Renata Gałka Filia nr 7 MOPS Aktywne przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu – projekty i programy w praktyce Filii nr 7 Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie Renata Gałka Filia nr 7 MOPS

Jakie były początki realizacji projektów socjalnych inicjatywa pracowników MOPS Analiza problemów utrudniających bądź w znaczny sposób ograniczających prawidłowe funkcjonowanie społeczne osób korzystających z pomocy, | a także istniejących w obszarze działania Filii zasobów wykazała, że strategicznym celem podejmowanych działań winno być wzmocnienie integracji społeczności lokalnej. Poszukując najbardziej skutecznych metod realizacji zadania skoncentrowano się na następujących aspektach: Zmianie steorotypowego sposobu postrzegania beneficjentów MOPS, minimalizacja stygmatyzacji Przełamaniu barier w relacji „człowiek-instytucja” Stworzeniu sieci współpracy z podmiotami działającymi w środowisku lokalnym (Radami Dzielnic oraz placówkami, instytucjami, organizacjami) Aktywizacji społeczności lokalnej Za formułę umożliwiającą osiągnięcie powyższych szczegółowych celów uznano projekty socjalne skupiające się między innymi wokół organizacji cyklicznych przedsięwzięć.

Obszary realizacji projektów socjalnych Tworzenie i prowadzenie grup wsparcia i samopomocowych reintegracja społeczna klientów MOPS i ich rodzin działania umożliwiające osobom/ rodzinom dostęp do dóbr i usług pozwalających na realizację potrzeb wyższego rzędu np. kulturalnych i utrzymanie lub odnowienie więzi ze społeczeństwem integracja ze środowiskiem lokalnym – działania otwarte na środowisko lokalne Przykłady działań: festyny, organizowanie pomocy sąsiedzkiej. tworzenie sieci współpracy z podmiotami działającymi w środowisku lokalnym, współpraca z specjalistami z innych instytucji, tworzenie zespołów interdyscyplinarnych

Tworzenie i prowadzenie grup wsparcia, grup samopomocowych Projekt socjalny „Przyjemne z pożytecznym” Cele projektu Zwiększenie samodzielności i aktywności beneficjentów w zakresie rozwiązywania problemów życia codziennego i uczestnictwa w życiu społecznym Nabycie przez beneficjentów wiedzy istotnej dla poprawy jakości ich życia Zwiększenie motywacji beneficjentów do uczestnictwa w życiu zbiorowym poprzez umożliwienie nawiązania kontaktów interpersonalnych, udzielnie sobie wzajemnej pomocy, rozwój zainteresowań Rozwijanie umiejętności wymiany i korzystania z doświadczeń innych osób i wzajemnego udzielania sobie wsparcia

Tworzenie i prowadzenie grup wsparcia, grup samopomocowych Projekt socjalny „Przyjemne z pożytecznym” Beneficjentami są osoby niepełnosprawne, które poprzez udział w grupie edukacyjno-wspierającej integrują się, mają możliwość wykazania własnej inicjatywy, mobilizowani są do wyjścia z domu i budowania relacji interpersonalnych, mają możliwość wypowiadania swoich poglądów. Działalność grupy na celu również wywołanie pozytywnych zmian w środowisku lokalnym wrażających się zaktywizowaniem społeczności lokalnej do działań mających na celu polepszenie jej funkcjonowania.

Specjaliści zapraszani na spotkania profesor AGH - gemolog kosmetyczka Tworzenie i prowadzenie grup wsparcia, grup samopomocowych Projekt socjalny „Przyjemne z pożytecznym” Specjaliści zapraszani na spotkania profesor AGH - gemolog kosmetyczka pracownik banku rehabilitant lekarz rodzinny

Reintegracja społeczna klientów MOPS i ich rodzin Projekt socjalny Z kulturą na Ty Cele projektu Poprawa jakości życia beneficjentów poprzez zapoczątkowanie i pogłębianie uczestnictwa w życiu kulturalnym i społecznym Zminimalizowanie poczucia osamotnienia i bezradności poprzez uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych i udział w życiu społecznym Zwiększanie aktywności w zakresie korzystania z dostępnej oferty kulturalnej Promowanie pozytywnych wzorców spędzania czasu wolnego oraz aktywnej formy wypoczynku

Uczestnictwo dzieci w zajęciach na basenie TS Wisła Reintegracja społeczna klientów MOPS i ich rodzin Projekt socjalny Z kulturą na Ty Formy aktywności Uczestnictwo dzieci w zajęciach na basenie TS Wisła Udostępnianie beneficjentom pozyskanych zwrotów czasopism Wyjścia do Muzeum Narodowego Wyjścia dzieci do Parku Wodnego Wyjścia do kin: ”AGRAFKA”, Multikino, Kijów Wyjście rodzin z dziećmi do ZOO Wyjścia do teatru Wycieczka krajoznawczo - integracyjna do Szczawnicy Piknik integracyjny w stadninie koni (atrakcje: przejażdżka na koniach, występ muzyczny, wycieczka do zamku) Spotkanie świąteczno-integracyjne

W 2009 r. z oferty skorzystało ponad 200 osób . Reintegracja społeczna klientów MOPS i ich rodzin Projekt socjalny Z kulturą na Ty Efekty W 2009 r. z oferty skorzystało ponad 200 osób . Z około 200 dzieci z rodzin korzystających z pomocy MOPS w wieku od 2-16 lat z udziału w zajęciach skorzystało około 1/3 dzieci, w tym z kilku ofert 60% Około 100 osób dorosłych wzięło udział w projekcie, w tym 70 % korzystało systematycznie z ofert z własnej inicjatywy, 40 % wzięło udział w projekcie jeden lub dwa razy, 10% osób wymagało zachęty do skorzystania z oferty.

Integracja ze środowiskiem Projekt socjalny Podziel się swoim talentem Cele projektu wzmacnianie działań na rzecz pełnego i prawidłowego funkcjonowania społecznego klientów Ośrodka, zarówno dzieci jak i dorosłych poprzez stworzenie dogodnych warunków dla rozwoju osobistego w formie prezentacji posiadanych talentów na forum publicznym zmiana wizerunku klientów MOPS w społeczności lokalnej podniesienie poczucia własnej wartości beneficjentów wzmacnianie kompetencji społecznych beneficjentów zmniejszanie poczucia osamotnienia i izolacji społecznej

Integracja ze środowiskiem Projekt socjalny Podziel się swoim talentem Prezentacje Recytacja poezji klienta MOPS przez uczniów Liceum Ogólnokształcącego Nr VII Wernisaż obrazów klientki MOPS i koncert tercetu muzyki poważnej Pokaz talentów dzieci klientów MOPS: występy taneczne, muzyczne, gimnastyczne Pokaz prac osób działających w Polskim Związku Emerytów i Rencistów

Integracja ze środowiskiem Projekt socjalny Środy u Seniora Cele projektu Integracja osób starszych w środowisku lokalnym poprzez nawiązywanie kontaktów interpersonalnych w ramach realizowanych przedsięwzięć Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób starszych Zwiększenie poziomu wiedzy na temat problemów związanych z wiekiem Zwiększenie aktywności osób starszych i nabycie umiejętności aktywnego spędzania czasu wolnego poprzez udział w przedsięwzięciach organizowanych przez MOPS i PKPS

Integracja ze środowiskiem Projekt socjalny Środy u Seniora Projektu jest realizowany w partnerstwie z Polskim Komitetem Pomocy Społecznej: wspólna organizacja przedsięwzięć z prowadzonym przez PKPS Klubem Seniora atrakcyjnych z punktu widzenia osób starszych, wykorzystując zaplecze jakim dysponuje Klub. zachęcanie osób starszych korzystających z pomocy MOPS do włączenia się w działalność Klubu. Pracownicy socjalni raz w miesiącu organizują imprezy o charakterze okolicznościowym i integracyjnym, spotkania ze specjalistami, podczas których: beneficjenci uzyskują wiedzę na temat problemów związanych ze starzeniem się, co pomaga w zaakceptowaniu faktu się i upływu czasu mają kontakt z osobami w podobnej sytuacji. rozwijają własnych zainteresowania, których wcześniej nie mogli realizować. Klienci MOPS mają szansę na integrację ze środowiskiem osób starszych przejawiających aktywność poprzez włączanie się w działania organizowane w środowisku , szansę oderwania się od codziennych problemów, do zamiany otoczenia i towarzystwa osób z tej samej grupy wiekowej o podobnych problemach.

Integracja ze środowiskiem Projekt socjalny Środy u Seniora Specjaliści zapraszani na spotkania lekarz psycholog strażnik miejski policjant strażak prawnik

Integracja ze środowiskiem Projekt socjalny Radość Dziecka 2010 Cele projektu integracja rodzin korzystających z pomocy MOPS ze społecznością lokalną  wzmocnienie więzi rodzinnych poprzez uczestnictwo we wspólnej zabawie. dostarczenie oferty dotyczącej sposobu spędzania czasu wolnego poprzez wykorzystanie zasobów środowiska tworzenie sieci współpracy ze środowiskiem lokalnym

Integracja ze środowiskiem Projekt socjalny Radość Dziecka 2010 Efekty projektu Impreza plenerowa z okazji Dnia Dziecka w Parku Jordana była okazją do: Pokazania beneficjentom możliwości spędzania czasu wolnego: bez ponoszenia nakładów finansowych. wspólnie z rodziną, co może inspirować rodziców do zabawy z dziećmi i tym samym wzmacniać więzi rodzinne. Włączenia innych podmiotów i społeczności lokalnej do projektu socjalnego - zwiększenia sieci współpracy (YMCA) Wyjście z ofertą na zewnątrz pozwala na inne postrzeganie pomocy społecznej, nie tylko, jak to często funkcjonuje w potocznej opinii społeczeństwa, skoncentrowanego na pomocy finansowej. W projekcie uczestniczyło kilka tysięcy osób, na scenie występowało 140 osób.

Integracja ze środowiskiem Projekt socjalny Kocham moje miasto Cele projektu aktywizowanie beneficjentów poprzez współtworzenie i korzystanie z alternatywnych form spędzania czasu wolnego nabycie umiejętności aktywnego spędzania czasu wolnego poszerzenie dotychczasowych form aktywności beneficjentów nabycie i pogłębienie wiedzy na temat Krakowa

Integracja ze środowiskiem Projekt socjalny Kocham moje miasto Możliwości intelektualne człowieka są niezależne od wieku oraz stopnia niepełnosprawności i mogą trwać na zadowalającym poziomie, pomimo obiektywnych przeszkód i ograniczeń. Projekt ma pokazać, że osoby starsze i niepełnosprawne mogą sprostać stawianym wyzwaniom– mogą być przewodnikami i uczestnikami wycieczek po Krakowie – pomysłodawcami i inicjatorami, odbiorcami. Cel wycieczek: rejon Drogi Królewskiej, Łobzów i Salwator, wybrane na podstawie zainteresowań i pasji naszych Klientów.

Integracja ze środowiskiem Projekt socjalny Kocham moje miasto Rezultaty projektu zdobycie wiedzy na temat wybranych rejonów Krakowa i jego zabytków utworzenie grupy pasjonatów, chcących nadal rozwijać swoje zainteresowania wzrost umiejętności aktywnego i wartościowego spędzania czasu wolnego przełamanie własnych barier i ograniczeń wzrost poczucia własnej wartości i pewności siebie możliwość oderwania się od problemów dnia codziennego okazja do samorozwoju nawiązanie nowych przyjaźni i wzajemnych sympatii na gruncie prywatnym

Tworzenie sieci współpracy z podmiotami działającymi w środowisku lokalnym Projekt socjalny  Razem możemy więcej – tworzymy sieć współpracy Cele projektu Poprawa funkcjonowania społecznego i aktywizacja beneficjentów poprzez dostarczenie im wiedzy i informacji pozwalających na rozwiązanie ich trudnej sytuacji życiowej Wzmocnienie i poszerzanie dotychczasowej sieci współpracy z parafiami działającymi na terenie Filii nr 7, poprzez wzajemną wymianę informacji na temat świadczonego wsparcia i wspólne działania na rzecz osób potrzebujących pomocy Podniesienie świadomości beneficjentów na temat pomocy świadczonej przez MOPS i inne instytucje, poprzez dostarczenie im informacji i wiedzy o przysługujących im prawach i uprawnieniach.

Matki Boskiej z Lourdes Błogosławionej Anieli Salawy Tworzenie sieci współpracy z podmiotami działającymi w środowisku lokalnym Projekt socjalny  Razem możemy więcej – tworzymy sieć współpracy Partnerami w realizacji projektu są Koła Charytatywne działające przy parafiach: Św. Szczepana Matki Boskiej z Lourdes Błogosławionej Anieli Salawy Matki Boskiej Nieustającej Pomocy Najświętszego Salwatora Najświętszej Marii Panny Królowej Polski

Tworzenie sieci współpracy z podmiotami działającymi w środowisku lokalnym Projekt socjalny  Razem możemy więcej – tworzymy sieć współpracy Rezultaty projektu Utrzymanie stałej współpracy z 6 parafiami poprzez comiesięczne spotkania Udzielenie pomocy osobom i rodzinom potrzebujących wsparcia wskazanym lub skierowanym przez parafie Uzyskanie przez przedstawicieli kół charytatywnych oraz osób zgłaszających się do nich po pomoc wiedzy o zasadach korzystania z pomocy oferowanej przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne instytucje Nabycie umiejętności samodzielnego załatwiania spraw urzędowych

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ: - obejmuje działania na rzecz aktywizacji społecznej i rozwiązywania problemów społeczności lokalnej w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności lokalnej - realizowany jest w partnerstwie lokalnym - skierowany jest do osób w ramach konkretnego środowiska lub członków danej społeczności. Zasady przygotowania, realizacji i rozliczania projektów systemowych Ośrodków Pomocy Społecznej, Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie oraz Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ: W ramach programu można prowadzić działania aktywizacyjne adresowane do: osób mieszkających na pewnej przestrzeni, obejmującej obszar gminy: dzielnicy, osiedla, sołectwa, wsi. środowiska grupy zawodowej lub społecznej (niepełnosprawnych), mieszkańców bloku czy kilku rodzin mieszkających w okolicy.

Programy Aktywności Lokalnej kontekst realizacji Program Operacyjny Kapitał Ludzki - Priorytet VII - Promocja integracji społecznej - działania z zakresu polityki integracji społecznej w tym projekty systemowe w zakresie rozwoju i upowszechniania aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej – działanie 7.1. Narzędziem realizacji projektu systemowego może być program aktywności lokalnej

Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Wybór obszaru realizacji i grupy beneficjentów Obszar realizacji projektu - rejon dzielnic V i VII miasta Krakowa. Grupa docelowe uczestników projektu – młodzież w wieku od 15 do 25 roku życia i ich rodziny. O wyborze grupy zadecydował zespół pracowników socjalnych filii, opierając się na dotychczasowych doświadczeniach w pracy z rodzinami, uznając że oddziaływania skierowane do młodych osób pochodzących ze środowisk zagrożonych wykluczeniem lub wykluczonych społecznie, zapobiegnie dziedziczeniu negatywnych wzorców i postaw.

Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Diagnoza problemów i potrzeb W ramach diagnozy wykorzystano: dane Urzędu Statystycznego w Krakowie dane Grodzkiego Urzędu Pracy w Krakowie dane ze strony internetowej www.statkrak.pl dane zawarte w sprawozdaniach i bazie danych Systemu Informatycznego POMOST Filii nr 7 MOPS w Krakowie dokumentację rodzin wstępnie wytypowanych do udziału w programie, prowadzoną przez pracowników socjalnych materiały uzyskane podczas przeprowadzania ankiet i wywiadów z wstępnie rekrutowanymi beneficjentami (rodzice i młodzież), przedstawicielami podmiotów zaangażowanych do współpracy (placówki wsparcia dziennego, szkoły) i pracownikami socjalnymi prowadzącymi rodziny wytypowane do włączenia w realizację programu

Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Uzasadnienie potrzeby realizacji programu Młodzież wychowująca się w rodzinach marginalizowanych zagrożona jest dziedziczeniem społecznego wykluczenia, bądź czynników związanych z wykluczeniem, takich jak bieda, bezrobocie, czy uzależnienia. Dzieci wywodzące się z takiego środowiska rzadziej zdobywają dobre wykształcenie, a co za tym idzie mają mniejszą szansę poprawy swojego położenia w stosunku do rodziców. Czynnikiem sprzyjającym dziedziczeniu wykluczenia społecznego jest przekazywany z pokolenia na pokolenie brak zaradności życiowej i umiejętności skutecznego radzenia sobie w otaczającej rzeczywistości oraz uzależnienia od pomocy społecznej (zjawisko „wyuczonej bezradności”).

Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Cele programu Przełamanie u młodych ludzi w wieku 15 – 25 lat, mieszkających w Dzielnicy V i VII miasta Krakowa dziedziczenia marginalizacji, braku aktywności społecznej i zawodowej poprzez ich osobiste wsparcie oraz wsparcie ich rodzin, a także aktywizację podmiotów lokalnych działających na rzecz rodzin i młodzieży.

Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Cele programu Nabycie przez młodych umiejętności prawidłowego pełnienia ról społecznych, rodzinnych i zawodowych w dorosłym życiu poprzez udział w życiu kulturalnym, zajęciach sportowo-rekreacyjnych oraz treningach kompetencji społecznych; Wzmacnianie rodzin we właściwym wypełnianiu swoich funkcji poprzez uczestnictwo w zajęciach budujących kompetencje społeczne, uczestnictwo w Klubie Rodziny stworzenie grup wsparcia;

Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Cele programu Wspieranie aktywizacji zawodowej rodziców i młodzieży mających trudności na rynku pracy poprzez udział w konsultacja u doradcy zawodowego, psychologa oraz kursach zawodowych; Kształtowanie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów przez beneficjentów poprzez warsztaty kompetencji społecznych oraz wsparcie psychologiczne; Stworzenie sieci współpracy podmiotów działających na rzecz beneficjentów PAL w środowisku lokalnym; Wypracowanie modelu pracy z rodzinami zagrożonymi wykluczeniem społecznym.

Instytucje lokalne – szkoły, placówki opiekuńczo wychowawcze Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Posiadane zasoby niezbędne do osiągnięcia założonych celów Animator Lokalny oraz pracownicy socjalni i specjaliści zatrudnieni w Filii nr 7 MOPS Instytucje lokalne – szkoły, placówki opiekuńczo wychowawcze Zasoby lokalowe - podnajęty lokal mieszczący się przy ul. Urzędniczej 20/3 -siedziba PAL „Siła Rodziny”. Lokal to: miejsce pracy animatora lokalnego siedziba Klubu Rodziny, siedziba pogotowia lekcyjnego i spotkań z wolontariuszami, punkt informacyjno-konsultacyjny dla mieszkańców miejsce zajęć grupowych oraz konsultacji i indywidualnych porad specjalistycznych dla beneficjentów oraz spotkań z przedstawicielami lokalnych instytucji i organizacji

Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Metodologia pracy W projekcie „Siła Rodziny” podstawową metodą pracy jest CAL Centrum Aktywności Lokalnej w oparciu o wiedzę dotyczącą sposobów organizowania środowiska lokalnego i rozpoznane potrzeby i zasoby tego środowiska tworzy strategię rozwoju lokalnego. Poprzez działania animatorów społeczności lokalnej lub animatorów lokalnych (community workers) inicjuje różne formy aktywności społecznej. za www.cal.boris.org.pl

Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Centrum Aktywności Lokalnej Metoda charakteryzuje się: podejściem całościowym, biorącym pod uwagę wszystkie czynniki środowiskowe: prawno- polityczne, demograficzne, ekonomiczne, zdrowotne, kulturowe, edukacyjne równoprawnością uczestników – mieszkańców i lokalnych instytucji aktywizowaniem pojedynczych osób, grup społecznych, jak i ich lokalnego otoczenia Podstawowa zasada: „Pomóżmy ludziom, aby pomogli sobie sami„ za www.cal.boris.org.pl

Indywidualne poradnictwo psychologiczne i pedagogiczne Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Instrumenty Aktywnej Integracji Instrumenty aktywizacji społecznej: Wolontariat, polegających na aktywizacji społecznej, włączeniu w działania środowiskowe, pomocy w nauce Treningi kompetencji i umiejętności społecznych w formie wyjazdowej i stacjonarnej – zajęcia warsztatowe w zakresie pełnienia ról rodzinnych, wyznaczania celów życiowych, trening twórczości Indywidualne poradnictwo psychologiczne i pedagogiczne Asystent rodziny Grupy wsparcia Instrumenty aktywizacji zawodowej: Doradca zawodowy – poradnictwo indywidualne i zajęcia warsztatowe grupowe Instrumenty aktywizacji edukacyjnej: Zajęcia mające na celu podnoszenia lub zdobywania nowych kompetencji i umiejętności zawodowych umożliwiających aktywizację zawodową

Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Oferta zajęć Oferta zajęć atrakcyjnych dla młodzieży kurs grafiki komputerowej, trening samoobrony, warsztaty parateatralne, warsztaty fotograficzne, wyjścia do kina, basen (aquapark), paintball (laserowy) , ścianka wspinaczkowa, zajęcia z wizażu, z kosmetyczką uczestnictwo w imprezach kulturalno-rekreacyjnych: koncertach, wycieczkach (np. skutery śnieżne w górach), imprezach plenerowych, kursy zawodowe, dostosowane do indywidualnych potrzeb, np. kurs przewodnika miejskiego, kursy językowe, kursy prawa jazdy

Program Aktywności Lokalnej „Siła Rodziny” Zrealizowane działania Program realizowany jest od lipca 2010. W tym czasie: Przygotowano diagnozę potrzeb, problemów i zasobów Zrekrutowano 40 beneficjentów Pozyskano lokal Zorganizowano spotkanie integracyjno-kulturalne w Ojcowie, wolontariusze z Teatru Ognia Mandragora przeprowadzili warsztaty artystyczne: bębniarskie, baniek mydlanych oraz pokaz teatru ognia Zorganizowano 4 –dniowy wyjazdowy trening kompetencji społecznych dla rodzin w Zakopanem, w którym uczestniczyło 58 osób – zrealizowano warsztaty psychologiczne dla rodziców i młodzieży, indywidualne poradnictwo psychologiczne, trening prawidłowego żywienia, trening zachowań w miejscach publicznych w ramach wycieczki po Zakopanem Zorganizowano douczanie dla dzieci z rodzin beneficjentów Zorganizowano zajęcia warsztatowe prowadzone przez psychologa dla młodzieży i rodziców w siedzibie PAL Wprowadzono do jednej rodziny asystenta rodzinnego Zrealizowano integracyjne wyjście dla młodzieży na paintball laserowy Zrealizowano integracyjne wyjście dla młodzieży do kina