W PROCESIE WYKORZYSTANIA FUNDUSZY STRUKTURALNYCH UE ROLA MEDIÓW W PROCESIE WYKORZYSTANIA FUNDUSZY STRUKTURALNYCH UE W POLSCE - wprowadzenie Paweł Kolas Trener KSP BPG: tę część proponuje rozdzielić na dwie: cz.I. zrobić na początku seminarium, dwie pozostałe (cz. II, III) zrobić na koniec i potraktować jako wstęp do dyskusji; w Krakowie na kanwie tej prezentacji zrodziła się okrutna dyskusja; poza tym generalnie – całość skrócić – co w tej prezentacji uczyniłam;

Część I Dlaczego udział mediów w procesie wykorzystania funduszy strukturalnych w Polsce jest tak ważny? Innymi słowy: dlaczego i po co się w ogóle spotykamy?

Dlaczego? z jednej strony... ... Fundusze Strukturalne UE i Fundusz Spójności są rosnącym źródłem finansowania wydatków na rozwój, szczególnie sektora publicznego na każdym poziomie administracji: kraj, województwo, samorządy lokalne w bardzo różnorodnych dziedzinach: od dróg po szkolnictwo wyższe, od stref przemysłowych po gospodarstwa agroturystyczne dla szerokiego grona beneficjentów: od ministerstw po sołectwa, od regionów po rolników, od długotrwale bezrobotnych po podnoszących kwalifikacje informatyków FS to ogromny potencjał i jednocześnie ogromne pole oddziaływania na kierunki działania, nie tylko sektora publicznego; zarówno poporzez bezpośrednie współfinansowanie, jak i ukierunkowanie sporej części wysiłków administracji (programowanie, przygotowanie projektów) i środków własnych (wkłady własne); W pewnym sensie są „wszechobecne” Tezy: wdrażanie FS angażuje i obejmuje bardzo szeroki krąg osób i instytucji, dla wielu z nich stając się dominującym źródłem finansowania wydatków prorozwojowych, przy czym faktyczna skala wpływu wdrażania FS jest znacznie większa niż wynika to z samych kwot, jako, ze odbywa się on w dwojaki sposób: 1/ przez bezpośrednie współfinansowanie lub finansowanie programów i projektów, 2/ przez ukierunkowanie znacznej części pozostałych wydatków prorozwojowych (jako koniecznego wkładu własnego i wydatków komplementarnych) Czy ktokolwiek jest w stanie monitorować i skontrolować, sprawdzić, dopilnować tak złożonego procesu? Samodzielnie??? s

Dlaczego? z drugiej strony... ... administracja publiczna, która ma je obsłużyć, nie ma łatwego życia rośnie sfera odpowiedzialności - pojawiają się nowe, nieznane dotąd globalne problemy i wyzwania np. zagrożenie terroryzmem, zagrożenia ekologiczne, zmiany klimatyczne rośnie tempo zmian: w skali globalnej, europejskiej, krajowej, a nawet lokalnej rosną wymagania obywateli: oczekują coraz bardziej sprawnego i efektywnego (również kosztowo) systemu, rośnie presja na ograniczanie wydatków budżetowych, na obniżanie obciążeń obywateli i poszerzanie sfery ich wolności i niezależności od struktur państwa Wykorzystanie FS prawie w całości obsługuje administracja publiczna, która działa/pracuje w coraz trudniejszym, bardziej złożonym i wymagającym środowisku – która i bez tego współcześnie jest wystawiona na silne presje i zmuszona do nieustannego dostosowywania się (oczywiście jeśli chce być skuteczna); FS tworzą dodatkową, ogromną presję i wyzwanie;

> Administracja musi sobie z tym sprawnie poradzić – jeśli jej istnienie ma w ogóle mieć jakikolwiek sens społeczny Istota działania skutecznej, nowoczesnej władzy i administracji publicznej: nie: rządzenie, ale: zarządzanie nie: subsydiowanie, ale: przedsiębiorczość nie: „władza nad...”, ale: „władza do...” W tej nowej sytuacji pojawiają się nowe idee, pomysły nt. rozumienia roli i miejsca nowoczesnej władzy i administracji publ. – w tej nowej „zglobalizowanej” rzeczywistości; coraz mniej ważna jest zdolność do formalnego kontrolowania procesów, czy zachowań ludzi (władza nad), zyskuje zaś na znaczeniu i staje się ostatecznym wskaźnikiem potencjału władzy i administracji jej zdolność do inspirowania i tworzenia nowych wartości, do mobilizowania ludzi wokół wspólnych celów i przedsięwzięć (władza do) Taka przemiana w rozumieniu istoty, roli i stylu działania władzy i administracji publ. to oczywiście jest wieloletni proces i jeszcze długa droga przed nami, ale i trochę już za nami; FS stają się ważnym czynnikiem zmian jakościowych w administracji – np. wymuszają planowanie i działanie strategiczne, mechanizmy sprzyjające przejrzystości, profesjonalizację (wymagają obsługi bardziej przez ekspertów niż urzędników w tradycyjnym tego słowa znaczeniu), partnerstwo i szerszą współpracę itd. Mogą być wielkim impulsem modernizacyjnym – nie tylko bezpośrednio, jako źródło finansowania, ale i pośrednio – jako źródło pozytywnych zmian w w administracji naszego kraju . Mogą, ale nie muszą ....

potrzebuje partnerów do współpracy A w praktyce... ... władza i administracja publiczna potrzebuje partnerów do współpracy potrzebuje niezależnej kontroli potrzebuje dopingu  A w praktyce jest rożnie... Partnerów do współpracy – np. obowiązki informowania i promocji, Rozp. 1159/2000, upowszechnianie info o konkursach i dobrych praktykach itp. Wszystkie te trzy elementy sprzyjają podnoszeniu jakości pracy administracji i decyzji, które podejmuje; i we wszystkich trzech dużą role mogą – jeśli zechcą – odegrać media;

(cele, instrumenty, zasady) POLITYKA SPÓJNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ (cele, instrumenty, zasady)

Budżet UE w latach 2000-2006 (około 670 mld €) PS jest drugą co do wielkości wspólną polityką UE; W sumie ok. 37 mld E na działania strukturalne rocznie; 2007-13: 34% budżetu UE, 336 mld Euro / ok. 48 mld Euro na działania strukturalne rocznie (projekt)

Opis acquis communautaire artykuł 158 “W celu wspierania swojego wszechstronnego, harmonijnego rozwoju, Wspólnota rozwija i kontynuuje działania prowadzące do wzmacniania swojej spójności ekonomicznej i społecznej.W szczególności, Wspólnota zmierza do zredukowania zróżnicowania w poziomie rozwoju regionów oraz zacofania najmniej uprzywilejowanych regionów i wysp, łącznie z obszarami wiejskimi” Ma trwałe, wieloletnie podstawy traktatowe, Chociaż w ostatnich latach trwa dyskusja nad jej istotą (vide: strategia lizbońska, III raport o spójności i doktryna polityki strukt. na lata 2007-13)

Polityka spójności UE i Fundusze Strukturalne EFRR EFS EFOGR FIOR Fundusz Spójności powiązane polityki Wspólnoty: pomocy państwa trwałego rozwoju równych szans badań i rozwoju technologicznego wspierania MŚP społeczeństwo informacyjne Rozwój regionalny Zatrudnienie i integracja społeczna Polityka spójności UE Rozwój obszarów wiejskich Inne polityki UE i koncepcje wspólnotowe: strategia lizbońska/göteborska, rozszerzenie, budżet i reforma instytucjonalna Oddziaływanie na: rozwój gospodarczy, inwestycje zagraniczne i polityki krajowe Źródło: KE, DG Regio

Polityka spójności 2000-2006 Cel Wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej oraz zmniejszenie dysproporcji regionalnych Instrumenty Trzy Cele i cztery Inicjatywy Wspólnotowe; 49,5% ludności w państwach UE-25 żyje w obszarach objętych Celem 1 lub Celem 2 Zasoby finansowe około 233 mld euro stanowiących jedną trzecią ogólnego budżetu UE lub 0,45% unijnego PKB Źródło: KE, GD Regio

Wymiary spójności: Ekonomiczny – PKB (PPS) Społeczny – stopa bezrobocia Przestrzenny - liczba konsumentów osiąganych w danym czasie

PKB (PPS) per capita vs. średnia UE (Key data on the Candidate Countries No 129/2001 Eurostat)

PKB (PPP) per capita vs. średnia UE15 (Economist Intelligence Unit, styczeń 2004) Wg. III Raportu o Spójności (3CR): PL 2001: 40,9%

Regionalny PKB na mieszkańca w 2001 r. dla UE-27, mierzony parytetem siły nabywczej < 50 50 - 75 75 - 90 90 - 100 100 - 125 >= 125 Brak danych Wskaźnik UE-25 = 100 Źródło: Eurostat Źródło: KE, DG Regio

Cele polityki strukturalnej UE (rozporządzenie 1260/1999): Cel 1: promocja rozwoju i dostosowanie strukturalne regionów słabiej rozwiniętych Cel 2: wzmocnienie społecznej i gospodarczej transformacji regionów przeżywających kryzys strukturalny Cel 3: pomoc w adaptacji i modernizacji polityki i systemu edukacji, szkoleń i zatrudnienia

Cel 1 promocja rozwoju i dostosowanie strukturalne regionów słabiej rozwiniętych 69,7% środków Funduszy Strukturalnych (22,2% ludności) regiony NUTS II, w których PKB wg. PPS na 1 mieszkańca jest mniejszy niż 75% średniej wspólnotowej lub o wyjątkowo niskiej gęstości zaludnienia poniżej 8 os./km2

Mapa regionów podległych finansowaniu z Funduszy Strukturalnych w ramach Celu1 w okresie 2000-2006 – stan wyjściowy

Zmiany po rozszerzeniu 40% > 49,9% ludności UE na obszarach Celu 1 i 2 213 > 233 mld euro przeznaczonych na fundusze strukturalne do 2006 r. (jedna trzecia budżetu UE) 400 > 480 programów funduszy strukturalnych 211 > 264 regionów na poziomie NUTS II Źródło: KE, DG Regio

Cel 1 polityki strukturalnej UE 2000-06 – konsekwencje dla Polski zasięg: Polska po akcesji jest w całości objęta Celem 1 polityki strukturalnej UE 3 kierunki działań: infrastruktura - zasoby ludzkie - sektor produkcyjny finansowanie działań: ze wszystkich 4 funduszy strukturalnych w ramach tzw. Programów Operacyjnych

PKB per capita, NTS III, 2000

PKB na 1 mieszkańca - 2002 r.

Cel 2 wzmocnienie społecznej i gospodarczej transformacji regionów przeżywających kryzys strukturalny 11,5 % środków Funduszy Strukturalnych (max. 18% ludności) regiony NUTS III, przeżywające problemy strukturalne i potrzebujące pomocy w transformacji, w szczególności stare obszary przemysłowe, rolnicze, problemowe tereny miejskie i obszary zależne od rybołówstwa

Cel 3 pomoc w adaptacji i modernizacji polityki i systemu edukacji, szkoleń i zatrudnienia 12,3 % środków Funduszy Strukturalnych jedyny zorientowany horyzontalnie - służy wspieraniu działań w regionach nie uwzględnionych w zakresie Celu 1 dotyczy adaptacji i modernizacji systemów edukacyjnych, szkoleniowych oraz zatrudnienia

Zagadnienia kluczowe w realizacji Celów: Trwały rozwój działalności gospodarczej Rozwój zatrudnienia i zasobów ludzkich Ochrona i poprawa stanu środowiska Zmniejszanie różnic Równość pomiędzy mężczyznami i kobietami Budowa społeczeństwa informacyjnego

Zasady Funduszy Strukturalnych (1/3): koncentracji - środki są przeznaczone przede wszystkim dla obszarów znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji (Cel 1, a w drugiej kolejności Cel 2) partnerstwa - współpraca układu europejskiego, krajowego, regionalnego i lokalnego (wertykalne) oraz z partnerami gospodarczymi i społecznymi (horyzontalne)

Zasady Funduszy Strukturalnych (2/3): programowania - proces organizowania, podejmowania decyzji i finansowania odbywa się w kilku szczegółowo określonych etapach koordynacji - pomiędzy poszczególnymi funduszami poprzez: dokumenty programowe, monitorowanie i ocenę pomocy, indykatywne wytyczne Komisji Europejskiej w sprawie polityk Wspólnoty

Zasady Funduszy Strukturalnych (3/3): dodatkowości - środki europejskie muszą uzupełniać finansowanie krajowe, a nie mogą go zastępować zgodności - operacje finansowane z funduszy europejskich muszą być zgodne z innymi politykami Wspólnoty i prawodawstwem wspólnotowym

Instrumenty polityki spójności UE Fundusze Strukturalne Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ERDF) Europejski Fundusz Społeczny (ESF) Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAGGF/FEOGA) Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa (FIFG) Fundusz Spójności Europejski Bank Inwestycyjny (EIB)

Fundusze i instrumenty strukturalne w latach 2000-2006 (1) EFRR ESF EFOGR-SO FIOR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Społeczny Orientacji i Gwarancji Rolnej Sekcja Orientacji Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa Infrastruktura Inwestycje Badania i rozwój technologiczny MŚP Szkolenia zawodowe Promocja zatrudnienia ... Rozwój obszarów wiejskich w turystykę rybołówstwa Modernizacja sektorów przemysłu związanych z rybołówstwem Spójności dla Państw Członkowskich o PKB poniżej 90% w dziedzinie ochrony środowiska i transportu (TEN) (wybór projektów) Źródło: KE, DG Regio Fundusze i instrumenty strukturalne w latach 2000-2006 (1)

INTERREG III URBAN II Leader+ EQUAL Leader+ Współpraca transgraniczna, ponadnarodowa i międzyregionalna Rozwój zacofanych obszarów miejskich Wymiana i sieci ponadnarodowe Strategie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich EFRR Infrastruktura Zrównoważony rozwój Planowanie Studia Kultura Badania i rozwój technologiczny MŚP EFRR Infrastruktura Transport publiczny Zatrudnienie Integracja społeczna Kultura Informacja MŚP ESF Innowacyjne działania na rzecz zatrudnienia w sieciach UE EFOGR-SO Lokalne grupy działania Źródło: KE, DG Regio Fundusze i instrumenty strukturalne 2000-2006 (2) - Inicjatywy Wspólnoty

Fundusz Spójności Podstawa prawna: Rozporządzenie Rady z 16 maja 1994r. Ustanawiające Fundusz Spójności (1164/94/EWG) oraz Rozporządzenie Rady z 21 czerwca 1999r. zmieniające Rozporządzenie 1164/94/EWG (1264/99/WE) Cel: osiąganie celów ustalonych w Traktacie o UE w zakresie ochrony środowiska i sieci infrastruktury transportu transeuropejskiego Kwalifikacja: państwa członkowskie, w których PNB na głowę mieszkańca jest mniejszy niż 90% średniego poziomu PNB na głowę mieszkańca we Wspólnocie Beneficjenci: Grecja, Hiszpania, Irlandia, Portugalia Beneficjentami są także kraje akcesyjne – czy nie??

Projekty kwalifikujące się do wsparcia z Funduszu Spójności środowisko - przyczyniające się do osiągnięcia celów art. 174 oraz art. 175 Traktatu - zgodne z priorytetami wspólnotowej polityki w zakresie ochrony środowiska w Programie Działań na Rzecz Środowiska i Zrównoważonego Rozwoju transport - projekty infrastrukturalne leżące we wspólnym interesie (wytyczne przyjęte decyzją Parlamentu Europejskiego oraz Rady)

Podział środków z Funduszy Strukturalnych w latach 2000-2006 Po akcesji łączna kwota przeznaczona na fundusze strukturalne to 233 mld euro (okres 2000-2006) Polska w okresie 2004-2006 ma przeznaczona kwotę 12,8 mld euro łącznej pomocy z budżetu UE, w tym: 4,17 mld euro fundusz spójnosci, 11, 36 mld euro środki polityki strukturalnej Dla poszczególnych województw wyjściowy przydział srodków w ramach regionalnego programu przedstawia tabela...

PROGRAMOWANIE ROZWOJU - w Polsce 2004-2006 Aby z tych środków skorzystać, trzeba je w okreśłony sposób zaplanowac = zaprogramowac; Zgodnie z przepisami: Unijnymi – vide: rozporządzenia, glównie ogólne 1260 W PL : ustawa o NPR z 20.04.2004r, która określa sposób przygotowania i realizacji NPR

Warunki umożliwiające korzystanie z FS: zbudowanie i uruchomienie systemu programowania, zarządzania, monitorowania, oceny i kontroli (w skali kraju oraz regionów) przepływu środków finansowych z FS przygotowanie precyzyjnych planów ich wykorzystania w powiązaniu ze środkami krajowymi zapewnienie wieloletniego współfinansowania krajowego

PROJEKTY W obecnym okresie programowania, Uwaga bpg: schemat jest nie do końca w zgodzie z ustawą o NPR !!! Obecny NPR: ok.. 16 mld euro lącznie, w tym 11,36 środki strukturalne UE; Plus alokacja regionalna dla województwa (z tabeli) PROJEKTY

Programowanie rozwoju regionalnego w standardach Unii Europejskiej (2000-2006) NARODOWY PLAN ROZWOJU (2004 – 2006) Określa cele, priorytetowe działania oraz ramy finansowe i instytucjonalne działań strukturalnych państwa. Obejmuje wszystkie aspekty rozwoju kraju, również te które nie mogą uzyskać wsparcia z funduszy europejskich PODSTAWY WSPARCIA WSPÓLNOTY Określa wielkość pomocy z Funduszy Strukturalnych na realizację celów wyznaczonych w NPR oraz wielkość środków krajowych przeznaczonych na współfinansowanie

Program operacyjny dokument przyjęty przez Komisję Europejską, służący wdrażaniu Podstaw Wsparcia Wspólnoty składa się ze spójnego zestawienia priorytetów, zawiera działania wieloletnie może być wdrażany poprzez jeden lub kilka Funduszy, jeden lub kilka innych dostępnych instrumentów finansowych oraz EIB zintegrowany program operacyjny oznacza program operacyjny finansowany przez więcej niż jeden Fundusz

Kolejny etap programowania – przygotowanie Uzupełnienia programu Dokument przedstawiający działania wdrażające odpowiednie priorytety programu operacyjnego, ich ocenę, określenie końcowych beneficjentów oraz plan finansowy na poziomie działań dla każdego z realizowanych priorytetów.

Osie (priorytety) rozwoju NPR 2004-06 1. Wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw SPO Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Osie (priorytety) rozwoju NPR 2004-06 2. Rozwój zasobów ludzkich i zatrudnienia SPO Rozwój zasobów ludzkich i IW EQUAL Europejski Fundusz Społeczny

Osie (priorytety) rozwoju NPR 2004-06 3. Tworzenie warunków dla zwiększania poziomu inwestycji, promowanie zrównoważonego rozwoju i spójności przestrzennej SPO Transport oraz projekty współfinansowane z Funduszu Spójności Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Fundusz Spójności

Osie (priorytety) rozwoju NPR 2004-06 4. Przekształcenia strukturalne w rolnictwie i rybołówstwie, rozwój obszarów wiejskich SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich oraz SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa

Osie (priorytety) rozwoju NPR 2004-06 5. Wzmocnienie potencjału rozwojowego regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) i IW INTERREG Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny

Programy Operacyjne w Polsce 2004-2006 Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (Ministerstwo Gospodarki i Pracy + samorządy wojewódzkie) SPO Rozwój zasobów ludzkich (Ministerstwo Gospodarki i Pracy) SPO Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw (Ministerstwo Gospodarki i Pracy) SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi) SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi) SPO Transport (Ministerstwo Infrastruktury)

Podział środków wg osi rozwoju (w mln €)

Poziom współfinansowania według programów operacyjnych (w mln €, ceny 2004r.) Czy to jest zestawienie bez funduszu spójności??? (bpg)

źródło;: broszura informacyjna MGiP, strona www; Uwaga: oczywiście dane te trzeba docelowo interpretować w powiązaniu z wielkoscią i ludnością województwa (tj. relatywnie do powierzchni oraz liczby mieszkańców)

Na lata 2007-2013 + wzmocnienie potencjału administracyjnego Kategorie wydatków z FS - UE Źródło: KE, 2004, DG Regio Na lata 2007-2013 + wzmocnienie potencjału administracyjnego

Kategorie wydatków z FS - Polska źródło;: broszura informacyjna MGiP, strona www;

Projekt europejski - standardy -zasady przygotowania -projekty modelowe

Projektem nazywamy przedsięwzięcie, które posiada następujące cechy: Co to jest projekt ? Projektem nazywamy przedsięwzięcie, które posiada następujące cechy: służy realizacji określonego celu posiada skoordynowane i wzajemnie powiązane ze sobą działania jest ograniczone w czasie (ma określony początek i koniec), oraz posiada określony budżet i zasoby ma wyjątkowy charakter

Cykl projektu wg UE* Projekt jako ciągły proces inicjowania i dokonywania korzystnych zmian w rzeczywistości społeczno-gospodarczej, czy srodowiskowej; Jednoczesnie projekt, jako sposób na rozwiazanie konkretnego problemu, czy też likwidację konkretnego deficytu rozwojowego; *„Manual Project Cycle Management” European Commission – EuropeAid Co-operation Office, 2001.

Służy realizacji określonego celu Projekt ma swój początek i koniec = stanowi pewną zamkniętą całość Nie realizujemy go tylko dla samej realizacji Projekt jest zawsze częścią większego planu (programu)

Co wspierać? Bez względu na to, do kogo trafi wsparcie, kategoria rozwoju regionalne, wzrostu atrakcyjności, konkurencyjności, poprawy warunków, wzrostu szans etc. będzie warunkowała finansowanie podejmowanych działań. Działania-projekty muszą być pro-rozwojowe, muszą wynikać z kontekstu rozwojowego i być podejmowane w sposób przemyślany i zorganizowany. Trzeba dobrze zrozumieć jakiego rodzaje projekty mogą liczyć na wsparcie, w jaki sposób trzeba je organizować i w jaki sposób rozliczyć. Nie każde działanie, choćby szlachetne spełnia te kryteria…

Obszary strategiczne

Rozwój społeczno – gospodarczy gminy Strategia Gminna Rozwój społeczno – gospodarczy gminy cel: środowisko Cel : gospodarka Cel : społeczeństwo Gminna strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych

Strategia rozwiązywania Problemów społecznych Strategia - Programy Cel: społeczeństwo Strategia rozwiązywania Problemów społecznych Programy: ... profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych pomocy społecznej projekty 1 2 3 4 5 6

Rozwój gospodarczy gminy Strategia - Programy Cel: gospodarka Rozwój gospodarczy gminy Programy: ... Rozwoju turystyki Rozwoju przedsiębiorczości projekty 1 2 3 4 5 6

Cechy projektu mającego szanse… -Efekt pracy Zespołu – założenie wysokiego standardu -Stały rozwój umiejętności i wiedzy zarządzających (Pomoc Techniczna, dokumentacja, wiedza o zasadach systemu) -Dostosowanie przedmiotu projektu do oczekiwań systemowych -Ukierunkowanie na wymogi rozliczenia (ścisłe zarządzanie, monitoring, kontrola, dobre dokumenty aplikacyjne etc.) -Rygorystyczna realizacja zobowiązań wynikających z umowy o refinansowanie -Założenie, że projekt jest mi niezbędny i muszę go zrealizować bez względu na to, czy uzyskam, czy też nie wsparcie wspólnotowe

Cechy projektu zagrożonego… -Brak zespołu pracującego nad projektem – tematem zajmuje się jedna osoba -Pośpiech i ukierunkowanie prac na ‘wygranie konkursu’ -’Naciąganie celu’ wg doraźnych potrzeb -Złe ‘opomiarowanie’ osiąganych celów (zbytni optymizm w deklaracjach) -Założenie, że ‘jakoś to będzie’, bez uwzględniania obowiązków rozliczenia otrzymanego wsparcia -Założenie, że zawartość umowy zawsze będzie można renegocjować

Logika interwencji w funduszach strukturalnych Oddziaływania Cele globalne Rezultaty Cele szczegółowe Produkty Cele operacyjne Wkład Operacje (działania)

Bezpośrednio odpowiedzialni za produkty wkład produkty rezultaty oddziaływania Wdrażający projekt Bezpośrednio odpowiedzialni za produkty (monitorowanie) Pośrednio odpowiedzialni za rezultaty Nie kontrolują oddziaływań (ocena)

Projekty modelowe – co to takiego? Częściowo wypełniony wniosek o dotacje unijne w formacie WORD i w generatorze wniosków wraz z załącznikami: Instrukcja wypełniania wniosku Rozszerzony Opis merytoryczny Wytyczne do studium wykonalności Wytyczne do oceny oddziaływania na środowisko Akceptacja przez MGiP Beneficjent indywidualizuje swój projekt modelowy

Projekty modelowe – co to takiego? Pomysł: wytyczne wsparcia („Guidelines”) z Brandenburgii Uwzględnianie określonego celu politycznego/ Ustalenie konkretnego celu wsparcia Określenie ram dla wsparcia na konkretnych zasadach zgodnych z regulacjami UE Rozpowszechnienie wśród społeczeństwa poprzez mechanizmy informacyjne.

Projekty modelowe – co to takiego? Droga do szybkiego przygotowania i wspierania dużej liczby podobnych do siebie, wartościowych i łatwo powielalnych (nie: kopiowalnych bez zastanowienia) projektów - szybkie wdrożenie środków UE Zapewnia wysoką przejrzystość i bliskość pomocy z funduszy strukturalnych UE obywatelom we wszystkich regionach Polski Zrozumiałe dla potencjalnych zainteresowanych wsparciem, także dla osób bez specjalnej wiedzy o UE Proste i ujednolicone składanie wniosków – ustalona interpretacja kwalifikowalności kosztów Zapewnienie równego traktowania projektodawców poprzez ujednolicone standardowe zasady wsparcia Możliwość prostego opracowywania wniosków dla osób z niewielką wiedzą o UE, przy tworzeniu projektów modelowych uwzględnione zostały przepisy unijne i przetłumaczone na zrozumiały i dostępny język

Przykłady projektów modelowych Utworzenie Gminnej Informatycznej Sieci Edukacyjnej Utworzenie/modernizacja ośrodka informacji turystycznej Poprawa efektywności funkcjonowania lokalnej infrastruktury społecznej (termomodernizacja budynków ZOZ-ów) Budowa/modernizacja stanicy wodnej Budowa/rozbudowa sieci wodociągowej Rozbudowa drogi wojewódzkiej

Przykłady projektów modelowych Budowa, rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej Stworzenie platformy elektronicznej w Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej dla zintegrowanego systemu zarządzania bezpieczeństwem – obsługi numeru ratunkowego 112 Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej jako centrum nowoczesnych technologii na wsi Rozwój umiejętności w zakresie rzemiosła i rękodzielnictwa mieszkańców obszarów wiejskich

Projekty modelowe – jak to działa? 1. Pobrać ze strony komplet dokumentów: www.funduszestrukturalne.gov.pl/Projekty, www.erdf.edu.pl/Projekty modelowe 2. Zapoznać się z nimi 3. Wypełnić zgodnie z instrukcją 3. Złożyć do Urzędu Marszałkowskiego w momencie ogłoszenia konkursu 4. Lobbować projekt Procedura ta sama (złożenie wniosku, zatwierdzenie, wypłata, rozliczenie) – ale proces przygotowania ŁATWIEJSZY!

POLITYKA SPÓJNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ W LATACH 2007-2013

Znaczenie polityki spójności ekonomiczno – społecznej w Unii Europejskiej Podstawowa polityka Wspólnot Europejskich – potwierdzona w projekcie Konstytucji Europejskiej działania na rzecz spójności gospodarczej, społecznej i przestrzennej są jedną podstawowych sfer interwencji Argumentem na rzecz tej polityki są także znacznie większe, po rozszerzeniu Unii do 25 państw, zróżnicowania regionalne

Programy transgraniczne Programy i instrumenty Kwalifikowalność Priorytety Alokacja środków Cel: Konwergencja 78.5% ze specjalnym programem dla regionów ultraperyferyjnych (264 mld euro) Programy regionalne i krajowe EFRR EFS Regiony o PKB/ mieszkańca <75% średniej dla UE-25 Efekt statystyczny: regiony o PKB/mieszkańca <75% dla UE-15 i >75% dla UE-25 Państwa Członkowskie o DNB/mieszkańca <90% innowacja; środowisko naturalne/ zapobieganie ryzyku; dostępność; infrastruktura; zasoby ludzkie; potencjał administracyjny. transport (TEN); zrównoważony transport; środowisko; energie odnawialne. 67,34% = 177,8 mld euro 8,38% = 22,14 mld euro 23.86% = 62,99 mld euro Polityka spójności 2007-2003 3 Cele Budżet: 336,1 mld euro (0,41% unijnego PKB) Fundusz Spójności Cel: Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach 17.2% (57,9 mld euro) Programy regionalne (EFRR) i krajowe (EFS) Państwa Członkowskie proponują listę regionów (NUTS I lub NUTS II) "Stopniowe wycofywanie" Regiony objęte Celem 1 w latach 2000-06 i nie objęte Celem „Konwergencja” innowacja; środowisko naturalne/ zapobieganie ryzyku; dostępność; Europejska Strategia Zatrudnienia 83,44% = 48,31 mld euro 16,56% = 9,58 mld euro Źródło: KE, DG Regio Cel: Europejska Współpraca Terytorialna 3.94% (13,2 mld euro) Programy transgraniczne i ponadnarodowe oraz budowanie sieci współpracy (EFRR) Regiony przygraniczne i większe regiony uczestniczące we współpracy ponadnarodowej innowacja; środowisko naturalne/ zapobieganie ryzyku; dostępność; kultura, edukacja. 35,61% współpraca Trasgraniczna 12,12% Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa 47,73% współpraca ponadnarodowa 4,54% sieci współpracy

Wieloletnie programowanie polityk europejskich Zgodnie z propozycją Konstytucji programowanie na okres nie krótszy niż 5 lat Propozycje przyszłej polityki spójności Wspólnot Europejskich zostały przedstawione w trzecim raporcie kohezyjnym w lutym 2004 roku w lipcu tego samego roku KE przedstawiła projekty odpowiednich regulacji prawnych W roku 2005 zakłada się przyjęcie wszystkich ustaleń dotyczących regulacji prawnych oraz przedstawienie ramowych dokumentów unijnych tak, aby w roku 2006 można było przygotować i przyjąć wszystkie niezbędne dokumenty programowe kraju beneficjenta, a od stycznia 2007 rozpocząć finansowanie przedsięwzięć uruchamianych w ramach nowej perspektywy finansowej

Zakres nowej polityki spójności - Strategia Lizbońska W roku 2000 na Szczycie w Lizbonie założono przekształcenie UE w ciągu dziesięciu lat w najbardziej konkurencyjną gospodarkę światową W roku 2001 na Szczycie w Goeteborgu założenia te zostały uzupełnione o elementy związane z trwałym i zrównoważonym, ze względu na środowisko, rozwojem społeczno-gospodarczym Komisja Europejska zaproponowała wpisanie Strategii Lizbońskiej w nową politykę spójności Będzie ona wdrażana za pomocą funduszy zarówno w ramach poddziału 1a - konkurencyjność, jak też poddziału 1b - spójność Dla Polski jest to korzystne, bowiem najwyżej rozwinięte kraje UE w dalszym ciągu pozostaną zainteresowane polityką spójności

Zakres nowej polityki spójności Komisja Europejska zaproponowała, aby w latach 2007-2013 zlokalizować całokształt działań dotyczących rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz aby przesunąć wszystkie fundusze dotyczące rybołówstwa z polityki spójności do polityki rybołówstwa Dlatego istnieje realne niebezpieczeństwo uprawiania w Polsce w latach 2007-2013 dwu różnych polityk rozwoju regionalnego - jednej ogólnej i skierowanej do obszarów zurbanizowanych, drugiej dotyczącej rolnictwa i obszarów wiejskich

Fundusze na lata 2007 - 2013 jedynie dwa fundusze strukturalne - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Europejski Fundusz Społeczny oraz trzeci instrument - Fundusz Spójności Fundusz Spójności ma być programowany w sposób zintegrowany z funduszami strukturalnymi

Fundusze na lata 2007 - 20013 struktura alokacji dla Polski ma być następująca: 1/3 Fundusz Spójności, 2/3 fundusze strukturalne Zasadniczy poziom współfinansowania funduszy strukturalnych pozostaje w dalszym ciągu na poziomie 25%. Występuje wyraźna tendencja do eliminowania możliwości obniżenia współfinansowania do 20%. Jednak zaproponowano obniżenie współfinansowania nawet do 15% w przypadku peryferyjnie położonych wysp. Poziom peryferyjności Polski Północno-Wschodniej i Wschodniej, udokumentowany pracami ESPON (European Spatial Planning Observation Network), oznacza, że programy europejskie w tej części Polski powinny także korzystać z obniżonego do 15% poziomu współfinansowania, a w przypadku funduszy strukturalnych w całej Polsce powinien zostać dopuszczony 20% poziom współfinansowania

Cele polityki spójności w nowym okresie programowania Cel 1, zorientowany na obszary o niskim poziomie rozwoju społeczno-ekonomicznego, mierzonego tak jak dotąd poziomem PKB na mieszkańca nie przekraczającym 75% średniej Unii Europejskiej na poziomie regionów typu NUTS II. Oznacza to, że w latach 2007-2013 wszystkie województwa Polski pozostaną beneficjentami funduszy strukturalnych jako obszary Celu 1 Nowy Cel 2 dotyczy konkurencyjności i zatrudnienia w regionach. Jest to charakterystyczna zmiana - stary Cel 2 służył restrukturyzacji regionalnej, nowy związany jest z wdrażaniem Strategii Lizbońskiej Cel 3 dotyczy współpracy terytorialnej - transgranicznej i międzynarodowej. Uznano, że współpraca transgraniczna jest sferą o bardzo wysokiej wartości dodanej w skali całej Unii Europejskiej

Programowanie Funduszy Komisja Europejska zaproponowała zasadniczą modyfikację systemu programowania funduszy. Na początku zostanie przygotowywany przez KE dokument Strategiczne Wytyczne Wspólnoty (Community Strategic Guidelines), który następnie zostanie zaakceptowany przez Parlament Europejski dokumentem przygotowywanym przez kraj członkowski będą Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (National Strategic Reference Framework) Po przyjęciu przez KE, dokument ten będzie podstawą budowania w ramach polityki spójności poszczególnych Programów Operacyjnych (Operational Programmes) - podstawowych dokumentów operacyjnych będących następnie przedmiotem negocjacji z Komisją Europejską

W odniesieniu do projektów: Utrzymana zasada N + 2 - również dla Funduszu spójności Trwałość projektów – do 7 lat

Informacja o projekcie europejskim

Wiedza i upowszechnienie informacji o interwencji UE Kto musi wiedzieć? Gdzie i w jaki sposób można uzyskać informacje? Partnerstwo w promocji Odpowiedzialności informacyjne wynikające z umowy o refinansowanie

Kto musi wiedzieć… 1. Informacje o stanie systemu, poziomie dofinansowania, realizacjach poszczególnych celów, realizacjach projektowych muszą gromadzić i udostępniać instytucje włączone w procesy aplikacyjne z zachowaniem ustalonych zasad 2. Informacja ta udzielana jest w formie dostępu via internet (strony www. instytucji włączonej w system) 3. Obowiązek upowszechnieniem wiedzy i gromadzenia informacji o projekcie współfinansowanych ze środków UE to zadanie wszystkich instytucji włączonych w proces obsługi wsparcia.

Partnerstwo w promocji 1. Zgodnie z rozporządzeniem 1159/2000 – promocja unijnego źródła finansowania (formy i standardy) musi być zrealizowana zgodnie z umową pomiędzy beneficjentem wsparcia a instytucją upoważnioną. 2. Wiele z zadań promocyjnych nie zostanie zrealizowane bez zaangażowania mediów, które przy realizacji zasad ‘partnerstwa’ mogą być istotnym elementem całości projektów na każdym jego etapie.

Gdzie szukać informacji? Serwis dotyczący zasad realizacji procesu aplikowania i obsługi projektów finansowanych ze środków UE www.funduszestrukturalne.gov.pl W oparciu o uzgodnione z właściwymi instytucjami reguły, każda z instytucji może prowadzić własny serwis informacyjny dotyczący realizacji danego komponentu.

Gdzie szukać informacji? Serwis Krajowego Systemu Przygotowań do Funduszy Strukturalnych (KSP) www.europa.edu.pl Powszechnie dostępny serwis informacyjny ukierunkowany na informacje związane z procesem absorpcji wsparcia europejskiego

Instytucje odpowiedzialne za poszczególne elementy obsługi projektów O poszczególnych etapach realizacji projektu można się pozyskać informacje od instytucji włączonych w ten proces. Informacja gromadzona jest w celach udoskonalenia systemu i formułowania lepszych metod ich realizacji. Jej zakres opowiada zadaniom przypisanym poszczególnym operatorom w systemie.

Najwięcej wie o projekcie w zakresie własnych odpowiedzialności… Beneficjent wsparcia: - etap identyfikacji projektu (strategie rozwiązania problemów, zgłaszane zagadnienia, aspiracje do wsparcia); - etap aplikowania (sukces aplikacyjny – gotowość instytucji zarządzających do podpisania umowy o dofinansowanie; - realizacja projektu aż po wykonanie zaplanowanych działań (realizacja zaplanowanych etapów, monitoring z projektu, etapowe odzyskiwanie należnych refundacji);

Najwięcej wie o projekcie w zakresie własnych odpowiedzialności… Instytucja Zarządzająca: - zaplanowania działań, - uruchomienia działań realizujących zasadnicze cele poszczególnych interwencji; - kontrola zgodności założeń z postępem realizacji projektów danych dziedzin wsparcia; - wprowadzenia zmian w systemie; - podsumowanie realizacji poszczególnych dziedzin wsparcia.

Najwięcej wie o projekcie w zakresie własnych odpowiedzialności… Instytucja Płatnicza: - zagadnienia finansowych aspektów projektów; - przepływy środków w skali makro i mikro; - realizacja zobowiązań finansowych podjętych w systemie – ewolucja systemu.

Systemowe poziomy monitorowania realizacji środków strukturalnych Wartość złożonych wniosków Wartość podpisanych umów Wartość zrealizowanych płatności + efekty w dziedzinie spójności (Ewaluacja)

Wartość złożonych wniosków Odsetek złożonych wniosków o dofinansowanie względem ogólnej kwoty (alokacji) ze środków strukturalnych w latach 2004-2006

Wartość podpisanych umów Odsetek podpisanych umów/decyzji o dofinansowanie ze źródeł funduszy strutkuralnych względem ogólnej kwoty (alokacji) ze środków strukturalnych w latach 2004-2006

Wartość zrealizowanych płatności Odsetek zrealizowanych refundacji ze środków funduszy strukturalnych względem ogólnej kwoty (alokacji) ze środków strukturalnych w latach 2004-2006

Kontrola-monitoring-ewaluacja

Potrzeby problemy Cele ogólne Oddziaływania Cele szczegółowe Rezultaty Cele operacyjne Produkty Wkład (zasoby) wdrażanie

UE - Ramy prawne 2000-2006 Rozporządzenie w sprawie EFRR Rada stanowi jednomyślnie, zgoda PE, uwagi Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego /Komitetu Regionów EFRR, EFS: procedura współdecydowania EFOGR, FIOR, Fundusz Spójności Rozporządzenie (WE) 1260/1999 ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych (ogólne rozporządzenie) Rozporządzenie w sprawie EFRR Rozporządzenie w sprawie EFS Rozporządzenie w sprawie EFOGR Rozporządzenie w sprawie FIOR Rozporządzenie w sprawie Funduszu Spójności TWE Art. 161 Art. 162 Art. 148 Art. 37 Rozporządzenia Komisji: Rozporządzenia w sprawie EFOGR /SAPARD Rozporządzenie w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych Kwalifikowalność wydatków Kontrola finansowa Korekty finansowe Decyzje Komisji: Decyzje (regiony Celu 1 i 2) Komunikaty (Inicjatywy Wspólnotowe) Decyzje nt. Jednolitych Dokumentów Programowych Źródło: KE, DG Regio

UE: Raporty na temat spójności Co trzy lata Komisja dokonuje analizy stanu spójności i wpływu jej polityk (art. 159 Traktatu) Pierwszy raport (1996 r.) stanowił podstawę dla Agendy 2000 Drugi raport (2001 r.) zapoczątkował debatę na temat polityki spójności po rozszerzeniu UE Trzeci raport (luty 2004 r.) zawiera propozycję zreformowanej polityki spójności po 2007 r.

Na raport składają się 4 części: Analiza sytuacji i tendencji w regionach oraz czynniki wpływające na konkurencyjność Oddziaływanie polityk krajowych na sytuację w zakresie spójności Oddziaływanie polityk wspólnotowych Wpływ polityki spójności

w Polsce: Ramy prawne: Ustawa o Narodowym Planie Rozwoju z 20 kwietnia 2004 roku: określa sposób przygotowania i realizacji NPR Około 90 Rozporządzeń Raport o polityce regionalnej - opublikowany przez MGiP Założenia do NPR 2007 -2013, Założenia do Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2007-2013 Wstępny Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013 – opublikowany przez MGiP (przyjęty przez RM w styczniu 2005) Projekt NSRR 2007-2013 Strategie rozwoju województw

W PROCESIE WYKORZYSTANIA FUNDUSZY STRUKTURALNYCH UE ROLA MEDIÓW W PROCESIE WYKORZYSTANIA FUNDUSZY STRUKTURALNYCH UE W POLSCE - podsumowanie BPG: tę część proponuje rozdzielić na dwie: cz.I. zrobić na początku seminarium, dwie pozostałe (cz. II, III) zrobić na koniec i potraktować jako wstęp do dyskusji; w Krakowie na kanwie tej prezentacji zrodziła się okrutna dyskusja; poza tym generalnie – całość skrócić – co w tej prezentacji uczyniłam;

Część II Jakie jest możliwe pole udziału mediów w procesie wykorzystania funduszy strukturalnych?

3 modele współpracy administracji publicznej z obywatelami: Informowanie Konsultowanie Uczestnictwo 3 możliwe ścieżki współpracy mediów z administracją: Informowanie Kontrola jakości Kształtowanie jakości i wizerunku Tak, jak istnieją trzy możliwe modele współpracy administracji publ. z obywatelami w procesie kształtowania i realizacji polityki /* publicznej (za: „Citizens as Partners. OECD handbook on information, consultation and public participation in policy-making”, OECD 2001): Informowanie – jednokierunkowy przekaz informacji, bez dialogu; administracja przekazuje info lub też obywatel je samodzielnie pozyskuje z dostępnych źródeł na własną rękę i z własnej inicjatywy; w każdym przypadku przepływ info jest jednokierunkowy od administracji do obywatela (przykłady: dostęp do oficjalnych danych, strony rządowe internetowe, oficjalne publikacje) Konsultowanie – administracja zwraca się i otrzymuje od obywateli opinie, uwagi (‘feedback”) nt. jakiegoś zagadnienia, jakiejś polityki publicznej; wcześniej, aby rozpocząć ten proces administracja musi zdecydować czyje poglądy są dla niej w danym przypadku ważne – a więc z kim się będzie konsultować; przed konsultacjami musi także dostarczyć obywatelom odpowiedniej dawki informacji; obywatele konsultuja coś co już istnieje, mogą wyrazić opinię, i na tym ich wpływ się kończy (przykłady: zebranie opinii nt. projektu NPR; wystawienie planu zagospodarowania przestrzennego do wglądu i zbieranie uwag do planu – formalne, badania opinii) Uczestnictwo (partycypacja) – obywatele angażują się aktywnie w proces kształtowania polityki, w proces podejmowania decyzji o jej kształcie, np.. Samodzielnie proponują jakieś opcje, możliwe rozwiązania; jednocześnie odpowiedzialnosć za sformułowanie i ostateczne decyzje nadal pozostaje w rękach administracji, ale ryzyko błędu – np. nie trafienia w potrzeby społeczne – jest mniejsze (np. otwarte grupy robocze) tak wyobrazić sobie można trzy możliwe schematy, ścieżki współpracy (nazwijmy to pozytywnie) mediów z adm. publ. w procesie realizowania jakiejś polityki – w naszym przypadku w procesie realizowania polityki strukturalnej w Polsce: 1/ informowanie (przekaz info, upowszechnianie, pomoc w zrozumieniu problematyki przez przeciętnego obywatela, ale i uwrażliwienie, wskazanie możliwości, docenienie wagi zagadnienia) 2/ „kontrola jakości” - kontrolowanie legalności, przejrzystości, kontrola jakości procesu oraz produktów i rezultatów (efektów materialnych i tego co z nich wynika) 3/ kształtowanie (a raczej – współkształtowanie) jakości – świadome, aktywne i kompetentne uczestnictwo w procesie nie tylko realizacyjnym, ale i w procesie kształtowania tej polityki, na etapie jej formułowania, krytyczna analiza, opiniowanie, poszukiwanie nonsensów merytorycznych z jednej strony, ale i wskazywanie trafnych tropów z drugiej strony ---------------------------------------------------------------------- */ polityka w znaczeniu „policy”, nie: „politics” !!!! Uwaga: kształtowanie wizerunku procesu FS, nie wizerunku administracji!

3 ścieżki: za i przeciw Informowanie Kontrola jakości Dużo informacji, informacje łatwo-dostępne, w większości nieczytelne dla obywateli Dotyczą pieniędzy – atrakcyjne Dziennikarz może działać i ‘po fakcie’ i z wyprzedzeniem Raczej neutralne Łatwe? Wygodne? Kontrola jakości Dużo informacji, w większości nieczytelne dla obywateli Dotyczą pieniędzy – atrakcyjne Dziennikarz działa‘po fakcie’ Zazwyczaj dotyczy pojedynczych, jednostkowych decyzji, projektów Wymaga trochę kierunkowej wiedzy i orientacji w temacie Kształtowanie jakości Mniej powszechnie dostępnej informacji, w większości informacje nieczytelne dla zwykłych obywateli Dotyczy decyzji o kierunkach wydatkowania pieniędzy – mniej atrakcyjne Wymaga sporo kierunkowej wiedzy, orientacji w temacie i dostępu do informacji >>> Trudne? Ale w tym właśnie momencie podejmowane są faktycznie kluczowe, systemowe decyzje!

Co z tego wynika w praktyce? Część III Co z tego wynika w praktyce?

3 ścieżki: ciekawe wątki (1) Informowanie Jak jest realizowany NPR 2004-2006: na poziomie krajowym, na poziomie województw, w przypadku pojedynczych projektów Skala finansowa, proponowane kierunki finansowania, postęp prac nad przygotowaniem NPR 2007-2013 Polityka strukturalna UE a stanowisko Polski, Postulaty sektora samorządowego, postulaty pracodawców itd.

3 ścieżki: ciekawe wątki (2) Kontrola jakości Gdzie leżą zagrożenia? sposób informowania i zakres udostępnianych informacji procedura wyboru projektów sposób realizacji projektów procedura rozliczania i uznawania kosztów projektów Kryteria oceny interwencji funduszy strukturalnych (wybór): Skuteczność – Trafność - Efektywność Kryteria oceny administracji publicznej – „3e” („dobra praktyka rządzenia”): Equity – Effectiveness - Efficiency Kryteria oceny interwencji i kryteria oceny administracji jako przykładowe punkty spojrzenia na proces FS; warte podkreślenia – tylko jedno kryterium: efektywności – bezpośrednio odnosi się do wymiaru finansowego, kosztowego, pozostałe mają charakter programowy; Skuteczność - na ile program, projekt faktycznie realizuje założone cele? Trafność - na ile zakładane i realizowane cele i sposób realizacji odpowiadają na realne, rzeczywiste potrzeby? Efektywność - na ile efektywnie, wydajnie planujemy i wykorzystujemy zasoby w realizacji programu, projektu ? __________________________________________________________________________________________ Equity (równość) – na ile program, projekt gwarantuje równość dostępu dla wszystkich grup obywateli? Na ile w kontaktach, we współpracy z administracją zachowana jest zasada równego dostępu dla wszystkich obywateli? Na ile równy jest dostęp do informacji, do wsparcia pomocą techniczną? itd. Effectiveness (efektywnosc) – jw. Efficiency (skutecznosć) – j.w.

3 ścieżki: ciekawe wątki (3) Kształtowanie jakości Gdzie leżą zagrożenia? sposób informowania i zakres udostępnianych informacji procedura pracy nad „nowym” NPR-em procedura pracy nad programami sektorowymi („ministerialnymi”), programami regionalnymi w jaki sposób podejmowane są kluczowe decyzje? dlaczego takie, a nie inne cele i działania są planowane? jakie są tzw. kryteria alokacji środków – np. podział na poszczególne cele, programy, województwa – i dlaczego? Kryteria oceny interwencji funduszy strukturalnych (wybór): Skuteczność – Trafność – Zgodność – Spójność Zgodność - na ile cele programu, działania, projektu są zgodne z celami generalnymi ? Spójność – na ile cele i zakres programu, działań, projektów jest spójny z innymi programami w ramach tej samej strategii tj. NPR?

Cykl polityki– 8 kroków : Kształtowanie jakości – na każdym etapie realizacji polityki rozwoju (skoro FS stają się jej głównym źródłem finansowania) Cykl polityki– 8 kroków : 5. Koordynacja 6. Podejmowanie decyzji 7. Wdrożenie 8. Ewaluacja 1. Definicja problemu 2. Analiza polityki 3. Wybór instrumentów 4. Konsultacje POLITYKA ROZWOJU (def.) Świadoma i celowa działalność władz publicznych zmierzająca do wspierania rozwoju społeczno-gospodarczego Na każdym z 8 wymienionym etapów realizacji polityki publicznej (to jest model powszechnie przyjęty w tej chwili) można znaleźć interesujące tematy: zarówno czysto informacyjne, „kontrolne” i dla dziennikarstwa „śledczego”, jak i dla dziennikarstwa opiniotwórczego. [Cykl polityki za : dr Rober Sobiech, Wwa (KSAP, UW,...)] 1-4 kształtowanie polityki 5-8 realizacja polityki publicznej Na każdym etapie media mają pole do popisu, zakres zaangażowania w dużej mierze zależy od 2 czynników: 1/ dostępu do informacji oraz 2/ umiejętności skorzystania z niej Każdy z tych 8 kroków w cyklu polityki publ. to: jakiś proces decyzyjny (czy zgodny z procedurami, czy nie? Czy sensowny? Czy przejrzysty?) jakieś grono uczestników tego procesu (jakie? dlaczego takie?czy właściwe) konkretna procedura (jaka? dlaczego taka? skąd się wzięła?) Jakieś zaangażowane (lub nie) zasoby publiczne i prywatne (?) Jakieś zaangażowane (lub nie) kompetencje ... _________________________________________________________________________________________________________ Rozwój spol.-gosp: wzrost potencjału gospodarczego regionów oraz trwała poprawa ich konkurencyjności i poziomu życia mieszkańców (jedna z wieli możliwych definicji) Rozwój zrównoważony: rozwój społeczno-ekonomiczny, zachowujący cechy trwałości w długim okresie oraz nie działający destrukcyjnie na środowisko, w którym zachodzi Cytat: Socjalizm upadł, gdyż nie pozwalał cenom odzwierciedlać rzeczywistości ekonomicznej. Kapitalizm może upaść, gdyż nie pozwala cenom odzwierciedlać rzeczywistości ekologicznej” O.Dahle, Esso (menadżer)

Jaka rola mediów? Neutralna - informacyjna i upowszechnieniowa Negatywna – wyłącznie doraźnie krytyczna Konstruktywna – krytyczna bądź przyzwalająca, ale w oparciu o kompetentną analizę i wielostronny przekaz; „konstruktywny doping” a może „3O”: Odpowiedzialna – Obywatelska – Opiniotwórcza ? Informacyjna – łatwa i wygodna, „czysta” forma Negatywna – schemat: „komu dołożyć”, mniej ważne po co i z jakim skutkiem Konstruktywna – jak to zmienić na sensowniejsze? „3O” – to nasze oryginalne hasło, nie pochodzi z jakiś innych źródeł, nawiązuje do wcześniej cytowanych kryteriów oceny administracji publicznej („3e”); dodatkowo „3 litery O” wspaniale się kontrastują z „3 zerami 0”, ale tego oczywiście nie mówimy (bystrzy słuchacze powinni na to sami wpaść). Świat się dzieli na „policy makers” i „policy takers” – każdy dokonuje własnego wyboru Wydaje się, że wybór dziennikarstwa jako zawodu wskazuje, że woli się raczej należeć do „policy makers”, a w konsekwencji - rola mediów może być wręcz ustrojowa, o ile podejmą pałeczkę i zechcą nie tylko informować, ale również konstruktywnie inicjować, ożywiać i uczestniczyć w publicznej debacie nad polityką rozwoju – polityką prowadzoną przez państwo, dotyczącą nas wszystkich, a finansowaną z funduszy strukturalnych;

= Władza jeszcze większa ... Zamiast podsumowania... Media jako czwarta władza? Informacja = Władza Informacja i Know-How = Władza jeszcze większa ... Jakiejkolwiek Państwo roli dla siebie nie wybierzecie, warto pamiętać, że :..