Zespół Szkół Chemicznych i Przemysłu Spożywczego im. gen. Franciszka Kleeberga w Lublinie Projektowanie, organizacja i funkcjonowanie Multimedialnego Centrum Informacji Bożena Szyszkowska-Sienkiewicz Lublin, 2008

I.Multimedialne Centra Informacji w szkołach – teoria i praktyka II.Założenia Multimedialnego Centrum Informacji III.Organizacja Multimedialnego Centrum Informacji stanowiska komputerowe multimedialna sala lekcyjna zaplecze techniczne personel obsługa techniczna IV.Zalety Multimedialnego Centrum Informacji V.MCI w małej i dużej szkole IV.Multimedialne Centrum Informacji w Zespole Szkół Chemicznych i Przemysłu Spożywczego w Lublinie

Multimedialne Centra Informacji w szkołach – teoria i praktyka W ramach projektów Pracownie komputerowe dla szkół i ICIM biblioteki szkolne otrzymują od kilku lat sprzęt komputerowy. W założeniu wyposażenie to ma być impulsem do przekształcania się tradycyjnych bibliotek w nowoczesne szkolne centra informacyjne – czyli interdyscyplinarne warsztaty pracy dla uczniów, nauczycieli, ewentualnie społeczności lokalnych. Niestety, w wielu szkołach powstają po prostu kąciki czy salki internetowe, które to rozwiązania niewiele mają wspólnego z nowoczesną Biblioteką – Multimedialnym Centrum Informacji. Aby biblioteka zaczęła pełnić funkcje nowoczesnego warsztatu informacyjnego, a pozyskany sprzęt zaspokajał różnorodne potrzeby użytkowników, musi powstać spójna koncepcja unowocześnienia placówki, opracowana przez bibliotekarzy w porozumieniu z informatykami i dyrekcją, bez akceptacji której niemożliwe będą jakiekolwiek zmiany.

ZAŁOŻENIA MULTIMEDIALNEGO CENTRUM INFORMACJI 1. Umożliwienie uczniom, nauczycielom, ewentualnie rodzicom i innym członkom społeczności lokalnej dostępu do różnych źródeł informacji: tradycyjnych (książki, czasopisma, mapy, plansze), nowoczesnych (nośniki elektroniczne, Internet, telewizja). 2. Dostarczenie narzędzi do wyszukiwania i opracowania informacji, przygotowania własnych opracowań oraz ich publikowania przez użytkowników Centrum. 3. Umożliwienie prowadzenia zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem własnych opracowań oraz innych nowoczesnych pomocy dydaktycznych, takich jak programy edukacyjne, edukacyjne portale internetowe itd.

ORGANIZACJA MULTIMEDIALNEGO CENTRUM INFORMACJI Powstanie MCI wymaga - od strony technicznej - spełnienia następujących postulatów: 1. opracowania wstępnego projektu Centrum, 2. automatyzacji obsługi biblioteki, czyli utworzenia modułu bibliotecznego Centrum, 3. utworzenia modułu multimedialnego Centrum.

WSTĘPNY PROJEKT MCI Projekt powinien zostać przygotowany przez bibliotekarzy, przy wsparciu informatyka oraz współdziałaniu i akceptacji dyrekcji szkoły. Projekt powinien obejmować: 1. analizę warunków lokalowych i finansowych, 2. analizę przydatności posiadanego sprzętu, 3. stworzenie koncepcji przekształcenia biblioteki w MCI, 4. przygotowanie wykazu potrzebnego sprzętu (z uwzględnieniem posiadanego już przez szkołę), 5. sporządzenie orientacyjnej kalkulacji.

UTWORZENIE MODUŁU BIBLIOTECZNEGO CENTRUM Utworzenie modułu bibliotecznego polega na: 1. organizacji stanowisk komputerowych do opracowania i udostępniania zbiorów, 2. zakupie oprogramowania obsługi biblioteki (kryterium wyboru – przede wszystkim merytoryczne), 3. przeszkoleniu przynajmniej jednej osoby w obsłudze programu bibliotecznego, 4. utworzeniu komputerowej bazy danych (wprowadzenie opisów bibliograficznych zbiorów i założenie kont czytelników), 5. wdrożeniu elektronicznego systemu obsługi biblioteki.

W zakresie sprzętu elektronicznego na moduł biblioteczny powinno się składać następujące wyposażenie: 1-2 stanowiska komputerowe (w zależności od wielkości szkoły i biblioteki) z zainstalowanym programem bibliotecznym - do opracowania zbiorów i ich udostępniania, czytnik kodów kreskowych, drukarka, telewizor i magnetowid oraz odtwarzacz CD/DVD do opracowania taśm video i płyt.

UTWORZENIE MODUŁU MULTIMEDIALNEGO CENTRUM Utworzenie modułu multimedialnego Centrum powinno polegać na: organizacji stanowisk komputerowych przystosowanych do różnorodnych potrzeb użytkowników, organizacji lekcyjnej sali multimedialnej, organizacji miejsca do przechowywania sprzętu elektronicznego.

Na moduł multimedialny Centrum powinny się składać: 1. Trzy typy stanowisk komputerowych: pozwalające na dużą rotację użytkowników stanowiska internetowe, na których można sprawdzić pocztę, posurfować po sieci, poszukać bieżących informacji, wysłać sms itd., a których użytkowanie nie wymaga idealnej ciszy i spokoju; stanowiska umożliwiające dłuższą i wymagającą spokoju pracę np. z programami edycyjnymi, graficznymi czy oprogramowaniem edukacyjnym (ćwiczenia ortograficzne, językowe itd.) – zlokalizowane w takiej części Centrum, aby korzystający z niej nie byli narażeni na tłok i hałas; stanowiska do tzw. cichej pracy - pozwalające użytkownikom na realizację najbardziej skomplikowanych, a zarazem czasochłonnych, wymagających koncentracji i spokoju prac, takich jak przygotowywanie prezentacji multimedialnych, pomocy naukowych, publikacji itd.; to stanowisko powinno być wyposażone we wszystkie dostępne urządzenia peryferyjne, większe biurko dające miejsce na rozłożenie potrzebnych materiałów oraz zlokalizowane tak, aby nic nie zakłócało spokoju pracujących przy nim osób.

2. Lekcyjna sala multimedialna wyposażona w: komputer, rzutnik multimedialny, telewizor z dużym ekranem, magnetowid, odtwarzacz DVD, radiomagnetofon z odtwarzaczem płyt kompaktowych, rzutnik foliogramów, tablet graficzny, kamerę, aparat fotograficzny, dyktafon, stojak z ekranem, tablicę z pisakami. Bardzo pożądanymi w MCI (choć dość drogimi jeszcze) urządzeniami są: wizualizer i tablica interaktywna.

3. Zaplecze techniczne Pomieszczenie, bądź wydzielone miejsce do przechowywania sprzętu multimedialnego, zabezpieczające ten sprzęt przed zniszczeniem bądź kradzieżą.

PERSONEL BIBLIOTEKI - MULTIMEDIALNEGO CENTRUM INFORMACJI Personel biblioteki musi znać obsługę programu bibliotecznego, oprogramowania zainstalowanego na komputerach w module multimedialnym oraz obsługę wszystkich urządzeń znajdujących się w MCI (bibliotekarze muszą służyć pomocą użytkownikom Centrum). Pożądane jest, aby jedna z pracujących w MCI osób znała język angielski. Obsługa MCI stanowi dodatkowe obciążenie dla pracowników biblioteki, dlatego – o ile faktycznie szkoły mają oferować swoim uczniom i nauczycielom nowoczesny warsztat pracy – polityka zatrudnienia powinna to uwzględniać (nie można wymagać od zatrudnionej na jednym etacie bibliotekarki, aby sama realizowała zadania Centrum).

OBSŁUGA TECHNICZNA CENTRUM Ze względu na zaawansowanie technologiczne urządzeń konieczne jest wyznaczenie przez dyrekcję szkoły osoby odpowiedzialnej za wsparcie techniczne Centrum np. w zakresie konfiguracji sprzętu i oprogramowania (w szczególności sieciowego), a także działań w razie awarii. Pracownicy biblioteki muszą mieć pewność, że w sytuacjach awaryjnych czy szczególnie skomplikowanych technicznie nie są pozostawieni sami sobie w obliczu problemów, do których rozwiązywania nie są przygotowani.

ZALETY BIBLIOTEKI - MULTIMEDIALNEGO CENTRUM INFORMACJI 1.MCI udostępnia użytkownikom w tym samym miejscu: różne źródła informacji, narzędzia do ich obróbki i tworzenia własnych publikacji. 2. Stwarza możliwość prowadzenia zajęć przy użyciu nowoczesnych materiałów i środków dydaktycznych.

3. MCI jest czynne przez cały czas pracy szkoły. 4. Wszystkie urządzenia są zgromadzone w jednym miejscu i pod opieką zawsze tych samych osób, które przygotowują je do pracy w zaplanowanym przez użytkowników czasie. 5. Jeśli któreś z urządzeń ma być dostępne poza Centrum, pracownik Centrum dostarczy je i odbierze, dbając o bezpieczeństwo urządzenia. 6. Pracownicy Centrum dbają też o bezkolizyjne i efektywne wykorzystanie zarówno sali multimedialnej, jak i sprzętu.

MCI W MAŁEJ I DUŻEJ SZKOLE Technicznie najprostsze jest utworzenie MCI w większych i zasobniejszych szkołach – są tam bowiem warunki finansowe, lokalowe i liczniejsza fachowa obsada, co umożliwia powstanie naprawdę wzorcowej placówki. Nie znaczy to jednak, że biblioteki przy mniejszych szkołach mają rezygnować ze starań o unowocześnienie się. Przeciwnie, powinny do tego dążyć, bo mogą stać się oknem na świat dla części młodzieży, niezastąpionym warsztatem pracy dla pedagogów (którzy nie zawsze mają możliwość stworzenia takiego warsztatu w domu), a także dla środowiska lokalnego.

BIBLIOTEKA – MULTIMEDIALNE CENTRUM INFORMACJI w Zespole Szkół Chemicznych i Przemysłu Spożywczego im. gen. Franciszka Kleeberga w Lublinie

WYPOŻYCZALNIA Multimedialne stanowiska do cichej pracy Stanowiska do obsługi czytelników

CZYTELNIA

MAGAZYNY nr 1 i nr 2

MAGAZYNY Stanowiska do opracowania zbiorów Kącik cichej lektury

SALKA INTERNETOWA

LEKCYJNA SALA MULTIMEDIALNA

ZAPLECZE TECHNICZNE

Zespół Szkół Chemicznych i Przemysłu Spożywczego im. gen. Franciszka Kleeberga Lublin, Aleje Racławickie 7 tel fax

Opracowanie Bożena Szyszkowska-Sienkiewicz Bożena Powała-Niedźwiecka