Fundusze Europejskie -wprowadzenie

Fundusze Europejskie - skąd się wzięły? Jednym z podstawowych zadań Unii Europejskiej jest prowadzenie polityki spójności, polegającej na zmniejszaniu różnic w rozwoju społeczno-gospodarczym pomiędzy regionami i krajami UE. Polityka ta jest realizowana za pomocą Funduszy Europejskich, w ramach których wyróżniamy Fundusze Strukturalne finansujące projekty regionalne i Fundusz Spójności dla projektów o zasięgu krajowym.

Fundusze Europejskie Fundusze europejskie to zasoby finansowe Unii Europejskiej, dzięki którym kraje członkowskie UE mają możliwość restrukturyzowania i modernizowania swoich gospodarek. Fundusze unijne wpływają także na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej całej Unii. Fundusze kierowane są przede wszystkim do tych państw i regionów, które bez pomocy finansowej nie byłyby w stanie dorównać pozostałym państwom – bogatszym i lepiej rozwiniętym. Bieżące informacje na temat Funduszy Europejskich można znaleźć na stronie: www.funduszestrukturalne.gov.pl

Polityka Spójności UE (2007-2013) Schemat Polityka Spójności UE (2007-2013) FUNDUSZE STRUKTURALNE UE FUNDUSZ SPÓJNOŚCI Europejski Fundusz Społeczny Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Cele polityki spójności (2007- 2013) Cel 1 – Konwergencja - czyli wspieranie wzrostu i tworzenie nowych miejsc pracy w regionach najbiedniejszych (państwa o DNB‹ 90% i regiony o PKB ‹ 75% UE oraz w regiony tzw. efektu statystycznego). Na ten cel przeznaczone jest ok. 80 % środków z polityki spójności. Cel 2 - Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie – wspierające zmiany strukturalne w regionach nie kwalifikujących się do celu konwergencja oraz zmiany na rynku pracy. Na ten cel przeznaczone jest ok.16 % środków z polityki spójności. Cel 3 - Europejska współpraca terytorialna - obejmuje poziom transgraniczny, transnarodowy oraz międzyregionalny. Na ten cel przeznaczone jest ok. 4% środków polityki spójności.

Europejski Fundusz Społeczny Jeden z Funduszy Strukturalnych, który służy osiągnięciu spójności gospodarczej i społecznej oraz wysokiego poziomu zatrudnienia w Unii Europejskiej poprzez finansowanie działań w ramach pięciu obszarów wsparcia:  aktywna polityka rynku pracy, przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego, kształcenie ustawiczne, adaptacyjność i rozwój przedsiębiorczości, wyrównywanie szans kobiet na rynku pracy.

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Fundusz wchodzący w skład funduszy strukturalnych, którego zadaniem jest zmniejszanie dysproporcji w poziomie rozwoju regionów należących do Unii Europejskiej. W szczególności fundusz ten udziela wsparcia na rzecz rozbudowy infrastruktury, lokalnych inicjatyw rozwojowych oraz na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw.

Fundusz Spójności Jest instrumentem polityki spójności UE, niewchodzącym w skład Funduszy Strukturalnych, to tzw. instrument ekonomiczno - polityczny. W odróżnieniu od Funduszy Strukturalnych, Fundusz Spójności finansuje przedsięwzięcia obejmuje całe państwa (nie regiony).

Narodowa Strategia Spójności Narodowa Strategia Spójności (NSS) (nazwa urzędowa: Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia) to dokument strategiczny, określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych w Polsce: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata 2007–13. Celem strategicznym NSS jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Cele NSS będą realizowane za pomocą programów operacyjnych.

Programy Operacyjne (PO) Krajowe Programy Operacyjne (PO) 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) Szczegółowe Opisy Priorytetów Programów Operacyjnych PROJEKTY

Finansowanie Programów Operacyjnych na lata 2007-2013 Program Infrastruktura i Środowisko – finansowany z EFRR i FS Program Innowacyjna Gospodarka – finansowany z EFRR Program Kapitał Ludzki – finansowany z EFS Program Rozwój Polski Wschodniej – finansowany z EFRR Program Pomoc Techniczna – finansowany z EFRR 16 programów regionalnych – finansowane z EFRR

Źródła finansowania projektów Łączna suma na realizację założeń NSS w latach 2007- 2013 wyniesie 85, 6 mld euro, z czego: 67,3 mld euro będzie pochodziło z budżetu unijnego; 11,9 mld ze środków publicznych ( w tym 5,9 mld z budżetu państwa); Około 6,4 mld euro zostanie uzyskanych ze środków prywatnych.

Podział środków finansowych PO Kapitał Ludzki – 14,4% całości środków (9,7 mld euro); PO Innowacyjna Gospodarka –12,3% całości środków (8,3 mld euro); PO Infrastruktura i Środowisko – 41,3% całości środków (27,8 mld euro); PO Rozwój Polski Wschodniej – 3,4% całości środków (2,3 mld euro); 16 Regionalnych Programów Operacyjnych – 23,8% całości środków (15,9 mld euro); PO Pomoc Techniczna - 0,8% całości środków (0,5 mld euro); Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej - (0,7 mld euro); Pozostałe środki finansowe zostaną przeznaczone na utworzenie krajowej rezerwy wykonania (3% czyli 1,967 mld euro).

Opis poszczególnych Programów Operacyjnych

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Obejmuje swoim zasięgiem następujące sektory: środowisko, transport, energetyka, kultura, zdrowie, szkolnictwo wyższe.

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka POIG ma na celu wspieranie szeroko rozumianej innowacyjności. Interwencja w ramach POIG będzie obejmowała zarówno bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek naukowych, świadczących przedsiębiorstwom usługi o wysokiej jakości, a także wsparcie systemowe zapewniające rozwój środowiska instytucjonalnego innowacyjnych przedsiębiorstw. W ramach POIG wspierane będą działania mające na celu zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności polskiej nauki, zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym, zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym, tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy, wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i  komunikacyjnych w gospodarce.

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Dążąc do efektywnego rozwoju zasobów ludzkich, Program będzie koncentrował wsparcie na następujących obszarach: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, a także zagadnienia związane z budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli i wdrażaniem zasady dobrego rządzenia.

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Celem głównym Programu jest: wzrost zatrudnienia i spójności społecznej. Aby osiągnąć główny cel w ramach programu będą wspierane działania polegające na: podniesieniu poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo; zmniejszeniu obszarów wykluczenia społecznego; poprawie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce; upowszechnieniu edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy; zwiększeniu potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości; wzroście spójności terytorialnej.

Regionalne Programy Operacyjne Regionalne Programy Operacyjne są to programy stworzone odrębnie dla każdego województwa. W całości współfinansowane są z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W ramach RPO o unijne pieniądze można się starać na wiele typów inwestycji infrastrukturalnych z zakresu edukacji, ochrony zdrowia i rekreacji, infrastruktury drogowej i ochrony środowiska, społeczeństwa informacyjnego, kultury, turystyki, rozwoju miast, a także przyczyniające się do lepszego rozwoju przedsiębiorstw.

Regionalne Programy Operacyjne Każde województwo posiada odrębny Regionalny Program Operacyjny. Jest ich zatem aż 16. Władze każdego województwa miały za zadanie opracować taki dokument, który następnie był konsultowany z władzami krajowymi i unijnymi. Każde województwo ma swoją specyfikę, wiec w ramach poszczególnych RPO występują różnice. Może się okazać, że niektóre inwestycje można zrealizować z dotacji z RPO w jednym województwie, a w innym nie. Z każdego RPO finansuje się dotacje na rozwój infrastruktury i co najważniejsze są to przedsięwzięcia nie wykraczające poza zakres 1 województwa. Jeżeli chcemy sfinansować przedsięwzięcie o zasięgu większym niż 1 województwo lub są to inwestycje bardzo duże (np. 20 mln) to korzystamy z programów krajowych (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka).

Regionalne Programy Operacyjne Dotacje w ramach RPO otrzymać mogą między innymi: przedsiębiorstwa, instytucje otoczenia biznesu, szkoły wyższe, jednostki naukowe, stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego, administracja rządowa, kościoły i związki wyznaniowe, szpitale.

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej Program ten stanowi dodatkowy element wsparcia z funduszy strukturalnych, który wzmocni działanie innych programów na obszarze pięciu następujących województw (o najniższym poziomie PKB): warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, podkarpackiego oraz świętokrzyskiego.

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej Celem głównym Programu jest przyspieszenie tempa rozwoju społeczno – gospodarczego Polski Wschodniej w zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Aby osiągnąć główny cel w ramach programu będą wspierane działania polegające na: stymulowaniu rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy; zwiększeniu dostępu do Internetu szerokopasmowego w Polsce Wschodniej; rozwoju wybranych funkcji metropolitalnych miast wojewódzkich; poprawianiu dostępności i jakości powiązań komunikacyjnych województw Polski Wschodniej; zwiększeniu roli zrównoważonej turystyki w gospodarczym rozwoju makroregionu; optymalizacji procesu wdrażania PO Rozwój Polski Wschodniej.

Program Operacyjny Pomoc Techniczna Program stanowi pomoc techniczną we wszystkich programach operacyjnych na lata 2007-2013. Cele szczegółowe POPT 2007-2013: zapewnienie sprawnej realizacji NSRO oraz wsparcie przygotowania przyszłych interwencji funduszy strukturalnych; skuteczne rozpowszechnianie informacji i promocja NSS oraz zapewnienie odpowiedniego przepływu i wymiany informacji pomiędzy uczestnikami procesu realizacji NSS. 

Szczegółowe informacje na temat poszczególnych programów operacyjnych PO Infrastruktura i Środowisko – www.pois.gov.pl PO Innowacyjna Gospodarka – www.konkurencyjnosc.gov.pl PO Kapitał Ludzki – www.efs.gov.pl PO Rozwój Polski Wschodniej – www.funduszestrukturalne.gov.pl/nss/programy/krajowe PO Pomoc Techniczna – www.funduszestrukturalne.gov.pl/nss/programy/krajowe/POPT Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego – www.rpo.lodzkie.pl

Inne programy finansowane z Funduszy Europejskich Europejska Współpraca Terytorialna – www.interreg.gov.pl/20072013 PO Rozwój Obszarów Wiejskich – www.minrol.gov.pl; www.arimr.gov.pl, www.prow.silesia-region.pl PO Zrównoważony Rozwój Sektora Rybołówstwa i Nadbrzeżnych Obszarów Rybackich – www.rybactwo.info Informacje dodatkowe www.funduszspojnosci.gov.pl

Europe Direct Europe Direct to ogólnoeuropejska sieć punktów informacyjnych, działających pod auspicjami Komisji Europejskiej. W całej Unii Europejskiej działa około 700 ośrodków Europe Direct. Celem sieci jest dotarcie do jak największej liczby obywateli Unii, aby informować o integracji europejskiej i pozyskiwać opinie oraz uwagi na temat UE. Każdy obywatel Unii Europejskiej może skontaktować się z punktem Europe Direct i tym samym zadać pytanie konsultantowi ED lub wyrazić opinię na temat szeroko rozumianego funkcjonowania Unii Europejskiej. Każdy obywatel EU może także zadzwonić pod bezpłatny numer 00 800 67 89 10 11 bezpośrednio do Centrali Europe Direct w Brukseli, gdzie uzyska informację w języku polskim. www.ec.europa.eu/europedirect

Sieć Regionalnych Centrów Informacji Europejskiej Regionalne Centra Informacji Europejskiej to polska sieć punktów informacyjnych, działających pod auspicjami Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Obecnie działa 18 ośrodków RCIE. Celem sieci jest dotarcie do jak największej liczby obywateli Unii, aby informować o integracji europejskiej i pozyskiwać opinie oraz uwagi na jej temat. W biurach RCIE można otrzymać teksty aktów prawa wspólnotowego, publikacje informacyjno-promocyjne, broszury, informatory oraz bezpłatnie skorzystać z biblioteki, czytelni i Internetu.

Regionalne Centrum Informacji Europejskiej w Łodzi Punkt RCIE Łódź poza bieżącym informowaniem społeczności regionalnej o Unii Europejskiej prowadzi wiele własnych przedsięwzięć. Warto wymienić: wykłady dla społeczności regionalnej, lekcje europejskie dla dzieci i młodzieży, konkursy europejskie, różnorodne szkolenia, debaty, konferencje oraz stoiska informacyjno- promocyjne podczas imprez europejskich. Każdy zainteresowany może odwiedzić siedzibę RCIE Łódź, która mieści się przy ulicy Piotrkowskiej 262/264 lub skontaktować się telefonicznie z konsultantem RCIE po numerem telefonu 042 291 03 15; www.rcie.lodz.pl; rcie@ie.lodz.pl Warto wiedzieć, że biura RCIE znajdują się w innych miastach Polski: Białystok,Katowice, Kielce, Koszalin, Kraków, Częstochowa, Lublin, Opole, Ostrołęka, Płock, Poznań, Radom, Rzeszów, Toruń, Szczecin, Warszawa, Zielona Góra.

Dziękujemy za uwagę Fundacja Studiów Europejskich – Instytut Europejski w Łodzi, ul. Piotrkowska 262/264, 90-361 Łódź, (042) 29-10-300 fax: (48-42) 637-05-86 www.blizejfunduszy.eu biuro@blizejfunduszy.eu