„Innowacyjna Wielkopolska” - strategia dla konkurencyjności regionu Jacek Guliński Fundacja UAM - Poznański Park Naukowo-Technologiczny Poznań, 29 marca 2004

Regionalna konkurencyjność Tworzenie dobrobytu Wykorzystanie regionalnych zasobów w celu uzyskania korzyści ekonomicznych Konkurowanie na zewnętrznych i otwartych wolnych rynkach Przystosowanie do zmian

Rozwój regionalny zależy od (1) Lokalnych instytucji (władze regionalne, władze wojewódzkie, instytucje sektora przywatnego) Wydajna administracja Relacje międzyinstytucjonalne Polityczna kompetencja Myślenie i strategia długoterminowa Zdrowy proces podejmowania decyzji politycznych

Rozwój regionalny zależy od (2) Struktur przedsiębiorców (stowarzyszenia przemysłowe, oddziały firm międzynarodowych i ogólnonarodowych) Określenie głównych kierunków działalności przemysłowej Rozwój firm otoczenia biznesu Zdolność do tworzenia sieci Strategiczna i technologiczna kompetencja MŚP

Rozwój regionalny zależy od (3) Infrastruktury wiedzy (uczelnie, instytucje PAN, jednostki badawczo-rozwojowe) Związki nauki z potrzebami gospodarczymi i społecznymi Polityka naukowa Kapitału ludzkiego (organizacje, dobrowolne stowarzyszenia, lokalne sieci i grupy nacisku) Tworzenie nieformalnych zależności i sieci Zdolność społeczeństwa do udziału w procesie „foresightu” Spożytkowanie tradycji i wartości regionalnych

Wizja innowacyjnej Wielkopolski Partnerzy społeczno-gospodarczy zaangażowani w tworzenie strategii są zgodni, iż naszą wizją jest Wielkopolska: Wykorzystująca tradycję oraz współczesny potencjał intelektualny i gospodarczy, dla tworzenia innowacyjnych podstaw rozwoju, Uznająca innowacje za główny czynnik regionalnego wzrostu gospodarczo-społecznego, Tworząca środowisko przyjazne innowacjom poprzez wspieranie: powstawania i rozwoju firm innowacyjnych, tworzenia nowoczesnych technologii w jednostkach sektora B+R i komercjalizacji, powstania płaszczyzny współpracy nauki i gospodarki, 4. Zdolna konkurować z innymi regionami europejskimi.

Regionalna Strategia Innowacji Podniesienie konkurencyjności regionu poprzez innowacje 1 z 5 projektów w Polsce Metodologia sprawdzona w ponad 100 regionach Europy zaangażowanie wszystkich środowisk regionu diagnoza potrzeb i możliwości zorientowanie na przedsiębiorstwa

Budowa Strategii Dyskusje na spotkaniach,konferencjach, warsztatach Komitet Sterujący, Grupy Robocze, Eksperci regionalni i międzynarodowi Badania (wywiady): Przedsiębiorstwa Sektor B+R Usługi finansowe i TT Subregiony Współpraca międzyregionalna Konsultacje projektu Strategii Plan działań

Struktura organizacyjna projektu WG1. Potrzeby firm Komitet Sterujący WG2. Podaż B+R Grupy robocze Eksperci WG3. Otoczenie TT WG4. Kohezja Zespół wykonawczy WG5. Interegionalizacja

Analiza SWOT - S przedsiębiorstwa umiejętność dostosowania się do wpływu czynników otoczenia, takich jak np. zmiana preferencji klientów, zmiana cen stosowanie systemów jakości identyfikacja pracowników z interesami firmy umiejętność przetrwania w trudnych warunkach gospodarowania duże umiejętności naśladowania dobrych wzorów

Analiza SWOT - W przedsiębiorstwa niski poziom innowcyjności, zwłaszcza małych i średnich brak umiejętności myślenia strategicznego i planowania rozwoju firmy mała świadomość o potrzebach, możliwościach i korzyściach wynikających z wprowadzania innowacji nieumiejętność oraz niechęć do kooperacji z partnerami zarówno w skali lokalnej, jak i międzynarodowej brak kapitału na inwestycje w innowacje brak umiejętności współpracy oraz korzystania z usług instytucji otoczenia i jednostek badawczych

Analiza SWOT - S - sektor B+R duży potencjał intelektualny istnienie bardzo silnego ośrodka badawczo-naukowego w Poznaniu dobre doświadczenia niektórych jednostek B+R w dostosowywaniu się do nowej sytuacji rynkowej dobre przykłady projektów badawczych tworzonych przy współpracy z przedsiębiorstwami dobre przykłady wdrożeń technologii opracowanych w wielkopolskim sektorze B+R

Analiza SWOT - W - sektor B+R słaba współpraca z gospodarką brak struktur i procedur współpracy z gospodarką ograniczone umiejętności pozyskiwania środków na prowadzenie badań ze źródeł pozabudżetowych koncentrowanie się na badaniach podstawowych w oderwaniu od aktualnych potrzeb gospodarki niewystarczające dostosowanie programów edukacyjnych do potrzeb gospodarki regionu

Analiza SWOT - S instytucje wsparcia duży odsetek ośrodków akredytowany w KSU umiejętność wykorzystania grantów na usługi dla sektora MSP rosnący potencjał rozwój sieci współpracy rosnące kwalifikacje kadr

Analiza SWOT - W instytucje wsparcia brak koordynacji działań poszczególnych instytucji niedostosowana do potrzeb oferta dla przedsiębiorstw niedostateczna liczba instytucji oraz programów na rzecz transferu technologii, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych brak instrumentów finansowania innowacji dostosowanych do różnych potrzeb niewielki zakres oddziaływania

Analiza SWOT - S słabiej rozwinięte obszary silne ośrodki subregionalne z podstawową infrastrukturą: instytucje wsparcia, szkoły wyższe potencjał lokalny, który może zostać spożytkowany dla innowacyjnego rozwoju regionu wzrost liczby lokalnych i subregionalnych inicjatyw na rzecz rozwoju dobre przykłady firm, które są innowacyjne i odniosły sukces istnienie lokalnych liderów wspierających procesy innowacyjne powstawanie lokalnych sektorowych klasterów duża podaż siły roboczej

Analiza SWOT - W słabiej rozwinięte obszary niewielka świadomość innowacyjna samorządów lokalnych brak owocnej współpracy pomiędzy głównymi aktorami systemu innowacji na poziomie subregionalnym niski poziom kwalifikacji lokalnych kadr kierowniczych brak umiejętności współpracy przedsiębiorstw na rynku lokalnym ograniczone zaangażowanie jednostek samorządu terytorialnego we wspieranie innowacyjnej gospodarki lokalnej nieumiejętność wykorzystania dostępnych środków służących podnoszeniu poziomu innowacyjności peryferyjne położenie względem dużych aglomeracji miejskich oraz głównych szlaków komunikacyjnych

Cele strategiczne 1. Integracja środowisk społeczno-gospodarczych na rzecz innowacji 2. Zwiększenie zdolności przedsiębiorstw do wprowadzania innowacji 3. Wykorzystanie potencjału badawczego Wielkopolski dla wzrostu konkurencyjności gospodarki 4. Budowa nowoczesnej infrastruktury innowacyjnej

1. Integracja środowisk społeczno-gospodarczych regionu 1.1. Podniesienie kultury innowacyjnej środowisk regionu 1.2. Wsparcie poprzez innowacje słabiej rozwiniętych obszarów Wielkopolski 1.3. Tworzenie warunków i instrumentów dla wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji.

2. Zwiększenie zdolności przedsiębiorstw do wprowadzania innowacji 2.1. Przełamanie mentalnych barier innowacji i współpracy 2.2. Zwiększenie umiejętności kadr w przedsiębiorstwach 2.3. Rozwój bazy technicznej przedsiębiorstw 2.4. Rozwój międzyregionalnej współpracy firm

3.Wykorzystanie potencjału badawczego Wielkopolski dla wzrostu konkurencyjności gospodarki 3.1. Kreowanie przedsiębiorczych postaw w nauce 3.2. Utworzenie struktur i regulacji w nauce ułatwiających jej współpracę z gospodarką 3.3. Wzrost udziału przychodów ze współpracy z przedsiębiorstwami w nakładach na naukę 3.4. Dostosowanie oferty edukacyjnej nauki do potrzeb regionalnej gospodarki

4. Budowa nowoczesnej infrastruktury innowacyjnej 4.1. Rozwój instytucji otoczenia biznesu działających na rzecz innowacji 4.2. Poprawa jakości usług oraz ich dostosowanie do potrzeb przedsiębiorstw 4.3. Poprawa struktury i ułatwienie dostępu do usług 4.4. Rozwój instrumentów finansowania innowacji, dostosowanych do potrzeb przedsiębiorstw

Realizacja Strategii Zmiana polityki regionu Zaangażowanie środowisk Wykorzystanie funduszy strukturalnych Przygotowanie funduszy strukturalnych na kolejny okres programowania po 2004

Realizatorzy Strategii władze samorządowe instytucje wsparcia Jednostki edukacyjne i badawcze przedsiębiorstwa

Działania krótkookresowe (bieżące) Proponowane akcje oraz możliwe źródła finansowania z funduszy strukturalnych Działania krótkookresowe (bieżące) Akcja Opis Nr celu oper. Źródło finansowania Konkurs tworzenia biznes planów Adresowany do pracowników sektora B+R, absolwentów, studentów i doktorantów. Konkurs będzie dotyczył pomysłów na założenie nowej firmy opartej na wiedzy. Będzie połączony ze szkoleniami oraz wsparciem doradczym w pierwszym okresie działalności firmy.   3.1 SPO RZL 2.3. Forum Współpracy Promocja lokalnych Forum Współpracy, które powinny działać w każdym powiecie, a spotkania odbywać się regularnie. 1.2 2.1 Utworzenie Wielkopolskiej Sieci Innowacyjnej Sieć o strukturze subregionalnej będzie platformą współpracy pomiędzy instytucjami wsparcia z całego regionu. 1.3 4.2 4.3 SPO WKP 1.1.1. Konkurs na najbardziej innowacyjne MSP w Wielkopolsce Systematyczna akcja medialna, konkurs pozwoli na prezentację dobrych przykładów innowacyjnych firm -uczestników konkursu, a laureaci zostaną poproszeni o zorganizowanie na terenie swojej firmy spotkania -prezentacji dla innych przedsiębiorstw. 1.1 2.2

Działania krótkookresowe (bieżące) Przykładowe akcje – możliwe źródła finansowania z funduszy strukturalnych c.d. Działania krótkookresowe (bieżące) Akcja Opis Nr celu oper. Źródło finansowania Interaktywne warsztaty dla podniesienia umiejętności menedżerskich i myślenia strategicznego w przedsiębiorstwach Warsztaty będą przeprowadzone przez doświadczonych konsultantów dla wyselekcjonowanej grupy przedsiębiorstw. W celu pozyskania najbardziej zmotywowanych firm warsztaty będą częściowo odpłatne. 2.2. ZPORR 2.3. SPO RZL Organizacja Międzyregionalnego Forum Kooperacyjnego Seminarium połączone ze spotkaniami biznesowymi przedsiębiorstw z kilku wybranych branż trzech regionów: Wielkopolski, Brandenburgii i Marche.   2.4. Budowa Poznańskiego Inkubatora Zaawansowanych Technologii Budowa Poznańskiego Inkubatora Zaawansowanych Technologii, ułatwiającego absolwentom wyższych uczelni tworzenie własnych przedsiębiorstw na bazie najnowocześniejszych technologii. 1.3. 3.1. 4.1.  SPO WKP 1.3.3. Centrum Zaawansowanych Technologii Chemicznych Utworzenie Centrum Zaawansowanych Technologii Chemicznych 3.2. 1.4.2. 1.4.1.

Działania średniookresowe Przykładowe akcje – możliwe źródła finansowania z funduszy strukturalnych c.d. Działania średniookresowe Akcja Opis Nr celu oper. Źródło finansowania Akcja wzmocnienia tworzących się klasterów (gron przedsiębiorców) Dotacja przyznawana w wyniku konkursu na projekt wspierający wspólne działanie kilku przedsiębiorstw z tej samej branży i terenu (wspólna promocja eksportu, wspólne zakupy, zbudowanie wspólnej strategii działania itp.) oraz promocja medialna wyników akcji.   2.1. SPO WKP 2.1.5. 2.3.5. Utworzenie Tureckiej Strefy Inwestycyjnej Planowane jest utworzenie strefy inwestycyjnej obejmującej obszar o powierzchni 80-100 ha. Celem obsługi strefy powołany został przy Tureckiej Izbie Gospodarczej Ośrodek Wspierania Przedsiębiorczości. 1.2. ZPORR 3.1. Akcja budowania partnerstwa akademicko-przemysłowego dla rozwoju kadr Akcja pilotażowa, która będzie polegała na umowie o praktyki dla studentów oraz doktorantów, pomiędzy wybraną jednostką uczelni a grupą przedsiębiorstw z tej samej branży. ZPORR - 2.1. SPO RZL - 2.3. Konkurs na stworzenie atrakcyjnej oferty szkoleniowej lub badawczej Konkurs adresowany do instytucji sektora B+R, które będą formułować swoją ofertę badawczą i szkoleniową dla przedsiębiorstw. 3.3. 3.4. 2.3. Utworzenie ośrodków transferu technologii i innowacji Tworzenie ośrodków transferu technologii i innowacji w wybranych uczelniach i jednostkach badawczo-rozwojowych. 3.2. 1.1.2. Akcja szkoleniowa i informacyjna prowadzona przez uczelniany ośrodek transferu technologii, na zamówienie grupy przedsiębiorstw Realizacja współpracy pracowników uczelni z grupą przedsiębiorstw określonej branży  ZPORR

Działania średniookresowe Przykładowe akcje – możliwe źródła finansowania z funduszy strukturalnych c.d. Działania średniookresowe Akcja Opis Nr celu oper. Źródło finansowania Stworzenie funduszu venture capital Stworzenie nowego instrumentu finansowania innowacji: funduszu venture capital   4.4.  SPO WKP 1.2.1. Stworzenie funduszu seed capital Stworzenie nowego instrumentu finansowania innowacji: funduszu seed capital. 1.2.3. Konkurs na program edukacyjny Konkurs na autorski program edukacyjny dla szkół, promujący postawy przedsiębiorcze i innowacyjne. 4.3.  SPO RZL 2.1. Budowa na bazie internetu Wielkopolskiej Platformy Informacyjnej Platforma ma być narzędziem ułatwiającym przepływ informacji dla rozwoju innowacji w regionie. 1.1. 1.5.1. Doradca finansowy dla przedsięwzięć innowacyjnych Przygotowanie i uruchomienie w kilku wybranych ośrodkach wsparcia w regionie pilotażowej usługi doradczo-informacyjnej dla przedsiębiorstw, polegającej na informacji o dostępnych źródłach finansowania innowacyjnych przedsięwzięć, doradztwa i pomocy w ubieganiu się o finansowanie z konkretnej instytucji. 4.2. 1.1.2. Foresight dla Wielkopolski Przeprowadzenie programu Foresightu dla Wielkopolski, poprzez konsultacje i zebranie doświadczeń ekspertów. Program ten pozwoli na zbudowanie scenariuszy rozwoju regionu oraz wskazanie najbardziej przyszłościowych sektorów regionalnej gospodarki dla rozwoju innowacyjnej polityki Wielkopolski. 1.3. 1.4.6.

sektor B+R sektor MŚP otoczenie biznesu Ministerstwo Nauki i Informatyzacji Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego