i inne opracowania Projekt IV Opracowano i wydano drukiem książkę pt. „Financing and deregulation in Higher Education System”, rozesłaną wspólnie z monografią poświęconą misji.

Uwagi końcowe o podjętych pracach został poinformowany Prezydent RP oraz – na posiedzeniu Zgromadzenia Plenarnego KRASP – p. Minister Barbara Kudrycka podziękowanie dla uczelni członkowskich, które wsparły prace nad Programem, w nawiązaniu do apelu Przewodniczącego KRASP. PROŚBA O PODPOWIEDZI z punktu widzenia uczelni członkowskich KRZaSP www.frp.org.pl

Podsumowanie Jeśli szkolnictwo wyższe ma w przyszłości stać się dźwignią rozwojową kraju i źródłem jego prestiżu, wymaga to przyjęcia nowej perspektywy strategicznej oraz wprowadzenia zmian dalej idących niż te wdrożone w okresie ostatnich lat (system finansowania!!!). Jest to szczególnie ważne i pilne ze względu na zbliżającą się agendę finansową UE: 2014-20, z której środki finansowe będą prawdopodobnie ostatnią taką szansą na dokonanie skoku jakościowego w szkolnictwie wyższym i w systemie badań naukowych w naszym kraju. www.frp.org.pl

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ www.frp.org.pl