Kogo rozpoznasz i co o nim wiesz?

KSZTAŁCENIE I WYCHOWANIE FIZYCZNE JAKO DZIAŁANIE STYMULUJACE ROZWÓJ POZNAWCZY, EMOCJONALNY I PSYCHOMOTORYCZNY UCZNIA doc. dr Marek Lewandowski Zakład Teorii Wychowania Fizycznego i Zdrowotnego Katedra Dydaktyki Wychowania Fizycznego AWF we Wrocławiu

EDUKACJA SŁUŻY (Lipiec 1997) Celom gatunkowym – jako forma zorganizowanego przekazu depozytu rozwojowego; Celom społecznym – jako sposób na zdrową adaptację nowych członków do istniejącej i zmierzającej do przyszłości struktury zbiorowej; Celom jednostkowym – przygotowując poszczególnych ludzi do określonego zapełnienia posiadanych dyspozycji odpowiednią treścią indywidualnych programów (samo)realizacji ponadindywidualnego bytu kulturowego.

Dobra edukacja to taka, która w sposób zintegrowany stymuluje przeobrażanie się człowieka (doskonalenie) w zakresie umysłowym, emocjonalnym, psychomotorycznym, fizycznym, moralnym i duchowym. (Lewandowski 2001)

Symboliczne powody zmiany ludzkiego ciała agonistyczne; perfekcjonistyczne; estetyczno-artstyczne

Społeczne powody zmiany ludzkiego ciała obyczajowe; estetyczne i inne

Egzystencjalne powody zmiany ludzkiego ciała witalne utylitarne

Według Blooma (za Arends 1995) w celach nauczania można wyróżnić trzy dziedziny: DZIEDZINA POZNAWCZA wiadomości, rozumienie, zastosowanie, analiza, synteza, ocena. DZIEDZINA EMOCJONALNA odbieranie bodźców, reagowanie, wartościowanie, systematyzacja wartości, uwewnętrznienie systemu wartości. DZIEDZINA PSYCHOMOTORYCZNA odruchy, ruchy podstawowe, zdolności percepcyjne, zdolności fizyczne, ruchy wyćwiczone, ruchowe środki wyrazu.

PRAWA WPOMAGANIA WYCHOWANKA (wg. Majewskiej-Opiełko 1997) PRAWO POTENCJAŁU PRAWO STOPNIOWEGO ROZWOJU PRAWO SWEJ WIZJI KOŃCOWEJ PRAWO WYBORU PRAWO INWESTYCJI PRAWO KONSEKWENCJI DZIAŁAŃ I DOKONAŃ

Nowa podstawa programowa: wychowanie fizyczne i edukacja zdrowotna 4 GODZ. LEKCYJNE I ETAP 2 GODZ. LEKCYJNE 2 GODZ. FAKULT. III ETAP 2 GODZ. FAKULT. 1 GODZ. LEKC. IV ETAP II ETAP 6 lat 18 lat sportowy sportowy sportowy rekreacyjno-zdrowotny rekreacyjny rekreacyjny taneczny taneczny taneczny turystyczny turystyczny turystyczny Moduł edukacja zdrowotna jest realizowany w wymiarze 30 godzin (jeden semestr) w III i IV etapie edukacji. Dyrektor szkoły podejmuje decyzję o tym, w którym semestrze moduł ten będzie realizowany. edukacja zdrowotna edukacja zdrowotna

PODSTAWA PROGRAMOWA Wychowania Fizycznego obszary edukacji w ramach systemu klasowo – lekcyjnego Diagnoza sprawności i aktywności fizycznej oraz rozwoju fizycznego Sporty całego życia i wypoczynek Trening zdrowotny Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista Taniec Sport Edukacja zdrowotna

KONCEPCJE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I ICH GŁÓWNE CELE SPORTOWA podnoszenie wydolności i usprawnianie. BIOMEDYCZNA sterowanie procesami rozwoju. TERAPIA PRZEZ RUCH wyrównywanie braków aktywności ruchowej i oddziaływanie lecznicze na ustrój. PARAPEDAGOGICZNA zmiana stosunku do własnego ciała. PEDAGOGICZNA wprowadzenie w świat wartości i kultury ludzkiego ciała

CZTERY WARSTWY BYTU W STRUKTURZE WYCHOWANIA ŻYCIE BIOLOGICZNE – psychofizyczny rozwój człowieka (pedagogika naturalizmu – pajdocentryzm); BYT SPOŁECZNY – uspołecznianie jednostki, „włączanie” jej poprzez wychowanie do grupy społecznej (pedagogika socjologiczna); KULTURA DUCHOWA – wychowanie staje się „kształceniem”, czyli włączaniem jednostki w nurt kultury. Ostatecznym celem jest uformowanie osobowości ludzkiej (pedagogika personalistyczna – kultury, humanistyczna); DOSKONAŁA WSPÓLNOTA MORALNA – ostateczny cel wychowania moralnego – pełne wyzwolenie duchowe człowieka (zdolność do transcendencji – gotowość na przyjęcie „życia wiecznego”). (Hessen S. 1997)

CZTERY KĄTY KOSMOSU WNĘTRZE POWIERZCHNIA INTENCJONALNA BEHAWIORALNA INDYWIDUALNA KULTUROWA (ŚRODOWISKO) SPOŁECZNA (SYSTEM) WSÓLNA LUB ZBIOROWA K. Wilber 2007, s. 93

Warunkiem prawidłowego dialogu między światem wewnętrznym i zewnętrznym człowieka jest integracja poznawcza, emocjonalna i psychomotoryczna POZIOM SENSORYCZNY reagowanie na świat wewnętrzny i zewnętrzny Doznawanie wrażeń – odczuwanie bólu, ciepła, zimna, zapachów, dźwięków i światła oraz reagowanie na te bodźce. POZIOM PERCEPCJI szacowanie świata wewnętrznego i zewnętrznego Postrzeganie przedmiotów i zdarzeń – wzrok, słuch, dotyk, powonienie, ruch. POZIOM POTRZEB doznawanie świata wewnętrznego i zewnętrznego Zaspokajanie pragnień i żądz – biologicznych, psychicznych, społecznych, estetycznych itp. POZIOM POZNAWCZY rozumienie świata wewnętrznego i zewnętrznego Uczenie się – odkrywanie, rozpoznawanie, naśladowanie, analizowanie, porozumiewanie się oraz nabywanie i wyzbywanie się zachowań i przekonań.

dialog świata wewnętrznego i zewnętrznego WNĘTRZE POWIERZCHNIA INTENCJONALNA BEHAWIORALNA Umiejętności ruchowe Uczenie się KSZTAŁCENIE Emocje Sprawność fizyczna KULTUROWA (ŚRODOWISKO) SPOŁECZNA (SYSTEM) System wartości Współpraca WYCHOWANIE Wzory zachowań Rywalizacja

Sytuacja dydaktyczna otwarta na doświadczenia zmysłowe (uczenie się) powstaje w czasie komunikowania się (dialogu) wychowanka: z własnym ciałem, z przestrzenią przy współdziałaniu zmysłów (słuch, wzrok, czucie – dotyk, zapach), ze środowiskiem materialnym i społecznym, z realiami kulturowymi. (Bannmüller, Röthing 1990)

DZIAŁANIE RUCHOWE JAKO FORMA ZBIERANIA DOŚWIADCZEŃ (uczenia się) wielkość, masa, sprężystość odkrywanie jej właściwości poznawanie praw jej zachowania PIŁKA toczenie, odbijanie, lot wypróbowywanie i ujawnianie własnych umiejętności (zdolności) rzucanie, chwytanie, podawanie, uderzanie (Seybold 1990)

Schemat relacji człowieka ze środowiskiem KULTURA Społeczeństwo, normy, wzory i styl życia ONI TY JA SOCJOSFERA CYWILIZACJA UCZENIE SIĘ POZNAWCZE MOTORYCZNE Środowisko tworzone przez człowieka BIOSFERA

Wychowanie fizyczne to społeczny proces kształtowania kompetencji kulturowych wychowanka z zamiarem przygotowania go do uczestniczenia w działalności zdrowotnej, rekreacyjnej, sportowej oraz pielęgnacji ciała ze względów estetyczno–obyczajowych i estetyczno–artystycznych. (Pawłucki 1996)

EDUKACJA FIZYCZNA FIZYCZNE KSZTAŁCENIE FIZYCZNE WYCHOWANIE (wg. H. Grabowskiego 1997) EDUKACJA FIZYCZNA FIZYCZNE KSZTAŁCENIE FIZYCZNE WYCHOWANIE Usprawnianie ciała Nauczanie ruchu Kształtowanie postaw prospołecznych Kształtowanie postaw prosomatycznych WYCHOWANIE ZDROWOTNE WYCHOWANIE REKREACYJNE WYCHOWANIE SPORTOWE WYCHOWANIE TANECZNE KOMPETENCJE KULTUROWE (OSOBOWOŚĆ WYCHOWANKA – A-K-T-R) TRENING ZDROWOTNY REKREACJA RUCHOWA SPORT ESTETYKA ZACHOWAŃ RUCHOWYCH EGZYSTENCJONALNE I SYMBOLICZNE PRZEJAWY PRAKTYCZNEJ UPRAWY CIAŁA

Wychowanie fizyczne i jego funkcje SPECYFICZNE Hedonistyczno-zdrowotna -REKREACJA Kompensacyjno-korekcyjna - ZDROWIE Stymulująco-treningowa - SPORT ekspresjyjno-kreatywna - ESTETYKA ZACHOWAŃ RUCHOWYCH

Wychowanie fizyczne i jego funkcje NIESPECYFICZNA: POMOCNICZA - wspomagająca rozwój poznawczy, emocjonalny i ruchowy (mała motoryka) ucznia

Uczeń lepiej pamięta i rozumie to, co robi samodzielnie

Nauczanie i uczenie się muszą być zajęciem ciekawym dla ucznia

Wychowanie fizyczne współczesnej młodzieży

Przyszłość ludzkiego ciała?

Przyszłość ludzkiego ciała?

Przyszłość ludzkiego ciała?

Rodzina – opieka – dzieciństwo?

Dziękuję za uwagę

Schemat systemu edukacji GIMNAZJUM – pomaga odkrywać i rozwijać zainteresowania EDUKACJA PRZEDSZKOLNA – daje wsparcie na starcie 5 6 12 15 18 LICEUM – solidnie przygotowuje do dalszej nauki SZKOŁY ZAWODOWE – dają dobrą podbudowę kształcenia ogólnego SZKOŁA PODSTAWOWA – opiekuje się i jest bezpieczna