Europejski Fundusz Społeczny na rzecz ochrony zdrowia na lata 2014 -2020 (działania w ramach celu 8) Michał Kępowicz Dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich Ministerstwo Zdrowia Warszawa, 18 kwietnia 2013 r.

Plan prezentacji Główne obszary problemowe w systemie ochrony zdrowia Propozycje obszarów wsparcia na rzeczy ochrony zdrowia – założenia dla nowej perspektywy Typy projektów (w tym zarys systemu koordynacji dla interwencji przewidzianej na poziomie regionów)

1. Główne obszary problemowe (1) Niska świadomość zdrowotna społeczeństwa polskiego na temat najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych oraz niski stopień wykrywalności chorób na wczesnym etapie występowania Istotne braki kadrowe w systemie ochrony zdrowia Niezadowalający poziom przygotowania systemu opieki zdrowotnej do zmieniających się warunków demograficznych Deficyty w zakresie jakości świadczeń medycznych

1. Główne obszary problemowe (2) – uzasadnienie niski wskaźnik zgłaszalności na badania profilaktyczne tylko 20 % pacjentów w Polsce podejmuje leczenie we wczesnej fazie chorobowej aż 70% mężczyzn należących do populacji narażonej nie wykonała żadnego z podstawowych badań diagnostycznych w kierunku wykrycia nowotworu układu moczowo-płciowego

1A. Dane szczegółowe (1) - Program profilaktyki raka piersi – zgłaszalność 2012 Źródło: Centralny Ośrodek Koordynacyjny 5

1A. Dane szczegółowe (2) - Program profilaktyki raka szyjki macicy – zgłaszalność w 2011 Źródło: Centralny Ośrodek Koordynacyjny 6

1A. Dane szczegółowe (3) - Zachorowania na nowotwory złośliwe w Polsce w latach 1965 - 2010 Źródło: GUS 7

1A. Dane szczegółowe (4) - Zgony na nowotwory złośliwe w Polsce w latach 1965-2010 Źródło: GUS 8

1. Główne obszary problemowe (3) – uzasadnienie Przyczyny zgonów 2009 Liczba zgonów na 100 tys. ludności Procentowy udział danej przyczyny w ogólnej liczbie zgonów choroby układu krążenia 46,2% nowotwory 252 24,9% urazy, zatrucia i inne zewnętrzne przyczyny 63,4 6,2% objawy, cechy chorobowe gdzie indziej nie sklasyfikowane 62,6 choroby układu oddechowego 54,1 5,3% choroby układu trawiennego 44 4,3% zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej 18,7 1,8% choroby układu nerwowego i narządów zmysłów 13,6 1,3% choroby układu moczowo-płciowego 13,2 choroby zakaźne i pasożytnicze 7,3 0,7% zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 4,9 0,4% stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym 3,3 0,3% 9

1. Główne obszary problemowe (4) – uzasadnienie w ciągu 2 lat od wystąpienia zawału umiera dodatkowo ok. 20-22% pacjentów wskutek braku właściwej rehabilitacji zdrowotnej gwałtowne starzenie się populacji powodujące zachwianie równowagi pomiędzy liczbą osób w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym przy równoczesnym drastycznym wzroście zapotrzebowania na usługi medyczne i opiekuńcze skierowane do osób starszych

1. Główne obszary problemowe (5) – uzasadnienie Braki kadrowe – odnotowywane w szczególności w stosunku do lekarzy specjalistów oraz pielęgniarek i położnych (w tym starzenie się profesjonalistów medycznych)

2. Propozycje obszarów wsparcia (1) Profilaktyka Kształcenie kadr medycznych Demografia Jakość

2. Propozycje obszarów wsparcia (2) – cele szczegółowe – Program Krajowy/Regiony   Poprawa świadomości zdrowotnej społeczeństwa oraz wykrywalności chorób negatywnie wpływających na zasoby rynku pracy Dostosowanie systemu kształcenia kadr medycznych, w szczególności w dziedzinach priorytetowych, do potrzeb zdrowotnych społeczeństwa Zmniejszenie niekorzystnych następstw na rynku pracy wynikających ze zmian demograficznych poprzez wdrożenie w systemie ochrony zdrowia rozwiązań wspierających rodzicielstwo oraz skierowanych na potrzeby osób starszych Zwiększenie bezpieczeństwa i efektywności systemu opieki zdrowotnej poprzez wdrożenie działań projakościowych

3. Typy projektów (1) Profilaktyka Poprawa świadomości zdrowotnej społeczeństwa oraz wykrywalności chorób negatywnie wpływających na zasoby rynku pracy

3. Typy projektów (2) – Profilaktyka (poziom krajowy) projekty pilotażowe i testujące w zakresie programów profilaktycznych - zawierające m.in. komponent badawczy, edukacyjny oraz wspierający współpracę pomiędzy wysokospecjalistycznym ośrodkiem a lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej oraz szpitalami ogólnymi, w celu przeciwdziałania zjawisku fragmentacji opieki nad pacjentem ogólnokrajowe programy w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowego stylu życia, w tym tworzenie medycznych portali internetowych ogólnopolskie kampanie zachęcające do badań populacyjnych

3. Typy projektów (3) – Profilaktyka (poziom regionalny) realizacja populacyjnych programów profilaktycznych w kierunku wczesnego wykrywania nowotworu jelita grubego, piersi i szyjki macicy opracowanie i wdrożenie projektów profilaktycznych dot. chorób będących istotnym problemem zdrowotnym regionu opracowanie i wdrożenie programów rehabilitacji leczniczej ułatwiających powroty do pracy opracowanie i wdrożenie programów ukierunkowanych na eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy

3. Typy projektów (4) – Profilaktyka (poziom regionalny - koordynacja) KOORDYNACJA TWARDA: realizacja populacyjnych programów profilaktycznych w kierunku wczesnego wykrywania nowotworu jelita grubego, piersi i szyjki macicy KOORDYNACJA MIĘKKA: opracowanie i wdrożenie projektów profilaktycznych dot. chorób będących istotnym problemem zdrowotnym regionu opracowanie i wdrożenie programów rehabilitacji leczniczej ułatwiających powroty do pracy opracowanie i wdrożenie programów ukierunkowanych na eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy

Założenia systemu „twardej koordynacji” – programy przesiewowe 3. Typy projektów (5) – Profilaktyka (poziom regionalny - koordynacja) Założenia systemu „twardej koordynacji” – programy przesiewowe Narzędzie nr 1: przygotowanie Wytycznych Ministra Zdrowia w zakresie minimalnych warunków dla świadczeniodawców ubiegających się o udział w programie Narzędzie nr 2: utworzenie grupy koordynacyjnej, której przewodniczeniem zajmie się Centralny Ośrodek Koordynacyjny dla danego programu populacyjnego wraz z Ministerstwem Zdrowia. W skład grupy wejdą przedstawiciele regionalnych Instytucji Wdrażających odpowiedzialni za działania związane z profilaktyką, jak również inne podmioty (np. przedstawiciele Agencji Oceny Technologii Medycznych, Narodowego Funduszu Zdrowia etc.) Narzędzie nr 3: utworzenie grup roboczych na poziomie regionu jako forum współpracy regionalnych Instytucji Wdrażających programy profilaktyczne wspófinansowane ze środków EFS z Wojewódzkim Ośrodkiem Koordynacyjnym dany program profilaktyczny Narzędzie nr 4: audyt, kontrola jakości (w wymiarze medycznym) i certyfikacja podmiotów uprawnionych do prowadzenia badań przesiewowych powinny być prowadzone przez wysokospecjalistyczny ośrodek leczenia nowotworów wybrany przez Ministerstwo Zdrowia

Założenia systemu „miękkiej koordynacji” 3. Typy projektów (6) – Profilaktyka (poziom regionalny - koordynacja) Założenia systemu „miękkiej koordynacji” Ministerstwo Zdrowia uznaje, iż regiony powinny samodzielnie koordynować wdrażanie działań w zakresie: 1. opracowania i wdrożenia projektów profilaktycznych dot. chorób będących istotnym problemem zdrowotnym regionu; 2. opracowania i wdrożenia programów rehabilitacji leczniczej ułatwiających powroty do pracy; 3. opracowania i wdrożenia programów ukierunkowanych na eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy rekomendacja resortu zdrowia: W proces projektowania Regionalnych Programów Operacyjnych w zakresie przedsięwzięć zdrowotnych powinni zostać włączeni wojewódzcy konsultanci w zakresie poszczególnych dziedzin medycyny. W opinii resoru zdrowia zasadnym jest wprowadzenie mechanizmu wspierającego regiony polegającego na powstaniu grupy roboczej ds. zdrowia działająca przy Komitecie Monitorującym EFS

Kształcenie kadr medycznych 3. Typy projektów EFS (7) Kształcenie kadr medycznych Dostosowanie systemu kształcenia kadr medycznych, w szczególności w dziedzinach priorytetowych, do potrzeb zdrowotnych społeczeństwa Zgodnie z raportem ewaluacyjnym pn. Analiza zapotrzebowania gospodarki na absolwentów kierunków kluczowych w kontekście realizacji strategii Europa 2020 wykonanym na zlecenie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, sektor ochrony zdrowia został zakwalifikowany do tzw. branż rozwojowych. Kluczowymi obszarami koniecznymi do wzmocnienia w celu zapewnienia konkurencyjności polskiej gospodarki są: nauki medyczne i nauki o zdrowiu, w tym medycyna oparta na terapii genowej, geriatria, rehabilitacji i pielęgniarstwo. Kształcenie kadr medycznych realizowane jest na dwóch poziomach – przeddyplomowym i podyplomowym. 20 20

3. Typy projektów (8) Demografia Zmniejszenie niekorzystnych następstw na rynku pracy wynikających ze zmian demograficznych poprzez wdrożenie w systemie ochrony zdrowia rozwiązań wspierających rodzicielstwo oraz skierowanych na potrzeby osób starszych

3. Typy projektów (9) Jakość Zwiększenie bezpieczeństwa i efektywności systemu opieki zdrowotnej poprzez wdrożenie działań projakościowych

MINISTERSTWO ZDROWIA Departament Funduszy Europejskich ul MINISTERSTWO ZDROWIA Departament Funduszy Europejskich ul. Miodowa 15 tel. 022 530 03 60 fax. 022 530 03 50 www.zdrowie.gov.pl e-mail: zdrowie.pokl@gov.pl dep-fe@mz.gov.pl