Targi Rowerowe Kielce, 4 października 2013 r. Miejska polityka rowerowa w świetle doświadczeń miast województwa pomorskiego Dr Piotr Kuropatwiński Uniwersytet Gdański Pomorskie Stowarzyszenie Wspólna Europa Wiceprezydent ECF Targi Rowerowe Kielce, 4 października 2013 r.

2. Systemowa polityka rowerowa jako czynnik rozwoju regionu Agenda prezentacji 1. Prelegent jako taki 2. Systemowa polityka rowerowa jako czynnik rozwoju regionu 3. Przykłady jej stosowania w miastach i gminach Pomorza 4. Kilka ilustracji 5. Podsumowanie i wnioski www.ecf.com

Prelegent jako taki Inicjator Gdańskiej Karty Mobilności Aktywnej Dr ekonomii, pracownik Katedry Polityki Gospodarczej UG Współautor „Koncepcji rozwoju systemu rowerowego województwa pomorskiego (Zielona Księga)” Inicjator Gdańskiej Karty Mobilności Aktywnej Zaangażowany w realizację projektów PRESTO, OBIS, BYPAD, Central MeetBike , ELMOS i in. Uczestnik 10 konferencji Velo-city Wiceprezydent Europejskiej Federacji Cyklistów Autor serii felietonów „Rowerem w miasta” w GW (PnR)

Systemowa polityka rowerowa jako czynnik rozwoju regionu Zakłada osiągnięcie korzyści, które wynikają z tworzenia kompaktowych miast krótkich odległości w policentrycznej aglomeracji http://www.rowerowygdansk.pl/start,166,73.html www.ecf.com

Proces odwracania kierunku przenoszenia się mieszkańców. Jaki proces? Proces odwracania kierunku przenoszenia się mieszkańców. Ucieczka mieszkańców na przedmieścia (suburbia), coraz dłuższe dojazdy coraz większej liczby mieszkańców – podatników szukających lepszych warunków życia na zewnątrz: Od hałasu, spalin, tłoku i stresów. Prywatyzacja korzyści, uspołecznianie kosztów -walki z uciążliwościami życia miejskiego: wymuszanie budowy infrastruktury drogowej. Błędny krąg upadku miasta: obrazuje to dobrze czeski filmik. : Kierunki i salda migracji w województwie pomorskim w latach 1950-2006 Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gdańska (20 grudnia 2001). Załącznik do Uchwały Rady Miasta Gdańska NR XLII/1289/2001 Gdańsk, pomorskie, Polska: Zarząd Miasta Gdańska. "Bludný kruh úpadku města“ http://www.youtube.com/watch?v=7ekybNltlCY

Wyzwania dla Pomorza? www.ecf.com : Źródło: Jan Burnewicz,, materiały PSWE . www.ecf.com

Miasta amerykańskie – zorientowane na korzystanie z samochodów. Nieźle sparaliżowane codziennie rano. Jakość życia – lepiej - nie mówić.

Gdzie są dane na temat Polski i miast w Polsce? : Źródło: Prezentacja Bernharda Ensinka, ECF .

Olbrzymi potencjał rozwoju ruchu rowerowego w Europie, Polsce i na Pomorzu : Źródło: Prezentacja Bernharda Ensinka, ECF .

Wizja AGFS – idealny podział modalny Źródło: Michael Blaess, prezentacja pt. Die AGFS z 21.02.2013, Kolonia

Element polityki przestrzennej zintegrowanej z polityką transportową? Ruch rowerowy a rozwój regionu Rekreacja ? Sport? Transport? Źródło: Gill 2010, Cyt za J. Szlachta i in. Element polityki przestrzennej zintegrowanej z polityką transportową? Jeden z czynników czy główny czynnik rozwoju regionu? www.ecf.com

: Źródło: Prezentacja Lasse Schelde na IV Kongresie Mobllności Aktywnej http://www.kongresmobilnosci.pl/palio/html.run?_Instance=kma&_PageID=226&_Lang=pl&_CatID=112&_NewsID=332&_CheckSum=-203180961. www.ecf.com

Gdzie możemy rowerem jeździć po Gdańsku? Nie tylko po drogach rowerowych (tak jak kierowcy nie jeżdżą tylko po autostradach). Między innymi również po strefach uspokojonego ruchu. W Berlinie takich ulic jest ponad 70 % W Gdańsku ponad 30%. Kto o nich wie? Gdzie się jeździ wolniej? Czy 30 to dolna granica prędkości samochodu w mieście? Myślmy całościowo – o powierzchni miasta, którą możemy różnie wykorzystać. Na drogi, parkingi lub na przestrzeń dla ludzi Źródło: http://www.rowerowygdansk.pl/ :

Inaczej mówiąc: nowa tradycja. Bike and Ride. Skupmy uwagę na poprawę komfortu ruchu pieszego i innych form aktywnej mobilności w pobliżu stacji SKM Kółka czerwone: 10 minut pieszo do stacji szybkiej komunikacji szynowej za dwa lata. Kółka żółte: 10 minut jazdy rowerem. Żółte pola obejmują praktycznie cały obszar miasta. Inaczej mówiąc: nowa tradycja. Bike and Ride. Ilustracja za chwilę. Już nie aktualna. Gdzie zrobiono to zdjęcie? Źródło: materiały projektu STeR opracowanego przez Biuro Rozwoju Miasta Gdańska

Co robić w całym Trójmieście? Najkrócej: uspokajać ruch i rozwijać system 30 km/h, bike and ride. Ale najpierw: uniezależnić się od samochodu, nie zarzucając tego innym. Trójmiasto wówczas będzie się rozwijać naprawdę dla ludzi. Źródło:Tymon Galewski Program rozwoju komunikacji rowerowej w Trójmieście

Sopot Kamienny Potok. Tak. To nie Niemcy ani Holandia. To Trójmiasto. Nie od razu Kraków zbudowano, ale pierwszy krok jest. Jak nazwać proces: proponuję: Houtenizacja Trójmiasta. Szczegóły: prezentacja na IV Kongresie Mobilności Aktywnej (Holendrzy byli u nas).

Hierarchia rozwiązań infrastruktury rowerowej Do rozważenia w pierwszej kolejności Do rozważenia w ostatniej kolejności Redukcja liczby pojazdów (gęstości ruchu) Niewidzialna infrastruktura rowerowa Redukcja prędkości pojazdów Przebudowa skrzyżowań, miejsc niebezpiecznych, zarządzanie ruchem Realokacja przestrzeni jezdni Drogi rowerowe prowadzone niezależnie od sieci ulic/dróg Przekształcanie chodników/ dróg dla pieszych w ciągi pieszo – rowerowe (o różnych układach pierwszeństwa , nieobowiązkowe dla cyklistów Źródło: Alex Sully, prezentacja w ramach projektu BYPAD. Tczew 2008 www.ecf.com

Co cykliści mogą zrobić dla regionu? Poszerzyć wyobraźnię mieszkańców i decydentów! “Jeśli chcesz zbudować statek, nie zwołuj ludzi by razem szli po drzewo do lasu i nie przypisuj im zadań do wykonania, ale raczej naucz ich tęsknić za nieskończonym bezmiarem morza” Antoine de Saint Exupéry, Mądrość piasków (materiały projektu PRESTO)

Wspólne dzielenie się przestrzenią w mieście www.ecf.com

Oto główne narzędzie zmian: Europejska Inicjatywa Obywatelska. Łagodna mobilność. Można wejść na stronę www.30kmh.eu i złożyć podpis. Tekst po polsku. Odradzam składanie podpisu przed osiągnięciem doświadczenia typu aha! – zrozumienia wynikających stąd korzyści dla miasta i jego mieszkańców – również korzystających z samochodów. Nic na siłę. Ulice przyjazne życiu!

Bariery fizyczne, bariery finansowe czy bariery wyobraźni ? Źródło: materiały PSWE www.ecf.com

BYPAD – droga do sukcesu Źródło: materiały PSWE www.ecf.com

POLITYKA ROWEROWA JAKO PROCES MONITORING PLANOWANIE Potrzeby Użytkowników Przywództwo Dokumenty Formalne Efekty i Ewaluacja Budżet i Personel Grupy Docelowe i Partnerstwa Bezpieczeństwo i Infrastruktura Działania Komplementarne Komunikacja i Edukacja WDRAŻANIE Źródło: www.bypad.org

Pozyskiwanie funduszy pozastrukturalnych PROJEKTY POZASTRUKTURALNE UNII EUROPEJSKIEJ Projekt Central MeetBike Budżet projektu 2,77 mln € Projekt ELMOS Budżet projektu 2,23 mln € Projekt ABC Multimodal Budżet projektu 1.2 mln €

Projekty pozastrukturalne w fazie ralizacji 1/3 www.centralmeetbike.eu CENTRAL MEETBIKE Cel: stworzenie dogodnych warunków do korzystania z rowerów w Europie Środkowej, wzmocnienia szans rozwoju zrównoważonej mobilności wypracowania modelowych rozwiązań dla miast Europy Środkowej. Konsorcjum projektowe: CZECHY: Transport Research Centre, Miasta Pardubice i Uherské Hradiště NIEMCY: Politechnika Drezdeńska (TUD), Drezno i Lipsk SŁOWACJA: Transport Research Institute, JSC, Miasta Presov i Zilina POLSKA: Polska Unia Mobilności Aktywnej, Gdańsk i Tczew

Projekty pozastrukturalne w fazie realizacji 2/3 www.elmos-project.eu ELMOS Wprowadzenie mobilności elektrycznej jako intermodalnego środka transportu w małych i średnich miastach rejonu Południowego Bałtyku. Promocja korzystania z elektrycznej mobilności w pięciu uczestniczących gminach. Włączenie elektrycznej mobilności w istniejące sieci komunikacyjne - uzupełnienie oferty transportu publicznego. Konsorcjum projektowe: SZWECJA: Agencja Energii Południowo-Wschodniej Szwecji, Karlskrona i Växjö NIEMCY: Rostocker Straßenbahn AG, Hanzeatyckie Miasto Rostock POLSKA: Polska Unia Mobilności Aktywnej (PUMA), Miasto Malbork, Gmina Trąbki Wielkie

Projekty pozastrukturalne w fazie realizacji 3/3 www.abcmultimodal.eu ABC Multimodal Poprawa dostępu do miast przez włączanie komunikacji rowerowej w układ transportu multimodalnego wzmacnianie kultury zrównoważonej mobilności. PUMA rozpowszechni rezultaty projektu w Polsce skupiając wysiłki na podnoszeniu świadomości I kompetencji wśród samorządów członkowskich stowarzyszenia. Konsorcjum projektowe: SZWECJA: Miasto Kalmar NIEMCY: ADFC Rostok – Niemieckie Stowarzyszenie Rostok, Hanzeatyckie Miasto Rostock POLSKA: Polska Unia Mobilności Aktywnej (PUMA), Miasto Gdańsk

1. Zwiększenie przychodów Korzyści z promocji korzystania z roweru w rekreacji, turystyce i transporcie 1. Zwiększenie przychodów 2. Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców 3. Zwiększenie atrakcyjności regionu 4. Skuteczne aplikowanie o fundusze pozastrukturalne UE 5. Zwiększenie bazy podatkowej miast, gmin i powiatów www.ecf.com

Podsumowanie i wnioski 1/3 1. Pomorze jest regionem, w którym występuje olbrzymi potencjał rozwoju znaczenia ruchu rowerowego, w tym turystyki i rekreacji rowerowej jako czynnika rozwoju lokalnego i regionalnego 2. Główną barierą bywa brak wyobraźni i woli politycznej 3. Warto kłaść większy niż dotąd nacisk na zintegrowane działania wyjaśniające, edukacyjne i promocyjne 4. Dobre praktyki europejskie mają dużą szansę pomyślnego wdrażania w Polsce

Podsumowanie i wnioski 2/3 1. Podejście systemowe poprawia efektywność 2. Sama widzialna infrastruktura rowerowa nie wystarczy 4. Konflikty można wykorzystać do przezwyciężania ważnych barier (mentalności) 5. Krople drążą skałę i kruszą beton

Podsumowanie i wnioski 3/3 Zasady zrównoważonego rozwoju są proste – warto je wdrażać myśląc o następnym pokoleniu, ale i …. zwiększając szansę wygrania kolejnych wyborów ! Źródło: materiały PSWE

na V Kongres Mobilności Aktywnej 11-12 września 2014 r. Zapraszam na V Kongres Mobilności Aktywnej 11-12 września 2014 r. Zapraszam do odwiedzania stron internetowych www.kongresmobilnosci.pl www.ecf.com www.streetfilms.org

Dziękuję za uwagę  www.ecf.com pkuropatwinski@pswe.org rglazik@mobilnosc.org www.ecf.com