System informowania o nieprawidłowościach w wykorzystaniu funduszy strukturalnych

Nieprawidłowości zgłoszone przez państwa członkowskie do KE za 2006 r. Fundusze strukturalne 3216 nieprawidłowości 517 mln EUR – kwota nieprawidłowości Fundusz Spójności 228 nieprawidłowości 187 mln EUR – kwota nieprawidłowości 1,83% budżetu na rok 2006

Ilość i kwota nieprawidłowości w poszczególnych państwach UE

Kwota zgłoszonych nieprawidłowości w stosunku do rocznego budżetu przeznaczonego na działania strukturalne

Ilość nieprawidłowości w UE i PL w 2006

Nieprawidłowości w Polsce zgłoszone do KE za okres od 1. 05. 2004 r Nieprawidłowości w Polsce zgłoszone do KE za okres od 1.05.2004 r. do 31.12.2006 r. 219 zgłoszonych nieprawidłowości Kwota nieprawidłowości wykrytych przed płatnością – 7,5 mln EUR; Kwota nieprawidłowości wykrytych po płatności – 2,6 mln EUR; Kwota pozostająca do odzyskania – 1,4 mln EUR Kwota nieprawidłowości – 0,21% wartości wniosków o refundację złożonych do KE

Nieprawidłowości zgłoszone przez Polskę do KE Ilość przypadków

Nieprawidłowości zgłoszone przez Polskę do KE Kwota nieprawidłowości

Podstawy prawne art. 280 TWE art. 70 ust. 1 b) rozporządzenia 1083/2006 art. 27 – 36 rozporządzenia 1828/2006 Procedury poszczególnych Instytucji Zarządzających System informowania o nieprawidłowościach w wykorzystaniu funduszy strukturalnych 2007-2013

Definicje - Nieprawidłowość naruszenie przepisów prawa wspólnotowego wynikające z działania lub zaniedbania ze strony podmiotu gospodarczego, które spowodowało lub mogło spowodować szkodę w ogólnym budżecie Wspólnot Europejskich w związku z finansowaniem nieuzasadnionego wydatku z budżetu Wspólnoty

Definicje – Nieprawidłowość naruszenie przepisów prawa Wspólnotowego działanie lub zaniedbanie ze strony podmiotu gospodarczego konsekwencje finansowe (potencjalna lub rzeczywista szkoda w ogólnym budżecie Wspólnot Europejskich)

Definicje - Nieprawidłowość Naruszenie prawa Wspólnotowego Do skutecznego działania prawa wspólnotowego konieczne jest odpowiednie stosowanie prawa krajowego dlatego jakiekolwiek naruszenie prawa krajowego oznacza jednocześnie naruszenie prawa Wspólnotowego

Definicje - Nieprawidłowość Podmiot gospodarczy każda osoba fizyczna lub prawna bądź inny podmiot biorący udział w administrowaniu pomocą z Funduszy z wyjątkiem Państw Członkowskich podczas wykonywania przez nie uprawnień władzy publicznej

Definicje - Nieprawidłowość Konsekwencje finansowe środki Wspólnoty, które zostały już nieprawidłowo wypłacone beneficjentowi środki Wspólnoty, które mogłyby zostać nieprawidłowo wypłacone beneficjentowi gdyby nieprawidłowość nie została wykryta

Wstępne/pierwsze ustalenie wstępna ocena pisemna dokonana przez właściwy organ administracyjny lub sądowy stwierdzająca na podstawie konkretnych faktów wystąpienie nieprawidłowości, umożliwiająca późniejsze skorygowanie lub anulowanie informacji o nieprawidłowości jeżeli informacje się nie potwierdzą

Wstępne/pierwsze ustalenie wynik kontroli lub inny dokument kończący kontrolę/audyt wynik weryfikacji dokumentacji - decyzja o odmowie finansowania projektu, odmowie refundacji/rozliczenia wydatków, lub zmniejszenia dofinansowania z uwagi na naruszenie prawa przez podmiot gospodarczy, inny dokument sporządzany w procesie zarządzania i kontroli środków z UE stwierdzający wystąpienie nieprawidłowości, postanowienie o wszczęciu postępowania przez organy ścigania, orzeczenie sądu

Nieprawidłowości podlegające niezwłocznemu zgłoszeniu do KE Istnieją obawy, że nieprawidłowość może mieć w bardzo krótkim czasie negatywne następstwa poza terytorium Polski nieprawidłowość ukazuje, że zastosowano nową nieprawidłową praktykę (metodę oszustwa) Niezależnie od kwoty

Nieprawidłowości podlegające kwartalnemu zgłoszeniu do KE nieprawidłowość odnosi się do kwoty 10 tys. EUR lub wyższej obciążającej budżet Wspólnoty z wyjątkiem przypadków określonych w art. 28 pkt 2 rozporządzenia 1828/2006 nieprawidłowość odnosi się do kwoty 10 tys. EUR lub wyższej obciążającej budżet Wspólnoty i odnośnie nieprawidłowości występuje podejrzenie nadużycia finansowego KE pisemnie zażądała przekazywania informacji dotyczących danej nieprawidłowości

Wyjątki od obowiązku raportowania do KE przypadki, w których nieprawidłowość polega jedynie na częściowym lub całkowitym zaniechaniu realizacji operacji w ramach współfinansowanego programu operacyjnego, na skutek upadłości beneficjenta przypadki zgłaszane instytucjom zarządzającym lub certyfikującym przez beneficjenta z własnej woli i przed wykryciem przez właściwe podmioty, przed lub po dokonaniu płatności z wkładu publicznego

Wyjątki od obowiązku raportowania do KE przypadki wykryte i skorygowane przez Instytucję Zarządzającą lub Instytucję Certyfikującą przed dokonaniem jakiejkolwiek płatności ze środków publicznych na rzecz beneficjenta, przed umieszczeniem przedmiotowych wydatków w przekazanej Komisji deklaracji wydatków

Podejrzenie oszustwa finansowego Obowiązek informowania w przypadku podejrzenia oszustwa finansowego czyli wszczęcia postępowania w sprawie danej nieprawidłowości mającego na celu stwierdzenie zamierzonego działania

Ryzyka – kontrole Niewykrycie nieprawidłowości ze względu na słaby system kontroli Nieskuteczna weryfikacja prawdziwości i kwalifikowalności deklarowanych wydatków oraz dostarczenia współfinansowanych towarów i usług Brak lub nieadekwatne mechanizmy zapewniające weryfikację jakości kontroli na miejscu przeprowadzanych przez IW/IPoś Brak lub nieadekwatne mechanizmy zapewniające niezależność kontrolerów Brak prowadzenia systematycznej analizy występujących problemów i zagrożeń

Ryzyka – zgłaszanie nieprawidłowości Brak zgłoszenia nieprawidłowości do KE Nieznajomość przepisów i procedur Nieprawidłowa interpretacja przepisów i procedur Nieterminowe przesyłanie informacji o nieprawidłowościach Brak lub nieprawidłowe procedury postępowania po stwierdzeniu nieprawidłowości Brak informacji o nieprawidłowościach stwierdzonych przez organy ścigania i zewnętrzne instytucje kontrolne

Ryzyka – zgłaszanie przestępstw Brak zgłoszenia podejrzenia oszustwa do organów ścigania Nieznajomość przepisów prawa i obowiązków w tym zakresie Brak procedur i ścieżki postępowania w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa Brak sankcji za popełnienie przestępstwa Niewłaściwa ochrona interesów finansowych RP i UE

Ryzyka – odzyskiwanie środków Nieodzyskanie środków nieprawidłowo wypłaconych Brak wszczęcia procedury windykacji Brak informacji o wysokości kwot odzyskanych i do odzyskania Brak naliczania odsetek w przypadku odzyskania środków z kolejnego wniosku o płatność

Ryzyka – zamówienia publiczne Refundacja wydatków poniesionych niezgodnie z przepisami dotyczącymi zamówień publicznych Nieprawidłowa procedura udzielania zamówień publicznych Udzielanie zamówień na podstawie aneksów do umowy z naruszeniem PZP Nieuprawnione dzielenie zamówienia na kilka mniejszych w celu ominięcia progu Zatajenie związków kapitałowych i osobowych z dostawcą Zawarcie umowy bez posiadanego pozwolenia na budowę i opracowanej dokumentacji projektowej

Ryzyka – wniosek o dofinansowanie Przyznanie dofinansowania na podstawie fałszywych dokumentów lub nieprawdziwych oświadczeń potwierdzających spełnianie kryteriów otrzymania wsparcia Niewykrycie sfałszowanych lub podrobionych dokumentów urzędowych (ZUS, KRUS, Gmina, US) Niewykrycie sfałszowanych dokumentów lub nieprawdziwych oświadczeń potwierdzających spełnianie kryteriów otrzymania dofinansowania (wykształcenie, ilość posiadanej ziemi, zatrudnienie, data wysłania wniosku o dofinansowanie itp.)

Ryzyka – wniosek o płatność Refundacja wydatków na podstawie fałszywych dokumentów lub nieprawdziwych oświadczeń potwierdzających zrealizowanie działań/dostaw/ usług/robót Dotyczy zwłaszcza protokołów odbioru robót/ dostaw/usług, dokumentów potwierdzających przeprowadzenie szkolenia i badań ankietowych, faktur, potwierdzeń zapłaty (KW/KP), potwierdzeń dokonania przelewu, oświadczeń, ewidencji czasu pracy, ewidencji magazynowej, ofert, wycen, kosztorysów..

Ryzyka – koszty realizacji Refundacja zawyżonych kosztów osobowych Refundacja zawyżonych wydatków dotyczących zakupu towarów, urządzeń, usług i robót

Ryzyka – podwójne finansowanie Refundacja wydatków sfinansowanych z udziałem innych środków publicznych Refundacja kosztów podatku VAT podlegających zwrotowi, Refundacja wydatków sfinansowanych z innych programów współfinansowanych ze środków UE i innych środków publicznych, Brak skutecznych mechanizmów kontroli dotyczących podwójnego finansowania wydatków

Ryzyka – nieujawnione dochody Refundacja wydatków nie uwzględniających dochodów uzyskiwanych w związku z realizacją projektu Nieujawnienie dochodów z tytułu wynajmu pomieszczeń, urządzeń i maszyn, sprzedaży usług i towarów Nieujawnienie dochodów z tytułu prac wykonywanych przez uczestników szkolenia, stażu, kursu.

Dziękuję za uwagę Jacek.Brzyski@mofnet.gov.pl