Odnawialne źródła Energii w Polsce Opłacalność inwestycji w biogazownie w oparciu o proponowane przepisy prawne? Odnawialne źródła Energii w Polsce Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej 22.11.2012 Poznań, Forum Czystej Energii

Definicje w ustawie OZE odnawialne źródło energii – energię wiatru, (...) energię otrzymywaną z biogazu, energię otrzymywaną z biogazu rolniczego (...) => źródło jest energią?!. Biogaz rolniczy nie jest biogazem?! biogaz – gaz, którego głównym składnikiem jest metan, uzyskany z biomasy (...) => gaz drzewny nie jest ani biogazem ani biogazem rolniczym biogaz rolniczy – gaz otrzymywany w procesie fermentacji metanowej surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych, odpadów lub pozostałości z przetwórstwa produktów pochodzenia rolniczego lub biomasy leśnej, z wyłączeniem paliwa gazowego pozyskanego z surowców pochodzących z oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów. => lista surowców corocznie ustalana będzie w drodze obwieszczenia ARR

Definicje w ustawie OZE mikroinstalacja – instalację odnawialnego źródła energii o zainstalowanej łącznej mocy do 40 kWel lub do 70 kWth; mała instalacja – instalację odnawialnego źródła energii o zainstalowanej łącznej mocy powyżej 40 kWel do 200 kWel lub powyżej 70 kWth do 300 kWth;

Biogaz w energetyce Biogaz w energetyce energia ciepło elektryczna paliwo transportowe sieć gazowa

Obecne wsparcie biogazowni w sektorze elektroenergetycznym 202 zł / MWh < 287 zł / MWh Gwarancja zakupu po cenie minimalnej ( w danym roku średnia cena z roku poprzedniego). Sprzedawca z urzędu po przyłączeniu jednostki OZE zobligowany jest do zakupu całej ilości generowanej energii elekt. Cena jest jednakowa dla wszystkich rodzajów biogazu i bez względu na moc. Mechanizm funkcjonuje przez całą żywotność jednostki wytwórczej Certyfikaty zielone wydawane są przez Prezesa URE na wniosek wytwórcy za energię elektryczną. Cena nie jest gwarantowana. Maksymalna jej wysokość określana jest przez publikowaną jednostkową opłatę zastępczą zwiększaną corocznie o współczynnik inflacji. Do zakupu zielonych certyfikatów zobligowane są spółki sprzedające energię odbiorcom końcowym – alternatywnie mogą one wnieść stosowną opłatę zastępczą. Cena jest jednakowa dla wszystkich rodzajów biogazu i mocy biogazowni. Mechanizm funkcjonuje przez „całą żywotność”, ale obowiązki ustalone są do 2021. < 60 zł / MWh w kogeneracji do 2018 r.

Obecne wsparcie biogazu rolniczego wtłaczanego do sieci dystrybucyjnej gazowej 202 zł / MWh < 287 zł / MWh Gwarancja odbioru (nie zakupu). Operator systemu dystrybucyjnego gazowego jest obowiązany do odbioru biogazu rolniczego o parametrach jakościowych Certyfikaty brązowe wydawane są przez Prezesa URE na wniosek wytwórcy za ekwiwalentną ilość energii elektrycznej. Cena nie jest gwarantowana. Maksymalna jej wysokość określana jest przez publikowaną jednostkową opłatę zastępczą zwiększaną corocznie o współczynnik inflacji. Do zakupu brązowych certyfikatów zobligowane są spółki sprzedające energię odbiorcom końcowym – alternatywnie mogą one wnieść stosowną opłatę zastępczą. Tylko rolniczy biogaz może być wtłoczony do sieci. Mechanizm funkcjonuje przez „całą żywotność”, ale obowiązki ustalone są do 2021.

Ceny (statystyka) Rok Cena energii – w danym roku średnia cena energii z roku poprzedniego PLN / MWh Wartość opłaty zastępczej – coroczny wzrost o wskaźnik inflacji Razem 2006 117,49 240 < 357,49 2007 119,7 242,4 < 362,1 2008 128,8 248,46 < 377,26 2009 155,4 258,89 < 414,29 2010 197,21 267,95 < 465,16 2011 195,32 274,92 < 470,24 2012 198,90 286,74 < 489,74 < 60 zł / MWh

Dzisiejszy system ustalania ceny za energię elektryczną Przepisy obowiązujące i sytuacja podmiotów OZE przed i po wprowadzeniu zielonych certyfikatów w 2005 PLN / MWh * dane TRMEW

Proponowany mechanizm wsparcia Obowiązek zakupu po cenie gwarantowanej wyższej od średniej ceny rynkowej (tzw. feed-in-tariff) Zielone/brązowe certyfikaty i zakup energii elektrycznej w zmodyfikowanej formie. * dane TRMEW

Ceny przypisane są następującym instalacjom: Sprzedaż energii elektrycznej w systemie feed-in-tariff Przepisy proponowane Ceny gwarantowane obowiązują 15 lat od dnia uruchomienia (!?) jednak nie dłużej niż do 2027. Ceny przypisane są następującym instalacjom: z biogazu rolniczego do 50 kW i do 200 kW; z biogazu wysypiskowego lub z osadów ściekowych do 200 kW;

z biogazu rolniczego do 40 kW: 700 zł / MWh Sprzedaż energii elektrycznej w systemie feed-in-tariff Przepisy proponowane z biogazu rolniczego do 40 kW: 700 zł / MWh z biogazu rolniczego do 200 kW: 650 zł / MWh z biogazu wysypiskowego do 200 kW: 550 zł / MWh z biogazu z osadów ściek. do 200 kW: 450 zł / MWh

Sprzedaż energii elektrycznej dla obiektów w systemie zielonych certyfikatów - przepisy proponowane Gwarancja maksymalnej ceny za energię elektryczną: stanowić ją ma w roku 2013 wartość 198,9 zł / MWh (średnia cena sprzed dwóch lat)! w latach 2014 – 2035 zwiększana będzie o wskaźnik inflacji, o ile tylko średnia hurtowa cena energii nie będzie mniejsza. obowiązuje 15 lat od dnia uruchomienia instalacji OZE (?!), ale nie dłużej niż do 2035. Gwarancja ceny pozbawia możliwości sprzedaży energii elektrycznej innemu niż sprzedawca zobowiązany przedsiębiorstwu zajmującemu się obrotem energią elektryczną lub bezpośrednio do odbiorcy końcowego po cenie dowolnie uzgodnionej między stronami. Sprzedaż energii z OZE po wyższej niż gwarantowana cena pozbwia wytwórcę zielonych certyfikatów. Z uwagi na oświadczenie pod groźbą kary nie ma zastosowania „przywilej“ sprzedaży po cenie 5% wyższej niż średnia rynkowa (nie wiadomo z którego roku). => Zmiany pozbawiają wytwórców praw nabytych => pionierzy muszą zamknąć obiekty, bo ich koszty operacyjne będą przekraczać przychody ! => Następuje ograniczenie swobody działalności gospodarczej, w tym sprzedaży energii bezpośrednio do odbiorców końcowych

Cena energii elektrycznej dla obiektów komercyjnych Przepisy proponowane – tak mogą wyglądać ceny na rynku energii PLN / MWh To swoista zamiana obowiązującego PRZYWILEJU na OBOWIĄZEK pod groźbą KARY !

Zielone/brązowe świadectwa pochodzenia Przepisy proponowane Cena „rynkowa” zależna od wielkości obowiązków publikowanych w Rozporządzeniu cena maksymalna ustalona raz publikowaną jednostkową opłatą zastępcza, wynoszącą 286,74 zł na MWh i nie zwiększaną w przyszłych latach wskaźnikiem inflacji. A co z funkcjonującymi obiektami OZE, dla których studia wykonalności oparto o zupełnie inne mechanizmy niż proponuje się ? Poziom wsparcia różny dla poszczególnych technologii OZE i mocy elektrycznej Wydawane mają być przez 15 lat od dnia uruchomienia (przy oddaniu jednostki do użytkowania przed 2005 r. oznacza krótszy okres), z pominięciem współspalania gdzie 5 lat liczone jest od skorzystania z wsparcia zielonymi certyfikatami. Zmiany (także na gorzej) mają dotyczyć nowych i już funkcjonujących instalacji OZE

Jednostkowa opłata zastępcza (OZE oddana w 1998) Przepisy obowiązujące vs projektowane (PLN / MWh) zastosowano odpowiednio wskaźnik inflacji 2,5% od 2013 r. dla obowiązujących

Jednostkowa opłata zastępcza (OZE oddana w 2005) Przepisy obowiązujące vs projektowane (PLN / MWh) zastosowano odpowiednio wskaźnik inflacji 2,5% od 2013 r. dla obowiązujących

Jednostkowa opłata zastępcza (OZE oddana w 2013) Przepisy obowiązujące vs projektowane (PLN / MWh) zastosowano odpowiednio wskaźnik inflacji 2,5%

Współczynnik korekcyjny, k Do czego jest przypisany. (art. 84 ust Współczynnik korekcyjny, k Do czego jest przypisany? (art. 84 ust. 1 oraz art. 61 ust. 1) Świadectwo pochodzenia lub świadectwo pochodzenia biogazu rolniczego, wraz z określonym na stałym poziomie współczynnikiem korekcyjnym (...) przysługuje (...) za energię elektryczną wytworzoną ze źródła odnawialnego lub za ekwiwalentną ilość energii elektrycznej z biogazu rolniczego wytworzonego i wprowadzonego do dystrybucyjnej sieci gazowej. => przypisany jest do zielonego i brązowego certyfikatu.

Współczynnik korekcyjny, k Co oznacza? Za wyprodukowaną (ekwiwalentną) z OZE 1 MWh przysługuje certyfikat opiewający na: k * 1 MWh przykłady: k = 1: za 1 MWh przysługuje certyfikat 1 MWh k = 1,3: za 1 MWh przysługuje certyfikat 1,3 MWh k = 0,9: za 1 MWh przysługuje certyfikat 0,9 MWh

Współczynnik korekcyjny, k Jak długo ma zastosowanie? (art. 84 ust. 1) 15 lat liczony od dnia uruchomienia OZE dotyczy wszystkich biogazowni

Współczynnik korekcyjny, k Jak często mają być publikowane współczynniki dla kolejno planowanych inwestycji? (art. 85 ust. 1 i ust. 2) Co trzy lata (do czerwca danego roku) na okres kolejnych pięciu lat. Współczynniki korekcyjne obowiązujące w dwóch pierwszych latach w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, ustanawia się na takim samym poziomie, co współczynniki korekcyjne obowiązujące w dwóch ostatnich latach, o których mowa w rozporządzeniu, dotyczącym okresu bezpośrednio poprzedzającego. Co to oznacza: 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 ... k1 k2 k3 k4 k5 k6 k7 k8 k9 k10 k11 ustawa: Rozp. 1: Rozp. 2: Rozp. 3:

Współczynnik korekcyjny, k Jakie przypisano współczynniki dla inwestycji OZE oddawanych do użytku w pierwszych 5 latach od wejścia w życie ustawy? Instalacja wytwarzająca energię elektryczną z biogazu rolniczego o mocy elektrycznej 500 kW ≥ Pel > 200 kW w 2013 r. – 1,50, w 2014 r. – 1,50, w 2015 r. – 1,47, w 2016 r. – 1,44, w 2017 r. – 1,41;

Współczynnik korekcyjny, k Jakie przypisano współczynniki dla inwestycji OZE oddawanych do użytku w pierwszych 5 latach od wejścia w życie ustawy? Instalacja wytwarzająca biogaz rolniczy w ilości do 2 mln m3/rok wtłaczając go do gazowej sieci dystrybucyjnej w 2013 r. – 1,50, w 2014 r. – 1,50, w 2015 r. – 1,47, w 2016 r. – 1,44, w 2017 r. – 1,41;

Współczynnik korekcyjny, k Jakie przypisano współczynniki dla inwestycji OZE oddawanych do użytku w pierwszych 5 latach od wejścia w życie ustawy? Instalacja wytwarzająca energię elektryczną z biogazu rolniczego o mocy elektrycznej 1 MW ≥ Pel > 500 kW w 2013 r. – 1,45, w 2014 r. – 1,45, w 2015 r. – 1,42, w 2016 r. – 1,39, w 2017 r. – 1,36;

Współczynnik korekcyjny, k Jakie przypisano współczynniki dla inwestycji OZE oddawanych do użytku w pierwszych 5 latach od wejścia w życie ustawy? Instalacja wytwarzająca biogaz rolniczy w ilości powyżej 2 mln m3/rok do 4 mln m3 / rok wtłaczając go do gazowej sieci dystrybucyjnej w 2013 r. – 1,45, w 2014 r. – 1,45, w 2015 r. – 1,42, w 2016 r. – 1,39, w 2017 r. – 1,36;

Współczynnik korekcyjny, k Jakie przypisano współczynniki dla inwestycji OZE oddawanych do użytku w pierwszych 5 latach od wejścia w życie ustawy? Instalacja wytwarzająca energię elektryczną z biogazu rolniczego o mocy elektrycznej Pel ≥ 1 MW w 2013 r. – 1,40, w 2014 r. – 1,40, w 2015 r. – 1,37, w 2016 r. – 1,34, w 2017 r. – 1,32;

Współczynnik korekcyjny, k Jakie przypisano współczynniki dla inwestycji OZE oddawanych do użytku w pierwszych 5 latach od wejścia w życie ustawy? Instalacja wytwarzająca biogaz rolniczy w ilości powyżej 4 mln m3 / rok wtłaczając go do gazowej sieci dystrybucyjnej w 2013 r. – 1,40, w 2014 r. – 1,40, w 2015 r. – 1,37, w 2016 r. – 1,34, w 2017 r. – 1,32;

odpadów o mocy elektrycznej Pel > 200 kW Współczynnik korekcyjny, k Jakie przypisano współczynniki dla inwestycji OZE oddawanych do użytku w pierwszych 5 latach od wejścia w życie ustawy? Instalacja wytwarzająca energię elektryczną z biogaz pozyskany z surowców pochodzących ze składowisk odpadów o mocy elektrycznej Pel > 200 kW w 2013 r. – 1,10, w 2014 r. – 1,10, w 2015 r. – 1,06, w 2016 r. – 1,02, w 2017 r. – 1,00;

ścieków o mocy elektrycznej Pel > 200 kW Współczynnik korekcyjny, k Jakie przypisano współczynniki dla inwestycji OZE oddawanych do użytku w pierwszych 5 latach od wejścia w życie ustawy? Instalacja wytwarzająca energię elektryczną z biogaz pozyskany z surowców pochodzących z oczyszczalni ścieków o mocy elektrycznej Pel > 200 kW w 2013 r. – 0,75, w 2014 r. – 0,75, w 2015 r. – 0,72, w 2016 r. – 0,70, w 2017 r. – 0,67;

Współczynnik korekcyjny, k Jakie przypisano współczynniki dla wytwórców, którzy oddali swoje jednostki do użytkowania przed wejściem w życie ustawy? k = 1

Komu certyfikaty nie przysługują? Tym, którym nie przypisano współczynnika korekcyjnego lub których wyłączono z definicji OZE, m.in.: biogaz powstały z mieszaniny surowców rolniczego pochodzenia i z osadów ściekowych biogaz „odpadowy” np. z liści zebranych w parku, z odchodów zwierząt ZOO „mniejsze instalacje”, ale Ci mają cenę gwarantowaną wyższą od cen hurtowych odpowiednio biogazownie, dla których czas od uruchomienia do dnia wejście w życie ustawy jest dłuższy niż 15 lat.

Założenia przyjęte do wyliczenia współczynników założenia wspólne dla wszystkich OZE Finansowanie inwestycji odbywa się w 30% ze środków własnych i w 70% ze środkówzewnętrznych obciążonych 15-letnim kredytem komercyjnym o koszcie 8% w skali roku(WIBOR6M + marża). Rata równa Koszty eksploatacyjne zostały poddane rocznej waloryzacji o wskaźnik inflacji ustalonyna poziomie 2,5% w skali roku Wsparcie w postaci świadectw pochodzenia OZE oraz gwarancji zakupu energii elektrycznej będzie obowiązywało przez okres 15 lat. Opłata zastępcza OZE będzie stała i niezmienna i wyniesie 286,74 zł/MWh. Przyjęto średnią wartość świadectwa pochodzenia OZE napoziomie 270 zł/MWh (tj. ok. 94% wartości opłaty zastępczej). Świadectwa z kogeneracji przypisuje się instalacjom, którym z definicji nie przysługują Cena zakupu energii elektrycznej przez sprzedawcę z urzędu będzie równa hurtowej cenie energii elektrycznej z rynku konkurencyjnego za rok poprzedzający rozpoczęcie obowiązywania wsparcia – tj. ok. 200 zł/MWh Wahania na rynku energii elektrycznej nie będą miały wpływu na raz ustaloną obowiązkową cenę zakupu energii elektrycznej z danej instalacji OZE (?!); cena ta będzie waloryzowana co rok o wskaźnik inflacji ustalony na poziomie 2,5% w skali roku. W przyjętym okresie inwestycja powinna zapewniać zwrot kapitału własnego, spłatę kredytu oraz wewnętrzną stopę zwrotu z kapitału własnego (IRR) na poziomie ok. 12% netto dla jednych OZE lub 25% dla innych i bez podania dla pozostałych. W obliczeniach pominięto zysk z tytułu unikniętej emisji CO2. (?!)

Założenia przyjęte do wyliczenia współczynników Wybrane technologie OZE: biogaz rolniczy 500 kW – 1 MW Koszty inwestycyjne (CAPEX) ustalono na poziomie 15500 zł/kW. Koszty eksploatacyjne (OPEX) ustalono na poziomie 2800 zł/kW. Roczna sprzedaż energii elektrycznej do sieci elektroenergetycznej = 7000kWhee/kWee. Ilość ciepła wytwarzanego w ciągu roku = 7000kWhth. Roczne wykorzystanie wytwarzanego ciepła na potrzeby własne gospodarstwa niezwiązane z wytwarzaniem energii = 20%. Roczna sprzedaż ciepła dla odbiorców zewnętrznych = 20%. Cena sprzedaży ciepła dla odbiorców zewnętrznych = 24zł/GJ (86,4zł/MWhth). Przychody są wynikiem sumy wartości majątkowej ze świadectw pochodzenia OZE, wartości majątkowej świadectw pochodzenia kogeneracji, gwarantowanej ceny zakupu energii elektrycznej przez tzw. sprzedawcę z urzędu oraz ceny zakupu ciepła sprzedawanego odbiorcom zewnętrznym. Świadectwa pochodzenia za wytwarzanie energii w skojarzeniu w jednostce kogeneracji opalanej paliwami gazowymi lub o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej źródła poniżej 1MW – przyjęto, ze przychody będą wynosiły 121 zł/MWh wytworzonej energii elektrycznej (tj. ok. 94% wartości opłaty zastępczej obowiązującej w 2012 r).

Sprawa najważniejsza (1) Współczynnik może być gwarantowany... na 15 lat Ale cena certyfikatu (minimalna) nie jest gwarantowana !!! => k * 0 = 0 obecnie w “ręce” oligopolu energetycznego trafia ok. 75% zielonych certyfikatów. po wejściu w życie projektowanych przepisów może ich być 90%.

Sprawa najważniejsza (2) Współczynnik korekcyjny > 1 (nawet przy braku nadpodaży certyfikatów na rynku) wcale nie oznacza wyższych przychodów niż w obowiązującym systemie wsparcia gdyż: Jednostkowa opłata zastępcza ma nie być waloryzowana wskaźnikiem inflacji w kolejnych latach, więc cena certyfikatów może być co najwyżej stała w czasie 15 lat. Certyfikaty przysługują tylko 15 lat od dnia uruchomienia a nie całą żywotność jak jest obecnie. Traci się prawo do zielonych certyfikatów sprzedając energię elektryczną po cenie wyższej niż ustalona (w 2013 w cenie wyższej niż 198,9 zł / MWh).

Filozofia współczynników ? Umożliwienie rozwoju „wszystkich” branż OZE w elektroenergetyce pozwalające osiągnąć cele, przy jednoczesnej minimalizacji kosztów po stronie odbiorcy końcowego. Ale (?!): Oczekiwane są rożne stopy zwrotu z inwestycji: IRR = 12%, IRR = 25%, IRR = ? „Największe” wsparcie kierowane jest dla sektorów, które nie dadzą wkładu w realizację celów 2020 Z całą pewnością koszty po stronie odbiorcy końcowego nie będą mniejsze w tworzonym modelu wsparcia.

Certyfikaty z kogeneracji (odniesione tylko do biogazu) Projekt ustawy Prawo energetyczne Tylko dla jednostek do 1 MWel, w tym także dla biogazu rolniczego do 1 MWel Ozg: ustalana z przedziału ceny średniej za energię elektryczną w oparciu o wyszczególnione kryteria Tylko dla jednostek o mocy >= 1 MWel. Ozk ustalana jak wyżej. Tylko dla jednostek opalanych gazem pozyskanym z biomasy, dowolna moc el. Ozm ustalana jak wyżej. Nowe jednostki oddane do użytku po 1 stycznia 2013, dowolna moc. Ozn: = 400 zł / MWh (certyfikat zależny od (różnicy 400 zł i średniej ceny energii z rynku hurtowego)

Planowana data IV edycji Kongresu: 6-7 marca 2013

Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej Dziękuję za uwagę. Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej ul. Gotarda 9, 02-683 Warszawa Tel. +48 22 548 49 99, Fax +48 22 548 49 00 pigeo@pigeo.pl www.pigeo.org.pl