Priorytety Komisji Europejskiej dla Polityki spójności w Polsce na lata 2014–2020 Propozycje służb Komisji Europejskiej Witold Willak Wydzial ds. Polski DG ds Polityki Regionalnej i Miejskiej 1

Polityka spójności UE oznacza ukierunkowane terytorialnie inwestycje w … Wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) Szkolenia Wydajność energetyczna Odnawialne źródła energii Transport Współpraca między regionami Badania i działalność innowacyjna 2

DOŚWIADCZENIA Z OKRESÓW WCZEŚNIEJSZYCH JAKO BAZA DLA NOWEJ POLITYKI SPÓJNOŚCI Trudności z określeniem wyraźnego wpływu polityki spójności poprzez mierzalne wskaźniki; Wielowymiarowy charakter polityki spójności wymagający większego wysiłku w zapewnieniu odpowiednich środków finansowych i ich koncentracji; Potrzeba zapewnienia realizacji polityk wspólnotowych przy wykorzystaniu zalet wielopoziomowego zarządzania; Rezultaty polityki spójności zależne od krajowych polityk dot. rozwoju gospodarczego i społecznego. European Union Cohesion Policy │ 3

Proponowany budżet UE na lata 2014–2020 „Ambitne, lecz realistyczne” propozycje dotyczące wieloletnich ram finansowychna lata 2014–2020 opublikowane przez Komisję w czerwcu 2011 roku Polityka spójności 33% (336 mld EUR) RE z 8 II: 325,15 mld € Inne polityki (rolnictwo, badania, zewnętrzne itd.) 63% (649 mld EUR) Instrument „Łącząc Europę” 4% (40 mld EUR) RE z 8 II: 29,3 mld€)

Misja i cele polityki spójności 2014-2020 (art.3) Fundusze powinny wnosić wkład w rozwój i prowadzić działania UE mające na celu wzmocnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii zgodnie z Art. 174 Traktatu. Działania wspierane przez Fundusze powinny wnosić wkład w unijny priorytet jakim jest inteligentny, zrównoważony i włączający rozwój. Dąży się do osiągnięcia celów: ‘Inwestowanie dla rozwoju i tworzenia miejsc pracy' w krajach członkowskich, co jest wspierane przez wszystkie Fundusze; i ‘Europejska współpraca terytorialna', co będzie wspierane przez EFRR European Union Cohesion Policy │ 5

Uczciwy system dla wszystkich regionów UE (symulacja uprawnień do pomocy) Regiony mniej rozwinięte ( tym 15 regionów polskich) Regiony w fazie przejściowej Regiony bardziej rozwinięte (w tym region mazowiecki) 6

Większa spójność wykorzystania dostępnych funduszy Kompleksowa strategia inwestycyjna: dostosowana do celów strategii „Europa 2020” i spójna z krajowymi programami reform Koordynacja: fundusze na politykę spójności i rozwój obszarów wiejskich oraz fundusz morski i rybacki Nastawienie na rezultaty: cele i wskaźniki umożliwiające mierzenie postępów w osiąganiu celów strategii „Europa 2020” Efektywność: zapewnienie efektywności inwestowania poprzez warunki ex ante i wprowadzenie podstaw oceny wykonania Sprawność: wzmocnienie zdolności administracyjnych, ograniczenie biurokracji i uproszczenia systemowe Wspólne ramy strategiczne Umowa o współpracy Programy operacyjne

Cele tematyczne - zestaw EFRR EFS FS Cel tematyczny 1. Wzmocnienie badań, rozwoju technologicznego i innowacji 2. Poprawa dostępu do, i wykorzystanie oraz jakość technologii informacyjnych i komunikacyjnych 3. Wzmocnienie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolniczego (Fundusz Rolny) oraz rybactwa i akwakultury (Fundusz Rybacki) 4. Wsparcie przejścia w kierunku gospodarki niskowęglowej we wszystkich sektorach 5. Promowanie dostosowań do zmian klimatycznych, zapobieganie ryzyku i zarządzanie 6. Ochrona środowiska i promowanie efektywnego wykorzystywania zasobów 7. Promocja transportu zrównoważonego i usuwanie „wąskich gardeł” w kluczowej sieci infrastruktury 8. Promowanie zatrudnienia i mobilności 9. Promowanie włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa 10. Inwestowanie w edukację, umiejętności i kształcenie ustawiczne 11. Wzmocnienie zdolności administracyjnych i efektywna administracja publiczna European Union Cohesion Policy │ 8

Position Paper dot. Polityki Spójności 2014-2020 w Polsce- rola dokumentu Przekłada rozporządzenia i proces EU 2020 na konkretne krajowe wyzwania i cele szczegółowe, Koordynuje realizacje 5 funduszy unijnych (EFRR, FS, EFS, EFRROW, EFMR) i związki z innymi instrumentami (Horyzont 2020, Instrument "Łącząc Europę") Pokazuje wspólne priorytety służb KE dla polityki spójności, rozwoju obszarów wiejskich i polityki rybackiej w Polsce Pozwala władzom polskim na wczesne poznanie stanowiska służb KE Przyspieszy negocjacje Kontraktu Partnerskiego i programów operacyjnych, a tym samym ich wdrożenie w życie.

Inwestycje na lata 2014-2020 a cele Europy 2020 Główne cele Europa 2020 Obecna sytuacja w Polsce Krajowy cel określony w Krajowym Programie Reform 3% wydatków na badania i rozwój (w stosunku do PKB) 0,77% (2011) 1,7 % 20% zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych (w stosunku do 1990r) -4,5% (2020 w stosunku do 2005) +12% (emisja 2010 w stosunku do 2005) 14% (krajowy cel dla sektorów nie objetych ETS, w stosunku do 2005) 20% energii z OZE 9,4% (2010) 15% 20% zwiększenie wydajności energetycznej 96,9 Mtoe (2010) 96 Mtoe: zmniejszenie o 13,6 Mtoe 75% ludzi w wieku 20-64 zatrudnionych 64,8% (2010) 71% Zredukowanie wczesnego porzucania szkoły do 10% 5,4% (2010) 4,5% Co najmniej 40% ludności w wieku 30-34 lat ma wyższe wyksztalcenie 35,3% (2010) 45% Zmniejszenie liczby ludzi zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem o 20 milionów (w stosunku do 2008r.) 10,4 miliona ludzi zagrożonych ubóstwem (2010) 1,5 miliona ludzi w stosunku do roku 2010

Propozycja KE dla rekomendacji Rady Europejskiej dla Polski ( 2013) 1. Wzmocnienie i wdrożenie strategii budżetowej na rok 2013 i kolejne lata, wspieranej odpowiednimi konkretnymi środkami w roku 2013 i 2014, w celu zapewnienia trwałej i terminowej korekty nadmiernego deficytu do 2014 r. oraz osiągnięcia wysiłku fiskalnego określonego w zaleceniach Rady w ramach procedury nadmiernego deficytu. Trwała korekta nierównowagi budżetowej wymaga wiarygodnego wdrożenia ambitnych reform strukturalnych, które zwiększyłyby zdolności dostosowawcze oraz pobudziłyby wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Po skorygowaniu nadmiernego deficytu – kontynuowanie działań na rzecz korekty strukturalnej, która umożliwi Polsce osiągnięcie średniookresowego celu budżetowego do 2016 r. Zminimalizowanie – w celu poprawy jakości finansów publicznych – cięć w inwestycjach pobudzających wzrost gospodarczy, zweryfikowanie polityki wydatków, lepsze ukierunkowanie polityki społecznej oraz zwiększenie oszczędności kosztowej i efektywności wydatków na opiekę zdrowotną. Poprawę przestrzegania przepisów prawa podatkowego, szczególnie przez zwiększenie skuteczności administracji skarbowej. 2. Zagwarantowanie wdrożenia w 2013 r. trwale obowiązującej reguły podatkowej zgodnie z zasadami europejskiego systemu rachunków. Przyjęcie środków służących wzmocnieniu mechanizmów rocznej i średniookresowej koordynacji budżetowej na różnych poziomach administracji. 3. Zwiększenie wysiłków na rzecz obniżenia bezrobocia osób młodych, na przykład poprzez gwarancję dla młodzieży, większe udostępnienie przyuczania do zawodu i uczenia się poprzez praktykę, zacieśnienie współpracy szkół i pracodawców oraz poprawę jakości nauczania. Przyjęcie projektu strategii na rzecz uczenia się przez całe życie. Zwalczanie ubóstwa pracujących oraz segmentacji rynku pracy poprzez lepsze przechodzenie z zatrudnienia na czas określony do stałego zatrudnienia oraz ograniczenie nadmiernego wykorzystania umów cywilnoprawnych. 4. Kontynuowanie wysiłków na rzecz zwiększenia udziału kobiet w rynku pracy, szczególnie przez inwestowanie w wysokiej jakości, przystępną cenowo opiekę nad dziećmi i nauczanie przedszkolne, zapewnienie stabilnego finansowania i wykwalifikowanego personelu. Podjęcie regularnych działań na rzecz zreformowania systemu rolniczych ubezpieczeń społecznych (KRUS) w celu poprawy międzysektorowej mobilności pracowników. Stopniową rezygnację ze specjalnego systemu emerytalnego górników w celu jego zintegrowania z powszechnym systemem emerytalnym. Przygotowanie do ogólnej reformy emerytalnej za pomocą środków zwiększających szanse starszych pracowników na zatrudnienie, tak aby podnieść wiek dezaktywizacji zawodowej 5.Przedsięwzięcie dodatkowych środków w celu stworzenia otoczenia biznesu sprzyjającego innowacjom poprzez skoordynowanie polityki w obszarach badań, innowacji i przemysłu, dalszy rozwój instrumentów odnawialnych i zachęt podatkowych, a także lepsze dostosowanie istniejących instrumentów do poszczególnych etapów cyklu innowacji. 6. Odnowienie i rozbudowę mocy produkcyjnych oraz poprawę wydajności w całym łańcuchu energii. Przyspieszenie i rozszerzenie rozbudowy sieci energetycznej, w tym transgranicznych połączeń wzajemnych, oraz wyeliminowanie przeszkód dla transgranicznego handlu energią elektryczną. Wzmocnienie konkurencji w sektorze gazu przez wycofanie cen regulowanych. Wzmocnienie roli i zasobów urzędu sprawującego nadzór nad rynkiem kolejowym oraz zapewnienie skutecznego i bezzwłocznego wdrożenia projektów inwestycyjnych w kolejnictwie. Przyspieszenie starań na rzecz zwiększenia zasięgu łączności szerokopasmowej. Poprawę gospodarki odpadami i gospodarki wodnej. 7. Dalsze działanie na rzecz poprawy otoczenia biznesu przez uproszczenie egzekwowania umów i wymogów dotyczących pozwoleń budowlanych oraz obniżenie kosztów przestrzegania przepisów prawa podatkowego. Przyjęcie i wdrożenie planowanej liberalizacji dostępu do usług świadczonych w ramach wolnych zawodów.

Priorytety dla Polski określone przez służby KE 4 priorytety finansowe: Nowoczesna infrastruktura sieciowa dla wzrostu i miejsc pracy, Otoczenie biznesu sprzyjające innowacji, Zwiększenie udziału w rynku pracy poprzez polepszone polityki w dziedzinie zatrudnienia, edukacji i włączenia społecznego Efektywna zasobowo gospodarka przyjazna środowisku

Nowoczesna infrastruktura sieciowa dla wzrostu i miejsc pracy Zwiększenie dostępności transportowej, Modernizacja sieci energetycznych; Zwiększenie dostępności TIK poprzez budowę sieci szerokopasmowych,

Otoczenie biznesu sprzyjające innowacji Zwiększenie prywatnych inwestycji w badania i innowacje Zwiększenie innowacyjności biznesowej i konkurencyjności, Rozwój e-gospodarki Dostęp do finansowania i zaawansowanych usług biznesowych Skuteczna administracja przyjazna biznesowi

Efektywna zasobowo gospodarka przyjazna środowisku Zwiększenie udziału w rynku pracy poprzez polepszone polityki w dziedzinie zatrudnienia, edukacji i włączenia społecznego Integracja najbardziej wrażliwych grup w rynku pracy, Zwiększenie jakości edukacji, Efektywna zasobowo gospodarka przyjazna środowisku Zmiana w kierunku efektywnej energetycznie, niskowęglowej gospodarki, Ochrona środowiska i polepszone zarzadzanie zasobami naturalnymi,

Infrastruktura czy innowacje? Jakie proporcje miedzy tymi dwoma dziedzinami będą najlepsze dla polskiej gospodarki i zapewnienia jej długofalowej konkurencyjności? Komisja proponuje: Zmniejszenie wydatków na transport, przy ich koncentracji na transporcie kolejowym i dokończeniu inwestycji w sieć TEN-T (dodatkowe inwestycje z instrumentu Łącząc Europę) Znaczące zwiększenie wydatków na badania i innowacje, z koncentracją na zwiększenie udziału wydatków prywatnych Zwiększenie wydatków na rynek pracy, podniesienie jakości edukacji i walkę z ubóstwem, Zwiększenie wydatków na efektywność energetyczną i OZE, Znacznie zwiększoną rolę instrumentów inżynierii finansowej

Generalne zalecenia dla beneficjentów Komisja położy większy nacisk na: Odpowiednią priorytetyzację projektów w oparciu o obiektywne kryteria (takie jak analiza kosztów i korzyści), Umiejscowienie projektu w danym systemie usług publicznych lub prywatnych; Weryfikacja wartości dodanej projektu, jaką wnosi do istniejącego systemu (jakie pozytywne zmiany projekt wymusza lub stymuluje?) Bardziej istotna będzie weryfikacja jak projekt będzie funkcjonował w fazie operacyjnej, niż w fazie inwestycyjnej Uniknięcie nadmiernego dofinansowania i efektu tzw. "jałowej straty"

Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (ang. CLLD) Kontynuacja w ramach EAFRD Powinny być spełnione pewne warunki brzegowe (lokalna strategia która przyczynia się do osiągnięcia celów RPO, partnerzy lokalni powinni posiadać wystarczające doświadczenie do użycia tego instrumentu). Realizacja w ramach celu tematycznego nr 9 Jeśli jest zainteresowanie lokalnych społeczności, wtedy regiony powinny być otwarte na realizacje tego instrumentu CLLD w obszarach miejskich mógłby być interesującym uzupełnieniem dla istniejącej sieci LGD w obszarach wiejskich;

Harmonogram Wysłanie do Polski tzw. Position Paper dla Polski 2014-2020 – 28 wrzesień 2012 Założenia do Umowy Partnerskiej – 15 stycznia 2013 Nieformalne spotkania – październik 2012- maj 2013; Podsumowanie nieformalnego procesu negocjacji – czerwiec 2013 Przedstawienie KE projektu Umowy Partnerskiej – czerwiec 2013 Konsultacje wewnątrz KE i zgloszenie uwag do UP – wrzesien 2013 Oficjalne przedlozenie UP do KE (pazdziernik/listopad 2013) Zatwierdzenie UP przez KE – koniec 2013 Zatwierdzenie Programow Operacyjnych – do kwietnia 2014

Gdzie można znaleźć dalsze informacje? www.ec.europa.eu/regional_policy/ index_pl.cfm Wątek Follow@EU_Regional w serwisie Twitter 20