Studium przypadku Fundusze strukturalne jako źródło finansowania dóbr publicznych Tomasz Dzieńdziura Konferencja Absolwentów 21 lipca 2011 r. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Skład grupy warsztatowej: Tomasz Dzieńdziura Kinga Kołodziejczyk Katarzyna Kulczyńska Aleksandra Lusawa Adam Mazgal Grzegorz Pawlak Maciej Tyburcy Opiekun: Dr Piotr Maszczyk Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Cechy dóbr publicznych: Konsumpcja nierywalizacyjna Brak możliwości wykluczenia J. Stiglitz: Ekonomia sektora publicznego. Warszawa 2004 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Motyw zapewniania dóbr publicznych przez państwo: Zawodność rynku Zbyt niska podaż dóbr publicznych produkowanych przez podmioty prywatne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Dylemat polityki spójności Czy z funduszy unijnych powinno się finansować dobra publiczne czy jedynie skupić się na stwarzaniu potencjału dla innowacji i wzrostu? Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Jak jest obecnie? Okres programowania 2007-2013 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko głównym źródłem finansowania dóbr publicznych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Zaangażowane środki 37,6 mld EUR Wkład unijny 70% Transport, środowisko, energetyka, szkolnictwo wyższe, kultura, zdrowie Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Przykłady dóbr publicznych wg priorytetów: 13 Priorytetów POIŚ. Jedynie w dwóch z nich bezpośrednim efektem projektów nie są dobra publiczne: Priorytet V Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych Priorytet XIII Infrastruktura szkolnictwa wyższego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Priorytet I – Gospodarka wodno-ściekowa Projekt Dobro publiczne Priorytet I – Gospodarka wodno-ściekowa Zintegrowana gospodarka ściekowa w dorzeczu Parsęty Czysta woda w rzece Parsęcie i jej dorzeczu Priorytet III – Zarządanie i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław Bezpieczeństwo ekologiczne (ochrona przed skutkami powodzi) Priorytet VI – Drogowa i lotnicza sieć TEN-T Budowa drogi ekspresowej S3 Szczecin-Gorzów Wielkopolski Droga publiczna o standardzie drogi ekspresowej (bezpłatna) Priorytet VIII – Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe Budowa stałego połączenia między wyspami Uznam i Wolin w Świnoujściu Tunel drogowy pod rzeką Świną (bezpłatny) Priorytet XII – Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia Budowa i remont oraz doposażenie baz Lotniczego Pogotowia Ratunkowe Ochrona zdrowia (element składowy szerzej pojętego dobra publicznego) Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Ponad 95% projektów POIŚ finansuje dostarczanie dóbr publicznych. Udział finansowania państwa w tych projektach wynosi tylko 30% Wniosek Państwo wykorzystuje fundusze unijne do dostarczania dóbr publicznych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Wpływ funduszy unijnych na gospodarkę: Napływ funduszy unijnych Więcej środków na inwestycję Większa podaż dóbr publicznych Szybszy wzrost PKB Zwiększenie dochodów podatkowych netto Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Rok Bez środków UE Ze środkami UE Wpływ środków UE 2004 105,2 105,3 0,1 2005 103,2 103,6 2006 105,9 106,2 0,3 2007 106 106,6 0,6 2008 104,5 0,8 2009 103,9 104,9 1 2010 104,1 104,6 0,5 2011 104,7 1,1 2012 104,8 0,9 2013 2014 103,3 1,3 2015 103,8 0,7 2016 104 2017 2018 2019 -0,1 Źródło: Badanie wpływu Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006 oraz Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 na wybrane wskaźniki dokumentów strategicznych, Warszawa 2008, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Przyrost podatków netto od zysków przedsiębiorstw w krajach UE-15 wynikający ze zwiększonego eksportu do Polski Źródło: Ocena korzyści uzyskiwanych przez państwa UE-15 w wyniku realizacji polityki spójności w Polsce, Warszawa 2009, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Przyrost wpływów netto w krajach UE-15 uwzględniający przyrost podatków z tytułu zwiększenia funduszu płac Źródło: Ocena korzyści uzyskiwanych przez państwa UE-15 w wyniku realizacji polityki spójności w Polsce, Warszawa 2009 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Wnioski: Fundusze unijne stanowią istotne źródło finansowania dóbr publicznych w Polsce w latach 2007-2013 Zwiększenie podaży dóbr publicznych wywołuje pozytywny impuls gospodarczy przyczyniając się do wzrostu PKB Polski Realizacja polityki spójności w Polsce jest korzystna dla krajów UE-15 bowiem powoduje zwiększenie ich eksportu do Polski, a w efekcie m.in. wzrost wpływów netto do budżetu tych państw Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Dziękuję za uwagę. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego