Stanowisko negocjacyjne Polski wobec projektu 7 PR Unii Europejskiej Departament Integracji Europejskiej Ministerstwo Nauki i Informatyzacji

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Korzyści z udziału Polski w PR Dotychczasowe słabości Działania administracji Koncepcja 7 PR Stanowisko negocjacyjne Polski

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Korzyści z udziału w Programach Ramowych Budowa i utrzymywanie kontaktów z nauką europejską i ośrodkami akademickimi w Europie, Budowa i utrzymywanie kontaktów z ośrodkami badawczymi w zakresie zaawansowanych technologii, nawiązywanie kontaktów z nowoczesnymi podmiotami przemysłowymi, udział w transferze technologii, Związanie programów badawczych z ogólno-europejskimi wyzwaniami i inicjatywami naukowymi, Wzmacnianie potencjału naukowego jednostek badawczych, Podnoszenie innowacyjności podmiotów gospodarczych.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Ocena udziału polskich zespołów w 5 i 6 PR (1)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Ocena udziału polskich zespołów w 5 i 6 PR (2)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Ocena udziału polskich zespołów w 5 i 6 PR (3)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Projekcja dofinansowania polskich jednostek naukowych z PR (stan obecny – 10% roczny wzrost)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Dotychczasowe słabości konkluzje Zbyt mała liczba polskich zespołów badawczych przystępuje do konkursów o projekty PR, szczególnie reprezentujących MŚP oraz podmioty gospodarcze, Wymiana naukowa jest niezadowalająca; znacznie większa liczba naukowców wyjeżdża z Polski niż przyjeżdża, Transfer technologii będących rezultatem PR jest znikomy, Procent polskich zespołów badawczych finansowanych z budżetu PR jest niewystarczający; zbyt mała jest także całkowita wysokość dofinansowania, Przy kontynuacji obecnego 10% (rocznie) wzrostu dofinansowania z budżetu PR Polska nie osiągnie zrównoważenia pomiędzy kosztami udziału w PR a uzyskiwanym całkowitym dofinansowaniem.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Strategiczne cele względem udziału w PR Maksymalizacja liczby polskich zespołów w PR UE poprzez: - zwiększanie współczynnika sukcesu, oraz - zwiększenie liczby składanych wniosków, Osiągnięcie równowagi w poziomie wymiany naukowej, Zwiększenie efektywności udziału polskiej nauki w PR, Poszukiwanie globalnego zrównoważenia bilansu finansowego w zakresie uczestnictwa Polski w PR (konieczny co najmniej 20% roczny wzrost dofinansowania).

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Projekcja dofinansowania polskich jednostek naukowych z PR (stan pożądany – 20% roczny wzrost)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Działania administracji Aktywny udział w kształtowaniu polityki naukowej UE (Grupy Robocze, COREPER, Rady ds. Konkurencyjności, konsultacje z posłami do PE), Współudział w tworzeniu aktów prawnych – na poziomie europejskim i krajowym, Informacja i szkolenia w kraju (poprzez Krajowy Punkt Kontaktowy, Branżowe i Regionalne Punkty Kontaktowe oraz Regionalne Centra Innowacyjności), Wspieranie polskich jednostek biorących udział w PR.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Koncepcja 7 PR przygotowana przez KE Projekt decyzji Parlamentu Europejskiego przygotowany przez KE – kwiecień PR obejmuje okres 7 lat ( ) Składa się z czterech programów szczegółowych:  Kooperacja  Idee naukowe  Zasoby ludzkie  Zdolności badawcze

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Program „Kooperacja” Cel: osiągnięcie wiodącej pozycji w kluczowych dziedzinach nauki i technologii, Środki: szereg działań poczynając od współpracy badawczej i sieci naukowych po koordynację krajowych programów badawczych, Budżet: ponad połowa całego budżetu 7 PR, Możliwość wspierania emerging needs oraz unforseen policy needs.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Program „Kooperacja” – priorytety tematyczne Zdrowie, Żywność, rolnictwo i biotechnologia, ICT, Nanonauka, nanotechnologia, materiały i nowe technologie produkcyjne, Energia, Środowisko (+ zmiany klimatyczne), Transport (+ aeronautyka), Nauki społeczno-ekonomiczne i nauki humanistyczne, Bezpieczeństwo i badania przestrzeni kosmicznej.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Program „Idee naukowe” Cel: Stymulowanie kreatywności i „doskonałości” badań europejskich przez finansowanie frontier research prowadzonych przez zespoły badawcze konkurujące między sobą na poziomie europejskim, Finansowanie projektów badawczych, których tematyka będzie określana przez samych naukowców – investigator driven, Projekty badawcze będą dotyczyły wszystkich dziedzin, Wdrażaniem będzie się zajmować Europejska Rada ds. Badań (ERC), składająca się z Governing Council oraz struktury implementacyjnej.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Program „Zasoby ludzkie” Cel: Rozwijanie i wzmacnianie potencjału ludzkiego w dziedzinie badań naukowych w Europie poprzez wspieranie kształcenia, mobilności oraz rozwój karier badawczych, szczególnie młodych naukowców, Zaakcentowanie wagi programu „Maria Curie”.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Program „Zdolności badawcze” Cel: zwiększenie potencjału w dziedzinie badań i innowacji w Europie, Ważne: jedno z działań to „pełne wykorzystanie potencjału badawczego znajdującego się w regionach konwergencji” – dotyczy infrastruktury badawczej.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Inne elementy projektu decyzji PE Położenie większego nacisku na priorytety tematyczne niż na „instrumenty”, Nacisk na zaspokajanie potrzeb przemysłu, w szczególności duża rola Europejskich Platform Technologicznych, Nowa infrastruktura badawcza i osiągnięcie synergii w tym obszarze z funduszami strukturalnymi, Zapowiedź uproszczenia instrumentów finansowania, zmniejszenia obciążeń biurokratycznych, optymalizacji zarządzania.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Przewidziane instrumenty finansowania Instrumenty służące wdrażaniu działań przy wykorzystaniu konkursów (call of proposals): - współpraca badawcza (callaborative projects), - sieci doskonałości (networks of excellence), - akcje wspierające (coordination and support actions), - projekty indywidualne (individual projects), - wsparcie rozwoju kariery naukowej, - badania na rzecz określonych grup (w szczególności MSP).

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Założenia budżetowe 7 PR (1) Dwukrotne zwiększenie budżetu PR, z uwagi na: Zbieżność z celem barcelońskim (3% PKB na B+R do 2010 r.), Efekt dźwigni – stymulowanie prywatnych inwestycji w B+R, Wpływ na wzrost gospodarczy UE, Wartość dodana – tworzenie masy krytycznej, dostęp do wiedzy i infrastruktury w innych państwach, Zwiększające się koszty prowadzenia badań i trudność w ich udźwignięciu przez poszczególne państwa, Obecnie znaczny odsetek dobrych projektów nie uzyskuje wsparcia z powodu zbyt małych środków – marnowanie pomysłów i wysiłku związanego z przygotowaniem propozycji.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI ProgramPropozycja KE (mld EUR) % Kooperacja44,761 Idee naukowe11,916,3 Zasoby ludzkie7,29,8 Zdolności badawcze 7,610,3 JRC1,92,6 razem73,2100 Założenia budżetowe 7 PR (2)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Lata Propoz ycja KE (%) Wydatki na działalność operacyjną 7 PR w poszczególnych latach Założenia budżetowe 7 PR (3)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI PriorytetPropozycj a KE (%) Health19 Food, Agriculture and Biotechnologies6 ICT29 Nanosciences, Nanotech, Materials and new Production Technologies 11 Energy7 Environment (incl. Climate Change)6 Transport (incl. Aeronautics)13 Socio-economic Sciences and the Humanities2 Security and Space Research9 Założenia budżetowe 7 PR (Kooperacja)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI DziałaniePropozycja KE (w mld EUR) % Research infrastructure4,053 SME1,925 Regions0,162 Research Potential0,567 Science and Society0,567 International Co-operation0,365 Założenia budżetowe 7 PR (Zdolności badawcze)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski – argumenty (1) Brak równowagi ogólnego udziału polskiego sektora nauki w Programach Ramowych, Początkowe pozytywne doświadczenia (5 PR) świadczą dobrze o naszych możliwościach, Niekorzystny trend w 6 PR odsłania zarówno nasze słabości (np. przestarzała aparatura badawcza, związana z tym mała atrakcyjność Polski jako kraju nowoczesnej nauki, brak międzynarodowych kontaktów naukowych, tradycyjna struktura zarządzania badaniami w ośrodkach akademickich i naukowych) jak i mankamenty w zarządzaniu PR (skomplikowana procedura aplikacyjna, długi okres oczekiwania na kontrakty). Zrównoważenie instrumentów

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski – argumenty (2) Postulaty przedstawiane przez Polskę wobec projektu decyzji PE w sprawie 7 PR zmierzają do osiągnięcia równowagi w trzech podstawowych aspektach: - z uwagi na wskaźnik sukcesu i ogólną liczbę polskich zespołów badawczych, - w poziomie wymiany naukowej, - pod względem finansowym, Obecnie: - polscy naukowcy zasilają naukę w innych krajach UE a także poza jej obszarem, - polska myśl techniczna zasila przemysł w innych krajach UE. Zrównoważenie instrumentów

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski – argumenty (3) Osiągnięcie wzmocnienia i unowocześnienia sektora nauki w Polsce jest korzystne zarówno dla kraju jak i naszych partnerów z UE; przyczyni się to do: - równoczesnego wzmocnienia ERA, - podniesienia konkurencyjności Polski jak i całej UE, Rozwój gospodarczy Polski jest bardzo ważny dla rozwiniętych państw UE, ponieważ: - przyczynia się do zwiększania miejsc pracy w tych krajach, - przyczynia się do powiększania europejskiego rynku zbytu, - przyniesie zwiększenie polskiego wkładu do budżetu wspólnotowego. Zrównoważenie instrumentów

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (1) BUDŻET: Polska nie wypowiada się co do jego całkowitej wielkości, zwracając jednocześnie uwagę na konieczność jego zgodności z perspektywą finansową, Zwiększenie funduszy na program „Zdolności badawcze”, Przeniesienie największego stopnia wzrostu rocznego budżetu z końca programu na lata (mid-term). Zrównoważenie instrumentów

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (2) STRUKTURA (1): Zwrócenie szczególnej uwagi na integracyjne aspekty 7 PR poprzez tworzenie równych szans ubiegania się o udział w projektach i dostęp do funduszy unijnych, Uproszczenie procedur negocjacjacyjnych oraz kontraktów, Wzmacnianie powiązań między nauką a gospodarką; zwiększenie udziału MŚP, Wspieranie istniejących Europejskich Centrów Doskonałości (5 PR) i powołanie nowych, Wzrost nakładów na mobilność i rozwój kariery młodych naukowców.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI STRUKTURA (2): Poparcie dla rozbudowy infrastruktury badawczej - pod warunkiem, że jej rozmieszczenie będzie uwzględniało potrzeby nowych państw członkowskich, Poparcie dla tworzenia strategicznych programów badawczych (SRA) przez Europejskie Platformy Technologiczne – pod warunkiem, że będą one stwarzały możliwości odpowiedniego udziału przez podmioty ze słabiej rozwiniętych krajów. Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (3)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI STRUKTURA (3 – Polska inicjatywa): Powołanie Europejskich Platform Społeczno-Środowiskowych: - Struktury z wystarczającą masą krytyczną w celu określania programów badawczych, zwłaszcza interdyscyplinarnych, w obszarach nauk humanistycznych, społecznych i środowiskowych oraz zapewniania im odpowiedniego wsparcia finansowego, - Uczestnicy: zespoły i instytucje naukowe, samorządy lokalne i organizacje pozarządowe zaangażowane w działania na rzecz zrównoważonego wzrostu, - Podobną propozycję zgłosiła Szwecja (socially motivated research platforms); koncepcja platform zyskała poparcie Komisji Przemysłu i Badań Parlamentu Europejskiego, Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (4)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (5) INSTRUMENTY: Potrzeba zrównoważenia finansowania mniejszych projektów (collaborative research) z większymi, takimi jak projekty zintegrowane (IP) czy sieci doskonałości (NoE), Konieczność doprecyzowania reguł dla Wspólnych Inicjatyw Technologicznych (JTI) - istnieje ryzyko skumulowania środków w kilku największych korporacjach przemysłowych, Poparcie dla koordynacji krajowych programów badawczych w ramach ERA-NET; jednakże wpłaty do wspólnego budżetu (common pot) w ramach koordynowanych programów (ERA-NET+) nie powinny być warunkiem uzyskania wsparcia z UE), Wprowadzenie, gdzie to możliwe, dwustopniowego procesu ewaluacji.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (6) Program KOOPERACJA: Postulat proporcjonalnego zwiększenia nakładów na Priorytety: - Żywność, Rolnictwo i Biotechnologie, - Nauki Społeczne i Humanistyczne,

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (7) Program IDEE: Poparcie dla koncepcji utworzenia niezależnej od administracji KE instytucji – Europejskiej Rady ds. Badań – zarządzającej programem badań podstawowych, Akceptacja „doskonałości naukowej” jako podstawowego kryterium oceny projektów, Poparcie dla szczególnego wspierania rozwoju młodych naukowców i nowych grup badawczych.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Program ZASOBY LUDZKIE: Poparcie dla polityki wspierania mobilności naukowców, w szczególności: - wprowadzenie możliwości dla naukowców z regionów konwergencji wykorzystywania grantów na mobilność między regionami, a nie tylko między krajami, - kontynuacja programu Marie Curie w dotychczasowym kształcie, - sprzeciw wobec zmiany dot. stypendiów indywidualnych mającej na celu ich realizację jedynie poprzez współfinansowanie regionalnych i międzynarodowych programów stypendialnych. Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (8)

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (9) Program ZDOLNOŚCI BADAWCZE: Zdecydowane poparcie Polski dla Działania BUDOWANIE POTENCJAŁU badawczego w regionach konwergencji, Propozycja wprowadzenia następujących mechanizmów:  Bezpośrednie pozyskanie lub modernizacja aparatury badawczej przez indywidualne zespoły lub Centra Doskonałości (do 1 mln EUR),  Pozyskanie lub modernizacja aparatury badawczej w połączeniu z projektami 7 PR (do 1 mln EUR), Propozycja skrócenia amortyzacji zakupionej aparatury do 3 lat.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (10) Synergia finansowania PR z Funduszami Strukturalnymi: Poparcie dla rozwiązania, aby Działania „Infrastruktury Badawcze” oraz „Budowanie Potencjału Badawczego w regionach konwergencji”, stanowiące część Programu ZDOLNOŚCI NAUKOWE, przewidywały możliwość połączenia instrumentów finansowych. W szczególności postuluje się przyjęcie zasady obniżonego wkładu własnego, w projektach z udziałem funduszy strukturalnych na cele badawcze, do poziomu 10%, w oparciu o każdorazową akceptacje KE.

J. T. GierlińskiDepartament Integracji Europejskiej, MNiI Stanowisko negocjacyjne Polski - postulaty (11) Umiejscowienie jednej z dużych inwestycji lub agencji unijnej w Polsce: Europejska inwestycja w infrastrukturę badawczą z budżetu 7 PR, Siedziba Europejskiej Rady ds. Badań (ERC), Siedziba jednego z głównych członów Europejskiego Instytutu Technologicznego (EIT), Siedziba jednego ze Wspólnotowych Instytutów Badawczych (JRC) lub jego filii.