Obniżenie wieku obowiązku szkolnego Edukacja skuteczna, przyjazna i nowoczesna

Zagadnienia Znaczenie wychowania przedszkolnego w rozwoju dziecka Proponowane zmiany w systemie oświaty dotyczące edukacji przedszkolnej i I etapu szkoły podstawowej Finansowanie zmian Zadania jednostek samorządu terytorialnego i kuratora oświaty dotyczące reformy systemu oświaty w zakresie obniżenia wieku obowiązku szkolnego i upowszechniania edukacji przedszkolnej Harmonogram spotkań informacyjnych

Znaczenie wychowania przedszkolnego: najważniejszy etap w życiu dziecka, kształtuje się znaczna część możliwości intelektualnych, najłatwiej wyrównywać szanse edukacyjne u najmłodszych dzieci. do przedszkola uczęszcza Polska Kraje UE 60 % dzieci w wieku 5 lat 90 % dzieci w wieku 5 lat

% gmin wiejskich w Polsce bez przedszkoli Źródło: Dobry Start, Fundacja Rozwoju Dzieci im. Komeńskiego (Informator MEN 2008)

Istota wprowadzenia zmiany upowszechnianie edukacji przedszkolnej dla dzieci w wieku 3-5 lat obniżenie wieku obowiązku szkolnego reforma programowa – nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego

Podstawy prawne Ustawy: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn. zm) Ustawa z dnia ….…… roku o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 1)

Podstawy prawne Rozporządzenia: Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) Rozporządzenie MEN z dnia w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U.Nr...,poz....)

Podstawy prawne - rozporządzenia : Rozporządzenie z dnia 10 stycznia 2008 roku w sprawie innych form wychowania przedszkolnego (Dz.U. Nr 7, poz.38) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 czerwca 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (Dz.U. Nr 104, poz.667)

Trzyletni okres wprowadzania obniżenia wieku obowiązku szkolnego – najważniejsze fakty: 1 września 2012 r. – obowiązek szkolny dla wszystkich sześciolatków. Lata 2009 – 2011: - rodzice decydują o tym, czy dziecko sześcioletnie zostanie uczniem, - dziecko w wieku 5 lat ma prawo do odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego, - dzieci sześcioletnie, które nie rozpoczną nauki w szkole mają obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego.

Rodzice dziecka sześcioletniego mają prawo do: poznania bazy szkoły uzyskania informacji od dyrektora szkoły o sposobie zapewnienia dziecku opieki przed i po lekcjach (różne formy organizacyjne opieki świetlicowej) uzyskania informacji od dyrektora szkoły o zapewnieniu dziecku posiłków

Wspieranie rodziców w podejmowaniu decyzji przeprowadzenie przez nauczyciela diagnozy przedszkolnej dziecka w roku poprzedzającym podjęcie nauki w szkole /dziecko pięcio- i sześcioletnie/ informowanie rodziców o wynikach diagnozy pomoc w podjęciu decyzji dotyczącej obowiązku szkolnego dziecka sześcioletniego

Sześciolatek w szkole /w sześciu krokach/ 2009/2010 –2011/2012 (art.12 ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty) Krok 1. Prawo dziecka sześcioletniego do edukacji szkolnej. Krok 2. Wniosek rodziców do dyrektora szkoły Krok 3. Decyzja dyrektora w sprawie przyjęcia dziecka do szkoły Krok 4. Warunki przyjęcia dziecka sześcioletniego do szkoły: a) warunki organizacyjne szkoły, b) objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym w roku szkolnym poprzedzającym rozpoczęcie nauki. Krok 5. Możliwość rozpoczęcia nauki w I klasie dziecku nieobjętemu wcześniej edukacją przedszkolną – opinia PP-P. Krok 6. Obowiązek realizacji rocznego przygotowania przedszkolnego w przypadku nierozpoczęcia nauki w I klasie

Warto zapamiętać! Wszystkie dzieci sześcioletnie zostaną objęte obowiązkiem szkolnym od 1 września 2012

Podstawy programowe wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego są wprowadzane obligatoryjnie: od roku szkolnego 2009/2010 w: - przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych formach wychowania przedszkolnego, - klasach pierwszych szkół podstawowych, - klasach pierwszych gimnazjum, - klasach pierwszych szkół policealnych, szkołach specjalnych przysposabiających do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanych lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi.

Zalecane sposoby i warunki realizacji nowej podstawy programowej dla pierwszej klasy Zapewnienie ciągłości wychowania i kształcenia przez: znajomość przez nauczycieli klas pierwszych podstawy programowej wychowania przedszkolnego, zadbanie o adaptację dzieci do warunków (okres adaptacji), zorganizowanie sal lekcyjnych tak, by składały się z dwóch części (edukacyjnej, rekreacyjnej) oraz umożliwienie pozostawienia w szkole części przyborów i podręczników,

Zalecane sposoby i warunki realizacji nowej podstawy programowej dla pierwszej klasy zespoły rówieśnicze nie liczniejsze niż 26 osób, zintegrowana forma kształcenia, powierzenie edukacji jednemu nauczycielowi (możliwość prowadzenia zajęć z zakresu edukacji muzycznej, plastycznej, wychowania fizycznego, zajęć komputerowych i języka obcego przez innych nauczycieli), formy zajęć, tj.: zabawy, gry, sytuacje zadaniowe.

Nowa podstawa programowa: Dba o zaspokojenie istniejących potrzeb przez organizowanie: zajęć opiekuńczych, zajęć zwiększających szanse edukacyjne (uczeń zdolny i mający trudności w nauce).

Rozszerzenie wymagań kwalifikacyjnych dla nauczycieli przedszkola i klas I-III szkoły podstawowej § 4 w ust. 2 Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach i klasach I-III szkół podstawowych posiada również osoba, która ukończyła studia wyższe na kierunku pedagogika w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym lub zakład kształcenia nauczycieli w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym.

Obniżenie wieku obowiązku szkolnego połączone będzie z poszerzeniem działalności opiekuńczej szkoły. Najmłodsze dzieci powinny być w szkole otoczone opieką poza lekcjami podobnie jak dzieci w przedszkolu. Od 1 września 2009 roku dzieci klas pierwszych, wymagające opieki poza lekcjami, będą mogły skorzystać z opieki organizowanej podobnie jak w przedszkolu (świetlice dla małych dzieci mogą być organizowane w salach edukacji wczesnoszkolnej).

Sprzyjają temu zmiany w ustawie Karta Nauczyciela (art. 42): od 1 września 2009 r. do 31 sierpnia 2010 r. w ramach czasu pracy i ustalonego wynagrodzenia nauczyciel szkoły podstawowej jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej /klasy I-III/ lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych do dyspozycji dyrektora w wymiarze jednej godziny tygodniowo.

w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych kwalifikacji – § 24 pkt 3 kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-wychowawcy w świetlicach szkolnych posiada osoba, która: ma kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły, w której prowadzona jest świetlica szkolna.

Szkoła powinna także zapewnić sześciolatkowi w pierwszej klasie: - udział w zajęciach pozalekcyjnych proponowanych szkołę, - korzystanie z sali gimnastycznej, komputerów, innych pomocy znajdujących się w szkole, - objęcie pomocą psychologiczno-pedagogiczną, - zindywidualizowane wspomaganie rozwoju, stosownie do jego potrzeb i możliwości, - korzystanie z posiłków, - bezpłatny dowóz /warunki określone w ustawie – art.17/.

przedszkola, oddziały przedszkolne zorganizowane w szkole podstawowej, inne formy wychowania przedszkolnego 2009/2010 i 2010/ /2012 dzieci w wieku 5 lat mają prawo mają obowiązek do odbycia rocznego odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego /art.9 ustawy zmieniającej/ /art.10 ustawy zmieniającej/ Upowszechnienie wychowania przedszkolnego

Finansowanie zadań związanych z upowszechnianiem wychowania przedszkolnego Źródła: dochody własne gmin, dotacje z budżetu gminy po spełnieniu warunków określonych w art. 80 lub 90 ustawy o systemie oświaty, środki unijne.

Finansowanie zadań związanych z obniżaniem wieku obowiązku szkolnego Pobyt dziecka sześcioletniego w przedszkolu w zakresie realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego finansowany jest przez gminy. Art. 5a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty /tekst jednolity: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn.zm./ Zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego należy do zadań własnych gmin. Środki niezbędne na realizację zadań oświatowych (przedszkola, inne formy) zagwarantowane są w dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Ważne ! Koszty związane z edukacją dziecka sześcioletniego w klasie pierwszej poniesie państwo.

Finansowanie zadań związanych z obniżaniem wieku obowiązku szkolnego – cd. Rząd objęcie sześciolatka – ucznia subwencją oświatową /od stycznia 2010/ przeznaczenie około 40 mln zł na doposażenie i modernizację szkół. MEN sfinalizowanie działania w celu pozyskania środków z Unii Europejskiej na dofinansowanie przygotowania szkół do wprowadzenia nowej podstawy programowej /projekt na zakup środków dydaktycznych – 45 mln euro/

Uwaga! w roku 2009 kontynuowany będzie program Wyprawka szkolna, który będzie zapewniał dofinansowanie do podręczników dla dzieci klas pierwszych szkół podstawowych obniżenie wieku obowiązku szkolnego pozwoli ubiegać się o stypendia szkolne dla dzieci z rodzin ubogich, już w wieku sześciu lat

Zadania jednostek samorządu terytorialnego zapewnienie dzieciom pięcioletnim miejsc w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach lub w innych formach wychowania przedszkolnego od r. (wniosek rodziców) zapewnienie dzieciom sześcioletnim miejsc w I klasie (wniosek rodziców) wsparcie dyrektorów szkół w tworzeniu warunków do przyjęcia dzieci pięcioletnich i sześcioletnich

Zadania kuratora oświaty – województwo śląskie Wykonane: Współpraca z CMPP-P w zakresie projektu Diagnoza przedszkolna -X/XII 08 r. : - zorganizowanie grupy 27 Liderów Skali Gotowości Szkolnej, - zorganizowanie 54 grup szkoleniowych - łącznie dla1540 nauczycieli przedszkoli i szkół podstawowych na terenie województwa śląskiego, - zebranie informacji zwrotnej od Liderów i nauczycieli uczestniczących w projekcie.

Zadania wykonane: Współpraca z edukatorami oświatowymi MEN przy organizacji konferencji powiatowych - XI/XII 2008 r. Zorganizowanie przy współpracy UŚ i KUL ogólnopolskiej konferencji Nowa podstawa programowa...Język polski Bielsko-Biała XII 08 r. - X/XII 2008 r. TVS Silesia – debata Obniżenie wieku szkolnego – szanse i zagrożenia - 12 XI 2008 r. Diagnoza stanu opieki świetlicowej w szkołach /priorytet MEN – X/XI 2008 r. Wojewódzka Konferencja Gotowość szkolna – pomyślny start szkolny dziecka - 9 I 2009 r.

Zadania wykonane: Spotkanie z Dyrektorem Wydziału Edukacji Urzędu Marszałkowskiego, Dyrektorami Ośrodków Doskonalenia Nauczycieli i przedstawicielem Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej dotyczące promowania nowej podstawy programowej - 22 I 2009 r. Konferencja prasowa dotycząca obniżania wieku szkolnego i podstawy programowej - 27 I 2009 r. : - przekazanie dotyczących liczbowych dotyczących zagadnienia, prezentacja plakatu Dla sześciolatka szkoła to gratka, - przygotowanie materiałów informacyjnych pod tym samym tytułem, - uruchomienie linku informacyjnego na stronie

Zadania wykonane: Inne formy wychowania przedszkolnego - monitoring styczeń 2009 r. Zebranie danych liczbowych dotyczących innych form wychowania przedszkolnego oraz obniżania wieku obowiązku szkolnego – XII 2008 r. / I 2009 r. Praca Zespołu Konsultacyjnego przy MEN – wypracowanie materiałów i harmonogramu działań informacyjnych: XII 2008 r. 18 – 20 I 2009 r. 26 I 2009 r. 30 I – 1 II 2009 r II 2009 r.

Zadania do wykonania /harmonogram spotkań/: Spotkanie z dyrektorami i wicedyrektorami DK /koordynatorzy zadania w DK/ w celu przygotowania kampanii informacyjnej w województwie – 17 lI 2009 r Spotkania informacyjne dla JST - od 23. do 27 II 2009 r. Spotkanie z koordynatorami z delegatur/wydziału KO - 3 III 09 r. Spotkania informacyjne na terenie delegatur KO z dyrektorami szkół podstawowych - od 9. do13 III 2009 r. Spotkania informacyjne na terenie delegatur KO z dyrektorami przedszkoli - od 9. do 13 III 2009 r.

Zadania do wykonania… Spotkania w szkołach podstawowych i przedszkolach z rodzicami dzieci 5. i 6-letnich pt. Gotowość szkolna – pomyślny start szkolny dziecka - I połowa kwietnia Spotkania z rodzicami dzieci sześcioletnich w szkołach podstawowych /z udziałem koordynatorów z terenu DK/ - II połowa kwietnia Monitorowanie procesu przyjmowania wniosków rodziców o przyjęcie dziecka do szkoły - maj Przekazanie danych MEN, Wojewodzie - czerwiec

Dane liczbowe – Delegatura KO w Częstochowie Ilość SP /obwodowych/ Ilość SP prowadzących oddziały przedszkolne – 132 Ilość Zespołów Szkolno-Przedszkolnych – 32 Ilość dzieci urodzonych w 2002 r. – Ilość dzieci urodzonych w 2003 r. – Ilość szkół deklarujących gotowość do przyjęcia dzieci sześcioletnich do klasy pierwszej /dane zebrane z organów prowadzących % szkół Inne formy wychowania przedszkolnego – wyniki monitoringu Świetlice – wyniki kontroli

Inne formy wychowania przedszkolnego – województwo śląskie /stan na 16 stycznia 2009 r./ ogółem: punktów przedszkolnych – 6 (2/4) dzieci w punktach - 94 (42/52) 3 – letnich – 46 (9/37) 4 – letnich - 22 (13/9) 5 – letnich - 26 ( 20/6) ogółem zespołów wychowania przedszkolnego – 4 (3/1) dzieci w zespołach - 46 (35/11) 3 – letnich – 6 (2/4) 4 – letnich - 21 (16/5) 5 – letnich - 19 (17/2) Razem punkty/zespoły – 10 (5/5) dzieci w innych formach – 140 (77/63) 3 – letnich – 52 (11/41) 4 – letnich - 43 (29/14) 5 – letnich - 45 (37/8)

Inne formy wychowania przedszkolnego - DKO Częstochowa 3 zespoły wychowania przedszkolnego ilość dzieci – 14 wymiar pracy - 3 godziny dziennie/ 12 tygodniowo kadra – nauczyciele po studiach wyższych w zakresie wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej pomoc psychologiczno-pedagogiczna- brak zajęcia poza podstawą programową – język angielski baza – spełnia wymagania określone rozporządzeniem w sprawie

Świetlice – DKO Częstochowa Wnioski z kontroli – listopad 2008 r. Na 61 kontrolowanych szkół 38 prowadziło świetlice. W 62 % szkół zapewnia uczniom możliwość korzystania ze świetlicy /należy bezwzględnie przestrzegać liczebności grup/. W zdecydowanej większości szkół czas pracy świetlic zaspakaja potrzeby rodziców. W 21 szkołach funkcjonują stołówki. 11 szkół /18 %/ szkół może przyjąć sześciolatki do świetlicy. Co należy zmienić: Dokonać przebudowy i modernizacji pomieszczeń. Doposażyć bazę w pomoce i sprzęt odpowiedni dla dzieci 6-letnich.

Dane liczbowe – Delegatura Sosnowiec Ilość SP /obwodowych/ Ilość SP prowadzących oddziały przedszkolne – 68 Ilość dzieci urodzonych w 2002 r. – Ilość dzieci urodzonych w 2003 r. – Ilość szkół deklarujących gotowość do przyjęcia dzieci sześcioletnich do klasy pierwszej /dane zebrane z organów prowadzących /89% szkół Inne formy wychowania przedszkolnego – wyniki monitoringu Świetlice – wyniki kontroli

Inne formy wychowania przedszkolnego - DKO Sosnowiec 1 niepubliczny punkt wychowania przedszkolnego ilość dzieci – 18 wymiar pracy - minimum 3 godziny dziennie/ 15 tygodniowo kadra – 2 nauczycieli: 1 - wychowanie przedszkolne z muzyką, 1 - wychowanie przedszkolne i nauczanie początkowe pomoc psychologiczno-pedagogiczna- brak zajęcia poza podstawą programową – brak baza – spełnia wymagania określone rozporządzeniem w sprawie

Świetlice – DKO Sosnowiec Wnioski z kontroli – listopad 2008 r. Na 36 skontrolowanych szkół 34 prowadziło świetlice. W 32 szkołach zapewniono uczniom możliwość korzystania ze świetlicy /pozostałe 2 – tylko uczniowie klas I-III/. Czas pracy świetlic zaspakaja potrzeby rodziców. W większości szkół funkcjonują stołówki /33/, w 23 świetlica to równocześnie stołówka lub biblioteka. 1 szkoła w pełni spełnia warunki do przyjęcia sześciolatków do świetlicy – 24 częściowo. Co należy zmienić: Dokonać przebudowy i modernizacji pomieszczeń. Zwiększyć zatrudnienie /wydłużyć czas pracy świetlicy/. Doposażyć bazę.

Co może pomóc… …modernizacja pomieszczeń 40 mln dotacji celowej … …zwiększenie zatrudnienia – wydłużenie czasu pracy świetlicy Art. 42 Karty Nauczyciela i nowe rozporządzenie w sprawie kwalifikacji… …doposażenie bazy Środki unijne – 45 mln euro…

Dziękujemy za uwagę.