Konkurencyjność i przedsiębiorczość w rozwoju regionu i gminy

Treść zajęć Definicja i obszary konkurencyjności; Sposoby zwiększania konkurencyjności: Klaster; Learning region; Innowacyjność: Przedsiębiorczość. Praca w grupach – learning region.

Obszary konkurencyjności Nad innymi miejscami; O pozycje w rankingach; O kluczowe zasoby: inwestycje kapitałowe, fundusze, wydarzenia, wykwalifikowanych, kreatywnych mieszkańców.  Ma globalny charakter. Nie waidomo, jkaie są kluczowe determinanty; Nie ma dynamicznych metod badawczych – jak stwierdził czy odpowiedni poziom konkurencyjności został osiągnięty Grupa BRIC – Brazylia, Rosja, Indie, Chiny – jest zagrożeniem w konkurencji o wszystkie te czynniki

Różnica konkurencyjna W bieżącej pozycji konkurencyjnej; W potencjale konkurencyjnym; W strategii konkurowania (instrumentach); W przyszłej pozycji konkurencyjnej.

Władze lokalne mają wpływ na pozycję konkurencyjną swojej gminy lub regionu Poprawa konkurencyjności stała się elementem strategii rozwoju Konkurencyjność dziś konkurencyjność oczekiwana

Wyznacznik konkurencyjności Na ile obszar potrafi produkować dobra i usługi, które znajdują nabywców na rynkach międzynarodowych, przy jednoczesnym zwiększaniu dobrobytu swoich mieszkańców Poziom bezpośredni poziom pośredni Warunki zakładania i sukcesy tych firm działania firm Dobrobyt mieszkańców lub inaczej wysoki poziom dochodów i zatrudnienia

Konkurencyjność jako drzewo Owoce: dobrobyt, rozwój… Konary: zatrudnienie, zyski, podatki Pień: struktura sektorowa i produktywność Korzenie: zdolność firm do wykorzystywania potencjału (gleby) Gleba: kompetencje ludzi, więzi, przedsiębiorczość (cecha)

Klaster (Portera) Znajdująca się w geograficznym sąsiedztwie grupa przedsiębiorstw i powiązanych z nimi instytucji zajmujących się określoną dziedziną, połączonych podobieństwami i wzajemnie się uzupełniającą. Elementy: Produkty finalne, Dostawcy maszyn, półproduktów itp, Instytucje finansowe, Badawczo – rozwojowe, Branże pokrewne.

Cechy klastra Bliskość geograficzna Wspólny cel Duża liczba podmiotów Współpraca i konkurencja Zalety klastra sprawiają, że firmy spoza zaczynają się do niego przenosić Pytanie, na ile bliskość geogr może być zastąpiona kontaktami wirtualnymi, Bliskość geograficzna umożliwia osobiste kontakty, buduje zaufanie, obniża koszty transportu. Bliskość – lepszy przebieg informacji – łątwiejsze badanie rynku – często bezpośredni kontakt ze strategicznym klientem Klastry na ogół stają się hubami (węzłami) innowacji, dzięki czemu zwiększają konkurencyjność regionu Duża liczba podmiotów umożliwia tworzenie grup zakupowych – zwiększają swoją siłę przetargową Klaster to nie są tylko nowo powstałe firmy, ale też przyciaganie już istniejących. Szwecja – region jeziora Hornava

Zalety klastra dla regionu Specjalizacja; Szybsze powstawanie nowych firm (miejsc pracy); Obniżanie kosztów transakcyjnych; Rozwój bazy naukowej; Zwiększone zainteresowanie inwestorów; Zwiększone inwestycje w infrastrukturę; Lepsze samopoczucie mieszkańców. Wpływ klastra widać głównie w ujęciu jakościowym – postrzegany jako region innowacyjny. Za specjalizacją idą korzyści skali, poprawa jakości, obniżanie kosztów jednostkowych Miejsca pracy to dodatnie saldo migracji, podniesienie standardu życia, większe wpływy z podatków.. Inwe w infra także dzięki partnerstwu PP – bo przedsiębiorstwom zależy na poprawie i są w stanie sami coś inwestować, ale także pośrednio dzięki większym możliwościom budżetów gminy

Wspieranie klastra przez samorząd Tworzenie infrastruktury; Dopasowanie programu oświatowego; Wspieranie na uczelniach prac badawczo – rozwojowych w danym kierunku; Organizowanie spotkań uczestników; Promocja klastra – przyciąganie uczestników; Parki technologiczne nastawione na wsparcie klastra. Przykłady: irlandzki klaster rzemiosł srtystycznych w hrabstwie Roscommon, park i klaster LifeScience Kraków

Pułapki przy wspieraniu klastra Tworzenie klastrów od podstaw; Wspieranie klastrów, których przewaga konkurencyjna została zniwelowana przez zewnętrznych konkurentów lub nowocześniejszą technologię. Przykłady klastrów str 102, w Polsce jest 150 klastrów, ale raczje skupiska branżowe, rzadko faktycznie interakcje wewnątrzklastrowe

Learning region Magazyn wiedzy i pomysłów zapewniający odpowiednie środowisko i infrastrukturę ułatwiające przepływ wiedzy, pomysłów i proces uczenia się. Wiedza – strategiczne źródło przewagi konkurencyjnej; Uczenie się i wymiana informacji – decydującym procesem ją kształtującym Raczej paradygmat nie wymagający definiowania niż teoria

Cechy regionu uczącego się Przepływ ludzi, informacji, dóbr i usług na poziomie globalnym, w systemie just-in-time; Struktury zarządzania są sieciowe; Proces decyzji zdecentralizowany; Elastyczność; Orientacja na potrzeby i wymagania konsumenta; Relacje oparte na zaufaniu; Dotyczy wszystkich : firm, otoczenia biznesu, nauki, władza, mieszkańcy; Możliwość uczenia się przez całe życie. Relacje oparte na zaufaniu w procesie uczenia się zakładają swobodną wymianę informacji i wiedzy, Jest to założenie, że udostępnianie wiedzy pozwala ją pomnażać w „pracy grupwoe” – gdy każdy dodaje coś od siebie. Pytanie o ACTA – na ile chronić, na ile udostępniać, kiedy dzieło uznać za zakończone, a do jego momentu pozwalać mu na dalszy ciąg.

Learning region w praktyce Szkolnictwo wyższe; Wspierania badań przez sektor publiczny; Działalność ośrodków transferu technologii; Duże przedsiębiorstwa jako ośrodki dyfuzji wiedzy; Przyciąganie korporacji transnarodowych; Społeczne zakorzenienie organizacji – poczucie wspólnego celu oraz konsensusu społecznego; Organizacje publiczne i ngo tworzą i popularyzują wiedzę, przedsiębiorstwa ją wykorzystują - sprzedają

Innowacyjność Zdolność do tworzenia innowacji, motywacja do szukania nowych rozwiązań, wprowadzania nowych pomysłów, wykorzystywania w praktyce wyników badań naukowych. Ma istotne znaczenia dla konkurencyjności regionu. Innowacja – nowa metoda, nowa technologia, nowy produkt, wejście na nowy rynek czy segment.

Warunki innowacyjności Jakość i kwalifikacje siły roboczej (kapitał ludzki); Relacje społeczne (kapitał społeczny); Jakość instytucji kultury (kapitał kulturowy).

Konkurencyjność a przedsiębiorczość Strategia konkurencyjności – takie priorytety i sposoby ich osiągania, które przyciągną dobrych ludzi i kapitał; Strategia przedsiębiorczości – stymulowanie ludzi i kapitału do jak najlepszych efektów; Przedsiębiorczość i konkurencyjność: współdeterminanty trwałego rozwoju ekonomicznego.

Przedsiębiorczość Powstawanie i rozwój przedsiębiorstw; Nowe: Produkty Rynki Technologie Segmenty Skutki: Wzrost efektywności i produktywności; Przyspieszenie zmian strukturalnych; Wzrost innowacyjności; Zwiększenie wyboru dla konsumentów.

Jakość przedsiębiorstw Jaka stopa zwrotu; Wiek; Wydatki na badania i rozwój; Wchodzenie na rynki zewnętrzne. To, czy zakładane przedsiębiorstwa pozytywnie wpłyną na rozwój regionu, zależy od ich jakości. Młode przedsiebiorstwa żeby przetrwać muszą mieć na ogół wyższą stopę zwrotu niż przeciętnie w branży Wydaje się, że w długim okresie firmy nie innowacyjne i nie wchodzące na rynki zewn nie mają szans na przetrwanie.

Wspieranie przedsiębiorczości Zachęcanie do tworzenia nowych firm (głównie MŚP); Rozwój istniejących firm; Przyciąganie wielkiego biznesu.

Jak pomagać firmom? Dbać o dobre prawo i jakość urzędów; Udzielać adekwatnej informacji (o rynku); Pomagać w dostępie do wiedzy; Stwarzać możliwości dofinansowania; Rozwijać kompetencje przedsiębiorcze i zarządcze (też przedsiębiorczy klimat); Dbać o rozwój regionalny i lokalny (popyt wewnętrzny); Wspierać profil biznesowy regionu (klastry, nisze rynkowe, rozpoznanie potencjału lokalnego). Jest to konkretyzacja dokuementów europejskich: Strategii Lizbońskiej, Strategie Europe 2030, Europejskiej Karty Małych Przedsiębiorstw

Ulgi podatkowe Metoda przyciągania inwestorów; Podatek gruntowy – bardzo niski – nie ma znaczenia; Możliwe zwolnienie budowli z podatku od nieruchomości – przypisany do wartości instalacji; Często i tak decydują pozafiskalne czynniki w wyborze lokalizacji.

Ułatwienia w pozyskiwaniu środków Pierwszy wniosek pisze doradca: Udostępnić szablony projektów; Informacja zwrotna od przedsiębiorców o ocenie programów wsparcia; Programy wsparcia powinny zmieniać się w czasie. Np. małym firmom trudno jest zagwarantować całoroczne zatrudnienie jednej osoby – zmiana w tej kwestii mogłaby ośmielić przedsiębiorców do sięgnięcia po te fundusze

Co firmom przeszkadza? Dezorientacja w możliwościach wsparcia; Niewystarczające możliwości wsparcia inwestycyjnego; Szkolenia dofinansowane są nieprzydatne; Trudności we współpracy z nauką.