Bankowe finansowanie inwestycji fotowoltaicznych Grażyna Kasprzak Bank Ochrony Środowiska S.A. Bankowe finansowanie inwestycji fotowoltaicznych I Forum „Fotowoltaika dla każdego” Targi Green Power, Poznań, 14 maja 2013

Kluczowe fakty Pierwszy projekt ustawy – zamrożenie lub spowolnienie procesów inwestycyjnych z powodu zawieszenia finansowania przez większość banków – spadek cen projektów w stanie deweloperskim i gotowych obiektów. Zmiany w projekcie ustawy – ożywienie na rynku i powrót na szybką ścieżkę rozwoju, głównie dzięki projektom wiatrowym (studzone spadkiem cen zielonych certyfikatów) Nowe, korzystne zapisy współczynników korygujących dla fotowoltaiki – masowe zainteresowanie nową dziedziną OZE przez inwestorów, producentów, dystrybutorów i kooperantów. Otwarcie furtki dla rozwoju rynku prosumentów. Podstawowe ryzyka związane z procesem legislacyjnym: zmiana przyjętych parametrów dla poszczególnych OZE brak pewności co do daty wejścia w życie ustawy 2

Ustawa o OZE stymulatorem rynku Ustawa OZE ustabilizowanie sytuacji prawnej w zakresie systemu wsparcia OZE Spodziewany dynamiczny rozwój instalacji odnawialnych źródeł energii w szczególności: elektrowni fotowoltaicznych biogazowni dla których przychód z „zielonych certyfikatów” zostanie zwielokrotniony poprzez mechanizm współczynników korekcyjnych powyżej jedności Zapotrzebowanie na finansowanie zewnętrzne 3

Instrumenty bankowe Kredyty dedykowane Kredyty preferencyjne w ramach systemów wsparcia Kredyty we współpracy z zagranicznymi instytucjami finansowymi Kredyty komercyjne „specjalizowane” Inne instrumenty finansowe Obligacje korporacyjne Wykup wierzytelności Gwarancje bankowe 4

Kredyty proekologiczne BOŚ Banku Preferencje po stronie cenowej – oprocentowanie kredytów obniżone w stosunku do warunków standardowych Kredyty we współpracy z WFOŚiGW Preferencje po stronie nakładów na inwestycję – dotacja, premia Kredyty we współpracy z NFOŚiGW Kredyty we współpracy z WFOŚiGW Preferencje po stronie konstrukcji finansowania: obniżona marża i/lub prowizja w stosunku do standardowej oferty Banku obniżony wymagany wkład własny wydłużony okres karencji w spłacie kapitału Kredyt z Dobrą Energią Kredyty we współpracy z zagranicznymi instytucjami finansowymi 5

Kredyty preferencyjne we współpracy z WFOŚiGW Wsparcie regionalnych programów ochrony środowiska, w tym dotyczących odnawialnych źródeł energii Wykorzystanie dźwigni finansowej Warunki kredytowe ustalane indywidualnie przez WFOŚiGW przedmiot finansowania (lista zadań priorytetowych) podmiot uprawniony do ubiegania się o finansowanie kwota kredytu i jej udział w kosztach zadania preferencje w zakresie oprocentowania okres kredytowania i karencji Mechanizmy: kredyty ze środków Funduszu dopłaty do oprocentowania dopłata do kapitału w ramach umów lub decyzji indywidualnych 6

Kredyty preferencyjne we współpracy z WFOŚiGW przykłady Woj. wielkopolskie dopłata do odsetek (przez 5 lat), oprocentowanie WIBOR 3M max. kredyt – do 80% kosztów kwalifikowanych i nie więcej niż: 150.000 zł dla osób fizycznych 300.000 zł dla wspólnot mieszkaniowych oraz osób fizycznych wykonujących zadanie dotyczące budynku wielorodzinnego 1.000.000 zł dla pozostałych kredytobiorców Woj. kujawsko-pomorskie dopłata do odsetek, oprocentowanie: 1,5% w skali roku PV do 100 kW max. kredyt – 500 tys. zł, do 90% kosztów inwestycji Woj. mazowieckie dopłata do kapitału do 30% kwoty kredytu - dla osób fizycznych i JST, oprocentowanie WIBOR 3M + 2,5 p.p. dopłata do odsetek – oprocentowanie WIBOR 3M - 1,5 p.p. 7

Kredyty we współpracy z instytucjami zagranicznymi Europejski Bank Inwestycyjny dla MŚP: zwiększenie majątku trwałego przedsiębiorstwa, w tym ochrona środowiska Europejski Bank Inwestycyjny dla JST: ochrona środowiska, infrastruktura, racjonalne użycia energii, zdrowie, edukacja Bank Rozwoju Rady Europy infrastruktura i ochrona środowiska dla JST – obniżone marże i prowizje w stosunku do standardowej oferty banku – możliwość skorzystania z 2-letniej karencji w spłacie kapitału – możliwość zastosowania mniejszego niż stosowany standardowo udziału środków własnych w kosztach zadania 8

! Kredyty we współpracy z instytucjami zagranicznymi KfW Bankengruppe Kredyt z Klimatem – Budowa małych systemów OZE dla przedsiębiorstw, JST, spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, osób fizycznych Kredyt EkoOdnowa dla Firm projekty proekologiczne dla mikro-, małych i średnich prywatnych przedsiębiorstw Nordic Investment Bank – przedsięwzięcia proekologiczne dla przedsiębiorstw, spółdzielni mieszkaniowych, samorządów – ograniczone środki – blisko wyczerpania limitów ! 9

Kredyt z dobrą energią (1) Kredyt na odnawialne źródła energii Struktura organizacyjna kredytobiorcy Projekt – realizowany przez spółkę celową (SPV), powołaną przez inwestorów w celu zrealizowania i eksploatacji inwestycji Powołanie odrębnego podmiotu prowadzącego projekt ma na celu zapewnienie przejrzystości przepływów finansowych w okresie finansowania i w okresie spłaty kredytu. Taka forma organizacji oraz wydzielenie majątku dotyczącego wyłącznie finansowanego projektu, pozwala także na przyjęcie kompleksowego zabezpieczenia spłaty kredytu na całym obecnym i przyszłym majątku spółki celowej. Szczególne znaczenie Bank przywiązuje do zabezpieczenia spłaty kredytu na udziałach w SPV. Dopuszcza się realizację projektu przez podmiot inny niż SPV, o ile realizacja projektu będzie związana z przedmiotem jego dotychczasowej działalności W takim przypadku projekcje finansowe (rachunek wyników, bilans i rachunek przepływów środków pieniężnych) przedstawione przez Kredytobiorcę w biznes planie powinny wyodrębniać przepływy pieniężne generowane przez projekt. Wymagany okres prowadzenia działalności gospodarczej min. 12 m-cy. 10

! Kredyt z dobrą energią (2) Kwota kredytu inwestycyjnego: do 90% kosztów netto inwestycji (w przypadku JST – brutto) Okres kredytowania do 15 lat Karencja w spłacie kapitału: do 18 miesięcy w spłacie odsetek: do 18 miesięcy (standardowo nie dłużej niż do zakończenia inwestycji) Harmonogram spłaty kredytu kredyt inwestycyjny - wysokość i częstotliwość spłaty poszczególnych rat dostosowana do projekcji finansowych projektu – warunki dla stabilnej sytuacji rynkowej ! 11

Wymogi Banku Złożenie wniosku o kredyt z wymaganymi załącznikami (nie dotyczy przypadków postępowania przetargowego) Posiadanie zdolności kredytowej wg oceny Banku Ustanowienie prawnego zabezpieczenia kredytu Ubezpieczenie mienia Posiadanie rachunku bieżącego w Banku: Dla SPV – całość wpływów z prowadzonej działalności gospodarczej Dla innych – całość wpływów ze sprzedaży energii i praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia, wygenerowanych przez projekt 12

Niezbędne dokumenty Dokumenty dotyczące statusu prawnego Klienta, np.: zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, potwierdzenie nadania REGONu, NIPu umowa spółki, odpis z KRS, uchwała o reprezentacji, pełnomocnictwa, statut zezwolenia, koncesje, licencje Dokumenty umożliwiające ocenę sytuacji ekonomiczno-finansowej Klienta, np.: dla SPV dokumenty finansowe inwestorów/właścicieli spółki: sprawozdania finansowe (F-01, F-02, bilans i rachunek zysków i strat za okres funkcjonowania firmy), opinia biegłego rewidenta; prognoza wyników finansowych; projekcje finansowe spółki – w ramach biznes planu Dokumenty dotyczące grupy kapitałowej lub podmiotów powiązanych Inne dokumenty: zaświadczenia o niezaleganiu z płatnościami ZUS, US, historia rachunku bankowego, opinia bankowa 13

Charakterystyka Projektu (1) Wymogi formalno-prawne Prawo do dysponowania nieruchomością własność, dzierżawa (ew. umowy służebności) Ochrona środowiska zgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego przy braku pzp – decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego ew. konieczność wykonania raportu środowiskowego, decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia Prawo budowlane Prawo energetyczne warunki techniczne przyłączenia instalacji do sieci elektroenergetycznej umowa przyłączeniowa promesa koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej 14

Charakterystyka Projektu (2) Dokumentacja projektowa Projekt techniczny dane techniczne elementów instalacji plan rozmieszczenia modułów (zapotrzebowanie powierzchni) przyłącze Obliczenia prognozowanej produkcji energii wraz z danymi stanowiącymi ich podstawę, w tym: ocena zasobów energii słonecznej dla projektu informacje o źródle danych dotyczących nasłonecznienia i użytych programach obliczeniowych referencje projektanta instalacji / firmy wykonującej obliczenia lub opinia niezależnego eksperta 15

Charakterystyka Projektu (3) Umowy i kontrakty Dostawa i montaż instalacji koszt instalacji terminy dostaw i robót Umowy sprzedaży energii i praw majątkowych okres ważności umowy poziom lub formuła określająca cenę i wielkość sprzedaży Gwarancje techniczne, utrzymania mocy dobrego wykonania kontraktu Umowy serwisowe Polisy ubezpieczeniowe 16

Charakterystyka Projektu (4) Harmonogram rzeczowo-finansowy Dokumenty potwierdzające aktualne zaawansowanie rzeczowe i finansowe inwestycji Projekcja finansowa Potwierdzenie zbilansowania środków 17

Zabezpieczenia Zastaw rejestrowy na: 100% obecnych i przyszłych udziałów SPV przedmiocie inwestycji aktywach wytworzonych w związku z realizacją projektu rachunkach projektu wraz z pełnomocnictwem do rachunków Przelew praw z wybranych dokumentów projektu, w tym m.in.: umowy sprzedaży energii elektrycznej umowy sprzedaży praw majątkowych umowy dzierżawy nieruchomości polis ubezpieczeniowych Poręczenie/gwarancje udzielane przez udziałowców/sponsora Inne uzgodnione z Bankiem 18

generalnego realizatora BOŚ Eko Profit – praktyka jednego okienka doradztwo biznesowe organizowanie finansowania inwestycje kapitałowe zarządzanie procesem Kompleksowe i elastyczne podejście, Inwestowanie w nowe projekty (seed i start-up) W zależności od oceny projektu, jego rodzaju oraz celu inwestycyjnego funkcje: pośrednika finansowego bezpośredniego inwestora generalnego realizatora inwestycji (GRI) 19

Grażyna Kasprzak Ekspert ds. inżynierii środowiska Departament Ekologii i Strategii Bank Ochrony Środowiska S.A. grazyna.kasprzak@bosbank.pl