Nowa polityka innowacyjności 2014-2020 Beata Lubos Naczelnik Wydziału Polityki Innowacyjności Departament Innowacji i Przemysłu

Obecny system wsparcia innowacyjności Środki z funduszy strukturalnych: PO Innowacyjna Gospodarka - bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw, IOB oraz jednostek naukowych świadczących przedsiębiorstwom usługi o wysokiej jakości - wsparcie systemowe zapewniające rozwój środowiska instytucjonalnego innowacyjnych przedsiębiorstw PO Kapitał Ludzki - poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce Regionalne Programy Operacyjne - wspieranie innowacyjności na poziomie lokalnym lub regionalnym Środki budżetowe: Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (status Centrum Badawczo-Rozwojowego, ulga podatkowa) Działalność Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (programy strategiczne) Działalność statutowa PARP i ARP Wnioski z obecnego systemu punktem wyjścia do stworzenia nowego!

SIiEG – nowa strategia w obszarze innowacyjności Wyczerpują się dotychczasowe źródła wzrostu gospodarczego (tania siła robocza, korzystna lokalizacja) -> musimy skoncentrować się na budowaniu trwałej przewagi konkurencyjnej w oparciu o B+R i innowacje Kluczem do stałego i szybkiego rozwoju gospodarczego są: maksymalizacja efektywności wykorzystania zasobów (wiedzy, kapitału, pracy, zasobów naturalnych i surowców) wzrost innowacyjności, rozumianej jako zdolność i motywacja przedsiębiorstw do doskonalenia istniejących i poszukiwania nowych technologii, pomysłów i wynalazków, związanych z ulepszaniem i tworzeniem produktów oraz zmian organizacji i zarządzania SIiEG – nowa strategia w obszarze innowacyjności

Program Rozwoju Przedsiębiorstw Program „Lepsze Regulacje” NPRGN Strategia Sprawne Państwo Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2030 Strategia Rozwoju Kraju 2020 Program operacyjny na lata 20014-2020 w zakresie kompetencji MG

Program Rozwoju Przedsiębiorstw program wykonawczy do SIiEG podstawa nowego PO w obszarze innowacyjności Prace nad Programem koncentrują się na: ocenie istniejących instrumentów projektowaniu nowych instrumentów analizie najlepszych praktyk międzynarodowych współpracy z Bankiem Światowym współpracy z partnerami społeczno-gospodarczymi wstęp 01

Diagnoza – główne wnioski system prawa gospodarczego, w tym podatkowego, nieadekwatny do potrzeb innowacyjnej i efektywnej gospodarki; duże obciążenia administracyjne ograniczony dostęp firm, zwłaszcza MŚP, do finansowania działalności gospodarczej i innowacji słabe zainteresowanie przedsiębiorstw komercjalizacją prac B+R i współpracą z sektorem nauki – i vice versa niedopasowanie kwalifikacji kadr do potrzeb innowacyjnej i efektywnej gospodarki słabe powiązania kooperacyjne przedsiębiorstw niski ogólny poziom nakładów na B+R (0,74% PKB) niski udział wydatków przedsiębiorstw na B+R (0,2% PKB vs 0,54% PKB wydatków publicznych)

Ocena aktualnie funkcjonujących instrumentów system preferuje dotacje niezależnie od ryzykowności projektu środki z funduszy strukturalnych przeznaczane są głównie na zakup maszyn i urządzeń do systemu częściej aplikują przedsiębiorstwa z sektora średnio wysokiej i wysokiej techniki lecz wśród beneficjentów dominują przedsiębiorstwa z branż niskiej techniki wysoka intensywność wsparcia zakupu maszyn i urządzeń powoduje, że instrumenty rynkowe są mniej konkurencyjne szkolenia dla przedsiębiorców charakteryzują się zbyt dużą intensywnością wsparcia oraz w wielu przypadkach są zbyt ogólne występuje obiektywny problem z oceną innowacyjnych projektów dążenie do obiektywizmu i transparentności oraz duża liczba składanych wniosków powoduje anonimizację aplikantów i często automatyczną ocenę projektów

Główne zasady nowego systemu cały cykl innowacji wszystkie etapy rozwoju firmy wsparcie bezpośrednie dla B+R, prototypu, linii demonstracyjnej, wdrażania B+R instrumenty zwrotne dla zakupu gotowych technologii szkolenia szyte na miarę nowe podejście do oceny projektów PRP jako narzędzie inteligentnej specjalizacji PRP podstawą nowego Programu Operacyjnego wdrażanego przez wyspecjalizowane agendy! N wstęp 01

ZAKUP TECHNOLOGII, MASZYN I URZĄDZEŃ Kategorie oddziaływania PRZEDSIĘBIORSTWO REGULACJE B+R ZAKUP TECHNOLOGII, MASZYN I URZĄDZEŃ IOB WSPÓŁPRACA ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ UMIĘDZYNARODOWIENIE KADRY

Kluczowe instrumenty Instrumenty grantowe na B+R Ulgi podatkowe na B+R+I Instrumenty zwrotne na zakup nowoczesnych technologii, maszyn oraz urządzeń Fundusze kapitału podwyższonego ryzyka Wsparcie praw własności intelektualnej Bon edukacyjny dla przedsiębiorcy Zacieśnienie współpracy przedsiębiorstw z uczelniami i szkołami zawodowymi Wzmocnienie Instytucji Otoczenia Biznesu Wzmocnienie i rozwój klastrów Wsparcie dla tworzenia i wdrażania technologii środowiskowych Wsparcie przedsiębiorstw na globalnych rynkach (promocja + instrumenty finansowe)

Nowa Perspektywa Finansowa UE na lata 2014-2020 11 Cele horyzontalne Polityki Spójności na lata 2014-2020 Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia Europejska Współpraca Terytorialna 11 celów tematycznych Polityki Spójności na lata 2014-2020 Cel 1: wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji pobudzanie popytu na innowacje i prace rozwojowe lepsze dostosowanie podaży B+R do potrzeb rynku wsparcie innowacyjności przedsiębiorstw rozwój proinnowacyjnych wśród przedsiębiorców i społeczeństwa oraz kadry naukowej Finansowanie: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Crossfinancing z Europejskiego Funduszu Społecznego

Oczekiwania Brukseli… Warunkowość ex ante - cele strategii „Europa 2020” 12 Cele UE do 2020 Bieżący stan dla Polski Polski cel do 2020 3% PKB UE z przeznaczeniem na wydatki na B+R 0,75% (2011) 1,7% 20% redukcja emisji gazów cieplarnianych w stosunku do roku 1990 4,5% (2020 prognoza w stosunku do 2005) +12% (2010 emisji w porównaniu do 2005) 14% 20% wzrost zużycia energii pochodzącej z surowców odnawialnych 9,4% (2010) 15% 20% zwiększenie efektywności energetycznej 96,9 Mtoe (2010) 96 Mtoe (redukcja o 13,6 Mtoe) 75% osób w wieku 20-64 posiadających zatrudnienie 64,8 (2011) 71% ograniczenie skali przedwczesnego kończenia edukacji do poziomu poniżej 10% 5,4% (2010) 4,5% co najmniej 40% osób w wieku 30-34 z wyższym wykształceniem 35,3% (2010) 45% ograniczenie o 20 mln liczby osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym 10,4 mln osób zagrożonych ubóstwem (2010) Obniżenie o 1,5 mln osób zagrożonych ubóstwem

Zobowiązania P: warunkowość ex-ante 13 Warunek Sposób spełnienia warunku Resort odpowiedzialny Zwiększenie nakładów na badania naukowe, rozwój technologiczny i innowacje, istnienie wieloletniego planu dotyczącego budżetu i inwestycji Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej przyjęta w 2010 r. zawiera 10-letni horyzont czasowy (2013-2023) MNiSW Istnienie krajowych lub regionalnych ram strategicznych polityki w dziedzinie badań i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji w celu zwiększenia środków na B+R ze środków prywatnych Przyjęcie Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki (SIEG) oraz Programu Rozwoju Przedsiębiorstw (PRP) MG we współpracy z MNiSW poziom krajowy Władze regionalne za poziom regionalny Promowanie przedsiębiorczości z uwzględnieniem Small Business Act Przyjęcie PRP MG Istnienie strategicznych ram polityki na rzecz nowych przedsiębiorstw sprzyjających włączeniu społecznemu MG we współpracy z MPiPS

Podział środków UE w latach 2014-2020 Koperta finansowa do dyspozycji Polski po odliczeniu 5% na rezerwę wykonania Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia 99% Europejska Współpraca Terytorialna 1% Min. 50% środków z EFRR musi zostać przeznaczone na cele tematyczne 1, 2, 3 i 4 (BRI, MSP, ICT i gospodarka niskowęglowa) Fundusz Spójności 33% Fundusze Strukturalne 66% Poziom krajowy EFS 14,3% EFRR 52,4% FS 33,3% Poziom regionalny EFS 21,8% EFRR 78,2%

Nowe rozdanie: jak zmieni się podział środków? 15 Cele tematyczne wskazane w pakiecie legislacyjnym UE fundusze 2007-2013 (%) Zmiana 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji EFRR 13,9 +++ 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych 5,3 +/- 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury 3,2 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach EFRR, FS 2,1 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem 1,4 6. Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów 12,2 -/-- - 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych 39,1 - - - 8. Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników EFRR, EFS 6,1 + 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem 6,0 10. Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie 8,2 - 11. Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej EFRR, FS, EFS 0,8 Duży wzrost (+++); wzrost (++), niewielki wzrost (+), bez zmian (+/-), niewielki spadek (-), spadek (- -), duży spadek (- - -)

Projekty krajowych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020 16 PO dot. innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw PO dot. gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego PO dot. rozwoju kompetencji i umiejętności oraz dobrego rządzenia PO dot. rozwoju cyfrowego PO dot. rozwoju obszarów wiejskich PO dot. rozwoju obszarów morskich i rybackich PO Pomoc Techniczna PO Rozwój Polski Wschodniej PO Europejska Współpraca Terytorialna 16 Regionalnych Programów Operacyjnych

Strategia inteligentnej specjalizacji… Strategia inteligentnej specjalizacji…. Pomysł na koncentrację interwencji publicznej….

Geneza projektu foresight technologiczny przemysłu InSight 2030 Analizy konkurencyjności sektorów Koncepcja horyzontalnej polityki przemysłowej przyjęta przez Radę Ministrów 30 lipca 2007 r. Foresight technologiczny przemysłu Program Rozwoju Przedsiębiorstw

… w rozwoju gospodarczym Rosnąca rola wiedzy.. Potrzeba: priorytetyzacji w finansowaniu B+R i technologii ….. sprostania współczesnym globalnym wyzwaniom społecznym i ekonomicznym wskazanie obszarów o najwyższym potencjale rozwoju wyznaczenie priorytetowych technologii, które przyczynią się do przyspieszenia tempa rozwoju gospodarczego i wzrostu jakości życia w Polsce

Metodyka prac oraz zakres foresightu I etap prac – analiza sektorowa w ramach 4 obszarów Sektory przemysłowe Usługi powiązane z przemysłem Przemysł energetyczny Przemysł wydobywczy

Metodyka prac oraz zakres foresightu II etap prac – analiza horyzontalna - wytypowanie 10 Pól Badawczych: Zaawansowane systemy wytwarzania Nanotechnologie Technologie mikroelektroniczne Technologie informacyjne i telekomunikacyjne Biotechnologie przemysłowe Technologie fotoniczne Nowoczesne urządzenia dla przemysłu wydobywczego Rozwój czystych technologii węglowych Technologie pozyskiwania surowców naturalnych Technologie racjonalizacji gospodarowania energią

Konkurencyjne obszary przemysłowe W ramach projektu zidentyfikowano 35 najbardziej konkurencyjnych obszarów przemysłowych (polskie rynki wiodące), które charakteryzują się dużym potencjałem rozwoju oraz innowacyjnością Są one tematycznie powiązane z 10 Polami Badawczymi, np. Nanotechnologie w ochronie zdrowia i produkcji farmaceutyków, energooszczędne budownictwo, technologie ICT w bezpieczeństwie ruchu drogowego Metodologicznie - analogia do założeń europejskiej Inicjatywy Rynków Wiodących (LMI), identyfikującej 6 rynków o największym potencjale rozwoju dla Europy

Priorytetowe technologie – etap konsultacji z przemysłem Kwiecień – maj 2012r. - konsultacje społeczne - administracja, instytuty naukowo-badawcze, izby branżowe maj-sierpień 2012 r. – konsultacje z biznesem (przemysł produkcji metali i wyrobów z metali, przemysł elektroniczny i elektrotechniczny, przemysł chemiczny, przemysł farmaceutyczny, przemysł stoczniowy, przemysł lotniczy, przemysł obronny, przemysł motoryzacyjny, przemysł jachtowy, przemysł materiałów budowlanych, przemysł lekki, przemysł oparty na drewnie, przemysł szynowy, przemysł meblarski) Lista technologii i obszarów ulega zmianie

Priorytetowe technologie i obszary przemysłowe – ostateczna lista Wybrano 99 technologii oraz 33 obszary przemysłowe które stanowią część 10 Mega-obszarów (Pól Badawczych): 1. biotechnologie przemysłowe 2. technologie fotoniczne 3. mikroelektronika 4. zaawansowane systemy wytwarzania i materiały 5. nanotechnologie 6. technologie informacyjne i telekomunikacyjne 7. technologie kogeneracji i racjonalizacji gospodarowania energią 8. technologie pozyskiwania surowców naturalnych 9. zdrowe społeczeństwo 10. zielona gospodarka

Co dalej? Koncepcja inteligentnej specjalizacji KE – w Polsce w oparciu o foresight i Krajowy Program Badań Programy strategiczne (badawcze) Priorytetowe traktowanie projektów dot. priorytetowych technologii w programach horyzontalnych Wspieranie kadr w zakresie obszarów i technologii kluczowych Utworzenie / promowanie na uczelniach wyższych kierunków związanych z obszarami wskazanymi jako priorytetowe dla rozwoju polskiego przemysłu Grudzień 2012 – przyjęcie PRP Czerwiec 2013 – przekazanie do KE projektu programu operacyjnego

26 Departament Innowacji i Przemysłu Ministerstwo Gospodarki Beata.Lubos@mg.gov.pl