Bożena Balcerzak-Paradowska Instytut Pracy i Spraw Socjalnych Wnioski z warsztatów Rekomendacje dla polityki rodzinnej

Panel I. Dobre praktyki polskie i europejskie w godzeniu ról na lokalnym rynku pracy Wnioski - potrzeba współpracy pracodawców ze związkami zawodowymi w działaniach na rzecz równoważenia pracy z życiem rodzinnym -relacja pracodawca-pracownik oparta na zaufaniu i wzajemnym zrozumieniu potrzeb – - korzyści pracodawcy z gpżr -- wizerunek firmy; większe zaangażowanie pracowników = rezultaty biznesowe, niższe koszty rekrutacji - działania w zakresie gpżr w oparciu o fundusze europejskie

Rekomendacje Potrzeba identyfikacji barier w obowiązujących regulacjach prawnych poprzedzającej stanowienie nowych Potrzeba zachowania „przestrzeni” dla elastyczności rozwiązań ( nieprzeregulowanie)

Panel II. Doświadczenia miast europejskich w zakresie polityki rodzinnej Wnioski - polityka rodzinna w coraz szerszym zakresie nabiera charakteru polityki lokalnej; ten wymiar pozwala na dostosowanie rozwiązań do faktycznych i zindywidualizowanych potrzeb rodzin - dominuje podejście socjalne – działania ukierunkowane na rodziny z problemami; zarysowuje się tendencja do uniwersalizmu – działań na rzecz w wszystkich rodzin( infrastruktura,środowisko, informacja, placówki opieki)

c.d. - inicjatywy na rzecz wspierania rodzin wielodzietnych( ulgi. świadczenia pieniężne); diagnozowanie w oparciu o badania potrzeb - działania w coraz szerszym zakresie opierają się na współpracy różnych podmiotów, głównie – strony samorządowej i NGO ; włączanie sektora prywatnego

Rekomendacje - upowszechnianie podejścia uniwersalnego – większy zakres działań na rzecz wszystkich rodzin ( większości) - większy nacisk na funkcję prewencyjną - potrzeba promocji i upowszechnienia dobrych praktyk - uwzględnienie w kryteriach dostępu do przedszkoli rodzin wielodzietnych - potrzeba informacji i edukacji w zakresie sytuacji rodzin i możliwości udzielania pomocy skierowanej do podmiotów polityki rodzinnej; diagnoza sytuacji - potrzebne jest tworzenie lokalnego lobby prorodzinnego

c.d. - potrzebne jest tworzenie lokalnego lobby prorodzinnego - nowa inicjatywa – miasta przyjazne rodzinie – o zasięgu europejskim - prorodzinny kierunek w polityce lokalnej

- bariery: niskie kompetencje menedżerów Panel III. Elastyczne formy zatrudnienia- bariery i możliwości wdrażania elastycznych form czasu pracy Wnioski- - elastyczne formy zatrudnienia w obecnym kształcie mają niski potencjał aktywizacyjny (brak poczucie bezpieczeństwa, możliwość wykorzystywania przez pracodawców, brak pola do negocjacji, dialogu) - bariery: niskie kompetencje menedżerów kultura organizacyjna ( złe nawyki organizacji pracy, przewaga płci męskiej) - postawa pracowników (poczucie gorszego statusu)

c.d. -elastyczne formy zatrudnienia są inwestycją w firmę( przynoszą korzyści dla firmy)

Rekomendacje Potrzeba akcentowania trzech elementów w zakresie implementacji elastycznych form zatrudnienia: - korzyść ekonomiczna po stronie pracodawcy - nastawienie na jakość i efekt pracy ( a nie formalną obecność - odpowiedzialność pracodawcy za gżzr Promocja kultury firmy w zakresie zzl ( zaufanie,negocjacje,dialog) Wola polityczna – tworzenie bodźców stymulujących wykorzystanie przez firmę elastycznych form zatrudnienia

Panel IV. Wspieranie rodziny w jej funkcjach Wnioski - wiele rodzin potrzebuje pomocy psychologicznej ( kryzys małżeński, rozwód, decyzje rodzicielskie, problemy wychowawcze, osobowościowe) - potrzebna diagnoza i dostosowanie form pomocy do indywidualnych przypadków - potrzeba wychowania młodzieży do życia w rodzinie - rodzina jest instytucją wsparcia - dysfunkcje rodziny pociągają za sobą różne koszty

c.d. - zdrowotne,psychologiczne.emocjonalne, prawne i finansowe - potrzeba współdziałania wielu podmiotów ( w tym NGO)

- potrzeba rozwoju szkolnej pomocy psychologicznej Rekomendacje - potrzeba rozwoju szkolnej pomocy psychologicznej - wzmocnienie znaczenia edukacji młodzieży w zakresie przygotowania do życia w rodzinie -wzmocnienie i rozszerzenie działań profilaktycznych na rzec rodziny jako całości; upowszechnianie funkcji asystenta rodziny - instytucjonalne wsparcie rodziny w jej funkcjach ( usługi opiekuńcze, wychowawcze) - rozwój środowiskowych sieci wsparcia ( rola NGO)- nowe metody pracy

c.d. rozwój środowiskowych sieci wsparcia ( rola NGO)- nowe metody pracy; upowszechnianie dobrych praktyk

Wnioski i rekomendacje dla polityki rodzinnej Polityka rodzinna powinna być realizowana w oparciu o działania podejmowane przez różne podmioty; szczebla centralnego (o charakterze międzyresortowym), lokalnego (samorządy), z udziałem NGO, partnerów społecznych, pracodawców, mediów, społeczności lokalnych, z wykorzystaniem potencjału samych rodzin. Czy potrzebna strategia? Program? Dialog = umowa społeczna? Potrzeba ciągłości i konsekwencji w działaniach; wytyczania celów krótko i długoterminowych

c.d. Działania na rzecz rodziny powinny mieć charakter polityki bezpośredniej, ukierunkowanej na rodzinę, z wykorzystaniem instrumentów właściwych dla tej polityki, jak i polityki pośredniej, o innych celach, ale przynoszącej skutki dla rodzin Zasady polityki rodzinnej: - powiązane z celem polityki rodzinnej= umacnianie rodziny ze względu na jej wartość autoteliczną i społeczną: - podmiotowości - suwerenności

- dobra dziecka c.d. - ciągłości rodzinnej ( międzygeneracyjnej) - poszanowania praw wszystkich członków - partnerstwa w rodzinie

c.d. - związane ze sposobem realizacji: - solidarności - pomocniczości - aktywności - równych szans - wielości podmiotów - partnerstwa z rodziną

c.d. Cel Działania Tworzenie warunków sprzyjających decyzjom matrymonialnym i prokreacyjnym Rozwiązania mające na celu godzenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi Wspieranie rodziny w ponoszeniu koszów wychowania dzieci - określenie kosztów rodzicielstwa, bezpośrednich, pośrednich ( koszt alternatywny); - udział rodziny – udział państwa( społeczeństwa) -

c.d. Cel Działania Tworzenie warunków sprzyjających decyzjom matrymonialnym i prokreacyjnym określenie roli i znaczenia świadczeń rodzinnych - określenie roli i znaczenia prorodzinnego systemu podatkowego - grupy docelowe Kształtowanie systemu wartości prorodzinnych Tworzenie klimatu i środowiska społecznego przyjaznego rodzinie

c.d. Cel Działania Tworzenie warunków sprzyjających decyzjom matrymonialnym i prokreacyjnym Polityka pośrednia - edukacyjna - rynku pracy - mieszkaniowa - ochrony zdrowia

c.d. Cel Działania Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi młodego pokolenia= inwestycja w kapitał ludzki; ograniczenie ubóstwa dzieci (Children wellbeing) Rozwój usług społecznych dla dzieci i młodzieży - w tym z zakresu opieki i wychowania w wieku 0-6 (5) lat Wyrównywanie szans dzieci ze środowisk (rodzin) defaworyzowanych Systemy transferów pieniężnych; ich rola w ograniczaniu ubóstwa Świadczenia w naturze (rzeczowe, w formie usług)

= - System ochrony dzieci w trudnych sytuacjach rodzinnych Cel działania Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi młodego pokolenia=inwestowanie w kapitał ludzki; ograniczenie ubóstwa dzieci (Children wellbeing) - System ochrony dzieci w trudnych sytuacjach rodzinnych Pozbawionych środowiska rodzinnego Narażonych na dysfunkcje w rodzinie ( przemoc,wykorzystywanie i in. Narażonych na patologie

c.d. Cel Działania Pomoc rodzinom w trudnej sytuacji materialnej i życiowej ( adekwatność rozwiązań do zróżnicowanej sytuacji rodzin: Ubogich, wielodzietnych, niepełnych, osobą niepełnosprawną, dysfunkcyjnych - Rozwój aktywizujących form pomocy : w ramach polityki pośredniej ( podnoszenie kwalifikacji, wspieranie reaktywizacji zawodowej) i bezpośredniej (ułatwienia w godzeniu obowiązków zawodowych z rodzinnymi; dostęp do usług opiekuńczych) - Uwzględnienie trudnej sytuacji w systemach transferów pieniężnych

c.d. Cel – jak wyżej Działania Zapewnienie adekwatności form pomocy do zróżnicowanych sytuacji i potrzeb rodzin Rozwój systemu edukacji i poradnictwa rodzinnego

c.d.