Krzysztof GŁOMB Marcin KUFLOWSKI Inwentaryzacja istniejącej infrastruktury i sprzętu teleinformatycznego w jednostkach samorządu terytorialnego w województwie podkarpackim Mapa potencjału e-Rozwoju Podkarpacia Krzysztof GŁOMB Marcin KUFLOWSKI

Koncepcja metodyczna dokumentu W ramach opracowanej Strategii: przedstawiona zostanie diagnoza sytuacji stanu rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Województwie Podkarpackim w oparciu o analizę informacji o sytuacji w regionie, analizę danych statystycznych oraz badania ankietowe proponowane i rekomendowane działania i projekty będą powiązane ściśle z zasadą przestrzegania wymogów Komisji Europejskiej określonych w „Przewodniku w sprawie kryteriów i warunków wdrażania funduszy strukturalnych w ramach wsparcia komunikacji elektronicznej” - m.in. w sprawie neutralności technologicznej czy otwartego dostępu do infrastruktury teleinformatycznej zostaną zdefiniowane cele strategiczne i operacyjne – cele i priorytety Województwa Podkarpackiego zostaną określone na podstawie analizy dokumentów strategicznych dla regionu oraz analizy SWOT zostaną wskazane projekty główne – odpowiednio zdefiniowanie i zwymiarowane projekty główne do realizacji w Województwie Podkarpackim do 2013 roku zostaną określone źródła finansowania – nastąpi wskazanie możliwych źródeł finansowania w ramach funduszy strukturalnych, programów wspólnotowych i innych narzędzi oraz instrumentów finansowych rekomendowane zostanie partnerstwo – nastąpi wskazanie podmiotów, które powinny być zaangażowane w realizację celów i priorytetów Strategii.

Diagnoza stanu rozwoju społeczeństwa informacyjnego Podstawowe elementy diagnozy stanu rozwoju SI: Inwentaryzacja istniejącej infrastruktury i sprzętu teleinformatycznego w samorządach podkarpackich Analiza ogólnodostępnych danych statystycznych z zakresu społeczeństwa informacyjnego Analiza dokumentów o charakterze strategicznym na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym Analiza SWOT/TOWS Mapa potencjału e-rozwoju województwa podkarpackiego

Ankieta inwentaryzacyjna - inspiracje Badanie inwentaryzacyjne przeprowadzone zostało w ciągu dwóch miesięcy w oparciu o ankietę, która skonstruowana została w oparciu o doświadczenia ekspertów Stowarzyszenia „Miasta w Internecie” wyniesione z prac nad opracowaniem takich dokumentów jak: e-Strategia Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2013 Program Operacyjny Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Województwie Wielkopolskim na lata 2007-2013, Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Województwie Łódzkim na lata 2007-2013, Raporty pn. Stan wdrażania polityki strukturalnej w zakresie budowy infrastruktury społeczeństwa informacyjnego w województwach w latach 2004-2006 realizowane na zlecenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Cele badania inwentaryzacyjnego Dane zebrane w procesie inwentaryzacji istniejącej infrastruktury i sprzętu teleinformatycznego posłużyć mają w kompletnej, dogłębnej diagnozie stanu obecnego, która stanowić ma punkt wyjścia do zdefiniowania celów, priorytetów i projektów głównych w zakresie społeczeństwa informacyjnego w województwie podkarpackim Inwentaryzacja stanowi również punkt odniesienia dla projektu Studium Rozwoju Sieci Szerokopasmowej w Województwie Podkarpackim, będącego kolejnym elementem realizowanego przez Politechnikę Rzeszowską projektu Strategia informatyzacji i studia rozwoju nowoczesnej publicznej infrastruktury informatycznej

Ankieta inwentaryzacyjna - metodyka Kolejne kroki: Opracowanie ankiety Konsultacja ankiety z Politechniką Rzeszowską i Urzędem Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego Dystrybucja ankiet (pocztą tradycyjną i elektroniczną) do samorządów podkarpackich Uruchomienie punktu konsultacyjnego (tel, mail), wspomagającego samorządy w przygotowaniu ankiet Analiza i rewizja danych ankietowych Zestawienie wyników badania ankietowego Na ankietę odpowiedziało 98% jednostek samorządu terytorialnego województwa podkarpackiego.

Obszary badań inwentaryzacyjnych podstawowe wskaźniki rozwoju społeczeństwa informacyjnego sprzęt i infrastruktura teleinformatyczna w urzędach kompetencje pracowników typy projektów z zakresu społeczeństwa informacyjnego realizowanych przez samorządy podkarpackie już zrealizowanych będących w trakcie realizacji planowanych do realizacji inwestycje w działania z zakresu społeczeństwa informacyjnego zakup oprogramowania, aplikacji, systemów teleinformatycznych, zakup sprzętu informatycznego koszty podłączenia i utrzymania sieci Internet działanie sieci lokalnych źródła finansowania

Udział procentowy komputerów w urzędach JST z dostępem do Internetu 92,17 54,55 99,31 83,33 89,03 90,59 98,68 72,68 100,00 88,44 81,92 71,05 79,30 60,22 86,43 74,68 87,68 94,76 96,77 88,98 75,00 92,04 88,24 88,85

Wskaźniki społeczeństwa informacyjnego [1] Podstawowe zbieżności pomiędzy gminami i powiatami: niemal wszystkie urzędy posiadają własną stronę internetową (przeszło 97% gmin i ponad 95% powiatów) w około 30% badanych urzędów realizowane były projekty związane z rozwojem infrastruktury teleinformatycznej zdecydowana większość gmin (86%) i powiatów (80%) nie posiada i nie korzysta elektronicznego obiegu dokumentów poza nielicznymi wyjątkami podkarpackie gminy (blisko w 96%) i powiaty (90%) nie posiadają dokumentu o charakterze strategicznym z zakresu społeczeństwa informacyjnego.

Wskaźniki społeczeństwa informacyjnego [2] Podstawowe różnice pomiędzy gminami i powiatami: odsetek osób odpowiedzialnych za obsługę infrastruktury i sprzętu teleinformatycznego zatrudnionych na stałe – prawie wszystkie starostwa (97,70%) zatrudniają takie osoby, wobec zaledwie 61,59% gmin średnia liczba osób w urzędzie zajmująca się obsługą infrastruktury i sprzętem teleinformatycznym – w powiecie zatrudnia się średnio prawie 2 takich pracowników, a w gminie – 1,16 osoby odsetek komputerów z dostępem do Internetu – zdecydowana większość (87,63%) komputerów w urzędach gmin ma dostęp do Internetu, z kolei w starostwach jest to raptem 56,82% projekty realizowane i planowane do realizacji – w obu kategoriach znacznie lepsze wskaźniki osiągają starostwa powiatowe średnia wartość projektów obecnie realizowanych i planowanych do realizacji – również jest znacznie wyższa w przypadku powiatów aniżeli gmin odsetek osób zajmujących się tematyką społeczeństwa informacyjnego, wysyłanych na szkolenia, kursy – w znacznie większym stopniu korzystali z tego elementu pracownicy starostw powiatowych.

Typy projektów SI realizowanych na Podkarpaciu projekty zrealizowane zakup komputerów i oprogramowania budowa telecentrów budowa sieci wewnętrznej i wdrożenie obiegu dokumentów stworzenie portalu informacyjnego gminy/powiatu projekty w trakcie realizacji wdrożenie podpisu elektronicznego projekty planowane szkolenia dla pracowników samorządowych i jednostek podległych UWAGA !!! Żaden z typów projektów nie uzyskał więcej niż 20% wskazań w żadnej z kategorii !!! Dane takie wskazują na istotny deficyt wiedzy i brak lokalnych programów rozwoju SI.

Wielkość inwestycji zaplanowanych przez samorządy na rok budżetowy 2007 [1] Średnie nakłady powiatów na SI w roku 2007 74 569,40 zł Średnie nakłady gmin na SI w roku 2007 36 059,42 zł

Wielkość inwestycji zaplanowanych przez samorządy na rok budżetowy 2007 [2] Średni udział inwestycji związanych z rozwojem infrastruktury teleinformatycznej w rocznym budżecie jednostek samorządu terytorialnego gminy powiaty Zakup komputerów 0,37 0,25 Sieć teleinformatyczna 0,18 0,11 Urządzenia sieciowe 0,09 0,10 Średni udział wydatków związanych z rozwojem społeczeństwa informacyjnego w budżetach podkarpackich samorządów wynosi zaledwie 0,64% (gminy) i 0,46% (powiaty). Tymczasem w RPO WP nakłady na społeczeństwo informacyjne stanowią aż 8,36% ogólnych nakładów.

Średnie potrzeby inwestycyjne w urzędach na lata 2007-2013 Planowane nakłady samorządów na inwestycje z zakresu SI w latach 2007-2013 Średnie potrzeby inwestycyjne w urzędach na lata 2007-2013 gminy powiaty Oprogramowanie, aplikacje, systemy 168 784,09 327 636,36 Sprzęt informatyczny (komputery, serwery, drukarki, etc.) 179 661,72 311 636,36 Sieć Internet (koszty podłączenia, koszty utrzymania) 149 995,00 128 109,09 Sieć lokalna (kable, routery, switche, przełączniki, usługi, etc.) 52 133,55 167 000,00 Łączne nakłady na SI planowane przez samorządy na lata 2007-2013 wynoszą 550 574,36 zł (gminy) i 934 381,81 zł (powiaty). Czyli w sumie 1 484 956,17 zł. Podczas gdy planowane w RPO WP nakłady na projekty społeczeństwa informacyjnego w perspektywie 7-letniej to: 95 024 744,00 …euro!

Wskaźnik potencjału e-Rozwoju [1] Dla uzyskania obrazu faktycznego zróżnicowania rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w województwie łódzkim zaproponowano pomiar z wykorzystaniem tzw. wskaźnika potencjału e-Rozwoju, mierzonego na poziomie jednostek samorządu powiatowego. Do jego skonstruowania użyto 3 wskaźników cząstkowych: Wskaźnik edukacyjny Wskaźnik gospodarczy Wskaźnik innowacyjności W ramach każdego wskaźnika uzyskanym wartościom przyznano punkty w skali 0-4.

Wskaźnik potencjału e-Rozwoju [2] Każdemu z wyżej wymienionych wskaźników przypisano wagi w następujący sposób: Wskaźnik edukacyjny – 0,3 Wskaźnik gospodarczy – 0,3 Wskaźnik innowacyjności – 0,4 Wskutek powyższych działań podzielono powiaty wg następujących kategorii bardzo niski stopień e-Rozwoju bardzo wysoki stopień e-Rozwoju niski stopień e-Rozwoju wysoki stopień e-Rozwoju przeciętny stopień e-Rozwoju

Mapa potencjału e-Rozwoju [1] 2,61+ 2,01 – 2,60 1,51 – 2,00 0,76 – 1,50 0 – 0,75 Brak powiatów o najwyższym wskaźniku potencjału e-Rozwoju Do powiatów o najwyższym potencjale e-Rozwoju należy zaliczyć: miasta na prawach powiatu- Poznań, Leszno, Kalisz oraz dwa powiat ziemski poznański. Nie odnotowano w województwie powiatów o bardzo niskim potencjale e-Rozwoju czyli tzw. białych plam. Wr=0,4*Wi + 0,3*Wg + 0,3*We Wskaźnik innowacyjności=0,3*i1+0,2*i2+0,5*i3 Wskaźnik gospodarczy=[(g1)+(g2)+(g3)]/3 Wskaźnik edukacyjny=0,3*(e1)+0,3*(e2)+0,2*(e3) + 0,2*(e4)

Wskaźnik potencjału edukacyjnego We=0,3*(e1)+0,3*(e2)+0,2*(e3)+0,2(e4) (e1) – liczba uczniów przypadających na 1 komputer (e2) – odsetek szkół posiadających stronę www (e3) – liczba uczniów szkół średnich w stosunku do liczby mieszkańców (e4) – liczba uczniów/studentów/ szkół policealnych w stosunku do liczby mieszkańców Powiaty o najwyższym wskaźniku edukacyjnym Powiaty o najniższym wskaźniku edukacyjnym Krosno strzyżowski Analogiczny sposób postępowania został zastosowany dla danych wchodzących w skład poszczególnych wskaźników. Do skonstruowania wskaźnika edukacyjnego posłużono się analizą trzech zmiennych: Liczba uczniów przypadających na 1 komputer – przyznana waga to 0,4 Odsetek szkół posiadających stronę www – 0,35 Liczbę uczniów w stosunku do liczby mieszkańców 0,25 Rzeszów jarosławski Przemyśl lubaczowski dębicki krośnieński sanocki rzeszowski

Wskaźnik potencjału e-Rozwoju [3]

Wskaźnik potencjału gospodarczego Wg=[(g1)+(g2)+(g3)]/3 (g1) – przeciętne miesięczne wynagrodzenie w PLN na 1 mieszkańca (g2) – liczba podmiotów zarejestrowanych w REGON na 1000 mieszkańców (g3) – stopa bezrobocia niżański Rzeszów strzyżowski Przemyśl przemyski stalowowolski lubaczowski Tarnobrzeg brzozowski Krosno Powiaty o najniższym wskaźniku gospodarczym Powiaty o najwyższym wskaźniku gospodarczym Dla potrzeb stworzenia wskaźnika gospodarczego posłużono się 3 kategoriami zmiennych: Przeciętne miesięczne wynagrodzenie na 1 mieszkańca Liczba podmiotów zarejestrowanych w REGON na 1000 mieszkańców Stopa bezrobocia Zmiennym tym przyznano równe wagi. W przedziale powiatów o najwyższym wskaźniku gospodarczym znalazły się 3 miasta na prawach powiatu oraz powiat leszczyński, poznański i wolsztyński. Natomiast do powiatów o najniższym wskaźniku gospodarczym zaliczają się: chodzieski, kolski, pleszewski, słupecki, złotowski, wągrowiecki.

Wskaźnik potencjału e-Rozwoju [4]

Wskaźnik potencjału innowacyjnego Wi=0,3*i1+0,2*i2+0,5*i3 (i1)– ilość bankomatów na 10 000 mieszkańców (i2)– odsetek jednostek samorządu terytorialnego posiadających stronę www (i3)– ilość firm sektora ICT na 10 000 mieszkańców Powiaty o najniższym wskaźniku innowacyjnym Powiaty o najwyższym wskaźniku innowacyjnym lubaczowski Leski, leżajski krośnieński Tarnobrzeg rzeszowski Rzeszów jarosławski Krosno kolbuszowski Przemyśl W konstruowaniu wskaźnika innowacyjności posłużono się kategoriami danych jakie użył dr Robert Guzik w swojej pracy „Przestrzenne zróżnicowanie potencjału innowacyjnego w Polsce”. Do skonstruowania wskaźnika innowacyjności posłużyły następujące zmienne: Ilość bankomatów na 10 000 mieszkańców- waga 0,3 Odsetek jst posiadających stronę www – 0,2 Ilość firm sektora ICT na 10 000 mieszkańców – 0,5 Wśród powiatów o najwyższym wskaźniku innowacyjnym znalazły się 4 miasta na prawach powiatu oraz powiat pilski i poznański. Natomiast najniższy poziom wskaźnika odnotowano w powiatach: czarnkowsko-trzcianeckim, grodziskim, kolskim, pleszewskim, słupeckim oraz tureckim.

Wskaźnik potencjału e-Rozwoju [5]

Mapa potencjału e-Rozwoju [2] miasta na prawach powiatu: Rzeszów, Krosno, Przemyśl, Tarnobrzeg powiaty podregionu rzeszowsko – tarnobrzeskiego: tarnobrzeski, mielecki, dębicki powiaty podregionu przemysko – krośnieńskiego: sanocki, leski powiaty podregionu rzeszowsko - tarnobrzeskiego: rzeszowski, łańcucki, leżajski, stalowowolski, ropczycko-sędziszowski, niżański, kolbuszowski powiaty podregionu przemysko - krośnieńskiego: bieszczadzki, jasielski, brzozowski, przemyski, jarosławski, przeworski, strzyżowski brak III grupa Przeciętny poziom e-rozwoju II grupa wysoki poziom e-rozwoju I grupa b.wysoki poziom e-rozwoju IV grupa Niski poziom e-rozwoju V grupa b.niski poziom e-rozwoju–białe plamy powiaty podregionu przemysko - krośnieńskiego: krośnieński, lubaczowski

Dziękuję za uwagę Kontakt w sprawie Strategii: Krzysztof Głomb k.glomb@mwi.pl kom.: 605.290.500 Stowarzyszenie „Miasta w Internecie” ul. Krakowska 11a 33-100 Tarnów tel.: 14 688 80 12 http://www.mwi.pl