Ekonomia społeczna. Szanse i ograniczenia dr Marek Rymsza Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytet Warszawski Toruń 26 listopada 2008 roku

Źródło: M. Rymsza, Trzeci sektor a druga fala ekonomii społecznej w Polsce, Trzeci Sektor 2007, nr 9, s. 3. Tradycyjny model ES Przedsiębiorczość społeczna oparta na zasadzie wzajemności; Kluczowa rola społeczników animujących przedsięwzięcia gospodarcze; Inicjatywy o charakterze oddolnym; Brakuje przywilejów, udogodnień dla ES ze strony państwa przy niskim poziomie regulowania gospodarki przez państwo; Typowe instytucje ES: spółdzielnie, tuw-y, związki kredytowe. Współczesny model ES Zasada inkluzji ważniejsza od zasady wzajemności Znacząca rola APS (państwa, UE), ale liderów zastąpić się nie da; Inicjatywy często o charakterze odgórnym; Prawne i finansowe udogodnienia dla podmiotów ES przy wysokim poziomie regulowania gospodarki przez państwo; Typowe instytucje ES: spółdzielnie socjalne, spółki not- for-profit, działalność gosp. NGOs.

Doświadczenia transformacyjne: wyczerpanie formuły wsparcia osłonowego; Priorytety i środki UE (w tym IW EQUAL); Odkrywanie rodzimych wzorów przedsiębiorczości społecznej (np. Lisków); Nowe trendy w naukach społecznych i ekonomii i ich oddziaływanie na praktykę społeczną (politykę społeczną, pracę socjalną) Innowacyjna funkcja NGOs – upowszechnianie aktywizujących metod wsparcia Źródło: Zestawienie własne.

Słaby potencjał ekonomiczny trzeciego sektora i rosnąca polaryzacja NGOs w wyniku absorpcji środków publicznych; Brak mechanizmów współdziałania służb publicznych i służb zatrudnienia; Brak czytelnych priorytetów w polityce społecznej państwa; Wysokie koszty działalności gospodarczej, niestabilne, niekorzystne regulacje prawne, brak osadzenia podmiotów ES na rynku (vide spółdzielnie socjalne). Źródło: Zestawienie własne.

Słabość tradycyjnych podmiotów ES (tuw-y, spółdzielnie, niejasny charakter SKOK-ów); Miejsce dla nowych podmiotów ES; Koncentracja na inicjowaniu nowych przedsięwzięć przy ograniczonej zdolności utrzymania istniejących (vide CIS-y); Sektor ES jako miejsce upowszechniania aktywizującej polityki społecznej (APS); Nakładanie się infrastruktury nowej ES na infrastrukturę aktywizacji niepełnosprawnych (WTZ, ZAZ, ZPCh). Źródło: Zestawienie własne.

Preferencje dla inkluzji wertykalnej względem inkluzji horyzontalnej; Pomiędzy zatrudnieniem socjalnym a przedsiębiorczością społeczną; Preferencje dla nowych podmiotów ES; Od inwestowania w kapitał ludzki do inwestowania w kapitał społeczny? Źródło: M. Rymsza, Druga fala ekonomii społecznej w Polsce a koncepcja aktywnej polityki społecznej, w: T. Kaźmierczak, M. Rymsza (red.), Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, ISP, Warszawa 2007.

efekt decentralizacji państwa: bez wsparcia samorządu na dłuższą metę przedsiębiorczość społeczna nie ma szans rozwoju – por. sytuację pozarządowych CIS-ów; efekt uobywatelnienia społeczeństwa: sektor obywatelski jako nośnik innowacji – por. upowszechnianie w Polsce podejścia aktywizującego beneficjentów (APS); efekt urynkowienia gospodarki: przedsiębiorczość społeczna nie powinna być pozycjonowana w opozycji do sektora biznesu – przykład spółdzielni socjalnych. Źródło: Zestawienie własne.