Nowa Perspektywa finansowa 2014-2020 Joanna Kopczyńska Departament Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie”, przyjęta przez Radę Ministrów 13 lipca 2010 roku, następnie w listopadzie 2010 roku przyjęto Plan działań niezbędnych do podjęcia przez Radę Ministrów i inne podmioty publiczne zapewniających wdrożenie KSRR; System realizacji działań prorozwojowych, zapisany w KSRR, jest istotnym elementem przyjętych przez rząd w 2009 r. „Założeń systemu zarządzania rozwojem Polski”; KSRR stanowi jedną z 9 strategii zakładających porządkowanie rozwoju kraju. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Strategie krajowe Dla skutecznej realizacji celów polityki regionalnej konieczne jest przygotowanie dziewięciu tzw. zintegrowanych strategii rozwoju. Są to: Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki, Strategia rozwoju zasobów ludzkich, Strategia rozwoju transportu, Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko, Sprawne państwo, Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, miasta, obszary wiejskie (przyjęta już przez rząd), Strategia rozwoju kapitału społecznego, Strategia bezpieczeństwa narodowego RP, Strategia zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Dokumenty programowe – Komisja Europejska Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. ( Komunikat KE 3.3.2010) Strategia Europa 2020 obejmuje : rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji; rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej; rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu : wspieranie gospodarki o wysokim poziomie , zapewniającej spójność społeczną i terytorialną. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Dokumenty programowe – Komisja Europejska Pośród celów nadrzędnych, mających znaczenie dla środowiska określono, że koniecznym jest osiągnięcie celu 20/20/20 (ograniczenie emisji CO2 nawet o 30%, jeśli pozwolą na to warunki, zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii, zwiększenie efektywności wykorzystania energii o 20%) oraz konieczne jest przeznaczanie na inwestycje w badania i rozwój 3% PKB Unii. Ponadto Komisja przedstawiła 7 projektów przewodnich (flagships), przypisanych do powyższych priorytetów, w tym dla sektora środowiska potencjalne znaczenie mają: „Europa efektywnie korzystająca z zasobów” „Unia innowacji” Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska V Raport kohezyjny Dokument opublikowany 10 listopada 2010 roku przez KE pn. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Wnioski z piątego sprawozdania w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej: przyszłość polityki spójności -COM(2010) 642/3 Przegląd budżetu UE - COM (2010)700 z 19.10.2010 Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska V Raport Kohezyjny Pozytywnie ocenił dotychczasową politykę spójności jako realizującą założone cele związane z niwelowaniem dysproporcji rozwojowych pomiędzy regionami Europy; Wskazał na konieczność powiązania przyszłej polityki spójności i strategii Europa 2020 tak aby stała się ona ważnym czynnikiem wspierającym wzrost gospodarczy, także w perspektywie jakościowej, w całej UE, stanowiąc jednocześnie odpowiedź na społeczne wyzwania, takie jak starzenie się społeczeństwa i zmiana klimatu. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska V Raport Kohezyjny W przeglądzie budżetu UE przedstawiono zarys nowej strategii programowania polityki spójności. Nowa strategia miałaby obejmować: Wspólne ramy strategiczne (ang. Common Strategic Framework) jako przełożenie założeń i celów Europa 2020 na priorytety w zakresie inwestycji. Ramy te objęłyby FS, EFRR, EFS, EFROW, EFR; Umowę o partnerstwie w dziedzinie rozwoju i inwestycji , która w oparciu o WRS definiowałaby priorytety inwestycyjne, przydział środków krajowych i unijnych na priorytetowe obszary i programy także uzgodnione uwarunkowania oraz cele, jakie dane państwo zamierza osiągnąć; Programy operacyjne – główne narzędzie zarządzania/obowiązek sprawozdań rocznych. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska V Raport Kohezyjny Utrzymanie metodologii berlińskiej (PKB); Utrzymanie wsparcia ze środków Funduszu Spójności dla krajów członkowskich, których DNB ≤ 90% średniej UE; Większa koncentracja tematyczna, niektóre priorytety charakter obowiązkowy; Rozwijanie nowych form wsparcia finansowego poprzez szersze zastosowanie instrumentów inżynierii finansowej – rozszerzenie na nowe obszary m.in. zmianę klimatu i środowisko naturalne; Warunkowość – propozycja objęcia również środków z EFRR; Obligatoryjne wprowadzenie zasady n+2 (poza pierwszym rokiem wdrażania) bez odstępstw; Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

V Raport Kohezyjny – stanowisko RP Tak na powiązanie polityki spójności ze strategią EU 2020; Tak dla zintegrowanego podejścia, odstąpienie od sektorowego; Tak dla objęcia środków polityki spójności razem ze środkami WPR, WPRyb; Tak dla rozwiązań z zakresu wieolofunduszowości; Przejście od logiki menu do hierarchizacji i adaptacji priorytetów w wyniku negocjacji KE – Polska - Region; Priorytety nie mogą mieć charakteru listy wydatków – mają koncentrować się na konkretnych celach; Powiązanie priorytetów ze strategią EU 2020 Tak dla warunkowości strukturalnej – nie dla obarczania programów odpowiedzialnością za zobowiązania innych polityk Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

V Raport Kohezyjny – stanowisko RP Poparcie dla rozwoju zdolności instytucjonalnych, nagród – NIE dla kar finansowych, dla Europejskiej Rezerwy Wykonania w wersji KE i dla uzależnienia zwrotów od rezultatów; Poparcie dla rozwijania zdolności instytucjonalnych; Zgoda na warunkowość –ale będzie ona przedmiotem negocjacji; Wskaźniki w ramach jednolitego, spójnego systemu, wzmocnienie systemu sprawozdawczości strategicznej ( rocznej, śródokresowej i końcowej); Zgoda na rozszerzenie zakresu stosowania instrumentów inżynierii finansowej na wsparcie dla przedsiębiorstw, również EFS i FS; Wsparcie mieszane ( inżynieria + dotacja) dla przedsiębiorstw działających w trudnych warunkach Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

V Raport Kohezyjny – stanowisko RP Poparcie środków wyodrębnionych dla rozwoju miast w ramach krajowych/regionalnych programów operacyjnych przy jednoczesnym warunku przygotowania zintegrowanych strategii rozwoju miast, obejmujących całość zagadnień rozwoju miasta; Brak zgody na zaproponowaną przez KE reformę systemu zarządzania i kontroli oraz dla rocznego rozliczania wydatków; Zgoda na szersze stosowanie uproszczonych metod rozliczania wydatków; Propozycja PL odnośnie zasady n+2 – raczej n+3; Przyjęcie Konkluzji ws. V Raportu przez Radę wiosna 2011 Publikacja I pakietu legislacyjnego dot. polityki spójności lato 2011 1 lipca 2011 Prezydencja Polski w Radzie UE Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Inne dokumenty powiązane z polityką spójności i ochroną środowiska Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 września 2010r. COM(2010) 516, Przegląd śródokresowy Rozporządzenia Life +; Komunikat KE do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego i Komitetu Regionów COM (2011) z dnia 26 stycznia 2011 r. Wkład polityki regionalnej w zrównoważony wzrost w ramach strategii Europa 2020; Komunikat KE do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 26 stycznia 2011 r. Europa efektywnie korzystająca z zasobów – inicjatywa flagowa Strategii Europa 2020. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Instrument Life + Rozporządzenie (WE) NR 614/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 maja 2007 r. w sprawie instrumentu finansowego na rzecz środowiska (LIFE+) Instrument LIFE+ obejmuje trzy elementy: LIFE+ przyroda i różnorodność biologiczna; LIFE+ polityka i zarządzanie w zakresie ochrony środowiska; LIFE+ informacja i komunikacja. Całkowita alokacja dla wszystkich krajów członkowskich wynosi ok.2 mld EUR Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Instrument Life + Instrument jest zarządzany bezpośrednio przez Komisję Europejską, DG Środowisko; W krajach członkowskich dokonywana jest wstępna ocena kompletności wniosków - (w Polsce prowadzona przez NFOŚiGW); dotacja wynosi od 50 do 75% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia; Polska jest liderem wykorzystania środków w Europie Środkowo-Wschodniej, jedynym problemem jest niskie zainteresowanie wnioskodawców komponentem II, związanym z innowacyjnością. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Wkład polityki regionalnej w zrównoważony wzrost w ramach strategii Europa 2020 Komunikat dotyczy roli polityki regionalnej w realizacji Strategii Europa 2020, uzupełnienie do inicjatywy przewodniej Europa efektywnie korzystająca z zasobów; Wzywa do podjęcia niezwłocznych działań związanych ze zwiększeniem inwestycji w zrównoważony wzrost oraz skuteczniejszego wykorzystywania funduszy; Komunikat zawiera zalecenia odnoszące się do wykorzystania środków z bieżącej perspektywy finansowej na zbudowanie gospodarki efektywnie wykorzystującej zasoby, generującej niską emisję związków węgla, odpornej na zmiany klimatu i konkurencyjnej. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Wkład polityki regionalnej w zrównoważony wzrost w ramach strategii Europa 2020 Komunikat dzieli pożądane zmiany na dwa filary: I filar to większa skala inwestycji w zrównoważony wzrost – propozycje kierunków zmian w realizowanych w programach ( obszary); II filar to lepsza jakość inwestycji – upowszechnienie zasad zrównoważonego rozwoju i uwzględnianie ich na wszystkich etapach projektu. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Wkład polityki regionalnej w zrównoważony wzrost w ramach strategii Europa 2020 Zalecenia I filar: Koncentracja na inwestycjach w efektywność energetyczną, budynki, odnawialne źródła energii w tym również zastosowanie w tych obszarach instrumentów inżynierii finansowej; Wsparcie ekologicznego transportu – komunikacja miejska, kolej (usunięcie wąskich gardeł, promowanie interoperacyjności, węzłów intermodalnych); Wsparcie zielonej infrastruktury – lasy, rzeki, strefy przybrzeżne, parki, korytarze ekologiczne – jako najlepszą praktykę wskazano polski projekt realizowany przez GDOŚ w ramach PO IiŚ dotyczący korytarzy ekologicznych Natura 2000. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Wkład polityki regionalnej w zrównoważony wzrost w ramach strategii Europa 2020 Zalecenia I filar: Instytucje Zarządzające winny wspierać klastry w dziedzinie technologii ekologicznych poprzez partnerstwa z przedsiębiorstwami; Instytucje Zarządzające winny wykorzystywać środki z funduszy regionalnych celem promowania technologii informacyjno-komunikacyjnych (cel powiązany z Europejską agendą cyfrową, COM (2010) 245; Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Wkład polityki regionalnej w zrównoważony wzrost w ramach strategii Europa 2020 Zalecenia II filar - operacyjne: Kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem uwzględnianie w cyklu życia projektu; Wykorzystanie ekologicznych zamówień publicznych ( zielone zamówienia publiczne); Ustanowienie właściwych wskaźników monitorowania Kontrola projektów pod kątem odporności na skutki zmian klimatu i efektywności gospodarowania zasobami Przy wyborze projektów wybierać najbardziej „zasobooszczędne” opcje np. projekty dot. oszczędności wody, hierarchia postępowania z odpadami (efektywność gospodarowania zasobami). Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Wkład polityki regionalnej w zrównoważony wzrost w ramach strategii Europa 2020 Zalecenia II filar - operacyjne: Lepsze zarządzanie – uwzględnianie celów zrównoważonego rozwoju w ramach tworzenia polityk/programów – jako dobry przykład KE podała polską sieć krajowych i regionalnych organów ochrony środowiska. Zachęcanie do szerszego stosowania mechanizmów dźwigni finansowej oraz stosowania w większej skali zasady zanieczyszczający płaci. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

„Europa efektywnie korzystająca z zasobów” Główna strategia europejska dla wspierania wzrostu i miejsc pracy. Celem jest wsparcie zmiany w kierunku niskoemisyjnego i efektywniej korzystającego z zasobów społeczeństwa. UE będzie dążyć do uniezależnienia naszego wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów i energii, do ograniczenia emisji CO2, zwiększenia konkurencyjności oraz działać na rzecz większego bezpieczeństwa energetycznego. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

„Europa efektywnie korzystająca z zasobów” Cele szczegółowe: Wsparcie rozwoju gospodarki przy jednoczesnym ograniczeniu wykorzystania zasobów; Identyfikacja oraz stworzenie nowych możliwości dla wzrostu gospodarczego, większej innowacyjności oraz wspieraniu konkurencyjności UE; Zapewnienie bezpieczeństwa dostaw podstawowych zasobów; Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym oraz ograniczenie wpływu na wykorzystanie zasobów. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

„Europa efektywnie korzystająca z zasobów” Wzrost efektywności korzystania z zasobów będzie kluczowym czynnikiem dla wzrostu i tworzenia miejsc pracy w Europie; Trzeba znaleźć nowe sposoby, aby ograniczyć oddziaływania, zmniejszyć ilość odpadów, poprawić zarządzanie źródłami zasobów, zmienić wzory konsumpcyjne, zoptymalizować procesy produkcyjne, zarządzanie oraz metody biznesowe, poprawić logistykę; Konieczna jest ochrona wartościowych zasobów ekologicznych, usług, które zapewniają oraz jakości życia dla obecnych i przyszłych generacji; Redukując zależność od coraz mniejszych zasobów paliw oraz materiałów, wspierając efektywne korzystanie z zasobów, poprawimy bezpieczeństwo zaopatrzenie Europy w surowce i sprawimy, że gospodarka europejska będzie mniej zależna od przyszłych, globalnych wzrostów cen energii oraz towarów. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

„Europa efektywnie korzystająca z zasobów” Na poziome KE i UE zobowiązuje się do (m.in.): wykorzystania instrumentów finansowych UE w tym funduszy strukturalnych, sieci TEN; poprawienia ram prawnych dotyczących stosowania instrumentów rynkowych ( handel emisjami, zielone zamówienia publiczne, przegląd zasad opodatkowania energii); opracowania wizji zmian strukturalnych i technologicznych do 2050 roku celem przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, efektywnie korzystającą z zasobów i odporną na zmiany klimatu dzięki czemu zostaną osiągnięte cele UE dotyczące ograniczenia strat różnorodności biologicznej oraz ograniczenia emisji. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

„Europa efektywnie korzystająca z zasobów” Na poziomie państw członkowskich, państwa członkowskie powinny: stopniowo wycofywać szkodliwe dla środowiska dotacje, wyjątki jedynie dla osób w trudnej sytuacji życiowej; stosować instrumenty rynkowe, w tym zachęty fiskalne oraz zamówienia publiczne, w celu zmiany metod produkcji i konsumpcji; stworzyć inteligentne i wzajemnie połączone infrastruktury transportowe oraz energetyczne, w tym także wykorzystywać ICT (Technologie Informacyjne i Komunikacyjne); skierować uwagę na transport w miastach, które są źródłem dużego zagęszczenia ruchu i emisji; wykorzystywać przepisy i normy w zakresie efektywności energetycznej budynków i wykorzystać instrumenty rynkowe w celu ograniczenia zużycia energii i zasobów, stosować fundusze UE na efektywność energetyczną w budynkach użyteczności publicznej, wprowadzić bardziej skuteczny recycling. Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017

Ministerstwo Środowiska Dziękuję za uwagę Joanna.Kopczynska@mos.gov.pl Ministerstwo Środowiska 24 marca 2017